Kết Quả Chăm Sóc Thiết Yếu Trẻ Sơ Sinh Sau Đẻ Tại Bệnh Viện Đa Khoa Tỉnh Cao Bằng

• Tác giả: Hoàng Thị Tiên
• Người hướng dẫn: PGS. Nguyễn Hải Anh
• Trường học: Trường Đại Học Thăng Long
• Chuyên ngành: Điều Dưỡng
• Đề tài: Kết Quả Chăm Sóc Thiết Yếu Trẻ Sơ Sinh Sau Đẻ Và Một Số Yếu Tố Liên Quan Tại Bệnh Viện Đa Khoa Tỉnh Cao Bằng
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. Tổng quan về trẻ sơ sinh
• 1.2. Đặc điểm lâm sàng của trẻ sơ sinh
• 1.3. Một số dị tật thường gặp ở trẻ sơ sinh
• 1.4. Chăm sóc thiết yếu trẻ sơ sinh
• 1.5. Cơ sở lý thuyết và các bằng chứng về các can thiệp trong và ngay sau đẻ
• 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.2. Tiêu chuẩn lựa chọn
• 2.3. Tiêu chuẩn loại trừ
• 2.4. Thời gian và địa điểm
• 2.5. Phương pháp nghiên cứu
• 2.5.1. Thiết kế nghiên cứu
• 2.5.2. Mẫu nghiên cứu
• 2.5.3. Phương pháp chọn mẫu
• 2.5.4. Phương pháp thu thập thông tin
• 2.5.5. Nội dung và biến số nghiên cứu
• 2.5.6. Công cụ thu thập thông tin
• 2.5.7. Các bước tiến hành thu thập thông tin
• 2.6. Một số khái niệm, phân loại, đánh giá, thước đo trong nghiên cứu
• 2.7. Đánh giá kết quả chăm sóc người bệnh theo tiêu chuẩn sau
• 2.7.1. Đánh giá kết quả chăm sóc sơ sinh
• 2.7.2. Đánh giá các hoạt động chăm sóc của điều dưỡng
• 2.8. Phương pháp phân tích và xử lý số liệu
• 2.9. Đạo đức trong nghiên cứu
• 2.10. Hạn chế của nghiên cứu
• 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đặc điểm lâm sàng của đối tượng nghiên cứu
• 3.2. Các hoạt động chăm sóc
• 3.3. Một số yếu tố liên quan đến kết quả chăm sóc trẻ sơ sinh
• 3.4. Một số thông tin chung của đối tượng nghiên cứu
• 3.5. Đặc điểm lâm sàng của trẻ sơ sinh
• 3.6. Kết quả các hoạt động chăm sóc thiết yếu trẻ sơ sinh ngay sau đẻ (theo quy trình EENC)
• 3.6.1. Hoạt động tiếp đón người bệnh
• 3.6.2. Chăm sóc về dinh dưỡng
• 3.6.3. Chăm sóc chế độ vệ sinh
• 3.6.4. Hoạt động tư vấn, GDSK trước sinh (đánh giá mối liên quan)
• 3.6.5. Công tác theo dõi trẻ sơ sinh và thực hiện y lệnh
• 3.7. Mối liên quan giữa kết quả chăm sóc với đặc điểm chung
• 3.8. Bàn luận về ưu điểm và hạn chế của nghiên cứu
• 3.8.1. Điểm mạnh của nghiên cứu
• 3.8.2. Hạn chế của nghiên cứu và đề xuất khắc phục
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Về Chăm Sóc Thiết Yếu Trẻ Sơ Sinh Tại Cao Bằng

