I. Tổng Quan Về Chiến Lược Kinh Doanh Phát Điện Tại Việt Nam
Ngành điện Việt Nam đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế - xã hội. Việc quản trị doanh nghiệp (QTCL) trong bối cảnh thị trường cạnh tranh là yếu tố then chốt. Triển khai chiến lược kinh doanh (CLKD) hiệu quả là bước đầu tiên để đưa chiến lược vào thực tiễn, quản lý thông tin phản hồi từ thị trường. Triển khai CLKD có ý nghĩa quyết định đến thành công của chiến lược. Ngành điện được Nhà nước chú trọng đầu tư. Chiến lược ngành điện được thể hiện qua hai văn bản chính: (1) Chiến lược phát triển Tập đoàn Điện lực Việt Nam giai đoạn 2012-2015, định hướng đến năm 2020; (2) Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia giai đoạn 2011-2020, tầm nhìn 2030 (Quy hoạch Điện VII). Cả hai văn bản CL này vạch ra những định hướng phát triển cơ cấu nguồn điện, công nghệ điện. Sự vận hành chính thức của thị trường phát điện cạnh tranh (VCGM) từ 1/7/2012 đánh dấu sự thay đổi lớn.
1.1. Vai Trò Của Triển Khai Chiến Lược Trong Ngành Điện
Triển khai chiến lược là quá trình hiện thực hóa các mục tiêu và kế hoạch chiến lược đã được đề ra. Nó không chỉ là việc thực hiện các bước đi cụ thể mà còn bao gồm việc điều chỉnh và thích ứng với những thay đổi của môi trường kinh doanh. Trong ngành điện, triển khai chiến lược hiệu quả sẽ giúp các doanh nghiệp phát điện nâng cao năng lực cạnh tranh, tối ưu hóa hiệu quả hoạt động và đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường. Việc triển khai chiến lược cần được thực hiện một cách bài bản, có sự tham gia của tất cả các bộ phận và cá nhân trong doanh nghiệp. Điều này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các phòng ban chức năng, sự cam kết của lãnh đạo và sự nỗ lực của toàn thể cán bộ công nhân viên.
1.2. Bối Cảnh Thị Trường Điện Cạnh Tranh Tại Việt Nam
Thị trường điện cạnh tranh tại Việt Nam đang trong giai đoạn hình thành và phát triển. Việc chuyển đổi từ mô hình độc quyền sang mô hình cạnh tranh đòi hỏi các doanh nghiệp phát điện phải thay đổi tư duy và phương thức hoạt động. Các doanh nghiệp cần chủ động tìm kiếm cơ hội, nâng cao năng lực cạnh tranh và đáp ứng các yêu cầu khắt khe của thị trường. Sự cạnh tranh trong thị trường điện sẽ thúc đẩy các doanh nghiệp phải nâng cao hiệu quả sản xuất, giảm chi phí, cải thiện chất lượng dịch vụ và đổi mới công nghệ. Điều này sẽ mang lại lợi ích cho người tiêu dùng và góp phần vào sự phát triển bền vững của ngành điện.
II. Thách Thức Triển Khai Chiến Lược Kinh Doanh Phát Điện EVN
Mặc dù EVN đã triển khai CL trong 4 năm qua để thích nghi với mô hình thị trường cạnh tranh cấp độ 1, tuy nhiên, các doanh nghiệp phát điện (DN) thuộc EVN chưa có chương trình hành động cụ thể để đạt hiệu suất mục tiêu trong triển khai CL hiện tại. Đặc biệt, chưa có triển khai CLKD cụ thể để chuẩn bị cho thị trường bán buôn điện cạnh tranh và thị trường bán lẻ điện cạnh tranh dự kiến từ 2021. Yêu cầu cấp thiết đặt ra là phải tăng cường và đẩy nhanh việc triển khai CLKD theo định hướng và lộ trình thị trường điện cạnh tranh. Vì vậy, cần nghiên cứu giải pháp đối với triển khai CLKD từ EVN đến các DN phát điện, tập trung vào các vấn đề đột phá, nâng cao khả năng thành công và năng lực cạnh tranh. NCS đã chọn đề tài "Giải pháp triển khai chiến lược kinh doanh tại các doanh nghiệp phát điện thuộc tập đoàn điện lực Việt Nam".
