Tỷ Lệ Và Một Số Yếu Tố Nguy Cơ Bệnh Võng Mạc Trẻ Đẻ Non Tại Trung Tâm Nhi Khoa - Bệnh Viện Bạch Mai

• Tác giả: Luân Thị Hoài Thu
• Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Thành Nam
• Trường học: Đại học Thái Nguyên
• Chuyên ngành: Nhi khoa
• Đề tài: Tỷ Lệ Và Một Số Yếu Tố Nguy Cơ Bệnh Võng Mạc Trẻ Đẻ Non Tại Bệnh Viện Bạch Mai
• Loại tài liệu: luận văn bác sĩ nội trú
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Thái Nguyên

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: ĐẶT VẤN ĐỀ
• 1.1. Bệnh võng mạc trẻ đẻ non (BVMTĐN)
• 1.2. Tình hình nghiên cứu BVMTĐN trong và ngoài nước
• 1.3. Các yếu tố nguy cơ
• 1.4. Các yếu tố nguy cơ khác
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.2. Phương pháp nghiên cứu
• 2.3. Cỡ mẫu và phương pháp chọn mẫu
• 2.4. Các biến số, chỉ số nghiên cứu
• 2.5. Phương tiện nghiên cứu
• 2.6. Quy trình nghiên cứu và đánh giá kết quả
• 2.7. Phương pháp phân tích và xử lý số liệu
• 2.8. Khống chế sai số
• 2.9. Đạo đức trong nghiên cứu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Tình hình mắc bệnh võng mạc trẻ đẻ non
• 3.2. Một số yếu tố liên quan đến BVMTĐN
• 3.3. Tình hình mắc bệnh võng mạc trẻ đẻ non
• 3.4. Một số yếu tố nguy cơ bệnh võng mạc trẻ đẻ non
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• MẪU BỆNH ÁN NGHIÊN CỨU

I. Tổng Quan Bệnh Võng Mạc Trẻ Đẻ Non Tại Bệnh Viện Bạch Mai

Bệnh võng mạc trẻ đẻ non (BVMTĐN) hay Retinopathy of Prematurity (ROP) là một bệnh lý phát triển mạch máu võng mạc ở trẻ đẻ non. Bệnh thường xảy ra ở trẻ nhẹ cân và có tiền sử thở oxy liêu pháp cao áp kéo dài. BVMTĐN là nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa ở trẻ nhỏ. Tuy nhiên, bệnh có thể phòng ngừa nếu được khám sàng lọc ROP và điều trị kịp thời. BVMTĐN lần đầu tiên được mô tả vào năm 1942, với các nghiên cứu sau đó chỉ ra mối liên quan đến liệu pháp oxy. Yếu tố nguy cơ quan trọng là trẻ sinh càng non, nhẹ cân, nguy cơ mắc bệnh càng cao. Bệnh viện Bạch Mai đã triển khai chương trình sàng lọc, nhưng cần nghiên cứu cụ thể để xác định tỷ lệ và các yếu tố nguy cơ tại đây.

1.1. Định Nghĩa và Tầm Quan Trọng của Bệnh ROP

Bệnh võng mạc trẻ đẻ non là rối loạn phát triển mạch máu võng mạc ở trẻ sinh thiếu tháng. Việc phát hiện và điều trị sớm là rất quan trọng để ngăn ngừa mù lòa và thị lực kém. Các nghiên cứu cho thấy tỷ lệ mắc ROP có thể lên tới 73% ở trẻ đẻ non. Theo nghiên cứu của Lê Thị Hoa tại Bệnh viện Nhi Trung Ương cho thấy tỷ lệ bị bệnh là 23,6% ở trẻ đẻ non ≤ 34 tuần. Phát hiện và điều trị sớm giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến thị giác của trẻ.

1.2. Lịch Sử Nghiên Cứu về ROP Trên Thế Giới và Tại Việt Nam

Nghiên cứu về ROP bắt đầu từ năm 1942 với mô tả đầu tiên. Các nghiên cứu sau đó tập trung vào vai trò của oxy và các yếu tố nguy cơ khác. Tại Việt Nam, chương trình khám sàng lọc ROP đã được triển khai tại một số thành phố lớn từ năm 2001. Các nghiên cứu trong nước cho thấy tỷ lệ mắc ROP còn khá cao, đặc biệt ở trẻ non tháng có tuổi thai và cân nặng khi sinh cao hơn so với các nước phát triển.

