Tăng Cường Quản Lý Ngân Sách Nhà Nước Trên Địa Bàn Huyện Ngân Sơn, Tỉnh Bắc Kạn

• Tác giả: Đồng Quang Long
• Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Văn Công
• Trường học: Đại học Thái Nguyên
• Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
• Đề tài: Tăng Cường Quản Lý Ngân Sách Nhà Nước Tại Huyện Ngân Sơn, Tỉnh Bắc Kạn
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2020
• Địa điểm: Thái Nguyên

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC
• 1.1. Cơ sở lý luận về quản lý ngân sách Nhà nước
• 1.2. Ngân sách nhà nước
• 1.3. Quản lý ngân sách nhà nước cấp huyện
• 1.4. Nội dung quản lý ngân sách nhà nước cấp huyện
• 1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý ngân sách nhà nước cấp huyện
• 1.6. Cơ sở thực tiễn về quản lý ngân sách nhà nước
• 1.7. Kinh nghiệm về quản lý ngân sách nhà nước ở một số địa phương trong cả nước
• 1.8. Bài học kinh nghiệm rút ra đối với huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn
• 2. CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Các câu hỏi nghiên cứu
• 2.2. Phương pháp nghiên cứu
• 2.3. Phương pháp thu thập thông tin
• 2.4. Phương pháp xử lý thông tin
• 2.5. Phương pháp phân tích thông tin
• 2.6. Hệ thống các chỉ tiêu nghiên cứu
• 2.6.1. Nhóm chỉ tiêu phản ánh hoạt động thu Ngân sách trên địa bàn huyện Ngân Sơn
• 2.6.2. Nhóm chỉ tiêu về chi ngân sách trên địa bàn huyện Ngân Sơn
• 2.6.3. Nhóm chỉ tiêu đánh giá hoạt động quản lý ngân sách trên địa bàn huyện Ngân Sơn
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN NGÂN SƠN TỈNH BẮC KẠN
• 3.1. Đặc điểm địa bàn nghiên cứu
• 3.2. Điều kiện tự nhiên
• 3.3. Điều kiện kinh tế - xã hội
• 3.4. Bộ máy quản lý NSNN huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn
• 3.5. Phân tích thực trạng quản lý ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn
• 3.6. Công tác lập dự toán ngân sách nhà nước ở huyện Ngân Sơn
• 3.7. Công tác chấp hành dự toán ngân sách nhà nước ở huyện Ngân Sơn
• 3.8. Công tác quyết toán ngân sách nhà nước ở huyện Ngân Sơn
• 3.9. Công tác kiểm tra, thanh tra trong quản lý ngân sách
• 3.10. Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn
• 3.10.1. Các yếu tố khách quan
• 3.10.2. Các yếu tố chủ quan
• 3.11. Đánh giá chung về thực trạng công tác quản lý ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn
• 3.11.1. Những kết quả đạt được
• 3.11.2. Những hạn chế
• 4. CHƯƠNG 4: MỘT SỐ GIẢI PHÁP QUẢN LÝ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN NGÂN SƠN TỈNH BẮC KẠN
• 4.1. Quan điểm, định hướng tăng cường công tác quản lý ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn
• 4.1.1. Quan điểm tăng cường công tác quản lý ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn
• 4.1.2. Định hướng tăng cường công tác quản lý ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn
• 4.2. Một số giải pháp tăng cường công tác quản lý ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn
• 4.2.1. Hoàn thiện công tác lập kế hoạch, xây dựng dự toán NSNN
• 4.2.2. Hoàn thiện công tác chấp hành ngân sách
• 4.2.3. Hoàn thiện công tác kế toán, quyết toán ngân sách
• 4.2.4. Hoàn thiện công tác kiểm tra, thanh tra, kiểm toán và giám sát tài chính
• 4.2.5. Nhóm giải pháp khác
• 4.2.5.1. Đối với Chính phủ, Bộ Tài chính
• 4.2.5.2. Đối với Tỉnh ủy, Ủy ban nhân tỉnh Bắc Kạn
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Về Quản Lý Ngân Sách Nhà Nước Tại Ngân Sơn

Quản lý Ngân sách nhà nước (NSNN) đóng vai trò then chốt trong việc điều hành và phát triển kinh tế - xã hội của một địa phương. Đặc biệt, tại huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn, nơi điều kiện kinh tế còn nhiều khó khăn, việc quản lý hiệu quả ngân sách càng trở nên quan trọng. Nó không chỉ đảm bảo nguồn lực cho các hoạt động thường xuyên mà còn tạo đà cho đầu tư phát triển. Nghiên cứu này tập trung phân tích thực trạng, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm tăng cường hiệu quả quản lý ngân sách trên địa bàn huyện. Mục tiêu là hướng tới một hệ thống quản lý minh bạch, hiệu quả, góp phần vào sự phát triển bền vững của huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn.

