Nghiên cứu thái độ của sinh viên không chuyên tiếng Anh về nhiệm vụ đọc tại Trường Cao đẳng Công nghiệp Phúc Yên

• Tác giả: Nguyễn Thị Thu Thủy
• Người hướng dẫn: Prof. Nguyễn Quang
• Trường học: Vietnam National University, Hanoi University of Language and International Studies
• Chuyên ngành: English Teaching Methodology
• Đề tài: Thái Độ Của Sinh Viên Không Chuyên Tiếng Anh Đối Với Các Nhiệm Vụ Đọc Từ Dưới Lên Và Từ Trên Xuống Tại Trường Cao Đẳng Công Nghiệp Phúc Yên
• Loại tài liệu: minor programme thesis
• Năm xuất bản: 2014
• Địa điểm: Hanoi

• DECLARATION
• ACKNOWLEDGEMENTS
• ABSTRACT
• TABLE OF CONTENTS
• PART A. INTRODUCTION
• 1. Aims of the study
• 2. Scope of the study
• 3. Methods of the study
• 4. Organization of the study
• PART B. DEVELOPMENT
• Chapter One. LITERATURE REVIEW
• 1.1. Definitions of attitudes
• 1.2. Attitudes in language learning
• 1.3. Reading Attitudes
• 1.4. Reading and Schema Theory
• Chapter Two. The Study
• Chapter Three. Data Analysis and Discussion
• LIST OF TABLES AND FIGURES
• LIST OF ABBREVIATIONS

I. Giới thiệu về thái độ sinh viên

Nghiên cứu này tập trung vào thái độ sinh viên không chuyên tiếng Anh tại Trường Cao đẳng Công nghiệp Phúc Yên đối với các nhiệm vụ đọc hiểu. Thái độ của sinh viên được coi là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến động lực học tập và kết quả học tập. Theo Gardner và Lamper (1972), thành công trong việc học một ngôn ngữ phụ thuộc không chỉ vào khả năng trí tuệ mà còn vào thái độ của người học đối với ngôn ngữ đó. Nghiên cứu này nhằm tìm hiểu rõ hơn về thái độ của sinh viên đối với các mô hình đọc từ dưới lên và từ trên xuống, từ đó giúp giáo viên điều chỉnh phương pháp giảng dạy cho phù hợp với nhu cầu của sinh viên.

1.1. Định nghĩa về thái độ

Theo Hogg & Vaughan (2005), thái độ là tổ chức tương đối bền vững của niềm tin, cảm xúc và xu hướng hành vi đối với các đối tượng xã hội. Thái độ ảnh hưởng đến cách mà sinh viên tiếp cận các nhiệm vụ đọc hiểu. Nghiên cứu này sẽ áp dụng định nghĩa của Mathewson (1994) về thái độ, bao gồm ba thành phần: cảm xúc, nhận thức và hành vi. Điều này giúp hiểu rõ hơn về cách mà sinh viên cảm nhận và phản ứng với các nhiệm vụ đọc từ dưới lên và từ trên xuống.

II. Nhiệm vụ đọc từ dưới lên và từ trên xuống

Nghiên cứu này phân tích hai mô hình đọc chính: đọc từ dưới lên và đọc từ trên xuống. Mô hình đọc từ dưới lên tập trung vào việc xây dựng nghĩa từ các yếu tố nhỏ nhất như từ vựng và ngữ pháp, trong khi mô hình đọc từ trên xuống lại nhấn mạnh vào việc sử dụng kiến thức nền tảng và bối cảnh để hiểu văn bản. Theo nghiên cứu của Eskey (2005), nhiều sinh viên cần đọc để tiếp cận thông tin, do đó việc hiểu rõ về hai mô hình này là rất quan trọng. Kết quả nghiên cứu cho thấy sinh viên tại PYCI có thái độ tích cực hơn đối với mô hình đọc từ dưới lên, cho thấy sự ưu tiên trong việc áp dụng các chiến lược này trong học tập.