II. Thách Thức Yếu Tố Nguy Cơ ROP và Khó Khăn Sàng Lọc Sớm

Mặc dù đã có nhiều tiến bộ, BVMTĐN vẫn là một thách thức lớn. Việc xác định chính xác các yếu tố nguy cơ ROP là rất quan trọng để sàng lọc hiệu quả. Các yếu tố này bao gồm tuổi thai, cân nặng khi sinh, oxy liệu pháp, thiếu máu, nhiễm trùng, và các bệnh lý khác. Khó khăn trong việc sàng lọc sớm bao gồm việc tiếp cận dịch vụ y tế, thiếu nhân lực chuyên môn, và nhận thức hạn chế về bệnh võng mạc trẻ đẻ non. Cần có các nghiên cứu sâu hơn để xác định các yếu tố nguy cơ cụ thể và cải thiện quy trình sàng lọc tại Bệnh viện Bạch Mai.

2.1. Cân Nặng Khi Sinh và Tuổi Thai Ảnh Hưởng ROP Như Thế Nào

Cân nặng khi sinh và tuổi thai là hai yếu tố nguy cơ chính của ROP. Trẻ có cân nặng càng thấp và tuổi thai càng non thì nguy cơ mắc bệnh càng cao. Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới, tất cả trẻ đẻ non có cân nặng khi sinh dưới 1500g đều nên được khám. Tại Việt Nam, tiêu chuẩn này có thể mở rộng đến 2000g, nhất là khi có thêm các yếu tố nguy cơ khác.

2.2. Vai Trò Của Oxy Liệu Pháp và Các Bệnh Lý Kèm Theo

Liệu pháp oxy, đặc biệt là thở oxy nồng độ cao kéo dài, là một yếu tố nguy cơ quan trọng đối với ROP. Ngoài ra, các bệnh lý như thiếu máu, nhiễm trùng, suy hô hấp, và các bệnh lý tim mạch cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Theo các báo cáo về BVMTĐN: Ảnh hưởng của thời gian thở oxy nhất là thở oxy nồng độ cao kéo dài là một trong những yếu tố nguy cơ của BVMTĐN.

2.3. Nhiễm Trùng Máu Suy Hô Hấp Bệnh Màng Trong Tác Động ROP

Nhiễm trùng máu, suy hô hấp, bệnh màng trong… là các yếu tố nguy cơ của bệnh. Hiểu biết rõ những yếu tố nguy cơ này, việc tầm soát bệnh sẽ hiệu quả hơn, những trường hợp cần điều trị sẽ được tiến hành sớm hơn và nguy cơ mù lòa do BVMTĐN sẽ giảm.

III. Cách Xác Định Tỷ Lệ Mắc ROP và Các Yếu Tố Tại Bạch Mai

Để xác định tỷ lệ mắc ROP và các yếu tố nguy cơ tại Bệnh viện Bạch Mai, cần thực hiện một nghiên cứu dịch tễ học. Nghiên cứu này cần thu thập dữ liệu về tất cả trẻ đẻ non được chăm sóc tại trung tâm, bao gồm tuổi thai, cân nặng khi sinh, tiền sử thở oxy, các bệnh lý kèm theo, và kết quả khám sàng lọc ROP. Phân tích thống kê sẽ giúp xác định tỷ lệ mắc bệnh và mối liên quan giữa các yếu tố nguy cơ và ROP. Kết quả nghiên cứu sẽ cung cấp thông tin quan trọng để cải thiện quy trình sàng lọc và điều trị.

3.1. Phương Pháp Nghiên Cứu Dịch Tễ Học Về ROP

Nghiên cứu dịch tễ học là phương pháp phù hợp để xác định tỷ lệ mắc ROP và các yếu tố nguy cơ. Phương pháp này bao gồm việc thu thập dữ liệu về một nhóm lớn trẻ sơ sinh và phân tích mối liên quan giữa các yếu tố nguy cơ và kết quả khám sàng lọc ROP.

