Tác động của phương pháp dạy ngôn ngữ dựa trên nhiệm vụ đến khả năng đọc hiểu của học sinh EFL

• Tác giả: Bui Thi Thuy Ha
• Người hướng dẫn: Dr. Duong My Tham
• Trường học: Ba Ria-Vung Tau University
• Chuyên ngành: English as a Foreign Language
• Đề tài: Tác Động Của Phương Pháp Dạy Ngôn Ngữ Dựa Trên Nhiệm Vụ Đến Khả Năng Đọc Hiểu Của Học Sinh EFL Tại Trường THPT Huỳnh Thúc Kháng
• Loại tài liệu: thesis
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Ba Ria-Vung Tau

• Statement of Original Authorship
• Acknowledgements
• Abstract
• TABLE OF CONTENTS
• List of Figures
• List of Tables
• List of Abbreviations
• 1. Chapter 1: Introduction
• 1.1. Background of the study
• 1.2. Statement of the problem
• 1.3. Aims and objectives of the study
• 1.4. Research questions
• 1.5. Scope of the study
• 1.6. Significance of the study
• 2. Chapter 2: Literature review
• 2.1. Models of reading process
• 2.2. Factors influencing EFL learners’ reading comprehension
• 2.3. Principles for teaching EFL reading comprehension
• 2.4. Task-based language teaching (TBLT)
• 2.4.1. Definition of task
• 2.4.2. Types of task
• 2.4.3. Task based language teaching as a teaching approach
• 2.4.4. TBLT in teaching reading comprehension
• 2.5. Components of learning attitudes
• 2.6. Roles of learning attitudes in EFL learning and teaching
• 2.7. The effects of TBLT on students’ reading comprehension ability
• 2.8. The effects of TBLT on students’ attitudes in Reading
• 3. Chapter 3: Research Methodology
• 3.1. English reading comprehension pre-test and post-test
• 3.2. Data collection and analysis procedures
• 3.3. Validity and reliability
• 3.4. Pre-test and post-test reading comprehension
• 4. Chapter 4: Results and discussion
• 4.1. Students’ reading comprehension achievements before the experiment
• 4.2. Students’ reading comprehension achievements after the experiment
• 4.3. Students’ reading comprehension achievements
• 4.4. The effects of TBLT on students' reading comprehension achievements
• 4.5. The Effects of TBLT on students’ attitudes in reading
• 5. Chapter 5: Conclusions and recommendations
• 5.1. Students' reading comprehension achievements
• 5.2. Students' attitudes toward the use of TBLT in reading classes
• 5.3. Implications for students
• 5.4. Implications for teachers
• 5.5. Implications for administrators
• 5.6. Recommendations for further research
• List of Figures
• List of Tables
• List of Abbreviations

I. Tổng quan về tác động của phương pháp dạy ngôn ngữ dựa trên nhiệm vụ

Phương pháp dạy ngôn ngữ dựa trên nhiệm vụ (TBLT) đã trở thành một trong những phương pháp giảng dạy hiệu quả trong việc nâng cao khả năng đọc hiểu của học sinh EFL tại trường THPT Huỳnh Thúc Kháng. Nghiên cứu này sẽ phân tích các tác động của TBLT đến khả năng đọc hiểu của học sinh, từ đó đưa ra những giải pháp cải thiện chất lượng giảng dạy.

1.1. Định nghĩa và nguyên lý của phương pháp TBLT

TBLT là phương pháp giảng dạy tập trung vào việc sử dụng ngôn ngữ trong các tình huống thực tế. Phương pháp này khuyến khích học sinh tham gia vào các nhiệm vụ thực tế, từ đó phát triển kỹ năng ngôn ngữ một cách tự nhiên và hiệu quả.

1.2. Lợi ích của TBLT trong việc dạy đọc hiểu

TBLT giúp học sinh phát triển kỹ năng đọc hiểu thông qua việc thực hành các nhiệm vụ có liên quan đến văn bản. Học sinh không chỉ học từ vựng mà còn cải thiện khả năng phân tích và suy luận từ nội dung văn bản.

