I. Tỷ lệ trẻ rối loạn phổ tự kỷ
Tỷ lệ trẻ mắc rối loạn phổ tự kỷ (RLPTK) đã có sự gia tăng đáng kể trong những năm gần đây. Trên thế giới, tỷ lệ này đã tăng từ khoảng 0,4‰ vào những năm 1960 lên đến 10‰ sau khi tiêu chuẩn DSM-5 được ban hành. Tại Việt Nam, tỷ lệ trẻ mắc RLPTK cũng đã tăng lên, với nghiên cứu của Lê Thị Vui năm 2019 cho thấy tỷ lệ là 7,58‰. Sự gia tăng này có thể được lý giải bởi nhiều yếu tố, bao gồm sự thay đổi trong tiêu chuẩn chẩn đoán và sự gia tăng nhận thức của xã hội về rối loạn phát triển. Hậu quả của RLPTK không chỉ ảnh hưởng đến trẻ mà còn tạo gánh nặng cho gia đình và xã hội, đặc biệt là trong việc chăm sóc và giáo dục trẻ. Việc phát hiện sớm và can thiệp kịp thời là rất quan trọng để giúp trẻ hòa nhập và phát triển tốt hơn.
1.1 Tình hình rối loạn phổ tự kỷ tại Quảng Ngãi
Tại tỉnh Quảng Ngãi, tình hình rối loạn phổ tự kỷ vẫn chưa được nghiên cứu đầy đủ. Tuy nhiên, có nhiều bậc phụ huynh đã liên hệ với các cơ sở y tế để tìm kiếm sự can thiệp cho con em mình. Việc xác định tỷ lệ trẻ mắc RLPTK tại đây là cần thiết để có thể xây dựng các chương trình can thiệp hiệu quả. Mô hình can thiệp cộng đồng được đề xuất nhằm giảm thiểu chi phí cho gia đình và nâng cao hiệu quả can thiệp. Chương trình này không chỉ giúp trẻ phát triển mà còn tạo điều kiện cho gia đình tham gia vào quá trình can thiệp, từ đó nâng cao nhận thức và hỗ trợ cho trẻ trong môi trường sống hàng ngày.
II. Hiệu quả can thiệp cộng đồng
Can thiệp cộng đồng cho trẻ mắc rối loạn phổ tự kỷ đã cho thấy hiệu quả tích cực trong việc cải thiện các triệu chứng của trẻ. Mô hình can thiệp này không chỉ tập trung vào trẻ mà còn bao gồm sự tham gia của gia đình và cộng đồng. Theo nghiên cứu, các phương pháp can thiệp như TEACCH đã được chứng minh là hiệu quả hơn so với các phương pháp khác. Việc áp dụng mô hình này tại Quảng Ngãi sẽ giúp trẻ có cơ hội phát triển tốt hơn và giảm bớt gánh nặng cho gia đình. Các chỉ số đánh giá như thang điểm CARS cho thấy sự cải thiện rõ rệt sau 6 tháng, 12 tháng và 24 tháng can thiệp. Điều này cho thấy rằng can thiệp sớm và liên tục là rất quan trọng trong việc hỗ trợ trẻ mắc RLPTK.
2.1 Đánh giá hiệu quả can thiệp
Đánh giá hiệu quả của mô hình can thiệp cộng đồng cho thấy sự cải thiện đáng kể trong các triệu chứng của trẻ mắc rối loạn phổ tự kỷ. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng trẻ tham gia vào chương trình can thiệp có sự tiến bộ rõ rệt trong giao tiếp và tương tác xã hội. Sự tham gia của gia đình trong quá trình can thiệp cũng đóng vai trò quan trọng, giúp trẻ cảm thấy an toàn và được hỗ trợ. Các chỉ số như thang điểm CARS cho thấy sự giảm thiểu triệu chứng và cải thiện khả năng giao tiếp của trẻ. Điều này không chỉ mang lại lợi ích cho trẻ mà còn giúp gia đình có thêm kiến thức và kỹ năng trong việc chăm sóc và giáo dục trẻ.