Thời kỳ sơ sinh, từ lúc chào đời đến bốn tuần tuổi, là giai đoạn quan trọng để trẻ sơ sinh thích nghi với môi trường bên ngoài. Chăm sóc thiết yếu trong giai đoạn này đóng vai trò then chốt. Theo WHO, trước đây, khu vực Tây Thái Bình Dương, bao gồm Việt Nam, ghi nhận tình trạng đáng báo động với cứ 2 phút có một trẻ sơ sinh tử vong, chủ yếu do các nguyên nhân có thể phòng ngừa được. Thực hành không đúng tại bệnh viện và cộng đồng là yếu tố chính. May mắn thay, nhiều trường hợp tử vong có thể ngăn chặn thông qua các biện pháp can thiệp chăm sóc sơ sinh thiết yếu sớm. Việc áp dụng quy trình chăm sóc thiết yếu trẻ sơ sinh sớm tại các cơ sở y tế trên toàn quốc là một bước tiến quan trọng. Các bà mẹ khi đến sinh cần được nhân viên y tế thực hiện quy trình này nhằm đảm bảo an toàn cho mẹ và khỏe mạnh cho con.

1.1. Định nghĩa và phân loại trẻ sơ sinh theo tuổi thai

Trẻ sơ sinh đủ tháng được định nghĩa là trẻ sinh từ 37 đến 41 tuần. Trẻ sinh trước 37 tuần được xem là trẻ sơ sinh non tháng, có khả năng sống sót. Trẻ sinh từ tuần 42 trở đi được gọi là trẻ già tháng. Cân nặng của trẻ sơ sinh cũng là một tiêu chí quan trọng, với trẻ sơ sinh đủ tháng thường có cân nặng từ 2500 đến 4000 gram. Trẻ nặng dưới 2500 gram được coi là nhẹ cân so với tuổi thai. Phân loại này giúp xác định nhu cầu chăm sóc đặc biệt cho từng nhóm trẻ sơ sinh.

1.2. Tầm quan trọng của chăm sóc thiết yếu sớm cho trẻ sơ sinh

Chăm sóc sơ sinh thiết yếu sớm không chỉ đơn thuần là duy trì sự sống của trẻ sơ sinh. Nó còn có vai trò quyết định đến sức khỏe và sự phát triển lâu dài của trẻ. Phương pháp này giúp trẻ tránh nguy cơ mất nhiệt thông qua tiếp xúc da kề da với mẹ, giảm nguy cơ không được bú mẹ dẫn đến suy dinh dưỡng và nhiễm khuẩn. Theo nghiên cứu, 94% trẻ sinh đủ tháng được tiếp xúc da kề da với mẹ ngay sau sinh và 56% được giữ tiếp xúc đến khi bú cữ đầu tiên, đồng thời được nuôi dưỡng hoàn toàn bằng sữa mẹ. Chăm sóc thiết yếu không thể thiếu tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Cao Bằng.

II. Thách Thức Trong Chăm Sóc Sơ Sinh Tại Bệnh Viện Cao Bằng

Mặc dù có những tiến bộ trong chăm sóc sơ sinh, vẫn còn tồn tại những thách thức tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Cao Bằng. Việc đảm bảo tuân thủ quy trình chăm sóc thiết yếu một cách đồng bộ và hiệu quả là một vấn đề quan trọng. Nghiên cứu sâu hơn là cần thiết để xác định các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả chăm sóc của trẻ sơ sinh và đánh giá vai trò của điều dưỡng trong quá trình này. Hơn nữa, việc nâng cao nhận thức và kỹ năng cho các bậc cha mẹ về chăm sóc trẻ sơ sinh là rất quan trọng. Cần có một đánh giá toàn diện về tình hình chăm sóc sức khỏe trẻ sơ sinh để đưa ra các giải pháp phù hợp, đặc biệt tại Bệnh viện Cao Bằng.

2.1. Các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả chăm sóc sơ sinh

Kết quả chăm sóc sơ sinh có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm đặc điểm lâm sàng của trẻ sơ sinh, tình trạng sức khỏe của người mẹ, và trình độ chuyên môn của nhân viên y tế. Nghiên cứu cần tập trung vào việc xác định các yếu tố này và đánh giá mức độ tác động của chúng đến kết quả chăm sóc. Các yếu tố như tuổi thai, cân nặng khi sinh, bệnh lý của mẹ và phương pháp sinh có thể đóng vai trò quan trọng. Hơn nữa, việc đánh giá mối liên hệ giữa các hoạt động tư vấn và giáo dục sức khỏe với kết quả chăm sóc là cần thiết. Điều này giúp tìm ra phương pháp tăng cường hiệu quả chăm sóc sức khỏe trẻ sơ sinh.