II. Vấn đề trong việc dạy đọc hiểu tại trường THPT Huỳnh Thúc Kháng

Mặc dù có nhiều nỗ lực trong việc cải thiện chất lượng dạy và học tiếng Anh, nhưng kết quả thi đọc hiểu của học sinh vẫn chưa đạt yêu cầu. Nhiều học sinh gặp khó khăn trong việc hiểu nội dung văn bản, dẫn đến kết quả học tập không cao.

2.1. Những thách thức trong việc dạy đọc hiểu

Học sinh thường thiếu từ vựng và chiến lược đọc hiểu, điều này làm cho việc tiếp cận văn bản trở nên khó khăn. Việc thiếu sự hướng dẫn và hỗ trợ từ giáo viên cũng góp phần làm giảm hiệu quả học tập.

2.2. Tác động của phương pháp truyền thống đến khả năng đọc hiểu

Phương pháp dạy truyền thống thường tập trung vào việc ghi nhớ và dịch nghĩa, không khuyến khích sự tương tác và thực hành. Điều này dẫn đến việc học sinh không phát triển được kỹ năng đọc hiểu cần thiết.

III. Phương pháp TBLT và cách áp dụng trong dạy đọc hiểu

Áp dụng TBLT trong dạy đọc hiểu có thể giúp học sinh phát triển kỹ năng ngôn ngữ một cách tự nhiên và hiệu quả hơn. Phương pháp này khuyến khích học sinh tham gia vào các nhiệm vụ thực tế, từ đó nâng cao khả năng đọc hiểu.

3.1. Các bước triển khai TBLT trong lớp học

Để triển khai TBLT, giáo viên cần thiết kế các nhiệm vụ phù hợp với trình độ và sở thích của học sinh. Các nhiệm vụ này nên liên quan đến nội dung văn bản và khuyến khích sự tham gia tích cực của học sinh.

3.2. Đánh giá hiệu quả của TBLT trong dạy đọc hiểu

Việc đánh giá hiệu quả của TBLT có thể thông qua các bài kiểm tra trước và sau khi áp dụng phương pháp. Kết quả cho thấy sự cải thiện rõ rệt trong khả năng đọc hiểu của học sinh.

IV. Kết quả nghiên cứu về tác động của TBLT đến học sinh EFL

Nghiên cứu cho thấy TBLT có tác động tích cực đến khả năng đọc hiểu của học sinh tại trường THPT Huỳnh Thúc Kháng. Học sinh không chỉ cải thiện điểm số mà còn có thái độ tích cực hơn đối với việc học tiếng Anh.

4.1. Phân tích kết quả từ bài kiểm tra đọc hiểu

Kết quả từ các bài kiểm tra cho thấy học sinh trong nhóm thực nghiệm có điểm số cao hơn so với nhóm đối chứng. Điều này chứng tỏ rằng TBLT đã giúp nâng cao khả năng đọc hiểu của học sinh.

4.2. Thái độ của học sinh đối với TBLT

Hầu hết học sinh đều có thái độ tích cực đối với việc áp dụng TBLT trong lớp học. Họ cảm thấy hứng thú hơn và sẵn sàng tham gia vào các hoạt động học tập.

V. Kết luận và triển vọng tương lai của TBLT trong dạy đọc hiểu

TBLT không chỉ là một phương pháp dạy học hiệu quả mà còn mở ra nhiều cơ hội cho học sinh trong việc phát triển kỹ năng ngôn ngữ. Việc áp dụng TBLT cần được tiếp tục nghiên cứu và phát triển để nâng cao chất lượng dạy và học tiếng Anh.

5.1. Đề xuất cho giáo viên và nhà quản lý

Giáo viên cần được đào tạo về TBLT để có thể áp dụng hiệu quả trong giảng dạy. Nhà quản lý cũng nên tạo điều kiện cho giáo viên thử nghiệm và phát triển phương pháp này.

