Nghiên cứu hiệu quả của việc sử dụng tài liệu thực tế trong giảng dạy kỹ năng đọc ESP cho sinh viên năm hai tại trường đại học Việt Nam

• Tác giả: Doãn Thị Lan Anh
• Người hướng dẫn: Assoc. Nguyễn Văn Độ
• Trường học: Vietnam National University, Hanoi University of Languages and International Studies
• Chuyên ngành: English Teaching Methodology
• Đề tài: Hiệu Quả Của Tài Liệu Thực Tế Trong Giảng Dạy Kỹ Năng Đọc ESP Cho Sinh Viên Năm Hai Tại Việt Nam
• Loại tài liệu: thesis
• Năm xuất bản: 2015
• Địa điểm: Hanoi

• CANDIDATE’S STATEMENT
• ACKNOWLEDGEMENTS
• ABSTRACT
• TABLE OF CONTENTS
• LIST OF ABBREVIATIONS
• LIST OF TABLES
• 1. PART A.3 Aim and objectives of the study
• 1.1. The scope of study
• 1.2. Methods of the study
• 1.3. Significance of the study
• 1.4. Design of the study
• 2. REVIEW OF LITERATURE
• 2.1. An overview of ESP
• 2.1.1. Definition of ESP
• 2.1.2. Characteristics of ESP
• 2.1.3. Features of ESP courses
• 2.2. English for medical purposes (EMP) and its characteristics
• 2.2.1. Definition of EMP
• 2.2.2. Characteristics of EMP
• 2.2.3. Characteristics of medical terminology
• 2.2.4. Grammatical features of English for medical purposes
• 2.3. Authentic materials for ESP course book
• 2.3.1. The role of reading materials
• 2.3.2. Definitions of authentic materials
• 2.3.3. Advantages of authentic materials
• 2.3.4. Possible problems in using authentic materials
• 2.3.5. The criteria for selecting authentic materials
• 2.4. Fast facts about teaching and learning reading ESP at VUTM
• 2.4.1. The course objectives
• 2.4.2. Students’ background and the current situation of learning and teaching ESP
• 2.5. Rationale for using quasi-experimental method
• 2.6. Non-authentic materials
• 2.7. Applying authentic materials in extensive reading program
• 2.8. Post-reading activities
• 2.9. Students and teacher’s role
• 2.10. Description of data collection instruments
• 2.10.1. Pre-test and post-test
• 2.10.2. The attitude questionnaire
• 3. Comparison of experimental and control groups’ reading proficiency after the program
• 4. Comparison of reading proficiency in the pre-test and post-test within groups
• 5. Comparison of reading proficiency between groups
• 6. Subjects’ opinions of the program
• 6.1. Subjects’ attitudes toward the program
• 6.2. Subjects’ preference of the post-reading activities
• 6.3. Subjects’ suggestions for future program
• 7. DISCUSSION AND RECOMMENDATIONS
• 7.1. Discussion of research questions
• 7.2. Comparison of experimental and control groups’ reading proficiency after the program
• 7.3. Students’ opinions of the extensive reading with authentic materials
• 7.4. Limitations of the study
• 7.5. Recommendations for further research
• APPENDIX 2
• APPENDIX 3
• APPENDIX 4

I. Giới thiệu về tài liệu thực tế trong giảng dạy ESP

Tài liệu thực tế đóng vai trò quan trọng trong việc giảng dạy kỹ năng đọc ESP cho sinh viên năm hai tại Việt Nam. Tài liệu thực tế không chỉ cung cấp thông tin hữu ích mà còn tạo động lực cho sinh viên trong quá trình học tập. Theo nghiên cứu của Robinson (1991) và Nunan (1991), tài liệu thực tế giúp sinh viên tiếp cận ngôn ngữ trong bối cảnh thực tế, từ đó nâng cao khả năng đọc hiểu. Việc sử dụng tài liệu thực tế trong giảng dạy không chỉ giúp sinh viên cải thiện kỹ năng ngôn ngữ mà còn giúp họ phát triển tư duy phản biện và khả năng giải quyết vấn đề. Nghiên cứu này nhằm điều tra hiệu quả của việc sử dụng tài liệu thực tế như một công cụ bổ trợ cho việc dạy kỹ năng đọc ESP, từ đó đáp ứng nhu cầu học tập của sinh viên tại Học viện Y-Dược học cổ truyền Việt Nam.