3.2. Thu Thập Dữ Liệu và Các Biến Số Nghiên Cứu ROP

Dữ liệu cần thu thập bao gồm thông tin về tuổi thai, cân nặng khi sinh, tiền sử thở oxy, các bệnh lý kèm theo, và kết quả khám sàng lọc ROP. Các biến số cần nghiên cứu bao gồm tỷ lệ mắc ROP, mức độ nghiêm trọng của bệnh, và mối liên quan giữa các yếu tố nguy cơ và bệnh.

3.3. Phân Tích Thống Kê và Đánh Giá Mức Độ Ảnh Hưởng ROP

Phân tích thống kê sẽ giúp xác định tỷ lệ mắc bệnh và mối liên quan giữa các yếu tố nguy cơ và ROP. Các phương pháp thống kê phù hợp bao gồm phân tích hồi quy, kiểm định t-test, và kiểm định chi bình phương.

IV. Giải Pháp Tối Ưu Sàng Lọc Điều Trị ROP Tại Bệnh Viện

Dựa trên kết quả nghiên cứu, có thể đề xuất các giải pháp để tối ưu hóa quy trình sàng lọc ROP và điều trị tại Bệnh viện Bạch Mai. Các giải pháp này bao gồm việc thiết lập tiêu chí sàng lọc phù hợp với đặc điểm của trẻ đẻ non tại bệnh viện, tăng cường đào tạo nhân lực về khám sàng lọc ROP, và cải thiện quy trình điều trị theo các hướng dẫn quốc gia và quốc tế. Ngoài ra, cần tăng cường truyền thông giáo dục sức khỏe cho các bậc cha mẹ về tầm quan trọng của việc sàng lọc ROP.

4.1. Tiêu Chí Sàng Lọc ROP Phù Hợp Tại Bệnh Viện Bạch Mai

Tiêu chí sàng lọc cần phù hợp với đặc điểm của trẻ đẻ non tại bệnh viện. Có thể xem xét việc mở rộng tiêu chí sàng lọc cho trẻ có cân nặng khi sinh cao hơn nếu có các yếu tố nguy cơ khác.

4.2. Đào Tạo Nhân Lực và Cập Nhật Kiến Thức ROP

Cần tăng cường đào tạo nhân lực về khám sàng lọc ROP, bao gồm bác sĩ nhãn khoa, điều dưỡng, và các chuyên gia khác. Cần cập nhật kiến thức về các phương pháp điều trị ROP mới nhất, bao gồm laser quang đông và tiêm anti-VEGF.

4.3. Truyền Thông và Giáo Dục Sức Khỏe Về ROP Cho Phụ Huynh

Cần tăng cường truyền thông giáo dục sức khỏe cho các bậc cha mẹ về tầm quan trọng của việc sàng lọc ROP và các yếu tố nguy cơ của bệnh. Cung cấp thông tin về quy trình khám sàng lọc ROP và các phương pháp điều trị.

V. Ứng Dụng Kết Quả Nghiên Cứu và Thực Hành Lâm Sàng về ROP

Kết quả nghiên cứu về tỷ lệ và yếu tố nguy cơ ROP tại Bệnh viện Bạch Mai có thể được ứng dụng vào thực hành lâm sàng để cải thiện chất lượng chăm sóc trẻ đẻ non. Thông tin này giúp các bác sĩ đưa ra quyết định sàng lọc và điều trị phù hợp, giảm thiểu nguy cơ mù lòa do ROP. Đồng thời, kết quả nghiên cứu có thể là cơ sở để xây dựng các chính sách và chương trình phòng ngừa ROP hiệu quả hơn.

5.1. Cải Thiện Quyết Định Sàng Lọc và Điều Trị ROP

Thông tin về tỷ lệ và yếu tố nguy cơ ROP giúp các bác sĩ đưa ra quyết định sàng lọc và điều trị phù hợp. Ví dụ, trẻ có các yếu tố nguy cơ cao có thể được sàng lọc sớm hơn và theo dõi chặt chẽ hơn.

5.2. Xây Dựng Chính Sách Phòng Ngừa ROP Hiệu Quả

Kết quả nghiên cứu có thể là cơ sở để xây dựng các chính sách và chương trình phòng ngừa ROP hiệu quả hơn. Ví dụ, có thể tập trung vào việc cải thiện chất lượng chăm sóc trước sinh và sau sinh cho trẻ đẻ non.