1.1. Định Nghĩa và Vai Trò Của Ngân Sách Nhà Nước

Ngân sách nhà nước (NSNN) là toàn bộ các khoản thu, chi của Nhà nước trong dự toán đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định và được thực hiện trong một năm để đảm bảo các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước. NSNN đóng vai trò quan trọng trong việc khai thác, huy động nguồn tài chính, điều tiết vĩ mô nền kinh tế, đảm bảo công bằng xã hội và bảo vệ môi trường. Vai trò này càng quan trọng hơn ở cấp huyện, nơi nguồn lực còn hạn chế.

1.2. Đặc Điểm Kinh Tế Xã Hội Huyện Ngân Sơn Bắc Kạn

Huyện Ngân Sơn là một huyện miền núi, kinh tế còn gặp nhiều khó khăn. Thu ngân sách trên địa bàn còn nhỏ, nguồn vốn dành cho đầu tư phát triển còn hạn chế, trong khi nhu cầu chi ngân sách của huyện là rất lớn. Nguồn thu ngân sách còn phụ thuộc nhiều vào trợ cấp từ cấp trên, đòi hỏi quản lý chặt chẽ và sử dụng hiệu quả nguồn lực hiện có. Cần có giải pháp để tăng nguồn thu ngân sách bền vững cho huyện.

II. Thách Thức Trong Quản Lý Ngân Sách Tại Huyện Ngân Sơn

Mặc dù đã có những tiến bộ nhất định, công tác quản lý ngân sách nhà nước (NSNN) tại huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn, vẫn đối mặt với nhiều thách thức. Tính hình thức, áp đặt trong lập, chấp hành và quyết toán ngân sách còn tồn tại. Số liệu chưa phản ánh đúng thực trạng khách quan, ảnh hưởng đến công tác quản lý ngân sách. Đội ngũ cán bộ còn hạn chế về chuyên môn, năng lực quản lý, chưa đáp ứng yêu cầu trong giai đoạn hiện nay. Việc cân đối ngân sách còn nhiều khó khăn, đặc biệt trong bối cảnh nguồn thu hạn hẹp.

2.1. Hạn Chế Trong Lập Dự Toán Ngân Sách

Việc lập dự toán ngân sách đôi khi còn mang tính hình thức, chưa sát với thực tế địa phương. Việc dự báo các nguồn thu còn thiếu chính xác, dẫn đến tình trạng hụt thu hoặc thu vượt dự toán, gây khó khăn cho công tác điều hành ngân sách. Cần cải thiện kế hoạch ngân sách để phù hợp hơn với tình hình thực tế.

2.2. Khó Khăn Trong Chấp Hành và Quyết Toán Ngân Sách

Công tác chấp hành ngân sách đôi khi còn chậm trễ, chưa đảm bảo tiến độ giải ngân các công trình, dự án. Việc quyết toán ngân sách còn gặp nhiều sai sót, chưa tuân thủ đầy đủ các quy định của pháp luật. Cần tăng cường kiểm soát ngân sách và đảm bảo tuân thủ các quy định về tài chính.

2.3. Năng Lực Cán Bộ Tài Chính Còn Hạn Chế

Đội ngũ cán bộ làm công tác tài chính, đặc biệt là ở cấp huyện, còn hạn chế về trình độ chuyên môn nghiệp vụ và năng lực quản lý. Cần tăng cường đào tạo, bồi dưỡng để nâng cao năng lực cho cán bộ tài chính, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của công tác quản lý ngân sách.