2.2. Vai trò của điều dưỡng trong quy trình chăm sóc sơ sinh

Điều dưỡng viên đóng vai trò trung tâm trong việc cung cấp dịch vụ chăm sóc trẻ sơ sinh, từ khi trẻ sơ sinh chào đời đến khi xuất viện. Họ chịu trách nhiệm theo dõi tình trạng sức khỏe của trẻ sơ sinh, thực hiện các y lệnh của bác sĩ và cung cấp tư vấn, giáo dục sức khỏe cho cha mẹ. Để đảm bảo chất lượng chăm sóc, điều dưỡng viên cần được trang bị kiến thức chuyên môn vững chắc và kỹ năng thực hành thành thạo. Việc nâng cao năng lực cho đội ngũ điều dưỡng viên là một ưu tiên quan trọng. Cần có các chương trình đào tạo liên tục để cập nhật kiến thức và kỹ năng mới nhất cho họ, đặc biệt trong lĩnh vực chăm sóc trẻ non tháng.

III. Phương Pháp Chăm Sóc Thiết Yếu Trẻ Sơ Sinh Tại Cao Bằng

Quy trình chăm sóc thiết yếu trẻ sơ sinh tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Cao Bằng tuân thủ theo hướng dẫn của Bộ Y tế, bao gồm các bước quan trọng như kẹp và cắt dây rốn muộn, tiếp xúc da kề da giữa mẹ và con, khuyến khích bú mẹ sớm và theo dõi sát sao tình trạng sức khỏe của trẻ sơ sinh. Kẹp và cắt dây rốn muộn giúp tăng lượng máu và sắt cho trẻ sơ sinh, giảm nguy cơ thiếu máu. Tiếp xúc da kề da giúp điều hòa thân nhiệt và tạo sự gắn kết giữa mẹ và con. Bú mẹ sớm cung cấp các kháng thể quan trọng và thúc đẩy sự phát triển của hệ tiêu hóa của trẻ sơ sinh.

3.1. Kẹp và cắt dây rốn muộn Lợi ích và cách thực hiện

Kẹp và cắt dây rốn muộn, được thực hiện sau khi dây rốn ngừng đập hoặc 1-3 phút sau khi sổ thai, mang lại nhiều lợi ích cho trẻ sơ sinh. Lượng máu từ bánh rau chuyển sang trẻ sơ sinh giúp tăng cường dự trữ sắt, giảm nguy cơ thiếu máu trong những tháng đầu đời. Việc thực hiện đúng kỹ thuật là rất quan trọng. Nhân viên y tế cần theo dõi sát sao tình trạng của cả mẹ và trẻ sơ sinh trong quá trình này để đảm bảo an toàn. Theo khuyến cáo của WHO, chỉ kẹp cắt dây rốn sớm (trước 01 phút) đối với các trường hợp trẻ ngạt cần phải hồi sức tích cực.

3.2. Tiếp xúc da kề da Tạo sự gắn kết và điều hòa thân nhiệt

Tiếp xúc da kề da là một biện pháp chăm sóc đơn giản nhưng vô cùng hiệu quả. Đặt trẻ sơ sinh lên ngực mẹ ngay sau sinh giúp điều hòa thân nhiệt của trẻ sơ sinh, giảm nguy cơ hạ thân nhiệt. Hơn nữa, tiếp xúc da kề da kích thích các giác quan của trẻ sơ sinh và tạo sự gắn kết tình cảm giữa mẹ và con. Cần đảm bảo trẻ sơ sinh được che chắn và giữ ấm trong quá trình tiếp xúc da kề da. Điều này tạo nền tảng cho mối quan hệ mẹ con bền chặt và hỗ trợ sự phát triển toàn diện của trẻ sơ sinh.

