Thực Trạng Lo Âu Ở Bệnh Nhân Đái Tháo Đường Típ 2 Điều Trị Ngoại Trú Tại Bệnh Viện Hữu Nghị Việt Nam

LỜI CẢM ƠN

LỜI CAM ĐOAN

1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN

1.1. Tổng quan lo âu

1.1.1. Khái niệm về lo âu

1.1.2. Nguyên nhân của rối loạn lo âu

1.1.3. Các biểu hiện cơ thể của rối loạn lo âu

1.1.4. Phân loại các rối loạn lo âu

1.1.5. Các yếu tố liên quan đến lo âu

1.2. Tổng quan đái tháo đường

1.2.1. Dịch tễ học đái tháo đường

1.2.2. Khái niệm đái tháo đường

1.2.3. Cơ chế bệnh sinh đái tháo đường

1.2.4. Phân loại đái tháo đường

1.2.5. Yếu tố nguy cơ

1.2.6. Điều trị đái tháo đường

1.2.7. Các biện pháp điều trị và chăm sóc cho người bệnh đái tháo đường típ 2

1.3. Lo âu của người bệnh đái tháo đường

1.3.1. Các thang đo đánh giá tình trạng lo âu ở bệnh nhân ĐTĐ

1.3.1.1. Thang đo Hospital Anxiety and Depression Scale (HADS)

1.3.1.2. Thang đo Zung Self-Rating Anxiety Scale (SAS)

1.3.1.3. Thang đo Hamilton Anxiety Rating Scale (HAM-A or HARS)

1.3.1.4. Thang đo State – Trait Anxiety Inventory (STAI)

1.3.2. Học thuyết điều dưỡng áp dụng trong nghiên cứu

1.3.2.1. Học thuyết Orem

1.3.2.2. Học thuyết Henderson

1.3.3. Nghiên cứu trên thế giới

1.3.4. Nghiên cứu tại Việt Nam

1.3.5. Địa bàn nghiên cứu

1.3.6. Khung lý thuyết nghiên cứu

2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

2.1. Đối tượng nghiên cứu

2.1.1. Tiêu chuẩn lựa chọn đối tượng nghiên cứu

2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ đối tượng nghiên cứu

2.2. Địa điểm và thời gian nghiên cứu

2.2.1. Địa điểm nghiên cứu: Khoa Khám bệnh Bệnh viện Hữu nghị Việt Nam – Cu Ba

2.2.2. Thời gian nghiên cứu

2.3. Phương pháp nghiên cứu

2.3.1. Nội dung nghiên cứu

2.3.2. Công cụ thu thập số liệu

2.3.3. Các biến số nghiên cứu

2.3.4. Các khái niệm, định nghĩa các tiêu chí đánh giá trong nghiên cứu

2.3.5. Tiêu chuẩn đánh giá sự tuân thủ điều trị của NB đái tháo đường típ 2

2.3.6. Kỹ thuật thu thập thông tin

2.4. Phân tích và xử lý số liệu

2.5. Đạo đức nghiên cứu

2.6. Hạn chế của nghiên cứu

2.7. Sai số và biện pháp khắc phục

2.7.1. Biện pháp khắc phục

3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ

3.1. Đặc điểm chung của người bệnh đái tháo đường

3.1.1. Đặc điểm người bệnh đái tháo đường

3.1.2. Kiến thức tuân thủ của người bệnh đái tháo đường

3.1.3. Thực hành tuân thủ điều trị của người bệnh đái tháo đường

3.2. Thực trạng lo âu của người bệnh đái tháo đường

3.3. Một số yếu tố liên quan đến lo âu của người bệnh đái tháo đường típ 2

4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN

4.1. Đặc điểm chung của người bệnh đái tháo đường

4.1.1. Đặc điểm người bệnh đái tháo đường

4.1.2. Kiến thức tuân thủ của người bệnh đái tháo đường

4.1.3. Thực hành tuân thủ của người bệnh đái tháo đường

4.2. Thực trạng lo âu của người bệnh đái tháo đường

4.3. Một số yếu tố liên quan đến thực trạng lo âu của người bệnh đái tháo đường

4.3.1. Mối liên quan theo nhóm tuổi với tình trạng lo âu

4.3.2. Mối liên quan giữa giới tính với tình trạng lo âu

4.3.3. Mối liên quan giữa trình độ học vấn với lo âu

4.3.4. Mối liên quan giữa nghề nghiệp với lo âu

4.3.5. Mối liên quan giữa mức hưởng BHYT với lo âu

4.3.6. Mối liên quan giữa thời gian mắc bệnh với lo âu

4.3.7. Mối liên quan giữa biến chứng của bệnh với lo âu