VI. Kết Luận Hướng Đi Mới Cho Nghiên Cứu và Phòng Ngừa ROP

Nghiên cứu về tỷ lệ và yếu tố nguy cơ ROP tại Bệnh viện Bạch Mai là một bước quan trọng trong việc cải thiện chất lượng chăm sóc trẻ đẻ non. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều câu hỏi cần được giải đáp. Các nghiên cứu trong tương lai có thể tập trung vào việc tìm hiểu sâu hơn về cơ chế bệnh sinh của ROP, phát triển các phương pháp sàng lọc và điều trị mới, và đánh giá hiệu quả của các chương trình phòng ngừa. Cần có sự hợp tác giữa các nhà nghiên cứu, bác sĩ lâm sàng, và các nhà hoạch định chính sách để đạt được những tiến bộ trong việc phòng ngừa và điều trị ROP.

6.1. Hướng Nghiên Cứu Sâu Về Cơ Chế Bệnh Sinh ROP

Cần có các nghiên cứu sâu hơn về cơ chế bệnh sinh của ROP để tìm ra các phương pháp điều trị mới và hiệu quả hơn. Ví dụ, có thể nghiên cứu về vai trò của các yếu tố tăng trưởng và các chất trung gian viêm trong sự phát triển của bệnh.

6.2. Phát Triển Phương Pháp Sàng Lọc và Điều Trị ROP Tiên Tiến

Cần tiếp tục phát triển các phương pháp sàng lọc và điều trị ROP tiên tiến hơn. Ví dụ, có thể sử dụng các công nghệ hình ảnh mới để phát hiện bệnh sớm hơn và chính xác hơn.

6.3. Hợp Tác Nghiên Cứu và Chính Sách Phòng Ngừa ROP

Cần có sự hợp tác giữa các nhà nghiên cứu, bác sĩ lâm sàng, và các nhà hoạch định chính sách để đạt được những tiến bộ trong việc phòng ngừa và điều trị ROP. Cần xây dựng các chính sách và chương trình phòng ngừa ROP dựa trên bằng chứng khoa học.

Tổng quan nghiên cứu

Bệnh võng mạc trẻ đẻ non (BVMTĐN) là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa và suy giảm thị lực ở trẻ sơ sinh, đặc biệt là trẻ đẻ non và nhẹ cân. Trên thế giới, tỷ lệ mắc BVMTĐN dao động từ 20,7% đến 73% ở trẻ đẻ non sống, với khoảng 184.700 trẻ trong số 14,9 triệu trẻ sinh non năm 2020 được chẩn đoán mắc BVMTĐN ở các giai đoạn khác nhau. Tại Việt Nam, tỷ lệ này cũng khá cao, với nghiên cứu tại Bệnh viện Nhi Trung Ương ghi nhận 23,6% trẻ đẻ non ≤ 34 tuần mắc bệnh. BVMTĐN không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của trẻ mà còn đặt ra thách thức lớn cho hệ thống y tế trong việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời nhằm giảm thiểu nguy cơ mù lòa.

Nghiên cứu được thực hiện tại Trung tâm Nhi khoa - Bệnh viện Bạch Mai trong giai đoạn từ tháng 7/2022 đến tháng 6/2023 nhằm xác định tỷ lệ mắc BVMTĐN và các yếu tố nguy cơ liên quan ở nhóm trẻ đẻ non. Mục tiêu cụ thể gồm: (1) xác định tỷ lệ mắc BVMTĐN tại trung tâm trong khoảng thời gian nghiên cứu; (2) đánh giá các yếu tố nguy cơ như cân nặng khi sinh, tuổi thai, tình trạng thở oxy, truyền máu và nhiễm trùng. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả tầm soát, phát hiện sớm và can thiệp kịp thời, góp phần giảm tỷ lệ mù lòa do BVMTĐN tại Việt Nam.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình về sinh lý bệnh của BVMTĐN, trong đó nhấn mạnh cơ chế phát triển mạch máu võng mạc chưa hoàn thiện ở trẻ đẻ non và tác động của các yếu tố môi trường như oxy, yếu tố tăng trưởng VEGF, EPO, IGF-1 và lipid Ω-3-PUFA. Cơ chế bệnh sinh gồm hai giai đoạn: giai đoạn ức chế tăng sinh mạch máu do tăng oxy máu và thiếu hụt yếu tố tăng trưởng, tiếp theo là giai đoạn tăng sinh mạch máu bất thường gây tổn thương võng mạc. Ngoài ra, các yếu tố nguy cơ như tuổi thai, cân nặng khi sinh, thở oxy kéo dài, truyền máu và nhiễm trùng được xem là các biến số quan trọng ảnh hưởng đến sự phát triển BVMTĐN.

