Nghiên cứu ứng phó của nông dân với quá trình đô thị hóa tại xã Lam Hạ, thành phố Phủ Lý, tỉnh Hà Nam

• Tác giả: Nguyễn Thị Thảo
• Người hướng dẫn: PGS. TS Nguyễn Văn Sửu
• Trường học: Trường Đại Học Khoa Học Xã Hội Và Nhân Văn
• Chuyên ngành: Dân tộc học
• Đề tài: Ứng Phó Của Nông Dân Với Quá Trình Đô Thị Hóa Ở Xã Lam Hạ, Thành Phố Phủ Lý, Tỉnh Hà Nam
• Loại tài liệu: Luận văn Thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2015
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• MỞ ĐẦU
• 0.1. Lý do chọn đề tài
• 0.2. Mục tiêu nghiên cứu
• 0.3. Câu hỏi nghiên cứu
• 0.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 0.5. Phương pháp nghiên cứu
• 0.6. Cấu trúc của Luận văn
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU VÀ CƠ SỞ LÝ THUYẾT
• 1.1. Tổng quan tài liệu
• 1.2. Một số khái niệm then chốt
• 1.3. Khung sinh kế bền vững
• 2. CHƯƠNG 2: XÃ LAM HẠ TRƯỚC QUÁ TRÌNH ĐÔ THỊ HÓA
• 2.1. Vị trí địa lý và điều kiện tự nhiên
• 2.1.1. Vị trí địa lý
• 2.1.2. Điều kiện tự nhiên
• 2.2. Lịch sử hình thành và sự thay đổi địa giới hành chính
• 2.2.1. Lịch sử hình thành
• 2.2.2. Thay đổi địa giới hành chính
• 2.3. Đặc điểm kinh tế, văn hóa và xã hội truyền thống
• 2.3.1. Hoạt động kinh tế
• 2.3.2. Dân cư và sinh hoạt văn hóa - xã hội
• 3. CHƯƠNG 3: TÁC ĐỘNG CỦA QUÁ TRÌNH ĐÔ THỊ HÓA Ở XÃ LAM HẠ
• 3.1. Chính sách quy hoạch và phát triển đô thị
• 3.2. Tác động đến đất nông nghiệp
• 3.2.1. Giá đền bù
• 3.3. Tác động đến hệ thống cơ sở hạ tầng
• 3.4. Tác động đến việc làm của người nông dân
• 3.5. Tác động đến cộng đồng xã hội nông thôn
• 3.6. Tác động đến các hoạt động văn hóa, tinh thần
• 4. CHƯƠNG 4: CÁC HÀNH VI ỨNG PHÓ VÀ THÍCH NGHI CỦA NÔNG DÂN XÃ LAM HẠ
• 4.1. Tiếp tục bám trụ đất nông nghiệp
• 4.2. Chuyển sang các hoạt động sinh kế phi nông nghiệp
• 4.3. Dựa vào các mối quan hệ bạn bè, hàng xóm
• 4.4. Dựa vào mối quan hệ họ hàng
• 4.5. Tận dụng không gian đô thị mới
• 4.6. Tiếp tục khai thác các ngành nghề truyền thống
• 4.7. Tiết kiệm cho tương lai
• 4.8. Đầu tư cho giáo dục
• 4.9. Tích lũy tài sản
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC ẢNH

I. Tổng quan về ứng phó của nông dân với đô thị hóa ở xã Lam Hạ

Quá trình đô thị hóa đang diễn ra mạnh mẽ tại xã Lam Hạ, Hà Nam, ảnh hưởng sâu sắc đến đời sống và sinh kế của người nông dân. Đô thị hóa không chỉ mang lại cơ hội mà còn đặt ra nhiều thách thức cho nông dân trong việc duy trì sản xuất nông nghiệp và thích ứng với môi trường mới. Việc nghiên cứu ứng phó của nông dân với đô thị hóa là cần thiết để hiểu rõ hơn về những biến đổi trong sinh kế và cách thức họ thích nghi với những thay đổi này.

1.1. Đô thị hóa và tác động đến nông dân ở xã Lam Hạ

Đô thị hóa tại xã Lam Hạ đã dẫn đến việc thu hồi đất nông nghiệp, ảnh hưởng đến nguồn thu nhập và sinh kế của nông dân. Nhiều hộ gia đình phải đối mặt với việc mất đất sản xuất, dẫn đến sự chuyển đổi trong hoạt động kinh tế.