4.3.8. Mối liên quan giữa chỉ số BMI với lo âu

4.3.9. Mối liên quan giữa kiến thức tuân thủ điều trị với lo âu

4.3.10. Mối liên quan giữa thực hành tuân thủ điều trị với lo âu

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

I. Tổng Quan Về Thực Trạng Lo Âu Ở Bệnh Nhân Đái Tháo Đường Típ 2 55 ký tự

Đái tháo đường típ 2 (ĐTĐ2) là một bệnh lý mạn tính ngày càng phổ biến. Bệnh không chỉ ảnh hưởng đến thể chất mà còn tác động đáng kể đến tâm lý của người bệnh. Lo âu là một trong những vấn đề thường gặp ở bệnh nhân ĐTĐ2, đặc biệt là những người đang điều trị ngoại trú. Theo nghiên cứu của Hiệp hội phòng, chống đái tháo đường thế giới, có tới hơn 55% bệnh nhân ĐTĐ2 đã có biến chứng, trong đó 34% là biến chứng về tim mạch; 39,5% có biến chứng về mắt và biến chứng về thần kinh; 24% biến chứng về thận [26]. Lo âu có thể ảnh hưởng tiêu cực đến việc kiểm soát đường huyết, tuân thủ điều trị và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Nghiên cứu này tập trung vào việc đánh giá thực trạng lo âu và các yếu tố liên quan ở bệnh nhân ĐTĐ2 điều trị ngoại trú tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Nam - Cu Ba.

1.1. Khái niệm và tầm quan trọng của việc nghiên cứu về lo âu

Lo âu được định nghĩa là một trạng thái cảm xúc chủ quan, thoáng qua hoặc dai dẳng, xuất hiện khi con người đối diện với một sự đe dọa hoặc công việc khó khăn. Tuy nhiên, lo âu trở nên bệnh lý khi không thể kiểm soát được, gây rối loạn hành vi. Việc nghiên cứu về thực trạng lo âu ở bệnh nhân ĐTĐ2 là vô cùng quan trọng. Theo TS. Trần Thúy Quỳnh, việc đánh giá sớm các vấn đề tâm lý giúp đưa ra các can thiệp phù hợp, từ đó nâng cao hiệu quả điều trị toàn diện và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Nghiên cứu giúp hiểu rõ hơn về vấn đề này tại Bệnh viện Hữu Nghị Việt Nam - Cu Ba, từ đó có cơ sở để xây dựng các chương trình hỗ trợ tâm lý phù hợp.

1.2. Dịch tễ học và gánh nặng của bệnh đái tháo đường típ 2

ĐTĐ2 là một thách thức lớn đối với sức khỏe cộng đồng trên toàn cầu. Theo số liệu của Hiệp hội phòng, chống đái tháo đường thế giới, năm 2021, cứ 10 người trưởng thành thì có hơn một người mắc bệnh ĐTĐ. Tại Việt Nam, có khoảng 7 triệu người mắc bệnh. Đáng chú ý, hơn 55% bệnh nhân đã có biến chứng, gây ra gánh nặng lớn cho hệ thống y tế và xã hội. Bệnh viện Hữu nghị Việt Nam - Cu Ba đang quản lý hơn 2000 hồ sơ bệnh nhân ĐTĐ, mỗi ngày có khoảng 80 người bệnh đến khám. Việc hiểu rõ về dịch tễ học ĐTĐ2 giúp nhận thức được quy mô và tầm quan trọng của việc quản lý bệnh hiệu quả, bao gồm cả việc giải quyết các vấn đề tâm lý như lo âu.

II. Vấn Đề Lo Âu Thách Thức Với Bệnh Nhân Đái Tháo Đường Típ 2 59 ký tự

Lo âu không chỉ là một triệu chứng tâm lý đơn thuần, mà còn là một yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình điều trị và kiểm soát bệnh đái tháo đường. Người bệnh ĐTĐ2 thường xuyên phải đối mặt với những lo lắng về tình trạng sức khỏe, chế độ ăn uống, tác dụng phụ của thuốc, chi phí điều trị và nguy cơ biến chứng. Stress từ những lo lắng này có thể dẫn đến kiểm soát đường huyết kém, giảm tuân thủ điều trị và gia tăng nguy cơ mắc các bệnh lý đi kèm. Theo tác giả Trần Thơ Nhị (2021), tỷ lệ lo âu ở người bệnh ĐTĐ2 điều trị ngoại trú có thể lên tới 51,2% [14]. Điều này cho thấy lo âu là một vấn đề đáng quan tâm và cần được giải quyết triệt để.