2.1. Chiến lược đọc từ dưới lên

Chiến lược đọc từ dưới lên bao gồm việc phân tích từng từ và câu để xây dựng nghĩa tổng thể. Nghiên cứu cho thấy sinh viên cảm thấy tự tin hơn khi sử dụng chiến lược này, vì nó giúp họ dễ dàng nắm bắt thông tin cụ thể. Hơn nữa, việc áp dụng chiến lược này cũng giúp sinh viên cải thiện kỹ năng đọc và khả năng hiểu văn bản. Theo khảo sát, 70% sinh viên cho biết họ thích sử dụng chiến lược này hơn trong các nhiệm vụ đọc hiểu.

2.2. Chiến lược đọc từ trên xuống

Chiến lược đọc từ trên xuống yêu cầu sinh viên sử dụng kiến thức nền tảng và bối cảnh để hiểu văn bản. Mặc dù sinh viên nhận thức được tầm quan trọng của chiến lược này, nhưng họ thường gặp khó khăn trong việc áp dụng. Nghiên cứu chỉ ra rằng 60% sinh viên cảm thấy thiếu tự tin khi sử dụng chiến lược này, điều này có thể do thiếu kiến thức nền tảng hoặc kinh nghiệm trong việc đọc hiểu văn bản tiếng Anh.

III. Đánh giá và ứng dụng thực tiễn

Kết quả nghiên cứu cho thấy thái độ của sinh viên không chuyên tiếng Anh tại PYCI đối với các nhiệm vụ đọc từ dưới lên và từ trên xuống có sự khác biệt rõ rệt. Sinh viên có thái độ tích cực hơn đối với các nhiệm vụ đọc từ dưới lên, điều này cho thấy sự cần thiết phải điều chỉnh phương pháp giảng dạy để phù hợp với nhu cầu của sinh viên. Giáo viên có thể sử dụng các tài liệu và hoạt động đọc phù hợp để khuyến khích sinh viên tham gia tích cực hơn vào quá trình học tập. Nghiên cứu này không chỉ cung cấp thông tin hữu ích cho giáo viên mà còn giúp sinh viên nhận thức rõ hơn về thái độ của chính mình trong việc học đọc tiếng Anh.

3.1. Giá trị của nghiên cứu

Nghiên cứu này có giá trị thực tiễn cao trong việc cải thiện phương pháp giảng dạy tại PYCI. Bằng cách hiểu rõ hơn về thái độ của sinh viên, giáo viên có thể điều chỉnh nội dung giảng dạy và phương pháp học tập để đáp ứng tốt hơn nhu cầu của sinh viên. Điều này không chỉ giúp sinh viên nâng cao kỹ năng đọc mà còn tạo động lực học tập tích cực hơn.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay, tiếng Anh như một ngoại ngữ (EFL) giữ vị trí quan trọng trong hệ thống giáo dục Việt Nam. Trong bốn kỹ năng cơ bản của tiếng Anh, kỹ năng đọc được xem là quan trọng nhất đối với sinh viên, đặc biệt là sinh viên không chuyên ngành tiếng Anh. Theo một nghiên cứu tại Trường Cao đẳng Công nghiệp Phúc Yên (PYCI), có khoảng 78 sinh viên năm thứ hai thuộc nhiều ngành học khác nhau tham gia khóa học tiếng Anh chung. Mục tiêu nghiên cứu nhằm khảo sát thái độ của sinh viên không chuyên đối với các bài tập đọc hiểu tiếng Anh sử dụng hai mô hình đọc “từ dưới lên” (bottom-up) và “từ trên xuống” (top-down). Nghiên cứu tập trung vào việc xác định chiến lược đọc được sinh viên sử dụng phổ biến và thái độ của họ đối với các bài tập đọc theo hai mô hình này.

Phạm vi nghiên cứu giới hạn trong một trường cao đẳng nghề tại tỉnh Vĩnh Phúc, trong khoảng thời gian học kỳ hè năm học 2013-2014. Ý nghĩa của nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp thông tin cần thiết về thái độ học tập của sinh viên, giúp giáo viên điều chỉnh phương pháp giảng dạy, từ đó nâng cao hiệu quả học tập và tạo động lực cho sinh viên trong việc phát triển kỹ năng đọc tiếng Anh. Kết quả nghiên cứu cũng góp phần làm rõ mối quan hệ giữa thái độ học tập và việc lựa chọn chiến lược đọc phù hợp, đặc biệt trong bối cảnh sinh viên có trình độ tiếng Anh chưa cao.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên lý thuyết về thái độ học tập, đặc biệt là mô hình ba thành phần của Mathewson (1994) gồm: thành phần cảm xúc (affective), nhận thức (cognitive) và hành vi (behavioral). Trong đó, nghiên cứu tập trung vào hai thành phần đầu nhằm đánh giá cảm nhận và suy nghĩ của sinh viên về các bài tập đọc. Thái độ được xem là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến động lực và kết quả học tập (Gardner, 1979).