IV. Ứng Dụng Nghiên Cứu Đánh Giá Hiệu Quả Chăm Sóc Tại Cao Bằng

Nghiên cứu về kết quả chăm sóc thiết yếu trẻ sơ sinh tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Cao Bằng cung cấp những bằng chứng quan trọng để cải thiện chất lượng chăm sóc. Dữ liệu thu thập được về đặc điểm lâm sàng của trẻ sơ sinh, các hoạt động chăm sóc được thực hiện, và các yếu tố liên quan đến kết quả chăm sóc sẽ giúp các nhà quản lý y tế và nhân viên y tế đưa ra các quyết định dựa trên bằng chứng. Điều này đảm bảo rằng các nguồn lực được sử dụng hiệu quả và các biện pháp can thiệp được triển khai phù hợp.

4.1. Phân tích đặc điểm lâm sàng của trẻ sơ sinh tại Cao Bằng

Việc phân tích đặc điểm lâm sàng của trẻ sơ sinh, bao gồm tuổi thai, cân nặng khi sinh, giới tính và các bệnh lý đi kèm, cung cấp cái nhìn tổng quan về tình hình sức khỏe của trẻ sơ sinh tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Cao Bằng. Dữ liệu này giúp xác định các nhóm trẻ sơ sinh có nguy cơ cao và cần được chăm sóc đặc biệt. Các biểu đồ và bảng thống kê sẽ được sử dụng để trình bày dữ liệu một cách rõ ràng và dễ hiểu. Việc so sánh dữ liệu với các nghiên cứu khác cũng giúp đánh giá vị trí của Bệnh viện Cao Bằng so với các cơ sở y tế khác.

4.2. Đánh giá các hoạt động chăm sóc thiết yếu và kết quả liên quan

Nghiên cứu sẽ đánh giá một cách chi tiết các hoạt động chăm sóc thiết yếu được thực hiện tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Cao Bằng, bao gồm hoạt động tiếp đón người bệnh, chăm sóc dinh dưỡng, chăm sóc vệ sinh, tư vấn và giáo dục sức khỏe. Kết quả chăm sóc sẽ được đánh giá dựa trên các tiêu chí như tình trạng sức khỏe của trẻ sơ sinh sau 24 giờ và trước khi ra viện. Việc sử dụng các công cụ thống kê để phân tích mối liên quan giữa các hoạt động chăm sóc và kết quả sẽ giúp xác định các biện pháp can thiệp hiệu quả nhất. Điều này góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe trẻ sơ sinh và giảm thiểu các biến chứng.

V. Giải Pháp Cải Thiện Chăm Sóc Sơ Sinh Tại Bệnh Viện Cao Bằng

Dựa trên kết quả nghiên cứu và đánh giá, một số giải pháp có thể được đề xuất để cải thiện chăm sóc thiết yếu trẻ sơ sinh tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Cao Bằng. Các giải pháp này bao gồm tăng cường đào tạo cho nhân viên y tế, cải thiện cơ sở vật chất và trang thiết bị, nâng cao nhận thức của cộng đồng về tầm quan trọng của chăm sóc sơ sinh và xây dựng các quy trình chăm sóc chuẩn hóa. Việc thực hiện các giải pháp này cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan, bao gồm các nhà quản lý y tế, nhân viên y tế và cộng đồng.

5.1. Nâng cao năng lực cho đội ngũ nhân viên y tế

Đào tạo và tập huấn thường xuyên cho nhân viên y tế về các quy trình chăm sóc thiết yếu trẻ sơ sinh là rất quan trọng. Các khóa đào tạo cần tập trung vào cả lý thuyết và thực hành, giúp nhân viên y tế nắm vững kiến thức và kỹ năng cần thiết để cung cấp chăm sóc chất lượng cao. Hơn nữa, việc tạo điều kiện cho nhân viên y tế tham gia các hội thảo và khóa học chuyên sâu về nhi khoa Cao Bằng cũng giúp nâng cao trình độ chuyên môn và cập nhật kiến thức mới nhất. Điều này góp phần xây dựng một đội ngũ nhân viên y tế chuyên nghiệp và tận tâm.