5.2. Hướng nghiên cứu trong tương lai

Cần có thêm nhiều nghiên cứu về tác động của TBLT trong các bối cảnh khác nhau và với các nhóm học sinh khác nhau để xác định tính khả thi và hiệu quả của phương pháp này.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh toàn cầu hóa, tiếng Anh được xem là ngôn ngữ quốc tế với hơn 400 triệu người sử dụng như ngôn ngữ mẹ đẻ và hơn 1 tỷ người học như ngôn ngữ thứ hai. Tại Việt Nam, tiếng Anh là môn học bắt buộc từ bậc tiểu học đến trung học phổ thông, đồng thời là môn thi tốt nghiệp quan trọng. Tuy nhiên, theo số liệu của Bộ Giáo dục và Đào tạo, kết quả thi tiếng Anh trong kỳ thi Trung học phổ thông Quốc gia năm 2018 và 2019 cho thấy điểm trung bình chỉ đạt khoảng 3,91 và 4,0, với tỷ lệ học sinh đạt điểm trên trung bình thấp hơn mức trung bình cả nước (9% so với 22% năm 2018 và 20% so với 32% năm 2019). Một trong những nguyên nhân chính được xác định là kỹ năng đọc hiểu của học sinh còn yếu, trong khi kỹ năng này chiếm tới 40% tổng điểm bài thi tiếng Anh.

Luận văn tập trung nghiên cứu tác động của phương pháp dạy học dựa trên nhiệm vụ (Task-Based Language Teaching - TBLT) đến thành tích đọc hiểu tiếng Anh của học sinh lớp 10 tại Trường Trung học phổ thông Huỳnh Thúc Kháng, tỉnh Lâm Đồng. Nghiên cứu được thực hiện trong năm học 2020-2021 với 70 học sinh được chia đều thành nhóm thực nghiệm và nhóm đối chứng. Mục tiêu chính là đánh giá hiệu quả của TBLT trong việc nâng cao kỹ năng đọc hiểu và khảo sát thái độ của học sinh đối với phương pháp này. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cải thiện chất lượng dạy và học tiếng Anh, đặc biệt tại các trường vùng sâu vùng xa, góp phần nâng cao tỷ lệ học sinh đạt điểm trung bình trở lên trong các kỳ thi tiếng Anh.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình sau:

• Mô hình đọc hiểu: Bao gồm mô hình bottom-up (từ chi tiết đến tổng thể), top-down (dựa trên kiến thức và dự đoán của người đọc) và mô hình tương tác (kết hợp cả hai). Mô hình này giúp giải thích quá trình đọc hiểu phức tạp của người học.

• Lý thuyết dạy học dựa trên nhiệm vụ (TBLT): Được phát triển dựa trên lý thuyết học tập cấu trúc và phương pháp giao tiếp (Communicative Language Teaching). TBLT tập trung vào việc học sinh thực hiện các nhiệm vụ giao tiếp có mục đích, giúp phát triển kỹ năng ngôn ngữ một cách tự nhiên và hiệu quả.

• Khái niệm chính:

  • Nhiệm vụ (Task): Hoạt động yêu cầu người học sử dụng ngôn ngữ để đạt được mục tiêu giao tiếp cụ thể, tập trung vào ý nghĩa hơn là hình thức.
  • Đọc hiểu (Reading comprehension): Quá trình xây dựng ý nghĩa từ văn bản thông qua phối hợp các kỹ năng đọc, kiến thức từ vựng và chiến lược đọc.
  • Thái độ học tập (Learning attitude): Bao gồm các thành phần nhận thức, cảm xúc và hành vi ảnh hưởng đến quá trình học tập và kết quả học tập của người học.

Phương pháp nghiên cứu

• Thiết kế nghiên cứu: Nghiên cứu thực nghiệm bán kiểm soát (quasi-experimental) với hai nhóm: nhóm thực nghiệm áp dụng TBLT và nhóm đối chứng học theo phương pháp truyền thống.

• Đối tượng nghiên cứu: 70 học sinh lớp 10 tại Trường THPT Huỳnh Thúc Kháng, được chọn theo phương pháp thuận tiện, độ tuổi từ 15-17.

• Công cụ thu thập dữ liệu:

  • Bài kiểm tra đọc hiểu trước và sau khi áp dụng phương pháp (pre-test và post-test), gồm phần điền từ và trắc nghiệm, thời gian làm bài 15 phút.
  • Bảng câu hỏi khảo sát thái độ học sinh đối với TBLT, gồm 24 câu hỏi theo thang Likert 5 mức, chia thành 3 nhóm: hành vi, nhận thức và cảm xúc.

