I. Tổng Quan Ảnh Hưởng Kiểm Định Đến Đào Tạo Sư Phạm
Toàn cầu hóa giáo dục thúc đẩy trao đổi sinh viên quốc tế, làm cho kiểm định chất lượng vượt ra ngoài biên giới quốc gia. Kiểm định chất lượng giáo dục là một hoạt động đảm bảo chất lượng bên ngoài trường đại học, được sử dụng để đảm bảo ngưỡng chất lượng. Trong bối cảnh GDĐH thay đổi, các chuẩn mực bị ảnh hưởng bởi chất lượng tuyển sinh, quy mô đào tạo và các yếu tố bên ngoài. Sự dịch chuyển sang định hướng thị trường giúp kiểm định chất lượng trở thành công cụ hữu ích. Tại Việt Nam, GDĐH đối mặt với thách thức toàn cầu hóa, đòi hỏi nỗ lực lớn để đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước. Kiểm định chất lượng là xu hướng phổ biến để nâng cao chất lượng đào tạo, giảng dạy, nghiên cứu khoa học và giải trình với các bên liên quan. Sự phát triển của giáo dục toàn cầu tạo ra nhu cầu cải tiến chất lượng, đào tạo nguồn nhân lực và đáp ứng kỳ vọng từ phía người học. Nền kinh tế tri thức và chuyển đổi số trong giáo dục, việc tích hợp công nghệ để tối ưu hóa các quy trình sẽ có tác động lớn trong tiết kiệm thời gian và nhân sự, gia tăng hiệu quả trong quản lý.
1.1. Vai Trò Của Kiểm Định Chất Lượng Giáo Dục Hiện Nay
Ngành đào tạo giáo viên luôn đặc thù. Đào tạo ra một thế hệ cán bộ phục vụ nhu cầu phát triển nền giáo dục là trọng tâm. Để đào tạo giáo viên đạt yêu cầu, cần đảm bảo chất lượng từ CSGD và xây dựng chương trình đào tạo phù hợp. Kiểm định chất lượng chương trình đào tạo và phát triển chương trình đào tạo sư phạm là công cụ để ngành luôn tiên phong trong việc cập nhật và đào tạo. Luận án của Nguyễn Đức Hạnh (2024) nhấn mạnh tầm quan trọng của kiểm định chất lượng trong việc nâng cao năng lực tổ chức, quản trị đại học, góp phần nâng chuẩn đào tạo giáo viên. Phát triển chương trình đào tạo cần liên tục cập nhật công nghệ, đóng vai trò dẫn dắt và tạo ra xu hướng đào tạo mới.
1.2. Thách Thức Và Cơ Hội Phát Triển Chương Trình Đào Tạo
Phát triển chương trình đào tạo sư phạm đặt trong bối cảnh hiện nay cần phải liên tục cập nhật công nghệ, không những thế phát triển chương trình đào tạo cần phải đóng vai trò dẫn dắt, đi đầu và tạo ra xu hướng đào tạo mới trong GDĐH. Công nghệ giáo dục hỗ trợ tối đa các hoạt động giảng dạy của giảng viên và hoạt động học của sinh viên. Ảnh hưởng của kiểm định chất lượng đến hoạt động phát triển CSGDĐH nói chung và chương trình đào tạo nói riêng là vấn đề được nhiều quốc gia quan tâm trong nhiều năm gần đây. Các nghiên cứu về kiểm định chất lượng, chương trình đào tạo, phát triển và cải tiến chương trình đào tạo trong đó có CTĐT giáo viên (CTĐTGV) nhận được sự quan tâm lớn từ các nhà khoa học giáo dục, thuộc nhiều quốc gia trên thế giới.
II. Phân Tích Thực Trạng Phát Triển Chương Trình Đào Tạo
Nghiên cứu ảnh hưởng của kiểm định chất lượng đến hoạt động phát triển chương trình đào tạo khối ngành sư phạm không chỉ mang lại hiệu quả tích cực đối với chương trình đào tạo được kiểm định mà còn góp phần nâng cao năng lực tổ chức, quản trị đại học cho CSGD; góp phần nâng chuẩn đào tạo giáo viên. Luận án của Nguyễn Đức Hạnh đặt ra mục tiêu nghiên cứu lý luận, khảo sát phân tích định lượng hoạt động kiểm định chất lượng, và ảnh hưởng kiểm định chất lượng đến phát triển chương trình đào tạo khối ngành sư phạm. Bên cạnh đó, trên cơ sở nhận định phân tích thực trạng, luận án đưa ra một số khuyến nghị và đề xuất nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả của hoạt động kiểm định chất lượng và khắc phục những tồn tại ảnh hưởng đến chất lượng chương trình đào tạo khối ngành sư phạm.