5.2. Đầu tư cơ sở vật chất và trang thiết bị

Việc đầu tư vào cơ sở vật chất và trang thiết bị hiện đại là cần thiết để đảm bảo rằng Bệnh viện đa khoa tỉnh Cao Bằng có đủ khả năng cung cấp chăm sóc tốt nhất cho trẻ sơ sinh. Các trang thiết bị như lồng ấp, máy thở và máy theo dõi sinh tồn đóng vai trò quan trọng trong việc chăm sóc trẻ non tháng. Hơn nữa, việc đảm bảo vệ sinh và khử trùng các thiết bị y tế cũng là rất quan trọng để ngăn ngừa nhiễm trùng. Một môi trường chăm sóc an toàn và đầy đủ tiện nghi sẽ giúp trẻ sơ sinh phục hồi sức khỏe nhanh chóng.

VI. Kết Luận Triển Vọng Của Chăm Sóc Sơ Sinh Tại Cao Bằng

Nghiên cứu về chăm sóc thiết yếu trẻ sơ sinh tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Cao Bằng cho thấy tầm quan trọng của việc cung cấp chăm sóc chất lượng cao cho trẻ sơ sinh. Việc áp dụng các quy trình chăm sóc chuẩn hóa, nâng cao năng lực cho nhân viên y tế và đầu tư vào cơ sở vật chất và trang thiết bị là những yếu tố then chốt để cải thiện kết quả chăm sóc. Với sự cam kết và nỗ lực của tất cả các bên liên quan, tương lai của chăm sóc sơ sinh tại Cao Bằng hứa hẹn nhiều triển vọng.

6.1. Tóm tắt những phát hiện chính và bài học kinh nghiệm

Nghiên cứu đã xác định được một số yếu tố ảnh hưởng đến kết quả chăm sóc thiết yếu trẻ sơ sinh, bao gồm đặc điểm lâm sàng của trẻ sơ sinh, trình độ chuyên môn của nhân viên y tế và cơ sở vật chất của bệnh viện. Bài học kinh nghiệm rút ra là cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan để đảm bảo rằng trẻ sơ sinh được chăm sóc một cách toàn diện và hiệu quả. Việc chia sẻ thông tin và kinh nghiệm giữa các cơ sở y tế cũng là rất quan trọng để nâng cao chất lượng chăm sóc trên toàn tỉnh.

6.2. Đề xuất hướng nghiên cứu tiếp theo và các biện pháp cải thiện

Hướng nghiên cứu tiếp theo có thể tập trung vào việc đánh giá hiệu quả của các biện pháp can thiệp cụ thể, chẳng hạn như chương trình đào tạo cho nhân viên y tế hoặc cải thiện cơ sở vật chất. Hơn nữa, việc nghiên cứu về phòng chăm sóc sơ sinh và các yếu tố ảnh hưởng đến sự hài lòng của cha mẹ cũng là rất quan trọng. Các biện pháp cải thiện cần tập trung vào việc xây dựng một hệ thống chăm sóc sơ sinh toàn diện và bền vững, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của cộng đồng.

Tổng quan nghiên cứu

Thời kỳ sơ sinh, từ khi thai sổ đến 4 tuần đầu sau đẻ, là giai đoạn quan trọng để trẻ thích nghi với môi trường sống bên ngoài tử cung. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trước đây tại khu vực Tây Thái Bình Dương, cứ 2 phút lại có 1 trẻ sơ sinh tử vong, phần lớn do các nguyên nhân có thể phòng ngừa được. Tại Việt Nam, tỷ lệ tử vong sơ sinh vẫn còn cao, đặc biệt do thực hành chăm sóc chưa đồng đều và thiếu các can thiệp thiết yếu ngay sau đẻ. Năm 2014, Bộ Y tế ban hành Quyết định số 4673/QĐ-BYT hướng dẫn quy trình chăm sóc thiết yếu cho bà mẹ và trẻ sơ sinh trong và ngay sau đẻ, nhằm giảm thiểu tử vong và bệnh tật ở trẻ sơ sinh.

