I. Vai trò và chức năng Văn phòng HĐND UBND TP Vinh hiện nay
Văn phòng Hội đồng nhân dân (HĐND) và Ủy ban nhân dân (UBND) thành phố Vinh đóng vai trò trung tâm trong bộ máy hành chính địa phương. Đây là cơ quan chuyên môn có chức năng tham mưu tổng hợp, giúp việc và phục vụ trực tiếp cho hoạt động của HĐND và UBND thành phố. Theo Luận văn Thạc sĩ của tác giả Nguyễn Cảnh Thái (2017), Văn phòng không chỉ là "bộ phận trung gian, là cầu nối giữa cấp lãnh đạo, quản lý với các phòng, ban chuyên môn" mà còn là đầu mối đảm bảo thông tin thông suốt, phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành. Vị trí này đòi hỏi Văn phòng phải thực hiện đồng bộ nhiều nhiệm vụ phức tạp, từ xây dựng chương trình công tác, xử lý thông tin, tổ chức hội họp đến quản lý văn thư, lưu trữ và đảm bảo hậu cần. Hiệu quả hoạt động của chính quyền thành phố phụ thuộc rất lớn vào năng lực và chất lượng công tác của đơn vị này. Trong bối cảnh đẩy mạnh cải cách hành chính TP Vinh, vai trò của Văn phòng càng trở nên quan trọng hơn. Văn phòng phải tiên phong trong việc hiện đại hóa công sở, ứng dụng công nghệ và tối ưu hóa quy trình làm việc, góp phần xây dựng nền hành chính chuyên nghiệp, hiệu lực, hiệu quả, hướng tới sự hài lòng của người dân và doanh nghiệp.
1.1. Tổng quan về cơ cấu tổ chức UBND thành phố Vinh
UBND thành phố Vinh là cơ quan chấp hành của HĐND, chịu trách nhiệm quản lý nhà nước trên địa bàn. Cơ cấu tổ chức UBND thành phố Vinh bao gồm Chủ tịch, các Phó Chủ tịch và các Ủy viên. Dưới sự chỉ đạo của UBND là hệ thống các cơ quan chuyên môn (phòng, ban) và UBND các phường, xã. Trong hệ thống này, Văn phòng HĐND & UBND có vị trí đặc biệt, vừa là một cơ quan chuyên môn, vừa là bộ máy giúp việc trực tiếp cho lãnh đạo. Cơ cấu tổ chức của Văn phòng thường bao gồm các bộ phận chính: bộ phận Tổng hợp, bộ phận Hành chính - Quản trị, và bộ phận một cửa TP Vinh. Mỗi bộ phận đảm nhận các mảng công việc chuyên biệt nhưng có sự phối hợp chặt chẽ để đảm bảo hoạt động chung của HĐND và UBND diễn ra liên tục, thống nhất và đúng pháp luật. Sự hợp lý trong cơ cấu tổ chức là tiền đề để nâng cao hiệu quả công tác tham mưu và phục vụ.
1.2. Phân tích chức năng nhiệm vụ Văn phòng HĐND UBND
Chức năng nhiệm vụ Văn phòng HĐND UBND được quy định rõ trong các văn bản pháp luật, tập trung vào ba nhóm chính: tham mưu - tổng hợp, hậu cần - phục vụ, và đại diện - giao tiếp. Chức năng tham mưu thể hiện qua việc xây dựng chương trình, kế hoạch công tác; chuẩn bị các báo cáo, đề án trình lãnh đạo. Chức năng hậu cần bao gồm việc đảm bảo cơ sở vật chất văn phòng UBND, quản lý tài chính, phương tiện làm việc. Chức năng đại diện được thực hiện thông qua công tác lễ tân, tiếp công dân tại Vinh và là đầu mối liên lạc với các cơ quan, tổ chức khác. Việc thực hiện tốt các chức năng này giúp lãnh đạo HĐND và UBND tập trung vào các quyết sách chiến lược, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội TP Vinh.