2.1. Ảnh hưởng của lo âu đến kiểm soát đường huyết và tuân thủ điều trị

Lo âu có thể gây ra những thay đổi sinh lý trong cơ thể, ảnh hưởng đến kiểm soát đường huyết. Khi căng thẳng, cơ thể sẽ sản sinh ra các hormone như cortisol, làm tăng lượng đường trong máu. Đồng thời, lo âu cũng có thể khiến người bệnh bỏ bê việc kiểm soát chế độ ăn uống, tập thể dục và uống thuốc đúng giờ, dẫn đến kiểm soát đường huyết kém. Nghiên cứu cho thấy bệnh nhân ĐTĐ2 bị lo âu thường có mức HbA1c cao hơn so với những người không bị lo âu.

2.2. Các yếu tố nguy cơ gây ra lo âu ở bệnh nhân đái tháo đường típ 2

Có nhiều yếu tố có thể góp phần gây ra lo âu ở bệnh nhân ĐTĐ2. Một số yếu tố phổ biến bao gồm: tiền sử mắc bệnh tâm lý, các biến chứng của bệnh ĐTĐ, thiếu sự hỗ trợ từ gia đình và xã hội, khó khăn trong việc tuân thủ chế độ điều trị, chi phí điều trị cao và thiếu thông tin về bệnh. Các áp lực từ môi trường như công việc, gia đình, bạn bè cũng tạo ra hoặc làm tăng nặng tình trạng rối loạn lo âu. Theo nghiên cứu của tác giả Lê Thị Thanh Bình (2022), 42,3% người bệnh ĐTĐ điều trị tại Bệnh viện Tim Hà Nội có lo âu [3]. Điều này cho thấy lo âu là một vấn đề phổ biến và đa yếu tố ở bệnh nhân ĐTĐ.

2.3. Các triệu chứng lo âu thường gặp ở bệnh nhân đái tháo đường

Các triệu chứng lo âu ở bệnh nhân ĐTĐ2 có thể khác nhau tùy thuộc vào mức độ lo âu và đặc điểm cá nhân của từng người. Tuy nhiên, một số triệu chứng thường gặp bao gồm: cảm thấy lo lắng, bồn chồn, khó tập trung, dễ cáu gắt, khó ngủ, mệt mỏi, đau đầu, đau bụng, tim đập nhanh, vã mồ hôi và run rẩy. Lo âu cũng có thể biểu hiện qua các hành vi như tránh né các tình huống xã hội, thường xuyên kiểm tra đường huyết và lo lắng quá mức về các biến chứng của bệnh.

III. Cách Quản Lý Hiệu Quả Lo Âu Cho Bệnh Nhân Đái Tháo Đường 59 ký tự

Việc quản lý lo âu hiệu quả là một phần quan trọng trong quá trình điều trị toàn diện cho bệnh nhân ĐTĐ2. Có nhiều phương pháp khác nhau có thể được sử dụng để giúp người bệnh giảm lo âu và cải thiện chất lượng cuộc sống. Các phương pháp này bao gồm: liệu pháp tâm lý, sử dụng thuốc, thay đổi lối sống và các biện pháp hỗ trợ từ gia đình và xã hội. Mục tiêu của việc quản lý lo âu là giúp người bệnh đối phó với stress, cải thiện kiểm soát đường huyết và tăng cường tuân thủ điều trị.

3.1. Liệu pháp tâm lý giúp giảm lo âu ở bệnh nhân tiểu đường

Liệu pháp tâm lý, đặc biệt là liệu pháp nhận thức hành vi (CBT), là một phương pháp hiệu quả để giúp bệnh nhân ĐTĐ2 quản lý lo âu. CBT giúp người bệnh nhận diện và thay đổi những suy nghĩ và hành vi tiêu cực, từ đó giảm căng thẳng và cải thiện tâm trạng. Các kỹ thuật CBT thường được sử dụng bao gồm: tái cấu trúc nhận thức, kỹ năng đối phó với stress và kỹ năng giải quyết vấn đề.

3.2. Vai trò của thuốc trong điều trị lo âu ở bệnh nhân đái tháo đường

Trong một số trường hợp, việc sử dụng thuốc có thể cần thiết để điều trị lo âu ở bệnh nhân ĐTĐ2. Các loại thuốc thường được sử dụng bao gồm thuốc chống trầm cảm và thuốc chống lo âu. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc cần được thực hiện dưới sự hướng dẫn của bác sĩ và cần cân nhắc kỹ lưỡng về lợi ích và nguy cơ, đặc biệt là đối với những người bệnh đang sử dụng các loại thuốc khác để điều trị đái tháo đường.

3.3. Thay đổi lối sống Bí quyết giảm lo âu hiệu quả cho bệnh nhân

Thay đổi lối sống là một phần quan trọng trong việc quản lý lo âu cho bệnh nhân ĐTĐ2. Các biện pháp thay đổi lối sống có thể bao gồm: tập thể dục thường xuyên, chế độ ăn uống lành mạnh, ngủ đủ giấc, tránh xa các chất kích thích như caffeine và nicotine, và thực hành các kỹ thuật thư giãn như yoga và thiền.