1.1. Định nghĩa và vai trò của tài liệu thực tế

Tài liệu thực tế được định nghĩa là những tài liệu không được chỉnh sửa, phản ánh ngôn ngữ và văn hóa trong bối cảnh thực tế. Chúng có thể bao gồm báo chí, tạp chí, video, và các tài liệu khác. Việc sử dụng tài liệu thực tế trong giảng dạy kỹ năng đọc ESP giúp sinh viên tiếp cận với ngôn ngữ thực tế, từ đó nâng cao khả năng đọc hiểu và sử dụng ngôn ngữ trong các tình huống cụ thể. Nghiên cứu của Dudley-Evans và John (1998) chỉ ra rằng tài liệu thực tế có thể làm tăng động lực học tập của sinh viên, giúp họ cảm thấy hứng thú hơn với việc học. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh giảng dạy ESP, nơi mà sinh viên cần phải áp dụng ngôn ngữ trong các lĩnh vực chuyên môn cụ thể.

II. Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu này sử dụng phương pháp quasi-experimental để đánh giá hiệu quả của việc sử dụng tài liệu thực tế trong giảng dạy kỹ năng đọc ESP. Phương pháp này cho phép so sánh giữa nhóm sinh viên được giảng dạy bằng tài liệu thực tế và nhóm sinh viên sử dụng tài liệu không thực tế. Dữ liệu được thu thập thông qua các bài kiểm tra trước và sau khi áp dụng chương trình giảng dạy, cùng với bảng hỏi về thái độ của sinh viên đối với việc sử dụng tài liệu thực tế. Kết quả cho thấy có sự cải thiện đáng kể trong khả năng đọc của sinh viên sau khi tham gia chương trình, điều này chứng tỏ rằng tài liệu thực tế có tác động tích cực đến việc học tập của sinh viên.

2.1. Công cụ thu thập dữ liệu

Công cụ chính được sử dụng trong nghiên cứu này bao gồm bài kiểm tra đọc và bảng hỏi. Bài kiểm tra đọc nhằm đánh giá khả năng đọc của sinh viên trước và sau khi áp dụng tài liệu thực tế. Bảng hỏi được thiết kế để thu thập ý kiến của sinh viên về việc sử dụng tài liệu thực tế trong quá trình học. Theo Seliger và Shohamy (1995), bảng hỏi là một phương tiện hiệu quả để thu thập dữ liệu về các hiện tượng khó quan sát như động lực và thái độ. Kết quả từ các công cụ này sẽ cung cấp thông tin quý giá về hiệu quả của việc sử dụng tài liệu thực tế trong giảng dạy.

III. Kết quả và thảo luận

Kết quả nghiên cứu cho thấy việc sử dụng tài liệu thực tế trong giảng dạy kỹ năng đọc ESP đã mang lại những cải thiện rõ rệt trong khả năng đọc của sinh viên. Cụ thể, nhóm sinh viên sử dụng tài liệu thực tế có điểm số cao hơn trong bài kiểm tra sau khi tham gia chương trình so với nhóm sinh viên không sử dụng tài liệu thực tế. Điều này cho thấy rằng tài liệu thực tế không chỉ giúp sinh viên nâng cao khả năng đọc mà còn tạo ra một môi trường học tập tích cực hơn. Thái độ của sinh viên đối với việc học cũng được cải thiện, với nhiều sinh viên bày tỏ sự thích thú và hứng thú hơn khi học với tài liệu thực tế. Những phát hiện này có thể được áp dụng rộng rãi trong giảng dạy ESP tại các cơ sở giáo dục khác.

3.1. Ý nghĩa thực tiễn của nghiên cứu

Nghiên cứu này không chỉ cung cấp bằng chứng cho thấy tài liệu thực tế có hiệu quả trong việc giảng dạy kỹ năng đọc ESP, mà còn mở ra hướng đi mới cho việc phát triển tài liệu giảng dạy trong các chương trình ESP. Việc áp dụng tài liệu thực tế có thể giúp sinh viên tiếp cận với ngôn ngữ trong bối cảnh thực tế, từ đó nâng cao khả năng sử dụng ngôn ngữ trong các tình huống chuyên môn. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh giáo dục hiện đại, nơi mà sinh viên cần phải chuẩn bị tốt cho thị trường lao động toàn cầu.