Nghiên cứu được thực hiện tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Cao Bằng trong giai đoạn từ tháng 01 đến tháng 07 năm 2021, với 300 bà mẹ và trẻ sơ sinh sau đẻ, nhằm đánh giá kết quả chăm sóc thiết yếu trẻ sơ sinh và các yếu tố liên quan. Mục tiêu cụ thể gồm mô tả đặc điểm lâm sàng của trẻ sơ sinh, phân tích kết quả chăm sóc thiết yếu theo quy trình EENC (Early Essential Newborn Care) và xác định các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả chăm sóc. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao chất lượng chăm sóc sơ sinh, giảm tỷ lệ tử vong và bệnh tật, đồng thời góp phần hoàn thiện quy trình chăm sóc tại các cơ sở y tế tuyến tỉnh.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên hai học thuyết điều dưỡng chủ đạo: học thuyết Florence Nightingale và học thuyết Henderson. Học thuyết Nightingale nhấn mạnh vai trò của môi trường trong việc hỗ trợ quá trình hồi phục sức khỏe, trong khi học thuyết Henderson tập trung vào việc giúp người bệnh đạt được sự độc lập trong các nhu cầu cơ bản. Các khái niệm chính bao gồm:

• Chăm sóc thiết yếu trẻ sơ sinh (EENC): bao gồm các bước như lau khô, tiếp xúc da kề da, kẹp cắt dây rốn muộn, cho bú sớm, giữ ấm và theo dõi sức khỏe.
• Đặc điểm lâm sàng trẻ sơ sinh: cân nặng, tuổi thai, điểm Apgar, dấu hiệu sinh tồn.
• Công tác chăm sóc điều dưỡng: nhận định, chẩn đoán, lập kế hoạch, thực hiện và đánh giá.
• Yếu tố ảnh hưởng đến kết quả chăm sóc: đặc điểm trẻ, hoạt động tư vấn, giáo dục sức khỏe và chăm sóc của điều dưỡng.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu mô tả tiến cứu được thực hiện tại khoa Sản, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Cao Bằng từ tháng 01 đến tháng 07 năm 2021. Cỡ mẫu 300 bà mẹ và trẻ sơ sinh được chọn theo phương pháp thuận tiện, đáp ứng tiêu chuẩn lựa chọn: trẻ sơ sinh không dị tật bẩm sinh, không bệnh lý nặng cần chuyển viện, bà mẹ đồng ý tham gia.

Dữ liệu thu thập qua bộ câu hỏi thiết kế sẵn, hồ sơ bệnh án và phiếu theo dõi chăm sóc. Các biến số nghiên cứu gồm đặc điểm lâm sàng trẻ sơ sinh (cân nặng, tuổi thai, điểm Apgar, hô hấp, màu sắc da, thân nhiệt, bú mẹ, bài tiết), hoạt động chăm sóc thiết yếu theo quy trình EENC, hoạt động tư vấn và giáo dục sức khỏe của điều dưỡng.

Phân tích số liệu sử dụng phần mềm SPSS 20.0 với các phương pháp thống kê mô tả, kiểm định t và phân tích mối liên quan giữa các biến. Tiêu chuẩn ý nghĩa thống kê p < 0,05. Quy trình nghiên cứu tuân thủ đạo đức, bảo mật thông tin và được sự đồng ý của Ban Giám đốc bệnh viện và Trường Đại học Thăng Long.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Đặc điểm lâm sàng trẻ sơ sinh: Trong 300 trẻ sơ sinh, 95% là đủ tháng, 5% thiếu tháng; giới tính nam chiếm 54,7%. Cân nặng trung bình trẻ đủ tháng từ 2500 đến 4000 gram. Điểm Apgar 1 phút đạt 8-10 ở 85% trẻ, cho thấy phần lớn trẻ có tình trạng sức khỏe tốt ngay sau đẻ.

2. Kết quả chăm sóc thiết yếu theo quy trình EENC: 94% trẻ được lau khô trong vòng 5 giây sau sinh, 90% được tiếp xúc da kề da với mẹ ngay sau đẻ, 88% được kẹp cắt dây rốn muộn (sau khi dây rốn ngừng đập). Tỷ lệ trẻ bú mẹ sớm trong vòng 1 giờ đầu đạt 85%. Các chỉ số chăm sóc sau đẻ như giữ ấm, vệ sinh rốn, theo dõi dấu hiệu sinh tồn đều đạt trên 80%.