III. Giải Pháp Hoàn Thiện Lập Kế Hoạch Xây Dựng Dự Toán NSNN

Để tăng cường quản lý ngân sách nhà nước (NSNN) tại huyện Ngân Sơn, việc hoàn thiện công tác lập kế hoạch và xây dựng dự toán NSNN là vô cùng quan trọng. Điều này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các phòng ban, đơn vị liên quan, cũng như việc áp dụng các phương pháp dự báo tiên tiến, đảm bảo tính chính xác và khả thi của dự toán. Việc công khai minh bạch thông tin về ngân sách cũng cần được chú trọng để tạo sự đồng thuận và giám sát từ cộng đồng. Cần nâng cao chất lượng kế hoạch ngân sách để đảm bảo tính hiệu quả.

3.1. Nâng Cao Chất Lượng Dự Báo Thu Ngân Sách

Cần áp dụng các phương pháp dự báo hiện đại, dựa trên cơ sở phân tích dữ liệu kinh tế - xã hội một cách khoa học. Chú trọng đến việc thu thập thông tin từ các nguồn khác nhau, bao gồm cả thông tin từ các doanh nghiệp, hộ kinh doanh trên địa bàn. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa Phòng Tài chính - Kế hoạch và các đơn vị liên quan trong việc dự báo thu ngân sách.

3.2. Xây Dựng Dự Toán Chi Ngân Sách Hợp Lý

Dự toán chi ngân sách cần được xây dựng trên cơ sở các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của huyện. Ưu tiên các khoản chi cho đầu tư phát triển, đặc biệt là các công trình, dự án trọng điểm. Đảm bảo tính tiết kiệm, hiệu quả trong chi ngân sách. Tránh tình trạng chi tiêu lãng phí, kém hiệu quả. Cần xem xét yếu tố đầu tư công hiệu quả.

3.3. Tăng Cường Công Khai Minh Bạch Thông Tin Ngân Sách

Công khai thông tin về dự toán, chấp hành và quyết toán ngân sách trên các phương tiện thông tin đại chúng. Tổ chức các buổi đối thoại, tham vấn ý kiến của người dân về các vấn đề liên quan đến ngân sách. Xây dựng cơ chế để người dân tham gia giám sát việc sử dụng ngân sách.

IV. Giải Pháp Nâng Cao Hiệu Quả Chấp Hành Ngân Sách Nhà Nước

Chấp hành ngân sách hiệu quả là yếu tố then chốt để đảm bảo thực hiện thành công các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội. Tại huyện Ngân Sơn, cần tăng cường kỷ luật tài chính, kiểm soát chặt chẽ các khoản chi, đảm bảo sử dụng ngân sách đúng mục đích, đúng chế độ. Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực tài chính để tạo thuận lợi cho các đơn vị sử dụng ngân sách. Ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác quản lý ngân sách để nâng cao hiệu quả.

4.1. Tăng Cường Kiểm Tra Giám Sát Chi Ngân Sách

Thực hiện kiểm tra, giám sát thường xuyên, định kỳ và đột xuất đối với các đơn vị sử dụng ngân sách. Xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm quy định về quản lý tài chính, sử dụng ngân sách sai mục đích. Phát huy vai trò giám sát của cộng đồng đối với việc sử dụng ngân sách.

4.2. Đẩy Mạnh Cải Cách Thủ Tục Hành Chính Tài Chính

Rà soát, đơn giản hóa các thủ tục hành chính liên quan đến ngân sách. Áp dụng cơ chế một cửa liên thông trong giải quyết các thủ tục hành chính tài chính. Công khai các thủ tục hành chính để người dân và doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận và thực hiện.

4.3. Ứng Dụng Công Nghệ Thông Tin Vào Quản Lý Ngân Sách

Xây dựng hệ thống thông tin quản lý ngân sách hiện đại, đồng bộ. Sử dụng phần mềm quản lý ngân sách để tự động hóa các quy trình nghiệp vụ. Kết nối hệ thống thông tin ngân sách với các hệ thống thông tin khác của huyện để chia sẻ dữ liệu.

V. Ứng Dụng Thực Tiễn và Đánh Giá Hiệu Quả Quản Lý NSNN

Việc triển khai các giải pháp tăng cường quản lý ngân sách nhà nước (NSNN) tại huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn, cần gắn liền với việc đánh giá hiệu quả thực tiễn. Điều này giúp điều chỉnh các giải pháp cho phù hợp với tình hình cụ thể của địa phương, đồng thời tạo động lực cho các đơn vị thực hiện. Cần xây dựng các chỉ số đánh giá hiệu quả quản lý ngân sách một cách khách quan, minh bạch. Việc quyết toán ngân sách cần chính xác và đúng thời gian quy định.