Ba khái niệm chính được sử dụng trong nghiên cứu gồm:

• BVMTĐN: bệnh lý phát triển bất thường mạch máu võng mạc ở trẻ đẻ non.
• Yếu tố nguy cơ: các đặc điểm hoặc điều kiện làm tăng khả năng mắc BVMTĐN như cân nặng thấp, tuổi thai nhỏ, thở oxy kéo dài.
• Phân loại BVMTĐN: dựa trên vị trí tổn thương (vùng I, II, III), giai đoạn bệnh (I đến V) và sự xuất hiện bệnh cộng (Plus Disease).

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu được thiết kế theo phương pháp mô tả cắt ngang, tiến hành tại Trung tâm Nhi khoa - Bệnh viện Bạch Mai từ tháng 7/2022 đến tháng 6/2023. Cỡ mẫu được tính toán dựa trên tỷ lệ mắc BVMTĐN ước tính 32,6%, với độ tin cậy 95%, sai số mong muốn, thu được tối thiểu 320 trẻ đẻ non được khám sàng lọc. Tổng cộng 340 trẻ được lựa chọn theo tiêu chuẩn: cân nặng lúc sinh ≤ 1500g và/hoặc tuổi thai ≤ 30 tuần, hoặc cân nặng 1500-2000g với các yếu tố nguy cơ kèm theo như suy hô hấp, thiếu máu, nhiễm trùng.

Dữ liệu được thu thập từ hồ sơ bệnh án và kết quả khám sàng lọc võng mạc bằng máy soi đáy mắt gián tiếp. Các biến số nghiên cứu bao gồm đặc điểm chung (giới, tuổi thai, cân nặng), các yếu tố nguy cơ (thở oxy, truyền máu, nhiễm trùng, suy hô hấp). Phân tích số liệu sử dụng phần mềm SPSS 25.0 với các phương pháp thống kê mô tả, kiểm định t-test, Fisher’s exact test, Mann-Whitney U test, và tính tỷ lệ phần trăm. Ý nghĩa thống kê được xác định khi p < 0,05.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Tỷ lệ mắc BVMTĐN: Trong 340 trẻ đẻ non được khám sàng lọc, có 95 trẻ mắc BVMTĐN, chiếm tỷ lệ 27,9%. Tỷ lệ này tương đồng với các nghiên cứu trong nước và quốc tế, phản ánh mức độ phổ biến của bệnh tại trung tâm.

2. Liên quan đến giới tính: Tỷ lệ mắc BVMTĐN ở trẻ nam là 57,9%, trẻ nữ 42,1%, tuy nhiên sự khác biệt không có ý nghĩa thống kê (p > 0,05).

3. Tuổi thai và cân nặng khi sinh:

   • Trẻ có tuổi thai < 32 tuần có nguy cơ mắc BVMTĐN cao gấp 1,98 lần so với trẻ ≥ 32 tuần (p < 0,05).
   • Tỷ lệ mắc BVMTĐN cao nhất ở nhóm tuổi thai 25-27 tuần (64,3%).
   • Trẻ có cân nặng < 1500g có nguy cơ mắc BVMTĐN cao gấp 1,86 lần so với nhóm ≥ 1500g (p < 0,05).
   • Tỷ lệ mắc bệnh giảm dần theo nhóm cân nặng tăng, cao nhất ở nhóm < 1000g (66,7%), thấp nhất nhóm 1751-2000g (15,3%).