IV. Nghiên Cứu Về Lo Âu Kết Quả Tại Bệnh Viện Việt Nam Cuba 57 ký tự

Nghiên cứu “Thực trạng lo âu của người bệnh Đái tháo đường típ 2 điều trị ngoại trú và một số yếu tố liên quan tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Nam – Cu Ba năm 2024” được thực hiện với mục tiêu mô tả đặc điểm người bệnh và thực trạng lo âu, đồng thời phân tích các yếu tố liên quan đến lo âu. Kết quả nghiên cứu cung cấp những thông tin quan trọng về tình hình lo âu ở bệnh nhân ĐTĐ2 tại bệnh viện, từ đó làm cơ sở cho việc xây dựng các chương trình can thiệp và hỗ trợ tâm lý phù hợp.

4.1. Đặc điểm của đối tượng nghiên cứu và phương pháp thu thập dữ liệu

Nghiên cứu được thực hiện trên bệnh nhân ĐTĐ2 điều trị ngoại trú tại khoa Khám bệnh Bệnh viện Hữu nghị Việt Nam – Cu Ba. Đối tượng nghiên cứu được lựa chọn theo các tiêu chuẩn nhất định. Dữ liệu được thu thập thông qua phỏng vấn trực tiếp và sử dụng các công cụ đánh giá lo âu đã được chuẩn hóa. Quá trình thu thập và xử lý dữ liệu tuân thủ các nguyên tắc đạo đức nghiên cứu.

4.2. Tỷ lệ lo âu và mức độ lo âu ở bệnh nhân đái tháo đường

Kết quả nghiên cứu cho thấy tỷ lệ lo âu ở bệnh nhân ĐTĐ2 điều trị ngoại trú tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Nam – Cu Ba là đáng kể. Mức độ lo âu được đánh giá thông qua các thang đo, cho thấy nhiều bệnh nhân có mức độ lo âu từ trung bình đến cao. Điều này cho thấy lo âu là một vấn đề phổ biến và cần được quan tâm đặc biệt ở bệnh nhân ĐTĐ2.

4.3. Các yếu tố liên quan đến lo âu Phân tích và thảo luận

Nghiên cứu đã xác định được một số yếu tố liên quan đến lo âu ở bệnh nhân ĐTĐ2, bao gồm: tuổi, giới tính, trình độ học vấn, nghề nghiệp, thời gian mắc bệnh, biến chứng của bệnh, kiến thức và thực hành tuân thủ điều trị. Phân tích sâu hơn về các yếu tố này giúp hiểu rõ hơn về cơ chế và nguyên nhân gây ra lo âu, từ đó có cơ sở để xây dựng các biện pháp can thiệp hiệu quả.

V. Kết Luận Về Thực Trạng Lo Âu ở Bệnh Nhân Tiểu Đường 54 ký tự

Nghiên cứu về thực trạng lo âu ở bệnh nhân ĐTĐ2 điều trị ngoại trú tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Nam – Cu Ba đã cung cấp những thông tin quan trọng về vấn đề này. Kết quả nghiên cứu cho thấy lo âu là một vấn đề phổ biến và ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình điều trị và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Việc quản lý lo âu hiệu quả là một phần không thể thiếu trong điều trị toàn diện cho bệnh nhân ĐTĐ2.

5.1. Tóm tắt những phát hiện chính của nghiên cứu về lo âu

Nghiên cứu đã xác định được tỷ lệ lo âu cao ở bệnh nhân ĐTĐ2 điều trị ngoại trú. Các yếu tố liên quan đến lo âu bao gồm các yếu tố nhân khẩu học, thời gian mắc bệnh, biến chứng của bệnh và kiến thức và thực hành tuân thủ điều trị. Những phát hiện này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc sàng lọc và đánh giá lo âu ở bệnh nhân ĐTĐ2.

5.2. Hướng dẫn các can thiệp và hỗ trợ tâm lý cho bệnh nhân

Dựa trên kết quả nghiên cứu, cần có các chương trình can thiệp và hỗ trợ tâm lý phù hợp cho bệnh nhân ĐTĐ2. Các chương trình này có thể bao gồm: liệu pháp tâm lý, tư vấn cá nhân, nhóm hỗ trợ, cung cấp thông tin về bệnh và các biện pháp tự giúp đỡ. Sự phối hợp giữa các chuyên gia y tế, tâm lý và gia đình là rất quan trọng để đảm bảo hiệu quả của các can thiệp.

Thực Trạng Lo Âu Của Người Bệnh Đái Tháo Đường Típ 2 Điều Trị Ngoại Trú