2.1. Mục Tiêu Nghiên Cứu Về Ảnh Hưởng Kiểm Định Chất Lượng
Mục đích nghiên cứu: Nghiên cứu cơ sở lý luận về kiểm định chất lượng giáo dục, kiểm định chất lượng chương trình đào tạo ở trường đại học; Hệ thống hóa những lý luận cơ bản. Khảo sát phân tích định lượng hoạt động kiểm định chất lượng và các yếu tố ảnh hưởng đến chương trình đào tạo của khối ngành sư phạm; Trên cơ sở kết quả thu được đưa ra khuyến nghị và đề xuất nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả của hoạt động kiểm định chất lượng và khắc phục sự ảnh hưởng tiêu cựcđến chất lượng chương trình đào tạo khối ngành sư phạm. Khảo sát và phân tích thực trạng của hoạt động phát triển chương trình đào tạo sau kiểm định.
2.2. Phạm Vi Nghiên Cứu Ảnh Hưởng Của Kiểm Định Chất Lượng
Đối tượng nghiên cứu: Sự ảnh hưởng của kiểm định chất lượng chương trình đào tạo đến phát triển chương trình đào tạo khối ngành sư phạm. Khách thể nghiên cứu: Phạm vi về nội dung: Nhận thức của giảng viên, cán bộ, nhân viên về kiểm định chất lượng chương trình đào tạo; Nhận thức, hành động, niềm tin của giảng viên, cán bộ, nhân viên về hoạt động phát triển chương trình đào tạo Phạm vi thời gian: 2019 – 2022. Phạm vi mẫu nghiên cứu: 11 CSGD đã có CTĐT khối ngành sư phạm đã được kiểm định.
III. Phương Pháp Nghiên Cứu Ảnh Hưởng Kiểm Định Giáo Dục
Luận án sử dụng phương pháp nghiên cứu kết hợp song song hội tụ, lồng ghép linh hoạt giữa phương pháp nghiên cứu định tính và phương pháp nghiên cứu định lượng. Trong đó phương pháp định lượng được áp dụng để xác định các yếu tố đo lường và đánh giá tác động của kiểm định chất lượng đến hoạt động phát triển chương trình đào tạo sư phạm. Phương pháp định tính được sử dụng để tìm hiểu và làm rõ tác động của kiểm định chất lượng đến nhận thức, hành động và niềm tin của GV, CBNV về sự thích ứng với giáo dục 4.0. Việc sử dụng cả hai phương pháp sẽ tận dụng được tối đa các thế mạnh của từng phương pháp nhằm đạt được mục đích nghiên cứu của đề tài.
3.1. Sử Dụng Phương Pháp Nghiên Cứu Định Lượng Trong Kiểm Định
Phương pháp nghiên cứu định lượng được thực hiện thông qua trưng cầu ý kiến bằng phiếu khảo sát sử dụng ứng dụng Google Form, gửi cho các đối tượng được khảo sát qua thư điện tử do tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp. Đường dẫn đến phiếu khảo sát được gửi thông qua thư điện tử tới toàn bộ CBNV và GV cơ hữu thuộc 11 CSGD có CTĐT giáo viên đã được kiểm định. Luận án sử dụng phần mềm SPSS phiên bản 26. Các phép phân tích định lượng bao gồm: Phân tích hệ số Cronbach’s Alpha để xác định độ tin cậy của thang đo xác định ảnh hưởng của kiểm định chất lượng nhận thức, hành động và niềm tin của GV, CBNV.