Tổng quan nghiên cứu

Việc sử dụng tài liệu giảng dạy phù hợp đóng vai trò then chốt trong việc nâng cao hiệu quả học tập ngoại ngữ, đặc biệt là trong lĩnh vực tiếng Anh chuyên ngành (ESP). Tại Việt Nam, nhu cầu học tiếng Anh chuyên ngành y dược ngày càng tăng, nhất là đối với sinh viên năm thứ hai tại Học viện Y-Dược học cổ truyền Việt Nam (VUTM). Tuy nhiên, thực tế cho thấy việc dạy và học kỹ năng đọc tiếng Anh chuyên ngành còn nhiều hạn chế do tài liệu chưa phù hợp, thiếu tính thực tiễn và không kích thích được sự hứng thú của người học. Mục tiêu nghiên cứu nhằm khảo sát tính hiệu quả của việc sử dụng tài liệu gốc (authentic materials) như công cụ bổ trợ trong chương trình đọc mở rộng, qua đó cải thiện năng lực đọc và thái độ học tập của sinh viên.

Nghiên cứu được thực hiện trong vòng 8 tuần với 58 sinh viên không chuyên tiếng Anh, chia thành nhóm thực nghiệm và nhóm đối chứng. Kết quả cho thấy nhóm sử dụng tài liệu gốc có sự tiến bộ rõ rệt về điểm số đọc (tăng trung bình từ 6.17 lên 7.59) so với nhóm đối chứng (giữ nguyên khoảng 6.17). Ngoài ra, sinh viên cũng thể hiện thái độ tích cực, hứng thú hơn với việc học tiếng Anh chuyên ngành. Nghiên cứu góp phần làm rõ vai trò của tài liệu gốc trong việc nâng cao kỹ năng đọc ESP, đồng thời cung cấp cơ sở thực tiễn để phát triển chương trình giảng dạy phù hợp tại VUTM và các cơ sở đào tạo tương tự.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết về tiếng Anh chuyên ngành (ESP) và vai trò của tài liệu gốc trong giảng dạy ngoại ngữ. ESP được định nghĩa là phương pháp giảng dạy tiếng Anh dựa trên nhu cầu cụ thể của người học, tập trung vào ngôn ngữ, kỹ năng và nội dung chuyên ngành (Hutchinson & Waters, 1987; Dudley-Evans & St John, 1998). Đặc biệt, tiếng Anh y học (EMP) có những đặc trưng riêng về thuật ngữ, ngữ pháp và cấu trúc câu phù hợp với lĩnh vực y tế.

Tài liệu gốc được hiểu là các tài liệu không được thiết kế cho mục đích giảng dạy mà phục vụ cho người bản ngữ trong đời sống thực tế (Nunan, 1988; Wallace, 1992). Ưu điểm của tài liệu gốc bao gồm tăng động lực học tập, cung cấp thông tin văn hóa và ngôn ngữ thực tiễn, giúp người học tiếp cận ngôn ngữ trong bối cảnh tự nhiên. Tuy nhiên, việc sử dụng tài liệu gốc cũng gặp một số khó khăn như độ khó ngôn ngữ cao, nội dung văn hóa đặc thù và tốn thời gian chuẩn bị.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu áp dụng phương pháp nghiên cứu thực nghiệm bán thực nghiệm (quasi-experimental) với hai nhóm sinh viên năm thứ hai tại VUTM, gồm nhóm thực nghiệm (sử dụng tài liệu gốc bổ trợ) và nhóm đối chứng (chỉ sử dụng sách giáo trình). Cỡ mẫu cuối cùng là 58 sinh viên, chia đều cho hai nhóm.

