Trợ Cấp cho Nước Đang Phát Triển: Bài Học từ WTO cho Việt Nam

LỜI CAM ĐOAN

DANH MỤC VIẾT TẮT

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU

1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN

1.1. Tình hình nghiên cứu

1.1.1. Tình hình nghiên cứu ở nước ngoài

1.1.2. Tình hình nghiên cứu trong nước

1.2. Đánh giá tình hình nghiên cứu liên quan đến luận án

1.2.1. Đánh giá nghiên cứu về một số vấn đề lý luận pháp luật cơ bản của WTO về trợ cấp

1.2.2. Đánh giá những kết quả nghiên cứu về quy định của WTO về trợ cấp

1.2.3. Đánh giá nghiên cứu về pháp luật về trợ cấp của một số nước thành viên WTO và bài học kinh nghiệm với Việt Nam

1.3. Đề xuất hướng nghiên cứu của luận án

2. CHƯƠNG 2: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN PHÁP LUẬT CƠ BẢN CỦA WTO VỀ TRỢ CẤP ĐỐI VỚI CÁC NƯỚC ĐANG PHÁT TRIỂN

2.1. Khái quát chung pháp luật WTO về trợ cấp

2.2. Sự hình thành và phát triển pháp luật WTO về trợ cấp

2.3. Nguồn của pháp luật WTO về trợ cấp

2.4. Các luận điểm kinh tế học về áp dụng và duy trì trợ cấp

2.5. Bản chất của trợ cấp

2.6. Tác động của trợ cấp đối với nước đang phát triển

2.7. Quan điểm của WTO về đối xử đặc biệt và khác biệt (S&D)

2.8. Xác định và phân loại nước đang phát triển trong WTO

2.9. Nguyên tắc đối xử đặc biệt và khác biệt của WTO về trợ cấp

2.10. Quan điểm của WTO về trợ cấp và các biện pháp đối kháng trợ cấp đối với các nước đang phát triển

2.10.1. Quan điểm của WTO về trợ cấp

2.10.2. Quan điểm của WTO về các biện pháp đối kháng trợ cấp

2.11. Cơ chế giải quyết tranh chấp về trợ cấp

2.12. Mối quan hệ giữa pháp luật WTO về trợ cấp và các nguồn pháp luật liên quan khác

2.13. Pháp luật WTO về trợ cấp và các FTAs

2.14. Pháp luật WTO về trợ cấp và pháp luật quốc gia

3. CHƯƠNG 3: THỰC TIỄN PHÁP LUẬT WTO VỀ TRỢ CẤP ĐỐI VỚI NƯỚC ĐANG TRIỂN VÀ THỰC TIỄN PHÁP LUẬT CÁC NƯỚC THÀNH VIÊN VỀ TRỢ CẤP

3.1. Thực tiễn pháp luật WTO về trợ cấp đối với nước đang phát triển. Xác định sự tồn tại của trợ cấp và biên độ trợ cấp

3.2. Xác định thiệt hại (injury) do trợ cấp gây ra

3.3. Áp dụng biện pháp chống trợ cấp đối với nước đang phát triển

3.4. Thực tiễn pháp luật về trợ cấp của một số thành viên WTO

3.4.1. Thực tiễn pháp luật về trợ cấp của Trung Quốc

3.4.2. Thực tiễn pháp luật về trợ cấp của Braxin

3.4.3. Thực tiễn pháp luật về trợ cấp của Hoa Kỳ

4. CHƯƠNG 4: BÀI HỌC KINH NGHIỆM VÀ NHỮNG GIẢI PHÁP TRONG HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VỀ TRỢ CẤP CỦA VIỆT NAM

4.1. Thực trạng pháp luật về trợ cấp của Việt Nam

4.2. Cam kết của Việt Nam về trợ cấp

4.3. Pháp luật về đóng góp tài chính của chính phủ

4.4. Pháp luật về chống trợ cấp sau khi gia nhập WTO

4.5. Đánh giá tính tương thích với Hiệp định SCM

4.6. Thực tiễn tranh chấp về trợ cấp đối với hàng hoá Việt Nam

4.7. Bài học kinh nghiệm cho việc xây dựng pháp luật về trợ cấp của Việt Nam trong giai đoạn mới

4.7.1. Tuân thủ quy định về trợ cấp xuất khẩu và trợ cấp nội địa hoá

4.7.2. Áp dụng và duy trì hỗ trợ trong nước cho nông nghiệp

4.7.3. Áp dụng các biện pháp đóng góp tài chính phù hợp

4.7.4. Áp dụng trợ cấp có mục tiêu

4.7.5. Đáp ứng nguyên tắc minh bạch

4.7.6. Xây dựng pháp luật chống trợ cấp hiệu quả

4.8. Đề xuất một số giải pháp trong hoàn thiện pháp luật về trợ cấp của Việt Nam

4.8.1. Nhóm giải pháp nhằm tăng tính định hướng cho trợ cấp

4.8.2. Nhóm giải pháp nhằm hoàn thiện và tăng cường tính hiệu quả của pháp luật về trợ cấp

4.8.3. Những vấn đề về trợ cấp mà Việt Nam cần quan tâm khi tham gia các thoả thuận thương mại tự do

KẾT LUẬN CHUNG CỦA LUẬN ÁN

DANH MỤC CÔNG TRÌNH CÔNG BỐ

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Trợ cấp và vai trò đối với nước đang phát triển