2.1. Thiếu Kế Hoạch Hành Động Cụ Thể Cho Doanh Nghiệp
Một trong những thách thức lớn nhất trong triển khai chiến lược kinh doanh tại các doanh nghiệp phát điện thuộc EVN là sự thiếu hụt các kế hoạch hành động cụ thể. Mặc dù EVN đã đưa ra các định hướng chiến lược chung, nhưng việc cụ thể hóa các chiến lược này thành các kế hoạch hành động chi tiết cho từng doanh nghiệp vẫn còn hạn chế. Điều này dẫn đến tình trạng các doanh nghiệp khó khăn trong việc xác định các bước đi cụ thể để thực hiện chiến lược, cũng như khó khăn trong việc đo lường và đánh giá hiệu quả thực hiện.
2.2. Chuẩn Bị Cho Thị Trường Bán Buôn Và Bán Lẻ Điện
Thị trường điện Việt Nam đang trong quá trình chuyển đổi từ thị trường phát điện cạnh tranh sang thị trường bán buôn và bán lẻ điện. Điều này đòi hỏi các doanh nghiệp phát điện phải có sự chuẩn bị kỹ lưỡng về chiến lược kinh doanh để có thể cạnh tranh hiệu quả trong môi trường mới. Việc chuẩn bị cho thị trường bán buôn và bán lẻ điện không chỉ đòi hỏi các doanh nghiệp phải nâng cao năng lực cạnh tranh mà còn đòi hỏi phải thay đổi tư duy và phương thức hoạt động.
III. Giải Pháp Chuyển Đổi Mô Hình Kinh Doanh Phát Điện Định Hướng
Cần chuyển đổi mô hình kinh doanh phát điện từ định hướng sản phẩm sang định hướng giá trị. Từ phương thức quản trị theo kế hoạch, quy hoạch sang quản trị chiến lược lấy CLKD làm cốt lõi. Hoàn thiện tổ chức và nâng cao năng lực lãnh đạo triển khai CLKD của đội ngũ CEOs các DN phát điện thuộc EVN. Kích hoạt và nâng cao hiệu suất chuỗi giá trị doanh nghiệp lĩnh vực phát điện, giải bài toán quản trị chi phí. Xây dựng và phát triển các năng lực chiến lược kinh doanh cốt lõi tạo lợi thế cạnh tranh bền vững. Chuyển đổi phương pháp từ định giá chi phí cộng thêm sang định giá theo chi phí cận biên.
3.1. Quản Trị Chiến Lược Lấy CLKD Làm Cốt Lõi
Trong môi trường cạnh tranh, quản trị chiến lược đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo sự thành công của doanh nghiệp. Việc lấy CLKD làm cốt lõi giúp doanh nghiệp tập trung vào việc tạo ra giá trị cho khách hàng, nâng cao năng lực cạnh tranh và đạt được các mục tiêu kinh doanh. Quản trị chiến lược không chỉ là việc hoạch định chiến lược mà còn bao gồm cả việc triển khai, kiểm soát và đánh giá hiệu quả thực hiện chiến lược.
3.2. Xây Dựng Năng Lực Cạnh Tranh Bền Vững Tối ưu chuỗi giá trị
Để tạo ra lợi thế cạnh tranh bền vững, các doanh nghiệp phát điện cần tập trung vào việc xây dựng các năng lực cốt lõi. Các năng lực này có thể bao gồm năng lực quản lý chi phí, năng lực đổi mới công nghệ, năng lực quản lý quan hệ khách hàng, năng lực xây dựng thương hiệu, năng lực thích ứng với sự thay đổi của môi trường kinh doanh, năng lực quản lý và vận hành chuỗi cung ứng.