Về mô hình đọc, nghiên cứu phân tích hai mô hình chính: bottom-up và top-down. Mô hình bottom-up tập trung vào việc giải mã các đơn vị ngôn ngữ nhỏ nhất như âm vị, từ vựng, cấu trúc câu để hiểu văn bản. Ngược lại, mô hình top-down dựa trên kiến thức nền tảng, kinh nghiệm và dự đoán của người đọc để hiểu nội dung văn bản. Ngoài ra, nghiên cứu cũng đề cập đến các giai đoạn trong quá trình đọc gồm: tiền đọc (pre-reading), trong khi đọc (while-reading) và sau khi đọc (post-reading), với các nhiệm vụ tương ứng nhằm phát triển kỹ năng đọc.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp mô tả, chủ yếu là khảo sát với hai bảng câu hỏi và phỏng vấn bán cấu trúc để thu thập dữ liệu. Mẫu nghiên cứu gồm 50 sinh viên được chọn ngẫu nhiên từ tổng số 78 sinh viên năm thứ hai tại PYCI, thuộc các ngành khác nhau. Bảng câu hỏi đầu tiên gồm 15 mục đánh giá tần suất sử dụng các chiến lược đọc thuộc hai mô hình bottom-up và top-down, được phân tích bằng thống kê mô tả với tỷ lệ phần trăm. Bảng câu hỏi thứ hai gồm 8 mục tập trung vào đánh giá chung về bài tập đọc, nhận thức về độ khó, giai đoạn đọc hữu ích nhất, thái độ đối với các nhiệm vụ đọc và sở thích về phương pháp giảng dạy của giáo viên.

Phỏng vấn bán cấu trúc được thực hiện với 6 sinh viên nhằm làm rõ hơn quan điểm và cảm nhận của họ về các mô hình đọc. Thời gian nghiên cứu kéo dài 8 tuần trong học kỳ hè năm học 2013-2014, với các hoạt động giảng dạy và thực hành bài tập đọc theo hai mô hình. Dữ liệu được xử lý bằng phương pháp định lượng và định tính nhằm đảm bảo tính chính xác và sâu sắc của kết quả.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Sử dụng chiến lược đọc: Sinh viên PYCI sử dụng cả hai chiến lược bottom-up và top-down trong quá trình đọc, nhưng ưu tiên sử dụng chiến lược bottom-up nhiều hơn. Cụ thể, khoảng 46% sinh viên thường xuyên hoặc luôn chú ý đến việc tìm nghĩa từ mới, dịch câu sang tiếng mẹ đẻ và phân tích từ vựng theo thành phần. Trong khi đó, các chiến lược top-down như sử dụng kiến thức nền tảng, dự đoán nội dung ít được áp dụng hơn, với hơn 60% sinh viên hiếm khi hoặc không bao giờ sử dụng.

2. Đánh giá chung về bài tập đọc: 58% sinh viên cho rằng các bài tập đọc trong sách giáo trình khá khó hoặc rất khó, không có sinh viên nào đánh giá là dễ. Về đa dạng loại bài tập, 62% sinh viên giữ quan điểm trung lập, 38% cho rằng bài tập có sự đa dạng vừa phải.

3. Khó khăn trong đọc: Sinh viên gặp khó khăn chủ yếu ở việc phát âm chính xác từ và đoán nghĩa từ mới (chiếm 59% tổng số khó khăn được nêu). Các khó khăn khác như kết nối ý tưởng, chủ đề lạ và xác định loại văn bản chiếm tỷ lệ thấp hơn (khoảng 9%).

4. Giai đoạn đọc hữu ích nhất: 68% sinh viên cho rằng giai đoạn trong khi đọc (while-reading) là quan trọng nhất, thể hiện sự phụ thuộc lớn vào việc đọc kỹ từng phần của văn bản để hiểu nội dung, phản ánh xu hướng sử dụng mô hình bottom-up.