II. Phân tích thực trạng hoạt động Văn phòng HĐND UBND TP Vinh
Nghiên cứu của Nguyễn Cảnh Thái (2017) đã chỉ ra một bức tranh toàn diện về thực trạng hoạt động của Văn phòng HĐND & UBND thành phố Vinh trong giai đoạn 2011-2016. Về mặt tích cực, Văn phòng đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận. Công tác tham mưu, tổng hợp ngày càng đi vào chiều sâu, cung cấp thông tin kịp thời cho công tác chỉ đạo, điều hành. Việc lập kế hoạch công tác được đánh giá là khoa học và hợp lý. Công tác văn thư, lưu trữ dần được chuẩn hóa. Đặc biệt, việc ứng dụng công nghệ thông tin đã có những bước tiến ban đầu, góp phần hiện đại hóa công tác văn phòng. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu, hoạt động của Văn phòng vẫn còn tồn tại không ít hạn chế. Sự phối hợp giữa các bộ phận đôi khi chưa đồng bộ, chất lượng tham mưu một số văn bản chưa cao. Năng lực của một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức còn hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu của tình hình mới. Những tồn tại này xuất phát từ nhiều nguyên nhân, cả khách quan lẫn chủ quan, đòi hỏi cần có các giải pháp đồng bộ để khắc phục.
2.1. Những kết quả đạt được trong cải cách hành chính TP Vinh
Trong những năm qua, Văn phòng đã góp phần tích cực vào quá trình cải cách hành chính TP Vinh. Một trong những thành tựu nổi bật là việc triển khai hiệu quả cơ chế một cửa, một cửa liên thông. Theo thống kê, số lượng thủ tục hành chính công được giải quyết đúng hạn tại bộ phận một cửa TP Vinh luôn đạt tỷ lệ cao, giúp giảm phiền hà cho người dân và doanh nghiệp. Công tác tổ chức các cuộc họp, hội nghị được thực hiện chuyên nghiệp. Bảng 2.2 trong luận văn cho thấy Văn phòng tổ chức hàng trăm cuộc họp mỗi năm, đảm bảo phục vụ tốt cho hoạt động của HĐND và UBND. Công tác tiếp công dân tại Vinh và giải quyết khiếu nại, tố cáo cũng được chú trọng, góp phần ổn định tình hình an ninh chính trị trên địa bàn. Những kết quả này khẳng định nỗ lực của tập thể Văn phòng trong việc nâng cao chất lượng dịch vụ công.
2.2. Hạn chế tồn tại và nguyên nhân trong quản lý công
Mặc dù đạt được nhiều kết quả, hoạt động của Văn phòng vẫn còn những hạn chế. Báo cáo cho thấy chất lượng xử lý thông tin đôi khi còn chậm, chưa đáp ứng yêu cầu tức thời của lãnh đạo. Việc theo dõi, đôn đốc thực hiện các kết luận, chỉ đạo sau hội họp chưa thực sự quyết liệt. Một số cán bộ, công chức, viên chức còn yếu về kỹ năng soạn thảo văn bản và ứng dụng công nghệ. Nguyên nhân của những hạn chế này bao gồm: áp lực công việc ngày càng lớn, nguồn nhân lực hành chính công tuy đủ về số lượng nhưng chất lượng chưa đồng đều, cơ sở vật chất văn phòng UBND dù được đầu tư nhưng chưa theo kịp tốc độ hiện đại hóa, và quy chế phối hợp giữa các bộ phận đôi khi còn chồng chéo. Việc nhận diện đúng nguyên nhân là cơ sở quan trọng để đề xuất các giải pháp khắc phục hiệu quả.
III. Giải pháp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực hành chính công
Con người là yếu tố quyết định đến sự thành công của mọi tổ chức. Để nâng cao hiệu quả hoạt động của chính quyền, giải pháp trọng tâm là phải xây dựng được đội ngũ cán bộ, công chức chuyên nghiệp. Luận văn của Nguyễn Cảnh Thái đề xuất một nhóm giải pháp quan trọng nhằm hoàn thiện nguồn nhân lực hành chính công tại Văn phòng HĐND & UBND TP Vinh. Trọng tâm của nhóm giải pháp này là đổi mới công tác tuyển dụng, đào tạo, bồi dưỡng và đánh giá cán bộ. Cần xây dựng các tiêu chí đánh giá dựa trên kết quả công việc cụ thể, gắn với vị trí việc làm. Đồng thời, cần tạo môi trường làm việc chuyên nghiệp, có cơ chế khuyến khích, động viên kịp thời những cá nhân có thành tích xuất sắc và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm. Một đội ngũ công chức có năng lực, phẩm chất tốt và tinh thần trách nhiệm cao sẽ là động lực chính để Văn phòng hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, đáp ứng yêu cầu của quá trình phát triển kinh tế xã hội TP Vinh trong giai đoạn mới.