3. Hoạt động chăm sóc điều dưỡng: Tỷ lệ đánh giá tốt về công tác tiếp đón người bệnh đạt 87%, chăm sóc dinh dưỡng 82%, vệ sinh 80%, tư vấn giáo dục sức khỏe 75%, theo dõi và thực hiện y lệnh 78%. Mức độ hài lòng chung của bà mẹ với công tác chăm sóc đạt 83%.

4. Yếu tố liên quan đến kết quả chăm sóc: Kết quả phân tích cho thấy trẻ đủ tháng, cân nặng ≥ 2500g, không có bệnh lý kèm theo có tỷ lệ chăm sóc tốt cao hơn đáng kể (p < 0,05). Hoạt động tư vấn, giáo dục sức khỏe của điều dưỡng cũng có ảnh hưởng tích cực đến kết quả chăm sóc (OR > 1, p < 0,05).

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu phù hợp với các nghiên cứu trong khu vực và quốc tế, khẳng định hiệu quả của quy trình chăm sóc thiết yếu trẻ sơ sinh theo khuyến cáo của WHO. Tỷ lệ tiếp xúc da kề da và cho bú sớm cao góp phần giảm nguy cơ hạ thân nhiệt, nhiễm khuẩn và tăng cường dinh dưỡng cho trẻ. Hoạt động chăm sóc điều dưỡng được đánh giá tích cực, tuy nhiên vẫn còn khoảng 15-25% trường hợp chưa đạt mức tốt, cho thấy cần nâng cao kỹ năng và thái độ phục vụ.

Biểu đồ phân phối tỷ lệ các hoạt động chăm sóc thiết yếu và mức độ hài lòng có thể minh họa rõ sự phân bố kết quả, giúp nhận diện các điểm cần cải thiện. So sánh với các nghiên cứu tại Việt Nam cho thấy Cao Bằng có kết quả tương đối tốt, nhưng vẫn cần duy trì và phát triển các chương trình đào tạo, giám sát chất lượng chăm sóc.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường đào tạo, tập huấn cho nhân viên y tế về quy trình chăm sóc thiết yếu trẻ sơ sinh, đặc biệt kỹ năng tiếp xúc da kề da, kẹp cắt dây rốn muộn và tư vấn cho mẹ. Mục tiêu nâng tỷ lệ thực hiện đúng quy trình lên trên 95% trong vòng 12 tháng, do Ban Giám đốc bệnh viện phối hợp với Sở Y tế thực hiện.

2. Xây dựng hệ thống giám sát, đánh giá chất lượng chăm sóc thường xuyên, sử dụng bảng kiểm và phản hồi từ người mẹ để cải tiến dịch vụ. Thực hiện định kỳ 6 tháng/lần nhằm phát hiện sớm các sai sót và điều chỉnh kịp thời.

3. Tăng cường công tác tư vấn, giáo dục sức khỏe cho bà mẹ về chăm sóc trẻ sơ sinh, nuôi con bằng sữa mẹ và nhận biết dấu hiệu bất thường. Mục tiêu nâng tỷ lệ bà mẹ hiểu và thực hành đúng lên 90% trong 1 năm, do điều dưỡng và nữ hộ sinh đảm nhiệm.

4. Cải thiện điều kiện vật chất, môi trường chăm sóc như nhiệt độ phòng, ánh sáng, vệ sinh buồng bệnh để đảm bảo trẻ sơ sinh được giữ ấm và an toàn. Ban quản lý bệnh viện phối hợp với phòng kỹ thuật thực hiện trong 6 tháng tới.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Nhân viên y tế, điều dưỡng và nữ hộ sinh tại các bệnh viện sản khoa và khoa nhi, giúp nâng cao kiến thức và kỹ năng chăm sóc thiết yếu trẻ sơ sinh, áp dụng quy trình EENC hiệu quả.

2. Quản lý bệnh viện và các cơ quan y tế địa phương, sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng chính sách, kế hoạch đào tạo và giám sát chất lượng chăm sóc sơ sinh.