5.1. Xây Dựng Bộ Chỉ Số Đánh Giá Hiệu Quả Quản Lý Ngân Sách

Bộ chỉ số cần phản ánh đầy đủ các khía cạnh của công tác quản lý ngân sách, bao gồm: tỷ lệ thu ngân sách so với dự toán, tỷ lệ giải ngân các công trình, dự án, mức độ tuân thủ các quy định về quản lý tài chính... Cần xác định rõ mục tiêu và tiêu chí đánh giá cho từng chỉ số.

5.2. Tổ Chức Đánh Giá Định Kỳ và Công Khai Kết Quả

Thực hiện đánh giá hiệu quả quản lý ngân sách định kỳ, thường là hàng năm. Công khai kết quả đánh giá trên các phương tiện thông tin đại chúng. Sử dụng kết quả đánh giá để điều chỉnh các giải pháp quản lý ngân sách cho phù hợp.

5.3. Quyết Toán Ngân Sách Chính Xác Đúng Thời Gian

Thực hiện quyết toán ngân sách đúng thời gian quy định. Đảm bảo tính chính xác, trung thực của số liệu quyết toán. Phát hiện và xử lý kịp thời các sai sót trong quá trình quyết toán ngân sách. Cần rà soát kỹ lưỡng để đảm bảo cân đối ngân sách.

VI. Kết Luận và Triển Vọng Quản Lý Ngân Sách Tại Ngân Sơn

Việc tăng cường quản lý ngân sách nhà nước (NSNN) tại huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn, là một quá trình liên tục, đòi hỏi sự nỗ lực của toàn hệ thống chính trị. Các giải pháp đề xuất trong nghiên cứu này cần được triển khai một cách đồng bộ, có hệ thống, đồng thời phải phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương. Với sự quyết tâm và sự phối hợp chặt chẽ, huyện Ngân Sơn hoàn toàn có thể nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách, góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội bền vững.

6.1. Tóm Tắt Các Giải Pháp Chính

Các giải pháp chính bao gồm: Hoàn thiện công tác lập kế hoạch, xây dựng dự toán NSNN, nâng cao hiệu quả chấp hành ngân sách, tăng cường kiểm tra, giám sát chi ngân sách, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính tài chính, ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý ngân sách, và xây dựng bộ chỉ số đánh giá hiệu quả quản lý ngân sách.

6.2. Đề Xuất Kiến Nghị

Đề nghị Ủy ban nhân dân tỉnh Bắc Kạn tăng cường chỉ đạo, kiểm tra công tác quản lý ngân sách tại huyện Ngân Sơn. Đề nghị các sở, ban, ngành của tỉnh hỗ trợ huyện Ngân Sơn trong việc đào tạo, bồi dưỡng cán bộ tài chính. Đề nghị Hội đồng nhân dân huyện tăng cường giám sát việc sử dụng ngân sách.

6.3. Hướng Nghiên Cứu Tiếp Theo

Nghiên cứu sâu hơn về các yếu tố ảnh hưởng đến khả năng thu ngân sách của huyện Ngân Sơn. Nghiên cứu về các mô hình quản lý ngân sách hiệu quả ở các địa phương có điều kiện tương đồng. Nghiên cứu về tác động của các chính sách tài khóa đến sự phát triển kinh tế - xã hội của huyện Ngân Sơn.

Tổng quan nghiên cứu

Ngân sách nhà nước (NSNN) đóng vai trò trọng yếu trong việc điều tiết kinh tế vĩ mô, đảm bảo an ninh quốc phòng, phát triển kinh tế - xã hội và thực hiện các chính sách công bằng xã hội. Tại huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn, một huyện miền núi với quy mô kinh tế còn nhỏ và nguồn thu ngân sách hạn chế, việc quản lý ngân sách nhà nước gặp nhiều thách thức do phụ thuộc lớn vào nguồn trợ cấp từ cấp trên và nhu cầu chi tiêu ngày càng tăng. Giai đoạn 2017-2019, tổng thu ngân sách huyện có sự biến động nhưng vẫn chưa đáp ứng đủ nhu cầu chi tiêu phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Thực trạng này đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc tăng cường quản lý ngân sách nhà nước nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực tài chính, đảm bảo cân đối thu - chi và phát huy tiềm năng phát triển của huyện.

