Tổng quan nghiên cứu
Trong bối cảnh nền kinh tế thị trường hội nhập sâu rộng, văn hóa doanh nghiệp được xem là giá trị cốt lõi và nền tảng cho sự phát triển bền vững của các tổ chức kinh tế. Tại Việt Nam, nhiều doanh nghiệp lớn như FPT, VinGroup, Viettel đã xây dựng được nền văn hóa doanh nghiệp mạnh mẽ, góp phần tạo lợi thế cạnh tranh và bản sắc riêng trên thị trường toàn cầu. Công ty Cổ phần Dịch vụ và Thương mại VietGolf, thành lập năm 2020 với vốn điều lệ ban đầu 4 tỷ đồng, đã phát triển nhanh chóng với vốn chủ sở hữu 20 tỷ đồng và tổng tài sản gần 50 tỷ đồng, tạo việc làm ổn định cho hơn 30 lao động chính thức và hơn 60 đại lý, cộng tác viên. VietGolf hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ bán vé golf, bảo hiểm, đặt phòng nghỉ dưỡng, tổ chức sự kiện và bán dụng cụ golf trên toàn quốc.
Mục tiêu nghiên cứu nhằm phân tích, đánh giá thực trạng các biểu hiện văn hóa doanh nghiệp tại VietGolf từ năm 2020 đến giữa năm 2023, đồng thời đề xuất các giải pháp hoàn thiện văn hóa doanh nghiệp phù hợp với đặc thù ngành golf và bối cảnh kinh tế hiện nay. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc xây dựng nền tảng văn hóa doanh nghiệp vững chắc, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động, tăng cường sự gắn kết nội bộ và phát triển bền vững của VietGolf trong tương lai.
Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu
Khung lý thuyết áp dụng
Luận văn áp dụng mô hình ba cấp độ văn hóa doanh nghiệp của Edgar Schein (2010) để phân tích văn hóa tại VietGolf, bao gồm: (1) các yếu tố văn hóa hữu hình như kiến trúc, logo, đồng phục, lễ hội; (2) các giá trị được tuyên bố, công bố như sứ mệnh, triết lý kinh doanh; và (3) các giá trị quan niệm chung, là những giả định cơ bản, vô hình nhưng ảnh hưởng sâu sắc đến hành vi tổ chức. Bên cạnh đó, nghiên cứu tham khảo mô hình khung giá trị cạnh tranh của Cameron và Quinn (1999) để đánh giá sự linh hoạt, ổn định, hướng nội và hướng ngoại trong văn hóa doanh nghiệp.
Các khái niệm chính bao gồm: văn hóa doanh nghiệp, văn hóa tổ chức, giá trị cốt lõi, biểu hiện văn hóa hữu hình, và vai trò của lãnh đạo trong xây dựng văn hóa. Ngoài ra, nghiên cứu cũng xem xét các yếu tố ảnh hưởng bên trong và bên ngoài như văn hóa dân tộc, hội nhập kinh tế quốc tế, tác động của đại dịch COVID-19 và đặc thù ngành golf.
Phương pháp nghiên cứu
Nguồn dữ liệu chính được thu thập từ khảo sát thực trạng văn hóa doanh nghiệp tại VietGolf trong giai đoạn từ tháng 6 đến tháng 9 năm 2023, với cỡ mẫu khoảng 100 nhân viên và đại lý, sử dụng phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên có chủ đích nhằm đảm bảo tính đại diện. Dữ liệu được xử lý bằng phương pháp phân tích định tính và định lượng, bao gồm phân tích nội dung, thống kê mô tả và so sánh tỷ lệ phần trăm các biểu hiện văn hóa.
Quy trình nghiên cứu gồm các bước: tổng quan tài liệu, xây dựng bộ câu hỏi khảo sát dựa trên mô hình Schein, thu thập dữ liệu thực địa, xử lý và phân tích dữ liệu, cuối cùng đề xuất giải pháp hoàn thiện văn hóa doanh nghiệp. Thời gian nghiên cứu kéo dài từ tháng 1 năm 2023 đến tháng 12 năm 2023, đảm bảo tính cập nhật và phù hợp với thực tiễn hoạt động của VietGolf.
Kết quả nghiên cứu và thảo luận
Những phát hiện chính
Biểu hiện văn hóa hữu hình tại VietGolf: Kiến trúc nội ngoại thất của công ty được đánh giá cao với 85% nhân viên cho rằng môi trường làm việc hiện đại, tạo cảm hứng sáng tạo. Logo và đồng phục được nhận diện rõ ràng, góp phần xây dựng hình ảnh chuyên nghiệp. Các lễ hội và hoạt động ngoại khóa được tổ chức định kỳ, thu hút hơn 70% nhân viên tham gia, tăng cường sự gắn kết nội bộ.
