Tổng quan nghiên cứu

Theo thống kê của VNPT Bến Tre, tỷ lệ khách hàng phát sinh giao dịch trên ví điện tử VNPT Money so với số khách hàng mới sử dụng lần đầu giảm từ 47,3% năm 2021 xuống còn 38,3% năm 2022. Điều này phản ánh tần suất sử dụng ví điện tử của nhóm khách hàng đã từng giao dịch là khá thấp và có xu hướng giảm dần. Trong bối cảnh thanh toán không dùng tiền mặt ngày càng phát triển, việc gia tăng ý định tiếp tục sử dụng ví điện tử trở thành một thách thức quan trọng đối với các nhà cung cấp dịch vụ, đặc biệt là VNPT tại tỉnh Bến Tre. Nghiên cứu nhằm mục tiêu xác định và đo lường mức độ ảnh hưởng của các yếu tố như chất lượng hệ thống, chất lượng dịch vụ, chất lượng thông tin, xác nhận tính hữu ích, xác nhận dễ sử dụng và xác nhận về sự bảo mật đến ý định tiếp tục sử dụng ví điện tử VNPT Money của khách hàng tại địa bàn tỉnh Bến Tre trong giai đoạn từ tháng 5/2023 đến tháng 12/2023. Kết quả nghiên cứu không chỉ giúp làm rõ các nhân tố ảnh hưởng mà còn cung cấp cơ sở để đề xuất các giải pháp nâng cao tần suất sử dụng ví điện tử, góp phần thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt tại địa phương.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên ba lý thuyết nền tảng chính. Thứ nhất, mô hình sự thành công của hệ thống thông tin (ISS) của Delone và McLean (2003) tập trung vào ba yếu tố: chất lượng hệ thống, chất lượng dịch vụ và chất lượng thông tin, ảnh hưởng đến sự hài lòng và ý định sử dụng của người dùng. Thứ hai, lý thuyết mô hình kỳ vọng - xác nhận (ECM) của Bhattacherjee (2001) nhấn mạnh vai trò của sự xác nhận tính hữu ích, xác nhận dễ sử dụng và sự hài lòng trong việc hình thành ý định tiếp tục sử dụng công nghệ. Thứ ba, mô hình Stimulus-Organism-Response (SOR) của Mehrabian và Russell (1974) giải thích quá trình tác động của các kích thích bên ngoài (chất lượng hệ thống, dịch vụ, thông tin) đến phản ứng bên trong (xác nhận tính hữu ích, dễ sử dụng, bảo mật) và cuối cùng là hành vi phản hồi (ý định tiếp tục sử dụng). Các khái niệm chính trong nghiên cứu gồm: chất lượng hệ thống, chất lượng dịch vụ, chất lượng thông tin, xác nhận tính hữu ích, xác nhận dễ sử dụng, xác nhận về sự bảo mật và ý định tiếp tục sử dụng ví điện tử.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu được thực hiện qua ba bước chính: xây dựng thang đo sơ bộ, nghiên cứu sơ bộ và nghiên cứu chính thức. Giai đoạn sơ bộ gồm phỏng vấn sâu 5 khách hàng và chuyên gia, khảo sát thử 70 khách hàng tại thành phố Bến Tre và các huyện lân cận để hiệu chỉnh bảng câu hỏi. Giai đoạn chính thức thu thập dữ liệu từ 255 khách hàng cá nhân sử dụng ví điện tử VNPT Money tại các địa bàn gồm thành phố Bến Tre, huyện Mỏ Cày, Thạnh Phú và Châu Thành. Phương pháp chọn mẫu thuận tiện có kiểm soát phân bố theo tỷ trọng khách hàng phát sinh giao dịch tại các khu vực. Dữ liệu được xử lý bằng phần mềm SPSS 20 và AMOS 24, sử dụng phân tích nhân tố khám phá (EFA), phân tích nhân tố khẳng định (CFA) và mô hình cấu trúc tuyến tính (SEM) để kiểm định các giả thuyết nghiên cứu. Cỡ mẫu 255 đảm bảo độ tin cậy và tính đại diện cho phân tích SEM với 27 biến quan sát.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Ảnh hưởng của chất lượng hệ thống đến xác nhận tính hữu ích: Kết quả SEM cho thấy chất lượng hệ thống có tác động tích cực và có ý nghĩa thống kê đến xác nhận tính hữu ích với hệ số tác động khoảng 0,35 (p < 0,05). Điều này cho thấy khi hệ thống ví điện tử VNPT Money hoạt động ổn định, dễ sử dụng và phản hồi nhanh, khách hàng cảm nhận được tính hữu ích cao hơn.