1.2. Lịch sử và đặc điểm xã Lam Hạ trước đô thị hóa

Xã Lam Hạ có nền kinh tế chủ yếu dựa vào nông nghiệp. Trước khi đô thị hóa diễn ra, người dân chủ yếu sống bằng nghề nông, với các hoạt động sản xuất truyền thống. Sự thay đổi trong cơ cấu kinh tế đã tạo ra những thách thức mới cho người dân.

II. Những thách thức mà nông dân xã Lam Hạ phải đối mặt

Quá trình đô thị hóa mang lại nhiều thách thức cho nông dân xã Lam Hạ, từ việc mất đất đến việc thay đổi trong cơ cấu xã hội. Những thách thức này không chỉ ảnh hưởng đến kinh tế mà còn tác động đến văn hóa và đời sống tinh thần của người dân.

2.1. Mất đất nông nghiệp và ảnh hưởng đến sinh kế

Việc thu hồi đất nông nghiệp đã khiến nhiều hộ gia đình không còn nguồn thu nhập ổn định. Điều này dẫn đến sự chuyển đổi trong hoạt động sinh kế, từ nông nghiệp sang các ngành nghề phi nông nghiệp.

2.2. Biến đổi xã hội và văn hóa trong bối cảnh đô thị hóa

Đô thị hóa không chỉ thay đổi về kinh tế mà còn làm biến đổi các mối quan hệ xã hội và văn hóa trong cộng đồng. Người dân phải thích nghi với những thay đổi này để duy trì bản sắc văn hóa của mình.

III. Phương pháp ứng phó của nông dân với đô thị hóa

Nông dân xã Lam Hạ đã áp dụng nhiều phương pháp khác nhau để ứng phó với đô thị hóa. Những phương pháp này không chỉ giúp họ duy trì sinh kế mà còn tạo ra cơ hội mới trong bối cảnh thay đổi.

3.1. Tiếp tục sản xuất nông nghiệp và chuyển đổi cây trồng

Một số nông dân vẫn tiếp tục sản xuất nông nghiệp, nhưng họ đã chuyển đổi cây trồng để phù hợp với nhu cầu thị trường. Việc này giúp họ duy trì thu nhập và đảm bảo an ninh lương thực.

3.2. Khai thác các cơ hội từ không gian đô thị mới

Nông dân đã tận dụng không gian đô thị mới để phát triển các hoạt động kinh doanh như dịch vụ ăn uống, cho thuê nhà trọ, và các dịch vụ khác, từ đó tạo ra nguồn thu nhập mới.

IV. Kết quả nghiên cứu về ứng phó của nông dân

Nghiên cứu cho thấy rằng nông dân xã Lam Hạ đã có những ứng phó tích cực với đô thị hóa. Họ đã sử dụng các nguồn lực sẵn có để thích nghi và phát triển trong bối cảnh mới.

4.1. Sự chuyển đổi trong sinh kế và phát triển kinh tế

Nhiều hộ gia đình đã chuyển đổi từ sản xuất nông nghiệp sang các hoạt động kinh tế khác, giúp họ cải thiện đời sống và tăng cường khả năng tài chính.

4.2. Tác động đến cộng đồng và mối quan hệ xã hội

Sự thay đổi trong sinh kế đã làm thay đổi mối quan hệ xã hội trong cộng đồng. Người dân đã hình thành các mạng lưới hỗ trợ lẫn nhau để vượt qua khó khăn.

V. Kết luận và triển vọng tương lai cho nông dân xã Lam Hạ

Kết luận cho thấy rằng nông dân xã Lam Hạ đã có những ứng phó tích cực với đô thị hóa, nhưng vẫn còn nhiều thách thức phía trước. Tương lai của họ phụ thuộc vào khả năng thích ứng và khai thác các cơ hội mới.

5.1. Tương lai của nông dân trong bối cảnh đô thị hóa

Nông dân cần tiếp tục tìm kiếm các cơ hội mới trong bối cảnh đô thị hóa để đảm bảo sinh kế bền vững. Việc đầu tư vào giáo dục và kỹ năng sẽ là yếu tố quan trọng trong tương lai.

5.2. Chính sách hỗ trợ từ chính quyền địa phương

Chính quyền địa phương cần có các chính sách hỗ trợ nông dân trong việc chuyển đổi sinh kế và phát triển kinh tế, từ đó giúp họ thích ứng tốt hơn với đô thị hóa.