Giá trị được tuyên bố và công bố: VietGolf có hệ thống giá trị cốt lõi rõ ràng, tập trung vào sự chuyên nghiệp, đoàn kết và sáng tạo. Khoảng 90% nhân viên nhận thức đúng và đồng thuận với sứ mệnh và triết lý kinh doanh của công ty. Tuy nhiên, việc truyền thông nội bộ về các giá trị này còn hạn chế, chỉ có 65% nhân viên cảm thấy được cập nhật đầy đủ.
Các giá trị quan niệm chung: Qua khảo sát, 75% nhân viên cho rằng văn hóa doanh nghiệp tại VietGolf tạo ra môi trường làm việc thân thiện, hỗ trợ lẫn nhau. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại một số quan niệm bảo thủ, ngại thay đổi chiếm khoảng 20%, ảnh hưởng đến sự đổi mới sáng tạo. So sánh với các doanh nghiệp cùng ngành, tỷ lệ này thấp hơn 10%, cho thấy VietGolf có nền văn hóa tương đối linh hoạt.
Ảnh hưởng của yếu tố bên ngoài và bên trong: Đại dịch COVID-19 đã tác động đến hoạt động và văn hóa doanh nghiệp, nhưng VietGolf đã chủ động thích nghi với các biện pháp làm việc linh hoạt, giữ vững tinh thần đoàn kết. Văn hóa dân tộc Việt Nam với tinh thần “tương thân tương ái” được thể hiện rõ trong các hoạt động hỗ trợ nhân viên và cộng đồng.
Thảo luận kết quả
Kết quả cho thấy VietGolf đã xây dựng được nền tảng văn hóa doanh nghiệp tương đối vững chắc, đặc biệt ở cấp độ hữu hình và giá trị tuyên bố. Sự đồng thuận cao về sứ mệnh và triết lý kinh doanh góp phần tạo động lực làm việc cho nhân viên. Tuy nhiên, hạn chế trong truyền thông nội bộ và một số quan niệm bảo thủ vẫn là rào cản cho sự phát triển văn hóa đổi mới.
So với các nghiên cứu trong nước và quốc tế, VietGolf có nhiều điểm tương đồng với các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong ngành dịch vụ, đặc biệt là trong việc xây dựng văn hóa dựa trên con người và giá trị cốt lõi. Việc áp dụng mô hình ba cấp độ của Schein giúp phân tích sâu sắc các biểu hiện văn hóa, từ đó đề xuất giải pháp phù hợp.
Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ nhận thức về các yếu tố văn hóa hữu hình, biểu đồ tròn về mức độ đồng thuận với giá trị công bố, và bảng so sánh các quan niệm chung giữa VietGolf và các doanh nghiệp cùng ngành.
Đề xuất và khuyến nghị
Tăng cường truyền thông nội bộ: Xây dựng kênh truyền thông đa dạng, thường xuyên cập nhật các giá trị cốt lõi và thành tựu của công ty nhằm nâng cao nhận thức và sự đồng thuận của nhân viên. Mục tiêu đạt 90% nhân viên được tiếp cận thông tin trong vòng 6 tháng, do phòng Nhân sự phối hợp với Ban truyền thông thực hiện.
Phát triển chương trình đào tạo văn hóa doanh nghiệp: Tổ chức các khóa đào tạo định kỳ về văn hóa, giá trị và kỹ năng đổi mới sáng tạo cho toàn bộ nhân viên, đặc biệt là quản lý cấp trung. Mục tiêu hoàn thành ít nhất 3 khóa đào tạo trong năm 2024, do phòng Đào tạo và Phát triển nhân lực chủ trì.
Xây dựng bộ quy tắc ứng xử rõ ràng: Thiết lập và phổ biến bộ quy tắc ứng xử phù hợp với đặc thù ngành golf và văn hóa doanh nghiệp VietGolf, nhằm chuẩn hóa hành vi và nâng cao tính chuyên nghiệp. Thời gian hoàn thiện trong 3 tháng, do Ban lãnh đạo phối hợp với phòng Pháp chế thực hiện.
Tăng cường các hoạt động gắn kết và lễ hội doanh nghiệp: Mở rộng quy mô và đa dạng hóa các hoạt động ngoại khóa, lễ hội nhằm củng cố tinh thần đoàn kết và tạo môi trường làm việc tích cực. Mục tiêu tăng 30% số lượng sự kiện trong năm 2024, do phòng Văn hóa và Đoàn thể tổ chức.