5. Thái độ đối với các nhiệm vụ đọc: Sinh viên thể hiện thái độ tích cực với các nhiệm vụ bottom-up ở cả ba giai đoạn đọc, đặc biệt là các hoạt động như xử lý khó khăn ngôn ngữ (35%), nhận diện từ và cụm từ (21%) trong tiền đọc; tập trung vào từ vựng và ngữ pháp trong khi đọc; ghi nhớ từ mới trong sau đọc (20%). Các nhiệm vụ top-down như dự đoán nội dung, thảo luận chủ đề cũng được một số sinh viên ưa thích nhưng tỷ lệ thấp hơn.

6. Sở thích phương pháp giảng dạy: 58% sinh viên thích phương pháp dạy tập trung vào mô hình bottom-up, 10% chọn mô hình top-down, còn lại 32% mong muốn kết hợp cả hai mô hình trong giảng dạy.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy sinh viên PYCI có thái độ tích cực đối với cả hai mô hình đọc, nhưng ưu tiên sử dụng và thích các chiến lược bottom-up hơn. Điều này phù hợp với đặc điểm trình độ tiếng Anh chưa cao của sinh viên, khi họ cần tập trung vào việc nhận diện và hiểu từ vựng, cấu trúc câu để nắm bắt nội dung. Việc sinh viên đánh giá giai đoạn trong khi đọc là quan trọng nhất cũng phản ánh xu hướng này.

So sánh với các nghiên cứu trước đây, kết quả tương đồng với quan điểm của Anderson (2008) rằng người học trình độ bắt đầu nên được tiếp cận mạnh với các kỹ năng bottom-up. Tuy nhiên, một số sinh viên cũng nhận thức được lợi ích của các chiến lược top-down như dự đoán và sử dụng kiến thức nền tảng, cho thấy tiềm năng phát triển kỹ năng đọc toàn diện hơn khi được hướng dẫn phù hợp.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tần suất sử dụng chiến lược đọc, biểu đồ đánh giá độ khó bài tập và biểu đồ phân bố thái độ theo từng giai đoạn đọc, giúp minh họa rõ ràng xu hướng và mức độ ưu tiên của sinh viên đối với các mô hình đọc.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường giảng dạy kết hợp mô hình bottom-up và top-down: Giáo viên nên thiết kế bài giảng kết hợp linh hoạt hai mô hình, ưu tiên phát triển kỹ năng nhận diện từ vựng và cấu trúc câu (bottom-up) đồng thời khuyến khích sử dụng kiến thức nền tảng và dự đoán (top-down) để nâng cao hiệu quả đọc hiểu. Thời gian thực hiện: ngay trong các học kỳ tiếp theo. Chủ thể: giáo viên bộ môn tiếng Anh tại PYCI.

2. Điều chỉnh và đa dạng hóa bài tập đọc: Cần lựa chọn và thiết kế các bài tập phù hợp với trình độ sinh viên, giảm độ khó quá cao, tăng tính hấp dẫn và thực tiễn. Bổ sung các hoạt động kích thích tư duy và tương tác nhóm nhằm nâng cao động lực học tập. Thời gian: trong vòng 1 học kỳ. Chủ thể: tổ biên soạn giáo trình và giáo viên.

3. Tăng cường hoạt động tiền đọc: Giáo viên nên chú trọng các hoạt động tiền đọc như kích hoạt kiến thức nền tảng, dự đoán nội dung, giới thiệu từ vựng mới để chuẩn bị tốt cho sinh viên trước khi vào bài đọc chính. Thời gian: áp dụng ngay trong các tiết học đọc. Chủ thể: giáo viên.

4. Đào tạo kỹ năng sử dụng chiến lược đọc: Tổ chức các buổi hướng dẫn kỹ năng đọc, giúp sinh viên nhận biết và áp dụng hiệu quả các chiến lược bottom-up và top-down phù hợp với từng loại văn bản và mục đích đọc. Thời gian: trong năm học. Chủ thể: phòng đào tạo và giáo viên.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Giáo viên tiếng Anh tại các trường cao đẳng, đại học: Nghiên cứu cung cấp thông tin về thái độ và chiến lược đọc của sinh viên không chuyên, giúp giáo viên điều chỉnh phương pháp giảng dạy phù hợp, nâng cao hiệu quả đào tạo kỹ năng đọc.