4. Yếu tố nguy cơ liên quan đến BVMTĐN:

   • Suy hô hấp lúc nhập viện làm tăng nguy cơ mắc BVMTĐN gấp 2,12 lần (p = 0,005).
   • Thở oxy có liên quan mạnh đến BVMTĐN với OR = 7,75 (p = 0,001). Tỷ lệ mắc bệnh tăng theo thời gian thở oxy, cao nhất ở nhóm thở oxy > 21 ngày (94,3%).
   • Thời gian phụ thuộc oxy trung bình ở nhóm mắc BVMTĐN là 12 ± 7,2 ngày, so với 7 ± 4,83 ngày ở nhóm không bệnh (p = 0,001).
   • Thở oxy nồng độ cao ≥ 60% kéo dài trên 2 ngày làm tăng nguy cơ mắc BVMTĐN gấp 6,8 lần (p < 0,0001).
   • Truyền máu cũng có liên quan, với tỷ lệ mắc BVMTĐN tăng theo số lần truyền máu, đặc biệt nhóm truyền 2-3 lần có OR = 5,47 (p < 0,001).
   • Nhiễm trùng làm tăng nguy cơ mắc BVMTĐN gấp 4,3 lần (p < 0,05).

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu phù hợp với các báo cáo trong và ngoài nước, khẳng định vai trò quan trọng của tuổi thai, cân nặng khi sinh và các yếu tố liên quan đến hỗ trợ hô hấp trong sự phát triển BVMTĐN. Tỷ lệ mắc 27,9% tại Trung tâm Nhi khoa - Bệnh viện Bạch Mai tương đương với các nghiên cứu tại Bệnh viện Nhi Trung Ương và Bệnh viện Phụ Sản Trung ương, cho thấy mức độ phổ biến BVMTĐN vẫn còn cao ở Việt Nam.

Sự liên quan chặt chẽ giữa thở oxy kéo dài, đặc biệt là nồng độ oxy cao, với BVMTĐN phản ánh cơ chế sinh lý bệnh khi oxy làm ức chế tăng sinh mạch máu bình thường và kích thích tăng sinh mạch bất thường. Thời gian thở oxy trên 7 ngày làm tăng nguy cơ gấp gần 7 lần, tương tự các nghiên cứu quốc tế. Truyền máu và nhiễm trùng cũng là các yếu tố nguy cơ quan trọng, có thể làm tăng tổn thương mạch máu võng mạc thông qua cơ chế viêm và tăng oxy hóa.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tỷ lệ mắc BVMTĐN theo nhóm tuổi thai, cân nặng và thời gian thở oxy, cũng như bảng phân tích OR các yếu tố nguy cơ, giúp minh họa rõ ràng mối liên hệ giữa các biến số và bệnh lý.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường chương trình sàng lọc BVMTĐN: Thực hiện khám sàng lọc cho tất cả trẻ đẻ non có cân nặng ≤ 2000g và tuổi thai ≤ 34 tuần, đặc biệt nhóm có yếu tố nguy cơ kèm theo, nhằm phát hiện sớm BVMTĐN. Thời gian: ngay lập tức và duy trì thường xuyên. Chủ thể: Trung tâm Nhi khoa và các bệnh viện sản nhi.

2. Kiểm soát chặt chẽ liệu pháp oxy: Áp dụng các hướng dẫn về nồng độ và thời gian thở oxy, tránh thở oxy nồng độ cao kéo dài trên 2 ngày, theo dõi độ bão hòa oxy qua da liên tục để giảm nguy cơ BVMTĐN. Thời gian: trong quá trình chăm sóc sơ sinh. Chủ thể: nhân viên y tế khoa hồi sức sơ sinh.

3. Giảm thiểu truyền máu không cần thiết: Xây dựng quy trình đánh giá và chỉ định truyền máu hợp lý, hạn chế số lần truyền máu ở trẻ đẻ non nhằm giảm nguy cơ BVMTĐN. Thời gian: áp dụng ngay trong chăm sóc sơ sinh. Chủ thể: bác sĩ nhi khoa và huyết học.

