Xác Định Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Hiệu Quả Quản Trị Rủi Ro Tại Trung Tâm Cung Ứng Vật Tư – VNPT TP. Hồ Chí Minh

Quản trị rủi ro không chỉ là một hệ thống quy trình, mà là một sự thay đổi trong quan niệm và hành xử. Nó là trách nhiệm của mỗi cá nhân ở mọi cấp độ trong VNPT. Quản trị rủi ro cần được tích hợp vào các quy trình quan trọng của VNPT, như lập kế hoạch chiến lược, xác định mục tiêu, quản lý sự thay đổi và thực hiện đầu tư. Đồng thời, nó cần được duy trì và cải tiến liên tục để phù hợp với môi trường hoạt động. Hệ thống quản trị rủi ro hiệu quả giúp kiểm soát tác động, khả năng xảy ra rủi ro, giảm thiểu ảnh hưởng bởi các tác động, và khả năng triển khai các giải pháp ứng phó kịp thời, hạn chế thấp nhất thiệt hại do rủi ro gây ra.

Trung tâm Cung ứng vật tư trực thuộc VNPT TP.HCM có chức năng chính là đảm bảo hậu cần, mua sắm và cấp phát vật tư cho hoạt động sản xuất kinh doanh. Với khối lượng công việc lớn và giá trị mua sắm hàng năm ước tính 3.000 tỷ đồng, Trung tâm đối mặt với nhiều rủi ro tiềm ẩn. VNPT đã ban hành và áp dụng hệ thống quản trị rủi ro từ năm 2017, và dần triển khai đến các đơn vị trực thuộc. Cơ cấu quản trị rủi ro của Trung tâm được chia thành hai phân lớp: chủ sở hữu rủi ro (Giám đốc, Phó Giám đốc, Trưởng phòng) và phòng kiểm soát nội bộ & quản lý rủi ro. Tuy nhiên, việc triển khai hệ thống này cần có cơ chế phù hợp để đảm bảo hiệu quả.

Một trong những thách thức lớn nhất là sự thiếu hụt các quy định pháp lý cụ thể về quản trị rủi ro doanh nghiệp ở Việt Nam. Ngoại trừ lĩnh vực tín dụng và ngân hàng, các quy định hiện hành mới chỉ dừng lại ở quản lý và giám sát một số rủi ro thuộc nhóm rủi ro tài chính và rủi ro tuân thủ. Điều này gây khó khăn cho việc xây dựng và triển khai hệ thống quản trị rủi ro đồng bộ và hiệu quả trong các doanh nghiệp như VNPT TP.HCM.

Nhiều doanh nghiệp Việt Nam còn có tâm lý ngại thay đổi và có cái nhìn đơn giản đối với sự bất thường trong môi trường kinh doanh. Điều này dẫn đến việc chậm trễ trong việc áp dụng các phương pháp quản trị rủi ro hiện đại. Thêm vào đó, sự thiếu hụt các nhân sự có kiến thức và kỹ năng cần thiết về quản trị rủi ro cũng là một rào cản lớn. Cần có các chương trình đào tạo và nâng cao nhận thức để thay đổi tư duy và trang bị kiến thức cho cán bộ nhân viên.

Văn hóa quản trị rủi ro trong doanh nghiệp chưa được đầu tư bài bản và hiệu quả. Để xây dựng một hệ thống quản trị rủi ro hiệu quả thì văn hóa phải là yếu tố tiên quyết. Các cấp quản lý cần tạo một môi trường khuyến khích việc nhận diện, báo cáo và xử lý rủi ro. Cần có sự tham gia và cam kết của tất cả các thành viên trong tổ chức.

Lãnh đạo cần chủ động xây dựng và truyền đạt tầm nhìn về quản trị rủi ro cho toàn bộ tổ chức. Điều này bao gồm việc xác định các giá trị, nguyên tắc và mục tiêu quản trị rủi ro, cũng như đảm bảo rằng chúng được tích hợp vào chiến lược kinh doanh. Lãnh đạo cũng cần tạo ra một môi trường làm việc mà mọi người đều cảm thấy an toàn khi báo cáo các rủi ro tiềm ẩn.