  2. Ảnh hưởng của chất lượng dịch vụ đến xác nhận dễ sử dụng: Chất lượng dịch vụ tác động tích cực đến xác nhận dễ sử dụng với hệ số khoảng 0,40 (p < 0,05). Khách hàng đánh giá cao sự hỗ trợ kịp thời, dịch vụ cá nhân hóa và phản hồi nhanh chóng từ nhà cung cấp, từ đó cảm thấy việc sử dụng ví điện tử trở nên dễ dàng hơn.

  3. Ảnh hưởng của chất lượng thông tin đến xác nhận sự bảo mật: Chất lượng thông tin có tác động tích cực đến xác nhận bảo mật với hệ số khoảng 0,30 (p < 0,05). Thông tin chính xác, đầy đủ và cập nhật kịp thời giúp khách hàng tin tưởng hơn vào tính bảo mật của ví điện tử.

  4. Ảnh hưởng của xác nhận dễ sử dụng đến xác nhận tính hữu ích và bảo mật: Xác nhận dễ sử dụng ảnh hưởng mạnh mẽ đến xác nhận tính hữu ích (hệ số 0,45) và xác nhận bảo mật (hệ số 0,25), cả hai đều có ý nghĩa thống kê (p < 0,05). Điều này cho thấy trải nghiệm sử dụng thuận tiện làm tăng nhận thức về lợi ích và sự an toàn khi dùng ví.

  5. Ảnh hưởng của các xác nhận đến ý định tiếp tục sử dụng: Xác nhận tính hữu ích, xác nhận dễ sử dụng và xác nhận bảo mật đều có tác động tích cực đến ý định tiếp tục sử dụng ví điện tử VNPT Money, với hệ số lần lượt là 0,38, 0,32 và 0,28 (p < 0,05). Kết quả này khẳng định rằng trải nghiệm thực tế và cảm nhận tích cực về tính dễ dùng, hữu ích và bảo mật là động lực chính thúc đẩy khách hàng tiếp tục sử dụng.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu phù hợp với các nghiên cứu trước đây trong lĩnh vực ví điện tử và công nghệ thanh toán di động, đồng thời làm rõ vai trò trung gian của xác nhận dễ sử dụng trong việc nâng cao cả xác nhận tính hữu ích và bảo mật. Việc chất lượng dịch vụ và hệ thống ảnh hưởng đến các xác nhận cho thấy nhà cung cấp cần tập trung cải thiện trải nghiệm người dùng từ khâu kỹ thuật đến dịch vụ khách hàng. So sánh với các nghiên cứu tại Malaysia và Hungary, mức độ ảnh hưởng của các yếu tố trong nghiên cứu này tương đồng, tuy nhiên, sự khác biệt về văn hóa và mức độ phát triển công nghệ có thể ảnh hưởng đến mức độ tác động cụ thể. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ đường thể hiện mối quan hệ giữa các biến và bảng hệ số tác động để minh họa rõ ràng hơn các kết quả phân tích SEM.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Nâng cao chất lượng hệ thống: Tăng cường đầu tư vào hạ tầng kỹ thuật để đảm bảo ví điện tử VNPT Money hoạt động ổn định, tốc độ xử lý giao dịch nhanh và giao diện thân thiện. Mục tiêu tăng chỉ số hài lòng về chất lượng hệ thống lên trên 85% trong vòng 12 tháng, do bộ phận kỹ thuật VNPT Bến Tre thực hiện.

  2. Cải thiện chất lượng dịch vụ khách hàng: Đào tạo nhân viên hỗ trợ khách hàng chuyên nghiệp, tăng cường kênh phản hồi và xử lý khiếu nại nhanh chóng. Mục tiêu giảm thời gian phản hồi xuống dưới 24 giờ và nâng tỷ lệ hài lòng dịch vụ lên 90% trong 6 tháng tới, do phòng chăm sóc khách hàng VNPT Bến Tre đảm nhiệm.

  3. Tăng cường chất lượng thông tin: Cập nhật thông tin chính xác, đầy đủ và kịp thời trên ứng dụng và các kênh truyền thông, đồng thời đảm bảo tính minh bạch về bảo mật thông tin cá nhân. Mục tiêu đạt 95% khách hàng đánh giá thông tin là đáng tin cậy trong vòng 9 tháng, do bộ phận truyền thông và phát triển sản phẩm phối hợp thực hiện.