Mục tiêu nghiên cứu tập trung phân tích thực trạng quản lý ngân sách nhà nước tại huyện Ngân Sơn, đánh giá các yếu tố ảnh hưởng và đề xuất các giải pháp nhằm tăng cường công tác quản lý ngân sách trong giai đoạn tiếp theo. Phạm vi nghiên cứu bao gồm số liệu thu chi ngân sách từ năm 2017 đến 2019, kết hợp khảo sát thực tế và phân tích các báo cáo quyết toán ngân sách của huyện và các xã trực thuộc. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp cơ sở khoa học cho các cơ quan quản lý địa phương trong việc hoàn thiện công tác quản lý ngân sách, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội bền vững tại huyện Ngân Sơn.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn vận dụng các lý thuyết về quản lý ngân sách nhà nước, trong đó tập trung vào:

• Lý thuyết ngân sách nhà nước: NSNN là dự toán các khoản thu - chi bằng tiền của Nhà nước trong một năm nhằm thực hiện các chức năng và nhiệm vụ của Nhà nước. NSNN có đặc trưng về tính kế hoạch dự toán, tính cân đối thu - chi và tính niên độ.

• Lý thuyết quản lý ngân sách cấp huyện: Quản lý ngân sách cấp huyện là quá trình tổ chức, kiểm soát các hoạt động thu, chi ngân sách nhằm đảm bảo sử dụng hiệu quả nguồn lực tài chính, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

• Các nguyên tắc quản lý ngân sách: Bao gồm nguyên tắc thống nhất, dân chủ, cân đối ngân sách, công khai minh bạch và quy trách nhiệm trong quản lý ngân sách.

• Mô hình chu trình ngân sách: Bao gồm các khâu lập dự toán, chấp hành dự toán, quyết toán và kiểm tra, giám sát ngân sách.

Các khái niệm chính được sử dụng gồm: dự toán ngân sách, chấp hành ngân sách, quyết toán ngân sách, kiểm tra, thanh tra ngân sách và các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả quản lý ngân sách.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng kết hợp dữ liệu sơ cấp và thứ cấp:

• Dữ liệu thứ cấp: Thu thập từ các báo cáo quyết toán ngân sách năm 2017-2019 của huyện Ngân Sơn, các văn bản pháp luật liên quan đến quản lý ngân sách nhà nước, các tài liệu nghiên cứu, báo cáo của ngành tài chính và các địa phương khác.

• Dữ liệu sơ cấp: Thu thập qua khảo sát điều tra bằng bảng hỏi với cỡ mẫu gồm 14 cán bộ quản lý ngân sách cấp huyện và 60 cán bộ kế toán tại 10 xã thuộc huyện Ngân Sơn. Thời gian thu thập dữ liệu từ tháng 3 đến tháng 5 năm 2020.

Phương pháp phân tích bao gồm:

• Phân tích thống kê mô tả: Mô tả đặc điểm cơ bản của số liệu thu thập được, bao gồm tổng thu, tổng chi ngân sách, tỷ lệ thực hiện dự toán.

• Phân tích so sánh thống kê: So sánh các chỉ tiêu thu chi ngân sách qua các năm và so sánh với các địa phương tương tự để đánh giá hiệu quả quản lý.

• Phân tích dãy số theo thời gian: Đánh giá xu hướng biến động thu chi ngân sách qua các năm 2017-2019.

• Phân tích định tính: Đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý ngân sách dựa trên khảo sát ý kiến cán bộ và phân tích thực trạng.

Quy trình nghiên cứu được thực hiện theo timeline từ tháng 3 đến tháng 9 năm 2020, bao gồm thu thập dữ liệu, xử lý, phân tích và đề xuất giải pháp.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Thực trạng thu ngân sách: Tổng thu ngân sách huyện Ngân Sơn giai đoạn 2017-2019 có xu hướng tăng nhẹ, với mức tăng khoảng 5-7% mỗi năm. Tuy nhiên, tỷ lệ thực hiện dự toán thu chỉ đạt khoảng 85-90%, thấp hơn so với các huyện miền núi khác trong tỉnh. Thu ngân sách chủ yếu dựa vào nguồn thu từ đất đai và các khoản thu phân cấp từ tỉnh, chiếm trên 60% tổng thu.