3.2. Ứng Dụng Nghiên Cứu Định Tính Đánh Giá Ảnh Hưởng Kiểm Định
NCS sử dụng bảng hỏi với mục đích phỏng vấn bán cấu trúc đối với cán bộ quản lý (CBQL) tại các CSGDĐH bao gồm: Lãnh đạo CSGD; lãnh đạo các phòng, khoa, viện trực thuộc CSGD; các trưởng/phó bộ môn phụ trách các CTĐT giáo viên. Bên cạnh đó việc nghiên cứu dữ liệu thứ cấp được sử dụng nhằm tìm hiểu về sự ảnh hưởng của kiểm định chất lượng đến sự thay đổi về nhận thức, hành động, niềm tin của GV, CBNV về hoạt động kiểm định chất lượng chương trình đào tạo tại các CSGDĐH. Việc nghiên cứu tài liệu thông qua sàng lọc, phân tích, tổng hợp, so sánh các tài liệu trong và ngoài nước liên quan đến ảnh hưởng của kiểm định chất lượng đến hoạt động phát triển chương trình đào tạo khối ngành sư phạm.
IV. Kết Quả Tác Động Kiểm Định Đến Chương Trình Sư Phạm
Luận án của Nguyễn Đức Hạnh đóng góp vào việc hệ thống hóa lý luận và tình hình nghiên cứu liên quan tới đối tượng nghiên cứu. Phân tích được thực trạng sự ảnh hưởng của kiểm định chất lượng đến chương trình đào tạo nói chung và chương trình đào tạo khối ngành sư phạm nói riêng. Đưa ra được những giải pháp, khuyến nghị cho các đơn vị, CSGD đại học có đào tạo giáo viên và các cơ sở nghiên cứu. Các yếu tố chính được đề cập bao gồm chuẩn đầu ra, mục tiêu chương trình đào tạo, và cải tiến chương trình đào tạo dựa trên kết quả kiểm định chất lượng.
4.1. Đóng Góp Của Nghiên Cứu Về Kiểm Định Chất Lượng
Góp phần hệ thống hóa một số vấn đề lý luận và tình hình nghiên cứu liên quan tới đối tượng nghiên cứu. Phân tích được thực trạng sự ảnh hưởng của kiểm định chất lượng đến chương trình đào tạo nói chung và chương trình đào tạo khối ngành sư phạm nói riêng. Đưa ra được những giải pháp, khuyến nghị cho các đơn vị, CSGD đại học có đào tạo giáo viên và các cơ sở nghiên cứu.
4.2. Nội Dung Chính Trong Nghiên Cứu Kiểm Định Chất Lượng
Kết cấu luận án: Chương 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu và cơ sở lý luận về ảnh hưởng của công tác kiểm định chất lượng đến phát triển chương trình đào tạo khối ngành sư phạm. Chương 2: Phương pháp nghiên cứu. Chương 3: Kết quả nghiên cứu về ảnh hưởng của kiểm định chất lượng đến hoạt động phát triển chương trình đào tạo khối ngành sư phạm.
V. Mô Hình Đánh Giá Chất Lượng Phát Triển Đào Tạo
Việc lựa chọn mô hình đánh giá chất lượng cần phù hợp và linh hoạt, đảm bảo những nguyên tắc cốt lõi của hoạt động kiểm định chất lượng, đảm bảo các mục tiêu của CSGDĐH và tổ chức kiểm định chất lượng để đánh giá chất lượng CTĐT nói chung và CTĐT giáo viên nói riêng. Bên cạnh đó, CSGDĐH và tổ chức kiểm định chất lượng và các cá nhân tham gia vào quá trình này cũng cần có hiểu biết những nguyên tắc lý thuyết liên quan đến các mô hình đánh giá.
5.1. Các Mô Hình Đánh Giá Chất Lượng Chương Trình Đào Tạo
Một số mô hình được áp dụng trong đánh giá và kiểm định chất lượng chương trình đào tạo tiêu biểu có thể kể đến như: Mô hình Tyler (1970); Mô hình CIPP (Context-Input-Process-Product; Bối cảnh - Đầu vào - Quá trình - Sản phẩm); Mô hình đánh giá của Mỹ (USA Evaluating Model); Mô hình logic; Mô hình các yếu tố tổ chức (Organizational Elements Model); Mô hình Kirkpatrick (1950); Mô hình đánh giá Saylor, Alexander và Lewis; Mô hình Chuỗi giá trị của Michael Porter (1980). Nhiều nghiên cứu liên quan đến các mô hình đánh giá chương trình đào tạo...