• Quy trình nghiên cứu:

  1. Tiến hành kiểm tra đọc hiểu trước khi áp dụng phương pháp.
  2. Thực hiện 16 tiết học trong 8 tuần với nhóm thực nghiệm theo mô hình TBLT gồm ba giai đoạn: tiền nhiệm vụ, chu trình nhiệm vụ và tập trung ngôn ngữ.
  3. Kiểm tra đọc hiểu sau khi kết thúc chương trình.
  4. Thu thập dữ liệu khảo sát thái độ học sinh.
  5. Phân tích dữ liệu bằng phần mềm SPSS 20 sử dụng các phép kiểm định t độc lập và t cặp, cùng thống kê mô tả (trung bình, độ lệch chuẩn).

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Cải thiện đáng kể kỹ năng đọc hiểu: Điểm trung bình bài kiểm tra đọc hiểu của nhóm thực nghiệm tăng từ khoảng 4,2 (pre-test) lên 6,8 (post-test), trong khi nhóm đối chứng chỉ tăng nhẹ từ 4,1 lên 4,5. Phép kiểm t độc lập cho thấy sự khác biệt có ý nghĩa thống kê (p < 0,05).

2. Tác động tích cực của TBLT đến thái độ học tập: 85% học sinh nhóm thực nghiệm thể hiện thái độ tích cực về việc sử dụng TBLT trong lớp học đọc, đặc biệt ở các khía cạnh hành vi (tích cực tham gia thảo luận), nhận thức (nhận thấy hiệu quả học tập) và cảm xúc (hứng thú, tự tin hơn).

3. Phát triển kỹ năng đọc chiến lược: Học sinh được hướng dẫn sử dụng các chiến lược đọc như dự đoán, lướt nhanh (skimming), tìm kiếm thông tin cụ thể (scanning) và suy luận từ ngữ cảnh, giúp nâng cao khả năng hiểu văn bản.

4. Tăng cường tương tác và hợp tác trong lớp học: Qua các nhiệm vụ nhóm, học sinh trao đổi, thảo luận và phản hồi lẫn nhau, tạo môi trường học tập tích cực và chủ động hơn so với phương pháp truyền thống.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy TBLT có hiệu quả rõ rệt trong việc nâng cao thành tích đọc hiểu của học sinh, phù hợp với các nghiên cứu trước đây tại nhiều quốc gia. Nguyên nhân chính là do TBLT tạo điều kiện cho học sinh thực hành ngôn ngữ trong các tình huống giao tiếp thực tế, kích thích sự chủ động và phát triển kỹ năng đọc chiến lược. Việc áp dụng các nhiệm vụ có tính tương tác cao giúp học sinh tăng cường động lực và thái độ tích cực đối với việc học tiếng Anh.

So sánh với nhóm đối chứng, phương pháp truyền thống chủ yếu tập trung vào việc đọc thụ động và dịch thuật, thiếu sự tương tác và ứng dụng thực tế, dẫn đến hiệu quả học tập thấp hơn. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện sự khác biệt điểm trung bình giữa hai nhóm trước và sau khi áp dụng TBLT, cũng như bảng thống kê mô tả thái độ học sinh theo từng thành phần.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Áp dụng rộng rãi TBLT trong giảng dạy đọc hiểu tiếng Anh: Các trường học, đặc biệt ở vùng sâu vùng xa, nên tích cực triển khai phương pháp này nhằm nâng cao kỹ năng đọc và thái độ học tập của học sinh trong vòng 1-2 năm tới.

2. Tổ chức tập huấn chuyên sâu cho giáo viên: Cần đào tạo giáo viên về thiết kế và triển khai các nhiệm vụ phù hợp với trình độ học sinh, đồng thời hướng dẫn sử dụng các chiến lược đọc hiệu quả, thực hiện trong 6 tháng đầu năm học.

3. Phát triển tài liệu và bài tập dựa trên nhiệm vụ: Các nhà quản lý và biên soạn giáo trình nên xây dựng bộ tài liệu phong phú, đa dạng, gắn liền với thực tiễn và sở thích của học sinh để tăng tính hấp dẫn và hiệu quả học tập.

4. Khuyến khích học sinh tham gia các hoạt động tương tác nhóm: Giáo viên cần thiết kế các hoạt động nhóm, thảo luận, trình bày kết quả nhằm phát huy tối đa vai trò chủ động của học sinh, nâng cao kỹ năng giao tiếp và đọc hiểu.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Giáo viên tiếng Anh trung học phổ thông: Nhận được hướng dẫn cụ thể về phương pháp TBLT, cách thiết kế bài giảng và đánh giá hiệu quả, giúp cải thiện kỹ năng đọc hiểu cho học sinh.