3.1. Hoàn thiện quy chế và mô hình tổ chức của Văn phòng
Một trong những giải pháp nền tảng là rà soát, hoàn thiện lại quy chế hoạt động và mô hình tổ chức của Văn phòng. Cần xác định rõ hơn nữa chức năng nhiệm vụ Văn phòng HĐND UBND, phân định rành mạch trách nhiệm của từng cá nhân, từng bộ phận. Việc này giúp tránh tình trạng chồng chéo hoặc bỏ sót nhiệm vụ. Mô hình tổ chức cần được thiết kế theo hướng tinh gọn, linh hoạt, tăng cường sự phối hợp ngang giữa các bộ phận. Việc xây dựng và ban hành quy chế văn hóa công sở cũng là một giải pháp cần thiết để tạo dựng môi trường làm việc văn minh, chuyên nghiệp, đề cao tinh thần phục vụ và minh bạch và trách nhiệm giải trình.
3.2. Đào tạo và phát triển đội ngũ cán bộ công chức viên chức
Chất lượng cán bộ, công chức, viên chức là yếu tố then chốt. Cần xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng định kỳ và theo chuyên đề. Nội dung đào tạo cần tập trung vào các kỹ năng còn yếu như: kỹ năng tham mưu, tổng hợp; kỹ năng soạn thảo văn bản; kỹ năng giao tiếp, xử lý tình huống; và đặc biệt là kỹ năng ứng dụng công nghệ thông tin. Nên khuyến khích cán bộ tự học, tự nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ. Công tác quy hoạch, luân chuyển cán bộ cần được thực hiện một cách khoa học và khách quan để tạo cơ hội cho cán bộ phát triển toàn diện, đồng thời phát hiện và bồi dưỡng những nhân tố có năng lực cho các vị trí lãnh đạo, quản lý trong tương lai.
IV. Phương pháp đẩy mạnh chuyển đổi số thành phố Vinh toàn diện
Hiện đại hóa công tác văn phòng là xu thế tất yếu và là yêu cầu cấp thiết để nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước. Giải pháp đột phá cho Văn phòng HĐND & UBND TP Vinh chính là đẩy mạnh chuyển đổi số thành phố Vinh một cách toàn diện. Quá trình này không chỉ dừng lại ở việc trang bị máy tính hay kết nối internet, mà phải là sự thay đổi căn bản về tư duy và phương thức làm việc. Cần xây dựng một lộ trình chuyển đổi số rõ ràng, với các mục tiêu cụ thể theo từng giai đoạn. Trọng tâm là số hóa toàn bộ tài liệu, văn bản để xây dựng cơ sở dữ liệu dùng chung; triển khai các phần mềm quản lý công việc, lịch công tác, quản lý văn bản và điều hành trực tuyến. Việc này không chỉ giúp tiết kiệm thời gian, chi phí mà còn tăng cường tính công khai, minh bạch trong hoạt động của cơ quan nhà nước. Đầu tư cho chuyển đổi số là đầu tư cho tương lai, góp phần xây dựng thành công chính quyền điện tử Nghệ An và nâng cao chất lượng dịch vụ công.
4.1. Ứng dụng công nghệ thông tin trong thủ tục hành chính công
Việc ứng dụng công nghệ thông tin phải được ưu tiên hàng đầu trong lĩnh vực cung cấp thủ tục hành chính công. Cần nâng cấp Cổng Dịch vụ công của thành phố, đảm bảo người dân và doanh nghiệp có thể thực hiện hầu hết các thủ tục trực tuyến ở mức độ 3 và 4. Hệ thống này cần được tích hợp với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để đơn giản hóa hồ sơ, giấy tờ. Bên cạnh đó, cần triển khai các kênh tương tác khác như ứng dụng di động, Zalo, tổng đài tự động để tiếp nhận và trả lời các thắc mắc của người dân một cách nhanh chóng. Việc này giúp giảm tải cho bộ phận một cửa TP Vinh, đồng thời nâng cao sự hài lòng của người dân đối với chính quyền.