Trợ cấp là công cụ quan trọng trong chính sách phát triển kinh tế của các nước đang phát triển. Theo quy định của WTO, trợ cấp được xem là biện pháp hỗ trợ nhằm thúc đẩy sản xuất trong nước, đặc biệt là các ngành công nghiệp non trẻ. Tuy nhiên, việc sử dụng trợ cấp cần tuân thủ các quy định của Hiệp định SCM để tránh gây bất công trong thương mại quốc tế. Việt Nam, với tư cách là thành viên WTO, cần tận dụng các quy định về đối xử đặc biệt và khác biệt (S&D) để hỗ trợ phát triển kinh tế bền vững.

1.1. Khái niệm và bản chất của trợ cấp

Trợ cấp được định nghĩa là sự hỗ trợ tài chính từ chính phủ hoặc các cơ quan công quyền nhằm thúc đẩy sản xuất hoặc xuất khẩu. Theo WTO, trợ cấp có thể gây ra thiệt hại cho các nước khác nếu không được kiểm soát chặt chẽ. Bản chất của trợ cấp là tạo lợi thế cạnh tranh cho các doanh nghiệp trong nước, nhưng cần cân nhắc giữa lợi ích kinh tế và tuân thủ các cam kết quốc tế.

1.2. Tác động của trợ cấp đối với nước đang phát triển

Trợ cấp đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ các ngành công nghiệp non trẻ và thúc đẩy phát triển bền vững. Tuy nhiên, việc lạm dụng trợ cấp có thể dẫn đến tranh chấp thương mại và bị áp dụng các biện pháp đối kháng. Việt Nam cần học hỏi kinh nghiệm từ các nước như Trung Quốc và Braxin để sử dụng trợ cấp hiệu quả, đảm bảo tuân thủ các quy định của WTO.

II. Bài học từ WTO cho Việt Nam

WTO đưa ra các quy định cụ thể về trợ cấp, đặc biệt là Hiệp định SCM, nhằm đảm bảo công bằng trong thương mại quốc tế. Việt Nam cần nghiên cứu kỹ các quy định này để tận dụng các ưu đãi dành cho nước đang phát triển. Đồng thời, cần xây dựng chính sách trợ cấp phù hợp, đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả, tránh các tranh chấp không cần thiết.

2.1. Quy định của WTO về trợ cấp

Hiệp định SCM của WTO quy định rõ các loại trợ cấp bị cấm, trợ cấp có thể bị kiện và trợ cấp được phép. Việt Nam cần tuân thủ các quy định này để tránh bị áp dụng các biện pháp đối kháng. Đặc biệt, cần chú ý đến các quy định về đối xử đặc biệt và khác biệt (S&D) dành cho nước đang phát triển.

2.2. Kinh nghiệm từ các nước thành viên WTO

Các nước như Trung Quốc và Braxin đã thành công trong việc sử dụng trợ cấp để thúc đẩy phát triển kinh tế mà vẫn tuân thủ các quy định của WTO. Việt Nam có thể học hỏi kinh nghiệm từ các nước này, đặc biệt là trong việc xây dựng chính sách trợ cấp có mục tiêu và minh bạch.

III. Hỗ trợ phát triển và hợp tác quốc tế

Hỗ trợ phát triển là yếu tố then chốt giúp các nước đang phát triển như Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh trong kinh tế toàn cầu. Hợp tác quốc tế thông qua các hiệp định thương mại tự do (FTA) và thu hút đầu tư nước ngoài (FDI) là những công cụ quan trọng để thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững.

3.1. Vai trò của hỗ trợ phát triển

Hỗ trợ phát triển giúp các nước đang phát triển như Việt Nam tăng cường năng lực sản xuất và cạnh tranh. Các chương trình hỗ trợ cần được thiết kế phù hợp với nhu cầu thực tế và tuân thủ các quy định quốc tế.

3.2. Hợp tác quốc tế và đầu tư nước ngoài

Hợp tác quốc tế thông qua các FTA và thu hút FDI là những chiến lược quan trọng giúp Việt Nam hội nhập sâu rộng vào kinh tế toàn cầu. Cần xây dựng chính sách thu hút đầu tư hiệu quả, đảm bảo lợi ích quốc gia.

Luận Án Tiến Sĩ Về Trợ Cấp cho Các Nước Đang Phát Triển Theo Quy Định của WTO và Bài Học cho Việt Nam