Dữ liệu được thu thập qua bài kiểm tra đọc trước và sau khi thực hiện chương trình (pre-test và post-test) nhằm đánh giá năng lực đọc, cùng với bảng câu hỏi khảo sát thái độ học tập. Phân tích dữ liệu sử dụng thống kê mô tả, kiểm định t-test để so sánh điểm số giữa các nhóm và phân tích tỷ lệ phần trăm để đánh giá thái độ. Thời gian nghiên cứu kéo dài 8 tuần, đảm bảo tính khả thi và phù hợp với điều kiện giảng dạy tại VUTM.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Sự cải thiện về năng lực đọc: Điểm trung bình post-test của nhóm thực nghiệm là 7.59, cao hơn đáng kể so với nhóm đối chứng (6.17). Mức tăng điểm trung bình của nhóm thực nghiệm là 1.42, trong khi nhóm đối chứng chỉ tăng khoảng 0.14. Kết quả này cho thấy việc sử dụng tài liệu gốc bổ trợ giúp nâng cao đáng kể kỹ năng đọc tiếng Anh chuyên ngành.

2. Thái độ tích cực của sinh viên: 80% sinh viên nhóm thực nghiệm bày tỏ thích thú với tài liệu gốc, 83% cho rằng tài liệu này làm bài học trở nên hấp dẫn hơn. 90% cảm thấy hứng thú với các văn bản do người bản ngữ viết. Hơn 70% sinh viên cho biết việc đọc mở rộng giúp họ mở rộng vốn từ vựng y học và tăng động lực học tập.

3. Ưu tiên các hoạt động sau đọc: Sinh viên ưa thích các hoạt động tóm tắt và viết hồ sơ bệnh án cá nhân, với tỷ lệ 89% và 90% đồng thuận. Các hoạt động đóng vai và hoàn thành báo cáo chẩn đoán cũng được đánh giá cao, trong khi các bài tập điền từ và thuyết trình ít được ưa chuộng hơn.

4. Phản hồi về chương trình: Sinh viên đề xuất rút ngắn độ dài văn bản, đơn giản hóa nội dung hoặc cung cấp thêm giải thích. Một số mong muốn bổ sung tài liệu âm thanh, video để tăng tính sinh động. Hầu hết mong muốn chương trình được tiếp tục và phát triển trong các năm học tiếp theo.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu phù hợp với các nghiên cứu trước đây về lợi ích của tài liệu gốc trong giảng dạy ESP, đặc biệt trong việc nâng cao động lực và khả năng ngôn ngữ (Martinez, 2002; Nonaka, 2001). Việc kết hợp tài liệu gốc với sách giáo trình giúp bù đắp hạn chế của sách hiện tại, tạo môi trường học tập gần gũi với thực tế. Biểu đồ so sánh điểm số pre-test và post-test giữa hai nhóm có thể minh họa rõ sự khác biệt về hiệu quả học tập.

Tuy nhiên, việc sử dụng tài liệu gốc cũng đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng của giáo viên trong việc lựa chọn và thiết kế hoạt động phù hợp để tránh gây khó khăn cho người học. Thời gian hạn chế trong lớp học cũng là một thách thức cần được giải quyết để tối ưu hóa hiệu quả chương trình.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Phát triển và cập nhật tài liệu gốc phù hợp: Giáo viên cần lựa chọn tài liệu gốc có nội dung gần gũi với chuyên ngành y học, phù hợp trình độ sinh viên, đồng thời cập nhật thường xuyên để đảm bảo tính thời sự và hấp dẫn.

2. Thiết kế hoạt động học tập đa dạng, tập trung vào kỹ năng đọc và vận dụng: Các hoạt động như tóm tắt, viết hồ sơ bệnh án, đóng vai nên được ưu tiên nhằm tăng cường khả năng hiểu và sử dụng ngôn ngữ trong bối cảnh thực tế. Thời gian dành cho các hoạt động này cần được phân bổ hợp lý trong lịch học.

3. Tăng cường đào tạo giáo viên về sử dụng tài liệu gốc: Cung cấp các khóa tập huấn giúp giáo viên nâng cao kỹ năng chọn lọc, khai thác và thiết kế bài giảng dựa trên tài liệu gốc, đồng thời phát triển năng lực hướng dẫn sinh viên tự học.

4. Khuyến khích sinh viên tham gia tích cực và tự chủ trong học tập: Xây dựng môi trường học tập khuyến khích sinh viên chủ động đọc mở rộng, trao đổi và phản hồi về tài liệu, qua đó nâng cao động lực và hiệu quả học tập.