2. Thực trạng chi ngân sách: Tổng chi ngân sách huyện tăng trung bình 8% mỗi năm, trong đó chi thường xuyên chiếm khoảng 70% tổng chi, còn lại là chi đầu tư phát triển. Tỷ lệ chi đầu tư phát triển thấp, chỉ chiếm khoảng 20% tổng chi ngân sách, hạn chế khả năng đầu tư cơ sở hạ tầng và phát triển kinh tế địa phương.

3. Công tác lập dự toán và chấp hành ngân sách: Việc lập dự toán ngân sách chưa sát với thực tế, dẫn đến chênh lệch giữa dự toán và thực hiện. Tỷ lệ chấp hành dự toán thu đạt khoảng 88%, trong khi chấp hành dự toán chi đạt trên 92%. Công tác quyết toán ngân sách còn tồn tại sai sót nhỏ về số liệu và thủ tục, ảnh hưởng đến tính chính xác và minh bạch.

4. Kiểm tra, thanh tra ngân sách: Công tác kiểm tra, thanh tra ngân sách được thực hiện thường xuyên nhưng chưa đồng bộ và thiếu sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan. Một số sai phạm về quản lý chi tiêu và sử dụng ngân sách chưa được xử lý triệt để, ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của các hạn chế trên xuất phát từ điều kiện kinh tế xã hội còn khó khăn, nguồn thu ngân sách hạn chế và phụ thuộc lớn vào nguồn cấp trên. Đội ngũ cán bộ quản lý ngân sách còn thiếu về trình độ chuyên môn và năng lực quản lý, dẫn đến việc lập dự toán và chấp hành ngân sách chưa hiệu quả. So với các huyện miền núi khác như Mường Khương (Lào Cai) và Hưng Hà (Thái Bình), huyện Ngân Sơn còn nhiều điểm yếu trong công tác phân cấp nguồn thu, công khai tài chính và ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý ngân sách.

Việc chi ngân sách chủ yếu tập trung vào chi thường xuyên, trong khi chi đầu tư phát triển còn hạn chế, ảnh hưởng đến khả năng phát triển kinh tế - xã hội bền vững. Các biểu đồ so sánh tỷ lệ thu chi ngân sách qua các năm và giữa các huyện có thể minh họa rõ nét sự chênh lệch này, giúp làm rõ các điểm cần cải thiện.

Kết quả nghiên cứu khẳng định tầm quan trọng của việc nâng cao năng lực quản lý ngân sách, tăng cường công khai minh bạch và áp dụng công nghệ thông tin để nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách nhà nước tại huyện Ngân Sơn.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Hoàn thiện công tác lập dự toán ngân sách: Đề nghị UBND huyện phối hợp chặt chẽ với các phòng ban, đơn vị dự toán để xây dựng dự toán sát với thực tế, dựa trên phân tích số liệu thu chi các năm trước và dự báo chính xác nguồn thu. Thời gian thực hiện: hàng năm trước tháng 12, chủ thể thực hiện: Phòng Tài chính - Kế hoạch huyện.

2. Tăng cường công tác chấp hành và kiểm soát ngân sách: Nâng cao trách nhiệm của các đơn vị sử dụng ngân sách trong việc thực hiện dự toán, đảm bảo chi đúng mục đích, tiết kiệm và hiệu quả. Tăng cường kiểm tra, giám sát việc sử dụng ngân sách, xử lý nghiêm các sai phạm. Thời gian: liên tục hàng năm, chủ thể: UBND huyện, Kho bạc Nhà nước huyện.

3. Ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý ngân sách: Triển khai phần mềm quản lý ngân sách hiện đại, đồng bộ từ cấp huyện đến các xã, giúp cập nhật số liệu kịp thời, chính xác và minh bạch. Tổ chức tập huấn nâng cao kỹ năng cho cán bộ tài chính. Thời gian: trong 2 năm tới, chủ thể: Phòng Tài chính - Kế hoạch, Sở Tài chính tỉnh Bắc Kạn.

4. Đẩy mạnh công khai, minh bạch ngân sách: Thực hiện công khai dự toán, chấp hành và quyết toán ngân sách tại các kỳ họp HĐND và trên các phương tiện truyền thông địa phương để tăng cường sự giám sát của cộng đồng. Thời gian: hàng năm, chủ thể: UBND huyện, HĐND huyện.

5. Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng cán bộ quản lý ngân sách: Tổ chức các khóa đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ và kỹ năng quản lý ngân sách cho cán bộ tài chính cấp huyện và xã. Thời gian: định kỳ hàng năm, chủ thể: Trường Đại học Kinh tế và Quản trị Kinh doanh Thái Nguyên phối hợp với UBND huyện.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cán bộ quản lý ngân sách cấp huyện và xã: Nghiên cứu cung cấp các kiến thức, phương pháp và giải pháp thực tiễn giúp nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách địa phương.

2. Lãnh đạo UBND và HĐND các huyện miền núi: Tham khảo để xây dựng chính sách, kế hoạch quản lý ngân sách phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội đặc thù của địa phương.

3. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản lý kinh tế, tài chính công: Tài liệu tham khảo bổ ích về lý thuyết và thực tiễn quản lý ngân sách nhà nước cấp huyện.

4. Cơ quan quản lý tài chính cấp tỉnh và Bộ Tài chính: Sử dụng kết quả nghiên cứu để hoàn thiện chính sách phân cấp ngân sách, nâng cao hiệu quả quản lý tài chính công tại các địa phương.

Câu hỏi thường gặp

1. Quản lý ngân sách nhà nước cấp huyện có vai trò gì trong phát triển kinh tế địa phương?
   Quản lý ngân sách cấp huyện đảm bảo huy động và phân bổ nguồn lực tài chính hợp lý, phục vụ các chương trình phát triển kinh tế - xã hội, đầu tư cơ sở hạ tầng và thực hiện các chính sách an sinh xã hội, góp phần thúc đẩy phát triển bền vững.

2. Những khó khăn chính trong quản lý ngân sách tại huyện Ngân Sơn là gì?
   Khó khăn gồm nguồn thu ngân sách hạn chế, phụ thuộc lớn vào cấp trên, đội ngũ cán bộ quản lý còn thiếu về trình độ chuyên môn, công tác lập dự toán và chấp hành ngân sách chưa sát thực tế, cùng với việc ứng dụng công nghệ thông tin còn hạn chế.

3. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả công tác lập dự toán ngân sách?
   Cần dựa trên số liệu thực tế, phân tích kỹ lưỡng các nguồn thu, nhu cầu chi tiêu, phối hợp chặt chẽ giữa các phòng ban và đơn vị dự toán, đồng thời áp dụng công nghệ thông tin để cập nhật và xử lý số liệu chính xác, kịp thời.

4. Vai trò của công khai minh bạch trong quản lý ngân sách là gì?
   Công khai minh bạch giúp tăng cường sự giám sát của cộng đồng, hạn chế thất thoát, lãng phí, nâng cao trách nhiệm giải trình của các cơ quan quản lý, từ đó nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách nhà nước.

5. Ứng dụng công nghệ thông tin có tác động thế nào đến quản lý ngân sách?
   Ứng dụng công nghệ thông tin giúp xử lý dữ liệu nhanh chóng, chính xác, giảm thiểu sai sót, tạo điều kiện cho việc theo dõi, kiểm soát ngân sách hiệu quả và minh bạch hơn, đồng thời nâng cao năng lực quản lý của cán bộ tài chính.

Kết luận

• Luận văn đã phân tích chi tiết thực trạng quản lý ngân sách nhà nước tại huyện Ngân Sơn giai đoạn 2017-2019, chỉ ra những điểm mạnh và hạn chế trong công tác thu, chi và quản lý ngân sách.
• Đã xác định các yếu tố khách quan và chủ quan ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý ngân sách, trong đó nguồn thu hạn chế và năng lực cán bộ là những thách thức lớn.
• Đề xuất các giải pháp thiết thực như hoàn thiện công tác lập dự toán, tăng cường chấp hành và kiểm soát ngân sách, ứng dụng công nghệ thông tin và nâng cao công khai minh bạch.
• Nghiên cứu có thể làm tài liệu tham khảo quan trọng cho các cấp quản lý địa phương và các nhà nghiên cứu trong lĩnh vực quản lý kinh tế và tài chính công.
• Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất, tổ chức đào tạo cán bộ và đánh giá hiệu quả quản lý ngân sách định kỳ để điều chỉnh phù hợp.

Kêu gọi hành động: Các cơ quan quản lý tại huyện Ngân Sơn và tỉnh Bắc Kạn cần phối hợp chặt chẽ để triển khai các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương bền vững.