Khuyến khích đổi mới sáng tạo: Thiết lập hệ thống khen thưởng và công nhận các sáng kiến đổi mới của nhân viên, tạo động lực thúc đẩy sáng tạo trong công việc. Mục tiêu triển khai hệ thống trong 6 tháng, do Ban lãnh đạo và phòng Nhân sự phối hợp thực hiện.
Đối tượng nên tham khảo luận văn
Ban lãnh đạo và quản lý doanh nghiệp: Giúp hiểu rõ vai trò của văn hóa doanh nghiệp trong phát triển bền vững, từ đó xây dựng chiến lược và chính sách phù hợp với đặc thù ngành golf và dịch vụ.
Chuyên gia tư vấn quản trị và phát triển tổ chức: Cung cấp cơ sở lý thuyết và thực tiễn để tư vấn xây dựng văn hóa doanh nghiệp, đặc biệt trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Quản trị kinh doanh: Là tài liệu tham khảo quý giá về mô hình nghiên cứu văn hóa doanh nghiệp, phương pháp khảo sát và phân tích dữ liệu thực tiễn.
Nhân viên và cán bộ nhân sự tại VietGolf và các doanh nghiệp tương tự: Giúp nâng cao nhận thức về văn hóa doanh nghiệp, từ đó tham gia tích cực vào các hoạt động xây dựng và phát triển văn hóa nội bộ.
Câu hỏi thường gặp
Văn hóa doanh nghiệp là gì và tại sao nó quan trọng?
Văn hóa doanh nghiệp là hệ thống các giá trị, niềm tin, chuẩn mực và hành vi được hình thành và duy trì trong tổ chức. Nó quan trọng vì tạo nên bản sắc riêng, tăng cường sự gắn kết nhân viên và nâng cao năng lực cạnh tranh.Mô hình ba cấp độ văn hóa của Edgar Schein gồm những gì?
Mô hình gồm: (1) Văn hóa hữu hình (kiến trúc, logo, đồng phục), (2) Giá trị được tuyên bố (sứ mệnh, triết lý), và (3) Giá trị quan niệm chung (giả định cơ bản, vô hình).Làm thế nào để đo lường thực trạng văn hóa doanh nghiệp?
Thông qua khảo sát nhân viên, phân tích các biểu hiện văn hóa hữu hình, đánh giá sự đồng thuận với giá trị công bố và quan sát các hành vi, thái độ trong tổ chức.Yếu tố nào ảnh hưởng lớn nhất đến văn hóa doanh nghiệp tại VietGolf?
Lãnh đạo đóng vai trò then chốt trong việc xây dựng và duy trì văn hóa, cùng với ảnh hưởng của văn hóa dân tộc và sự thích nghi với bối cảnh hội nhập kinh tế.Giải pháp nào hiệu quả nhất để hoàn thiện văn hóa doanh nghiệp?
Tăng cường truyền thông nội bộ và đào tạo văn hóa doanh nghiệp được xem là giải pháp thiết thực, giúp nâng cao nhận thức và đồng thuận trong toàn tổ chức.
Kết luận
- Văn hóa doanh nghiệp tại VietGolf đã được xây dựng với nền tảng vững chắc về các biểu hiện hữu hình và giá trị tuyên bố, góp phần tạo môi trường làm việc tích cực.
- Một số hạn chế như truyền thông nội bộ chưa đồng bộ và quan niệm bảo thủ cần được khắc phục để thúc đẩy đổi mới sáng tạo.
- Nghiên cứu áp dụng mô hình ba cấp độ của Edgar Schein, kết hợp phân tích định tính và định lượng, đảm bảo tính khoa học và thực tiễn.
- Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao nhận thức, đào tạo, xây dựng quy tắc ứng xử và tăng cường hoạt động gắn kết nhân viên.
- Tiếp tục triển khai nghiên cứu mở rộng phạm vi và theo dõi hiệu quả các giải pháp trong giai đoạn 2024-2025 để đảm bảo sự phát triển bền vững của văn hóa doanh nghiệp VietGolf.
Quý độc giả và các nhà quản lý được khuyến khích áp dụng các kết quả và giải pháp nghiên cứu này để nâng cao hiệu quả quản trị văn hóa doanh nghiệp, góp phần phát triển bền vững trong ngành dịch vụ golf và các lĩnh vực liên quan.