IV. Nâng Cao Hiệu Quả Dịch Vụ Cung Ứng Quản Lý Quan Hệ Khách Hàng
Nâng cao chất lượng và giá trị dịch vụ cung ứng hòa điện trên cơ sở xây dựng hệ thống sản xuất tinh gọn và nhanh hoạt. Tăng cường quản lý quan hệ khách hàng, đối tác nội bộ ngành và trong chuỗi cung ứng ngành điện. Tăng cường nghiên cứu và phát triển sản phẩm điện năng mới và DN phát điện mới thân thiện với môi trường. Cần nhóm giải pháp trọng tâm trước mắt và có tính đột phá. Nhóm giải pháp căn bản, dài hạn nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả bền vững cho triển khai CLKD tại các DN phát điện thuộc EVN. Về phía các DN phát điện thuộc EVN. Về phía EVN.
4.1. Xây Dựng Hệ Thống Sản Xuất Tinh Gọn và linh hoạt
Hệ thống sản xuất tinh gọn và nhanh hoạt giúp các doanh nghiệp phát điện tối ưu hóa hiệu quả sản xuất, giảm chi phí và nâng cao khả năng đáp ứng nhu cầu của thị trường. Hệ thống sản xuất tinh gọn tập trung vào việc loại bỏ các lãng phí trong quá trình sản xuất, từ đó giúp giảm chi phí và nâng cao hiệu quả hoạt động. Yêu cầu đội ngũ kỹ thuật cần được đào tạo và bồi dưỡng, nâng cấp tay nghề thường xuyên để đảm bảo hệ thống vận hành đạt hiệu quả cao nhất.
4.2. Phát Triển Sản Phẩm Điện Năng Thân Thiện Với Môi Trường
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và yêu cầu ngày càng cao về bảo vệ môi trường, việc phát triển các sản phẩm điện năng thân thiện với môi trường là một xu hướng tất yếu. Các doanh nghiệp phát điện cần tập trung vào việc nghiên cứu và phát triển các công nghệ sản xuất điện năng sạch, như điện gió, điện mặt trời, điện sinh khối, điện địa nhiệt, và xây dựng các nhà máy phát điện thân thiện với môi trường. Điều này không chỉ giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường mà còn tạo ra lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp.
V. Kiến Nghị Vĩ Mô Hoàn Thiện Pháp Luật và Chính Sách Ngành
Cần nhóm kiến nghị vĩ mô tạo môi trường và điều kiện triển khai hiệu quả CLKD tại các DN phát điện thuộc EVN. Hoàn thiện hệ thống pháp luật ngành điện. Hoàn thiện cơ chế chính sách vĩ mô với lĩnh vực phát điện. Hoàn thiện quản lý nhà nước bộ Công thương với lĩnh vực phát điện. Cần phân tích TOWS động và định hướng hoàn thiện triển khai CLKD tại các vi DN phát điện thuộc EVN. Quan điểm, mục tiêu hoàn thiện triển khai CLKD tại các DN phát điện thuộc EVN đến 2021 và những năm tiếp theo.
5.1. Xây Dựng Môi Trường Pháp Lý Thuận Lợi cho cạnh tranh
Môi trường pháp lý đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng và điều tiết hoạt động của thị trường điện. Để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp phát điện cạnh tranh hiệu quả, cần xây dựng một hệ thống pháp luật minh bạch, rõ ràng và công bằng. Hệ thống pháp luật cần quy định rõ quyền và nghĩa vụ của các chủ thể tham gia thị trường, đảm bảo tính cạnh tranh lành mạnh và bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng.
5.2. Hoàn Thiện Cơ Chế Chính Sách Khuyến Khích Đầu Tư
Để thu hút đầu tư vào lĩnh vực phát điện, cần hoàn thiện cơ chế chính sách khuyến khích đầu tư. Các chính sách này có thể bao gồm ưu đãi về thuế, phí, lãi suất, hỗ trợ về thủ tục hành chính và tạo điều kiện thuận lợi cho việc tiếp cận nguồn vốn. Đặc biệt, cần có chính sách khuyến khích đầu tư vào các dự án năng lượng tái tạo, góp phần vào sự phát triển bền vững của ngành điện.