2. Nhà quản lý giáo dục và cán bộ chuyên môn: Có cơ sở khoa học để xây dựng chính sách đào tạo giáo viên, phát triển chương trình giảng dạy tiếng Anh phù hợp với thực tế địa phương.

3. Sinh viên và nghiên cứu sinh ngành sư phạm tiếng Anh: Tham khảo mô hình nghiên cứu, phương pháp và kết quả thực nghiệm để phát triển đề tài nghiên cứu hoặc áp dụng trong thực tiễn giảng dạy.

4. Các tổ chức phát triển giáo dục và đào tạo ngoại ngữ: Sử dụng kết quả nghiên cứu để thiết kế các chương trình hỗ trợ, tài liệu giảng dạy và các dự án nâng cao năng lực tiếng Anh cho học sinh vùng khó khăn.

Câu hỏi thường gặp

1. TBLT là gì và tại sao lại hiệu quả trong dạy đọc hiểu?
   TBLT là phương pháp dạy học dựa trên việc học sinh thực hiện các nhiệm vụ giao tiếp có mục đích. Phương pháp này giúp học sinh sử dụng ngôn ngữ một cách tự nhiên, phát triển kỹ năng đọc hiểu thông qua tương tác và thực hành thực tế, từ đó nâng cao hiệu quả học tập.

2. Phương pháp nghiên cứu được sử dụng trong luận văn là gì?
   Nghiên cứu sử dụng thiết kế thực nghiệm bán kiểm soát với hai nhóm học sinh, áp dụng kiểm tra đọc hiểu trước và sau khi thực hiện phương pháp TBLT, kết hợp khảo sát thái độ bằng bảng hỏi, phân tích dữ liệu bằng các phép kiểm định thống kê.

3. Kết quả nghiên cứu có thể áp dụng ở những trường học nào?
   Kết quả phù hợp với các trường trung học phổ thông, đặc biệt là những nơi có điều kiện khó khăn, học sinh có trình độ tiếng Anh trung bình và thấp, nhằm cải thiện kỹ năng đọc hiểu và thái độ học tập.

4. Làm thế nào để giáo viên thiết kế bài học theo TBLT?
   Giáo viên cần xây dựng các nhiệm vụ có tính thực tiễn, kích thích sự tương tác và hợp tác giữa học sinh, kết hợp các giai đoạn tiền nhiệm vụ, thực hiện nhiệm vụ và tập trung ngôn ngữ để củng cố kiến thức.

5. Thái độ của học sinh đối với TBLT như thế nào?
   Phần lớn học sinh thể hiện thái độ tích cực, cảm thấy hứng thú, tự tin và chủ động hơn trong việc học đọc hiểu khi được học theo phương pháp TBLT, đồng thời nhận thấy phương pháp này giúp cải thiện kỹ năng và kết quả học tập.

Kết luận

• TBLT đã chứng minh hiệu quả rõ rệt trong việc nâng cao thành tích đọc hiểu tiếng Anh của học sinh lớp 10 tại Trường THPT Huỳnh Thúc Kháng.
• Học sinh áp dụng TBLT có sự tiến bộ vượt trội so với nhóm học theo phương pháp truyền thống, với điểm trung bình tăng đáng kể sau 8 tuần học.
• Thái độ học sinh đối với TBLT rất tích cực, thể hiện qua các khía cạnh hành vi, nhận thức và cảm xúc, góp phần thúc đẩy quá trình học tập.
• Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học để các nhà giáo dục và quản lý triển khai rộng rãi phương pháp TBLT trong giảng dạy tiếng Anh, đặc biệt tại các vùng khó khăn.
• Các bước tiếp theo nên tập trung vào đào tạo giáo viên, phát triển tài liệu và mở rộng nghiên cứu để đánh giá hiệu quả lâu dài của TBLT trong nhiều kỹ năng ngôn ngữ khác.

Hành động ngay hôm nay: Các nhà trường và giáo viên nên bắt đầu áp dụng TBLT trong các lớp học tiếng Anh để nâng cao chất lượng giảng dạy và học tập, đồng thời góp phần cải thiện kết quả thi tiếng Anh quốc gia.