5. Mở rộng nghiên cứu và áp dụng cho các nhóm đối tượng khác: Thực hiện các nghiên cứu tiếp theo với sinh viên các ngành y tế khác hoặc trình độ cao hơn để đánh giá tính khả thi và hiệu quả của việc sử dụng tài liệu gốc trong nhiều bối cảnh khác nhau.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Giáo viên tiếng Anh chuyên ngành y dược: Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn để lựa chọn và khai thác tài liệu giảng dạy hiệu quả, giúp cải thiện phương pháp giảng dạy và nâng cao chất lượng đào tạo.

2. Nhà quản lý giáo dục và thiết kế chương trình: Thông tin về hiệu quả của tài liệu gốc hỗ trợ việc xây dựng, điều chỉnh chương trình đào tạo ESP phù hợp với nhu cầu thực tế và xu hướng phát triển ngành y tế.

3. Sinh viên và học viên nghiên cứu về phương pháp giảng dạy ngoại ngữ: Luận văn là tài liệu tham khảo quý giá về thiết kế nghiên cứu thực nghiệm, phân tích dữ liệu và ứng dụng lý thuyết ESP trong thực tiễn.

4. Các chuyên gia phát triển tài liệu giảng dạy: Cung cấp các tiêu chí lựa chọn, thiết kế tài liệu gốc và hoạt động học tập phù hợp với đặc thù ngành y, góp phần nâng cao chất lượng tài liệu phục vụ giảng dạy.

Câu hỏi thường gặp

1. Tại sao nên sử dụng tài liệu gốc trong giảng dạy ESP?
   Tài liệu gốc giúp người học tiếp cận ngôn ngữ thực tế, tăng động lực học tập và cung cấp kiến thức chuyên ngành cập nhật, từ đó nâng cao hiệu quả học tập.

2. Làm thế nào để lựa chọn tài liệu gốc phù hợp cho sinh viên y dược?
   Cần cân nhắc trình độ ngôn ngữ, sở thích, nhu cầu học tập và tính thời sự của nội dung, đồng thời đảm bảo tài liệu không quá khó gây nản lòng người học.

3. Các hoạt động sau đọc nào hiệu quả nhất trong chương trình sử dụng tài liệu gốc?
   Hoạt động tóm tắt, viết hồ sơ bệnh án và đóng vai được sinh viên đánh giá cao vì giúp củng cố kiến thức và phát triển kỹ năng ngôn ngữ thực tiễn.

4. Làm thế nào để khắc phục khó khăn khi sử dụng tài liệu gốc?
   Giáo viên cần chuẩn bị kỹ lưỡng, thiết kế bài giảng phù hợp, cung cấp giải thích và hỗ trợ sinh viên, đồng thời điều chỉnh độ dài và độ khó của tài liệu.

5. Nghiên cứu này có thể áp dụng cho các ngành khác ngoài y dược không?
   Có thể, tuy nhiên cần điều chỉnh nội dung và phương pháp phù hợp với đặc thù từng ngành và trình độ người học để đảm bảo hiệu quả.

Kết luận

• Nghiên cứu đã chứng minh việc sử dụng tài liệu gốc bổ trợ giúp cải thiện đáng kể kỹ năng đọc tiếng Anh chuyên ngành của sinh viên y dược tại VUTM.
• Sinh viên thể hiện thái độ tích cực, tăng động lực và hứng thú học tập khi được tiếp cận tài liệu gốc.
• Các hoạt động sau đọc như tóm tắt, viết hồ sơ bệnh án và đóng vai đóng vai trò quan trọng trong việc củng cố kiến thức và kỹ năng.
• Giảng viên cần chú trọng lựa chọn tài liệu phù hợp, thiết kế hoạt động đa dạng và tăng cường đào tạo để khai thác hiệu quả tài liệu gốc.
• Nghiên cứu mở ra hướng phát triển chương trình ESP tại VUTM và các cơ sở đào tạo tương tự, đồng thời đề xuất các nghiên cứu tiếp theo mở rộng phạm vi và đối tượng áp dụng.

Hãy áp dụng những kết quả và khuyến nghị từ nghiên cứu này để nâng cao chất lượng giảng dạy và học tập tiếng Anh chuyên ngành, góp phần đào tạo nguồn nhân lực y tế chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu hội nhập và phát triển.