Để triển khai quản trị rủi ro hiệu quả, cần có sự đầu tư về nguồn lực, bao gồm nhân lực, tài chính và công nghệ. Lãnh đạo cần đảm bảo rằng có đủ số lượng và chất lượng nhân viên có kỹ năng quản trị rủi ro, cũng như cung cấp các công cụ và phần mềm cần thiết để hỗ trợ quá trình đánh giá, kiểm soát và báo cáo rủi ro. Việc đầu tư vào công nghệ quản trị rủi ro sẽ giúp VNPT TP.HCM nâng cao khả năng phát hiện và ứng phó với các mối đe dọa.

Để xây dựng một văn hóa cởi mở và minh bạch, cần khuyến khích nhân viên chia sẻ thông tin về các rủi ro tiềm ẩn mà họ phát hiện. Điều này đòi hỏi sự tin tưởng và tôn trọng lẫn nhau giữa các thành viên trong tổ chức. Lãnh đạo cần tạo ra một môi trường mà mọi người đều cảm thấy an toàn khi báo cáo các vấn đề mà không sợ bị trừng phạt hoặc chỉ trích.

Nhân viên là những người trực tiếp tham gia vào các hoạt động kinh doanh hàng ngày, do đó họ có thể có những hiểu biết sâu sắc về các rủi ro tiềm ẩn. Để tận dụng được nguồn thông tin này, cần khuyến khích nhân viên tham gia vào các hoạt động quản trị rủi ro, như đánh giá rủi ro, xây dựng kế hoạch ứng phó và giám sát việc thực hiện. Sự tham gia của nhân viên sẽ giúp VNPT TP.HCM nâng cao khả năng nhận diện và xử lý rủi ro.

Các chương trình đào tạo cần được thiết kế phù hợp với từng đối tượng và cấp độ trong tổ chức. Đối với nhân viên mới, cần cung cấp kiến thức cơ bản về quản trị rủi ro, các loại rủi ro phổ biến và quy trình quản trị rủi ro của VNPT TP.HCM. Đối với cán bộ quản lý, cần đào tạo chuyên sâu về các phương pháp đánh giá, kiểm soát và báo cáo rủi ro.

Việc trao đổi thông tin thường xuyên về các rủi ro, bao gồm cả rủi ro tiềm ẩn và rủi ro đã xảy ra, là rất quan trọng để tạo sự nhận thức chung và khuyến khích sự hợp tác. Có thể sử dụng nhiều kênh thông tin khác nhau, như họp giao ban, email, bản tin nội bộ và các buổi thảo luận nhóm, để chia sẻ thông tin và kinh nghiệm về quản trị rủi ro. Đồng thời, cần thiết lập một hệ thống báo cáo rủi ro hiệu quả để đảm bảo rằng các thông tin quan trọng được truyền đạt đến đúng người và đúng thời điểm.

Nghiên cứu này có một số hạn chế, chẳng hạn như phạm vi nghiên cứu chỉ giới hạn trong VNPT TP.HCM và mẫu khảo sát còn nhỏ. Trong tương lai, cần mở rộng phạm vi nghiên cứu sang các đơn vị khác của VNPT và tăng kích thước mẫu để có kết quả tổng quát hơn. Ngoài ra, cần nghiên cứu sâu hơn về các yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến hiệu quả quản trị rủi ro, như công nghệ thông tin và quy trình kiểm soát nội bộ.

Quản trị rủi ro là một quá trình liên tục và cần được cải tiến thường xuyên để đáp ứng với những thay đổi của môi trường kinh doanh. VNPT TP.HCM cần thường xuyên đánh giá hiệu quả của hệ thống quản trị rủi ro hiện tại và thực hiện các biện pháp cải tiến khi cần thiết. Điều này bao gồm việc xem xét lại các chính sách, quy trình và công cụ quản trị rủi ro, cũng như cập nhật kiến thức và kỹ năng cho cán bộ nhân viên. Việc liên tục cải tiến sẽ giúp VNPT TP.HCM duy trì lợi thế cạnh tranh và đạt được các mục tiêu kinh doanh.