4.2. Xây dựng chính quyền điện tử Nghệ An và hiện đại hóa văn phòng
Hoạt động của Văn phòng TP Vinh là một mắt xích quan trọng trong lộ trình xây dựng chính quyền điện tử Nghệ An. Do đó, cần đảm bảo các hệ thống phần mềm của thành phố có khả năng kết nối, liên thông, chia sẻ dữ liệu với hệ thống của tỉnh và các sở, ngành. Việc hiện đại hóa công tác văn phòng còn bao gồm việc trang bị các phòng họp thông minh, hệ thống hội nghị truyền hình trực tuyến để tiết kiệm chi phí đi lại và tổ chức các cuộc họp hiệu quả hơn. Đồng thời, cần tăng cường các giải pháp an ninh mạng để bảo vệ an toàn cho hệ thống thông tin của chính quyền, đảm bảo dữ liệu không bị rò rỉ hay tấn công.
V. Kết quả thực tiễn Nâng cao hiệu quả hoạt động chính quyền
Việc áp dụng đồng bộ các giải pháp về tổ chức, nhân sự và công nghệ sẽ mang lại những kết quả thực tiễn, có thể đo lường được, góp phần nâng cao toàn diện hiệu quả hoạt động của chính quyền thành phố Vinh. Khi quy trình được tối ưu và công nghệ được ứng dụng rộng rãi, thời gian xử lý công việc sẽ được rút ngắn đáng kể. Các quyết định quản lý sẽ được ban hành nhanh chóng và chính xác hơn nhờ hệ thống thông tin đầy đủ, kịp thời. Sự phối hợp giữa các phòng, ban, đơn vị sẽ trở nên nhịp nhàng hơn thông qua các nền tảng làm việc chung. Quan trọng nhất, hiệu quả hoạt động của chính quyền được thể hiện qua đánh giá sự hài lòng của người dân. Khi người dân dễ dàng tiếp cận các dịch vụ công, được giải quyết thủ tục nhanh gọn, và các kiến nghị, phản ánh được lắng nghe, xử lý kịp thời, niềm tin của họ vào chính quyền sẽ được củng cố. Đây chính là thước đo thành công quan trọng nhất của quá trình cải cách và hoàn thiện hoạt động của Văn phòng HĐND & UBND thành phố.
5.1. Tối ưu hóa công tác tiếp công dân tại Vinh giải quyết khiếu nại
Một trong những kết quả rõ nét nhất là sự cải thiện trong công tác tiếp công dân tại Vinh và giải quyết khiếu nại, tố cáo. Việc ứng dụng phần mềm quản lý đơn thư giúp theo dõi quá trình xử lý một cách minh bạch, từ khi tiếp nhận đến khi có kết quả cuối cùng. Lãnh đạo có thể dễ dàng giám sát tiến độ và trách nhiệm của từng đơn vị, cá nhân. Việc này đảm bảo các khiếu nại, tố cáo được giải quyết đúng thời hạn, đúng pháp luật, giảm thiểu các vụ việc tồn đọng, kéo dài. Đồng thời, việc công khai lịch tiếp công dân của lãnh đạo và kết quả giải quyết trên cổng thông tin điện tử cũng góp phần tăng cường tính minh bạch và trách nhiệm giải trình.
5.2. Nâng cao chất lượng dịch vụ công qua bộ phận một cửa TP Vinh
Mô hình bộ phận một cửa TP Vinh sẽ được nâng lên một tầm cao mới. Thay vì chỉ là nơi tiếp nhận và trả kết quả, bộ phận này sẽ trở thành trung tâm dịch vụ hành chính công hiện đại. Việc áp dụng hệ thống xếp hàng tự động, camera giám sát, và hệ thống đánh giá sự hài lòng ngay tại quầy giúp nâng cao thái độ phục vụ của công chức. Tích hợp thanh toán trực tuyến cho các loại phí, lệ phí giúp giao dịch thuận tiện hơn. Kết quả là, thời gian chờ đợi của người dân giảm, chất lượng dịch vụ công được cải thiện rõ rệt, góp phần xây dựng hình ảnh một chính quyền thân thiện, hiệu quả và vì dân phục vụ.