4. Phòng ngừa và điều trị nhiễm trùng hiệu quả: Tăng cường các biện pháp kiểm soát nhiễm khuẩn, phát hiện và điều trị kịp thời các trường hợp nhiễm trùng để giảm nguy cơ BVMTĐN. Thời gian: liên tục trong quá trình chăm sóc. Chủ thể: đội ngũ y tế và nhân viên điều dưỡng.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Bác sĩ nhi khoa và bác sĩ nhãn khoa: Nghiên cứu cung cấp dữ liệu thực tiễn về tỷ lệ và yếu tố nguy cơ BVMTĐN, hỗ trợ trong việc sàng lọc, chẩn đoán và điều trị hiệu quả.

2. Nhân viên y tế hồi sức sơ sinh: Thông tin về ảnh hưởng của liệu pháp oxy và truyền máu giúp cải thiện quy trình chăm sóc, giảm thiểu các yếu tố nguy cơ.

3. Nhà quản lý y tế và hoạch định chính sách: Cơ sở dữ liệu để xây dựng các chương trình sàng lọc và can thiệp BVMTĐN phù hợp với điều kiện thực tế tại Việt Nam.

4. Nghiên cứu sinh và học viên y khoa: Tài liệu tham khảo về phương pháp nghiên cứu, phân tích số liệu và ứng dụng lý thuyết trong lĩnh vực nhi khoa và nhãn khoa.

Câu hỏi thường gặp

1. BVMTĐN là gì và tại sao trẻ đẻ non dễ mắc bệnh này?
   BVMTĐN là bệnh lý phát triển bất thường mạch máu võng mạc ở trẻ đẻ non do hệ mạch máu chưa hoàn thiện và bị ảnh hưởng bởi các yếu tố như oxy cao, nhiễm trùng. Trẻ đẻ non có hệ mạch máu võng mạc chưa phát triển đầy đủ nên dễ bị tổn thương.

2. Tỷ lệ mắc BVMTĐN tại Việt Nam hiện nay như thế nào?
   Tỷ lệ mắc BVMTĐN dao động khoảng 20-30% ở trẻ đẻ non, tương đương với kết quả nghiên cứu tại Trung tâm Nhi khoa - Bệnh viện Bạch Mai là 27,9%.

3. Yếu tố nguy cơ quan trọng nhất gây BVMTĐN là gì?
   Tuổi thai thấp, cân nặng khi sinh thấp, thở oxy kéo dài, truyền máu nhiều lần và nhiễm trùng là các yếu tố nguy cơ chính làm tăng khả năng mắc BVMTĐN.

4. Làm thế nào để phòng ngừa BVMTĐN hiệu quả?
   Phòng ngừa bao gồm sàng lọc định kỳ cho trẻ đẻ non, kiểm soát chặt chẽ liệu pháp oxy, hạn chế truyền máu không cần thiết và phòng ngừa nhiễm trùng.

5. Phương pháp điều trị BVMTĐN hiện nay là gì?
   Các phương pháp chính gồm laser quang đông, liệu pháp áp lạnh, tiêm nội nhãn yếu tố chống tăng trưởng mạch máu (anti-VEGF) và phẫu thuật, tùy thuộc vào giai đoạn và mức độ bệnh.

Kết luận

• Tỷ lệ mắc BVMTĐN tại Trung tâm Nhi khoa - Bệnh viện Bạch Mai là 27,9%, tương đương với các nghiên cứu trong nước.
• Tuổi thai < 32 tuần và cân nặng < 1500g là các yếu tố nguy cơ chính làm tăng nguy cơ mắc BVMTĐN gần gấp đôi.
• Thở oxy kéo dài, đặc biệt nồng độ oxy cao ≥ 60% trên 2 ngày, truyền máu nhiều lần và nhiễm trùng làm tăng đáng kể nguy cơ mắc BVMTĐN.
• Cần tăng cường sàng lọc, kiểm soát liệu pháp oxy, hạn chế truyền máu và phòng ngừa nhiễm trùng để giảm tỷ lệ mắc và mức độ nặng của BVMTĐN.
• Nghiên cứu đề xuất các bước tiếp theo gồm triển khai các giải pháp can thiệp tại các cơ sở y tế và theo dõi dài hạn hiệu quả phòng ngừa BVMTĐN.

Hành động ngay hôm nay để bảo vệ thị lực trẻ đẻ non – hãy áp dụng các biện pháp sàng lọc và chăm sóc phù hợp nhằm giảm thiểu nguy cơ mù lòa do BVMTĐN!