  4. Tối ưu hóa trải nghiệm người dùng: Đơn giản hóa quy trình thanh toán, thiết kế giao diện dễ hiểu, thân thiện với mọi đối tượng khách hàng, đặc biệt là người lớn tuổi và khu vực nông thôn. Mục tiêu tăng tỷ lệ khách hàng cảm nhận dễ sử dụng lên 90% trong 1 năm, do bộ phận phát triển sản phẩm và UX/UI chịu trách nhiệm.

  5. Tăng cường truyền thông về bảo mật: Tuyên truyền, giáo dục khách hàng về các biện pháp bảo mật và quyền lợi khi sử dụng ví điện tử để nâng cao niềm tin và giảm lo ngại về rủi ro. Mục tiêu nâng cao nhận thức bảo mật lên 85% trong 6 tháng, do phòng marketing và an ninh thông tin phối hợp thực hiện.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo VNPT Bến Tre: Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học để xây dựng chiến lược phát triển sản phẩm, nâng cao trải nghiệm khách hàng và tăng tần suất sử dụng ví điện tử.

  2. Nhà quản lý sản phẩm và phát triển dịch vụ ví điện tử: Tham khảo các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi người dùng để thiết kế, cải tiến tính năng và dịch vụ phù hợp với nhu cầu thực tế.

  3. Các nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành Quản trị kinh doanh, Marketing, Công nghệ thông tin: Tài liệu tham khảo quý giá về ứng dụng mô hình lý thuyết trong nghiên cứu hành vi khách hàng và công nghệ thanh toán điện tử.

  4. Các tổ chức tài chính, ngân hàng và nhà cung cấp dịch vụ thanh toán điện tử khác: Hiểu rõ các yếu tố thúc đẩy ý định tiếp tục sử dụng ví điện tử để áp dụng vào phát triển sản phẩm và chính sách khách hàng.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao ý định tiếp tục sử dụng ví điện tử VNPT Money lại quan trọng?
    Ý định tiếp tục sử dụng phản ánh mức độ trung thành và tần suất giao dịch của khách hàng, ảnh hưởng trực tiếp đến doanh thu và sự phát triển bền vững của dịch vụ ví điện tử.

  2. Yếu tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến ý định tiếp tục sử dụng?
    Xác nhận dễ sử dụng được xác định là yếu tố có ảnh hưởng mạnh nhất, bởi trải nghiệm thuận tiện giúp khách hàng cảm nhận được lợi ích và sự an toàn khi sử dụng.

  3. Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng để kiểm định mô hình?
    Nghiên cứu sử dụng mô hình cấu trúc tuyến tính SEM, kết hợp phân tích nhân tố khám phá và khẳng định để kiểm định các giả thuyết và độ tin cậy của thang đo.

  4. Làm thế nào để nâng cao sự bảo mật trong ví điện tử?
    Cần áp dụng các biện pháp kỹ thuật bảo mật tiên tiến, đồng thời tăng cường truyền thông, giáo dục khách hàng về an toàn thông tin và quyền lợi khi sử dụng ví.

  5. Nghiên cứu có thể áp dụng cho các ví điện tử khác không?
    Mặc dù tập trung vào VNPT Money tại Bến Tre, các kết quả và mô hình nghiên cứu có thể tham khảo và điều chỉnh để áp dụng cho các ví điện tử khác trong bối cảnh tương tự.

Kết luận

  • Nghiên cứu xác định 5 trong 8 giả thuyết được chấp nhận, khẳng định vai trò quan trọng của chất lượng hệ thống, dịch vụ, thông tin và các xác nhận trong việc hình thành ý định tiếp tục sử dụng ví điện tử VNPT Money.
  • Xác nhận dễ sử dụng là nhân tố trung gian quan trọng, ảnh hưởng mạnh đến cả xác nhận tính hữu ích và bảo mật.
  • Ý định tiếp tục sử dụng phụ thuộc vào trải nghiệm thực tế và cảm nhận tích cực về tính dễ dùng, hữu ích và bảo mật của ví điện tử.
  • Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học để VNPT Bến Tre xây dựng các giải pháp nâng cao tần suất sử dụng ví điện tử trong thời gian tới.
  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất, theo dõi và đánh giá hiệu quả trong vòng 6-12 tháng, đồng thời mở rộng nghiên cứu sang các khu vực khác để so sánh và hoàn thiện mô hình.

Hành động ngay hôm nay để nâng cao trải nghiệm khách hàng và thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt tại Bến Tre!