3. Sinh viên ngành điều dưỡng, y học, làm tài liệu tham khảo học thuật, nghiên cứu chuyên sâu về chăm sóc trẻ sơ sinh và phát triển kỹ năng thực hành.

4. Các tổ chức phi chính phủ và chuyên gia y tế công cộng, hỗ trợ triển khai các chương trình can thiệp giảm tử vong sơ sinh, nâng cao sức khỏe bà mẹ và trẻ em tại vùng sâu, vùng xa.

Câu hỏi thường gặp

1. Chăm sóc thiết yếu trẻ sơ sinh bao gồm những hoạt động nào?
   Chăm sóc thiết yếu bao gồm lau khô trẻ ngay sau sinh, tiếp xúc da kề da với mẹ, kẹp cắt dây rốn muộn, cho bú sớm trong vòng 1 giờ đầu, giữ ấm, vệ sinh rốn và theo dõi dấu hiệu sinh tồn. Đây là các bước quan trọng giúp giảm tử vong và bệnh tật ở trẻ sơ sinh.

2. Tại sao kẹp cắt dây rốn muộn lại quan trọng?
   Kẹp cắt dây rốn muộn (sau 1-3 phút hoặc khi dây rốn ngừng đập) giúp truyền thêm khoảng 80-100 ml máu từ bánh rau sang trẻ, cung cấp lượng sắt cần thiết, giảm nguy cơ thiếu máu và xuất huyết não, đặc biệt ở trẻ non tháng.

3. Tiếp xúc da kề da có lợi ích gì cho trẻ sơ sinh?
   Tiếp xúc da kề da giúp trẻ duy trì thân nhiệt ổn định, giảm khóc, tăng khả năng bú mẹ sớm và hiệu quả, đồng thời giảm lo lắng cho mẹ, tăng cường mối liên kết mẹ-con ngay từ phút đầu sau sinh.

4. Yếu tố nào ảnh hưởng đến kết quả chăm sóc trẻ sơ sinh?
   Đặc điểm trẻ như tuổi thai, cân nặng, tình trạng bệnh lý kèm theo, cùng với chất lượng hoạt động tư vấn, giáo dục sức khỏe và chăm sóc của điều dưỡng là những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến kết quả chăm sóc.

5. Làm thế nào để nâng cao chất lượng chăm sóc thiết yếu trẻ sơ sinh tại bệnh viện?
   Cần tăng cường đào tạo nhân viên y tế, xây dựng hệ thống giám sát chất lượng, cải thiện điều kiện vật chất, đồng thời đẩy mạnh tư vấn, giáo dục sức khỏe cho bà mẹ nhằm nâng cao nhận thức và thực hành chăm sóc đúng cách.

Kết luận

• Nghiên cứu tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Cao Bằng cho thấy 95% trẻ sơ sinh đủ tháng, 54,7% là nam, phần lớn có điểm Apgar tốt sau đẻ.
• Tỷ lệ thực hiện các bước chăm sóc thiết yếu theo quy trình EENC đạt trên 85%, góp phần nâng cao sức khỏe trẻ sơ sinh.
• Hoạt động chăm sóc điều dưỡng được đánh giá tích cực, tuy nhiên vẫn còn khoảng 15-25% chưa đạt mức tốt, cần cải thiện.
• Các yếu tố như tuổi thai, cân nặng và hoạt động tư vấn của điều dưỡng có ảnh hưởng rõ rệt đến kết quả chăm sóc.
• Đề xuất tăng cường đào tạo, giám sát, tư vấn và cải thiện môi trường chăm sóc nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ trong thời gian tới.

Nghiên cứu mở ra hướng đi thiết thực để nâng cao chất lượng chăm sóc trẻ sơ sinh tại các bệnh viện tuyến tỉnh, góp phần giảm tỷ lệ tử vong và bệnh tật sơ sinh. Các cơ sở y tế và nhân viên điều dưỡng được khuyến khích áp dụng quy trình EENC đồng bộ và liên tục cải tiến chất lượng chăm sóc.