2. Nhà nghiên cứu trong lĩnh vực phương pháp giảng dạy tiếng Anh: Luận văn góp phần làm rõ mối quan hệ giữa thái độ học tập và việc lựa chọn chiến lược đọc, mở ra hướng nghiên cứu sâu hơn về ảnh hưởng của thái độ đến kết quả học tập.

3. Nhà biên soạn giáo trình tiếng Anh: Thông tin về mức độ khó và sự đa dạng của bài tập đọc giúp biên soạn giáo trình phù hợp với trình độ và nhu cầu của sinh viên không chuyên.

4. Sinh viên ngành sư phạm tiếng Anh: Tham khảo để hiểu rõ hơn về tâm lý và thái độ học tập của người học, từ đó phát triển kỹ năng giảng dạy và tư duy phản biện trong quá trình đào tạo.

Câu hỏi thường gặp

1. Sinh viên không chuyên thường sử dụng chiến lược đọc nào nhiều nhất?
   Sinh viên ưu tiên sử dụng chiến lược bottom-up như tìm nghĩa từ mới, dịch câu sang tiếng mẹ đẻ và phân tích cấu trúc câu, do trình độ tiếng Anh còn hạn chế và cần tập trung vào nhận diện ngôn ngữ cơ bản.

2. Tại sao sinh viên lại đánh giá bài tập đọc trong sách giáo trình là khó?
   Nguyên nhân chính là do bài tập có độ khó cao, nhiều từ vựng mới, chủ đề không quen thuộc và thiếu các hoạt động hỗ trợ tiền đọc, khiến sinh viên cảm thấy áp lực và khó tiếp cận.

3. Mô hình top-down có vai trò gì trong việc cải thiện kỹ năng đọc?
   Mô hình top-down giúp sinh viên sử dụng kiến thức nền tảng, dự đoán nội dung và kết nối thông tin, từ đó đọc hiểu hiệu quả hơn, đặc biệt khi được kết hợp với các chiến lược bottom-up.

4. Làm thế nào để giáo viên khuyến khích sinh viên sử dụng cả hai mô hình đọc?
   Giáo viên nên thiết kế bài giảng kết hợp các hoạt động kích hoạt kiến thức nền tảng, dự đoán (top-down) cùng với luyện tập nhận diện từ vựng, cấu trúc câu (bottom-up), đồng thời tạo môi trường học tập tích cực, khích lệ sinh viên tham gia.

5. Sinh viên có thể tự cải thiện kỹ năng đọc như thế nào?
   Sinh viên nên luyện tập thường xuyên các kỹ năng nhận diện từ vựng, ngữ pháp, đồng thời phát triển thói quen đọc rộng, sử dụng kiến thức nền tảng để dự đoán và hiểu văn bản, kết hợp với việc tham gia các hoạt động thảo luận, tóm tắt để nâng cao khả năng đọc hiểu.

Kết luận

• Sinh viên không chuyên tại PYCI sử dụng cả hai mô hình đọc bottom-up và top-down, nhưng ưu tiên sử dụng chiến lược bottom-up nhiều hơn do trình độ tiếng Anh còn hạn chế.
• Thái độ của sinh viên đối với các bài tập đọc là tích cực, đặc biệt với các nhiệm vụ bottom-up như xử lý từ vựng và cấu trúc câu.
• Sinh viên đánh giá giai đoạn trong khi đọc là quan trọng nhất, phản ánh sự phụ thuộc vào việc đọc kỹ từng phần văn bản.
• Giáo viên cần điều chỉnh phương pháp giảng dạy, kết hợp linh hoạt hai mô hình đọc và thiết kế bài tập phù hợp để nâng cao hiệu quả học tập.
• Nghiên cứu mở ra hướng phát triển kỹ năng đọc toàn diện cho sinh viên không chuyên, đồng thời cung cấp cơ sở cho các nghiên cứu tiếp theo về thái độ và chiến lược học tập trong lĩnh vực tiếng Anh.

Hành động tiếp theo: Giáo viên và nhà quản lý đào tạo nên áp dụng các đề xuất nhằm cải thiện phương pháp giảng dạy đọc, đồng thời tiến hành nghiên cứu mở rộng để đánh giá hiệu quả lâu dài của các chiến lược này.