Tái Cơ Cấu Ngành Thủy Sản Xuất Khẩu Việt Nam Để Tham Gia Chuỗi Giá Trị Toàn Cầu

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

TÁC GIẢ LUẬN ÁN NCS: Nguyễn Huy Oanh

MỞ ĐẦU

1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU CÓ LIÊN QUAN ĐẾN CHỦ ĐỀ LUẬN ÁN

1.1. Tình hình nghiên cứu trong nước

1.2. Tình hình nghiên cứu ngoài nước

1.3. Một số vấn đề đặt ra cho đề tài

2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ TÁI CƠ CẤU NGÀNH HÀNG THỦY SẢN XUẤT KHẨU VIỆT NAM ĐỂ THAM GIA VÀO CHUỖI GIÁ TRỊ TOÀN CẦU

2.1. Lý thuyết chuỗi giá trị và chuỗi giá trị ngành thủy sản xuất khẩu

2.1.1. Lý thuyết về chuỗi giá trị

2.1.2. Chuỗi giá trị ngành thủy sản

2.2. Cơ sở lý luận về tái cơ cấu ngành hàng thủy sản

2.2.1. Khái niệm thuỷ sản, xuất khẩu thuỷ sản, tái cơ cấu và tái cơ câu ngành hàng thủy sản

2.2.2. Ý nghĩa của tái cơ cấu ngành hàng thủy sản

2.2.3. Phương thức và nội dung của tái cơ cấu ngành hàng thủy sản xuất khẩu để tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu

2.2.3.1. Tái cơ cấu ngành hàng thủy sản xuất khẩu trên cơ sở liên kết dọc của chuỗi giá trị

2.2.3.2. Tái cơ cấu ngành hàng thủy sản xuất khẩu trên cơ sở liên kết ngang trong các khâu hoạt động của chuỗi giá trị

2.2.4. Tiêu chí đánh giá hiệu quả hoạt động tái cơ cấu

2.2.5. Các nhân tố ảnh hưởng đến tái cơ cấu ngành hàng thủy sản xuất khẩu để tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu

2.2.5.1. Đối với các hoạt động cơ sở

2.2.5.2. Đối với các hoạt động hỗ trợ

2.3. Kinh nghiệm của một số quốc gia về tái cơ cấu ngành hàng thuỷ sản tham gia chuỗi giá trị toàn cầu

2.3.1. Kinh nghiệm của Na Uy

2.3.2. Kinh nghiệm của Indonesia

2.3.3. Kinh nghiệm của Thái Lan

2.3.4. Những bài học kinh nghiệm rút ra cho ngành thuỷ sản Việt Nam trong tái cấu trúc để tham gia chuối giá trị toàn cầu

3. CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG TÁI CƠ CẤU NGÀNH HÀNG THỦY SẢN XUẤT KHẨU VIỆT NAM ĐỂ THAM GIA VÀO CHUỖI GIÁ TRỊ TOÀN CẦU TRONG THỜI GIAN QUA

3.1. Đặc điểm thị trường và phương thức xuất khẩu thủy sản Việt Nam để tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu

3.1.1. Văn hóa tiêu dùng hàng thuỷ sản của các thị trường xuất khẩu

3.1.2. Quy định pháp lý đối với hàng thuỷ sản nhập khẩu

3.1.3. Kết quả xuất khẩu thủy sản của Việt Nam

3.2. Thực trạng Cơ cấu hàng thủy sản xuất khẩu Việt Nam

3.2.1. Cơ cấu theo nhóm sản phẩm

3.2.2. Cơ cấu theo giá trị xuất khẩu

3.2.3. Cơ cấu thị trường nhập khẩu thủy sản của Việt Nam

3.2.4. Cơ cấu theo phương thức xuất khẩu thuỷ sản

3.3. Thực trạng tái cơ cấu ngành hàng thủy sản xuất khẩu của Việt Nam

3.3.1. Thực trạng tái cơ cấu ngành hàng thủy sản xuất khẩu của Việt Nam dựa trên các liên kết dọc

3.3.2. Thực trạng tái cơ cấu ngành hàng thủy sản xuất khẩu của Việt Nam dựa trên các liên kết ngang của chuỗi giá trị

3.4. Các nhân tố tác động đến tái cơ cấu ngành hàng thủy sản xuất khẩu Việt Nam để tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu

3.4.1. Kết quả phân tích thống kê mô tả đối với đối tượng khảo sát

3.4.2. Kiểm định thống kê mô tả với các biến quan sát

3.4.3. Kiểm định độ tin cậy thang đo

3.4.4. Phân tích nhân tố khám phá (EFA)

3.4.5. Phân tích tương quan

3.4.6. Phân tích hồi quy

3.4.7. Kiểm định sự khác biệt giữa đặc điểm của doanh nghiệp và thị trường đối với hoạt động tái cơ cấu ngành thuỷ sản và nâng cao giá trị gia tăng

3.5. Tổng hợp kết quả đánh giá các nhân tố ảnh hưởng đến tái cơ cấu ngành hàng thủy sản xuất khẩu Việt Nam để tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu

3.6. Đánh giá thực trạng tái cơ cấu ngành hàng thủy sản xuất khẩu Việt Nam để tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu

3.6.1. Kết quả đạt được trong tái cơ cấu ngành hàng thủy sản Việt Nam xuất khẩu để tham gia chuỗi giá trị toàn cầu

3.6.2. Những tồn tại trong tái cơ cấu ngành hàng thủy sản xuất khẩu Việt Nam để tham gia chuỗi giá trị thủy sản toàn cầu

3.6.2.1. Nguyên nhân của những tồn tại

4. CHƯƠNG 4: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN TÁI CƠ CẤU NGÀNH HÀNG THUỶ SẢN XUẤT KHẨU ĐỂ THAM GIA VÀO CHUỖI GIÁ TRỊ TOÀN CẦU

4.1. Quan điểm và định hướng tái cơ cấu ngành hàng thủy sản xuất khẩu để tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu

4.1.1. Quan điểm tái cơ cấu ngành hàng thủy sản xuất khẩu

4.1.2. Định hướng tái cơ cấu ngành hàng thủy sản xuất khẩu dựa trên chuỗi giá trị toàn cầu

4.2. Giải pháp hoàn thiện tái cơ cấu ngành hàng thủy sản xuất khẩu nhằm tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu

4.2.1. Giải pháp tái cơ cấu tham gia các hoạt động cơ sở

4.2.2. Giải pháp tái cơ cấu ngành hàng thủy sản xuất khẩu dựa trên các hoạt động hỗ trợ

4.3. Nguồn lực và kiến nghị nhằm tái cơ cấu ngành hàng thủy sản xuất khẩu để tham vào chuỗi giá trị toàn cầu

4.3.1. Nguồn lực cho tái cơ cấu ngành hàng thủy sản xuất khẩu

4.3.2. Những kiến nghị nhằm thúc đẩy tái cơ cấu ngành hàng thủy sản xuất khẩu để tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu

DANH MỤC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC

TÀI LIỆU THAM KHẢO

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

DANH MỤC BẢNG

DANH MỤC BIỂU ĐỒ

DANH MỤC HÌNH

I. Tổng Quan Về Tái Cơ Cấu Ngành Thủy Sản Xuất Khẩu Việt Nam

Ngành thủy sản Việt Nam đã có những bước tiến đáng kể trong việc tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu. Với lợi thế về nguồn tài nguyên phong phú và vị trí địa lý thuận lợi, ngành này đã trở thành một trong những lĩnh vực chủ lực trong xuất khẩu. Tuy nhiên, để duy trì và phát triển bền vững, việc tái cơ cấu ngành thủy sản là điều cần thiết. Tái cơ cấu không chỉ giúp nâng cao giá trị gia tăng mà còn tạo ra cơ hội mới cho các doanh nghiệp trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu.

1.1. Tình Hình Ngành Thủy Sản Việt Nam Hiện Nay

Ngành thủy sản Việt Nam hiện đang đứng thứ ba thế giới về sản lượng nuôi trồng. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức trong việc nâng cao chất lượng sản phẩm và đáp ứng yêu cầu của thị trường quốc tế.

1.2. Vai Trò Của Tái Cơ Cấu Ngành Thủy Sản

Tái cơ cấu ngành thủy sản không chỉ giúp nâng cao giá trị gia tăng mà còn tạo ra sự liên kết chặt chẽ giữa các doanh nghiệp trong chuỗi cung ứng, từ đó tăng cường khả năng cạnh tranh.

II. Những Thách Thức Trong Tái Cơ Cấu Ngành Thủy Sản Xuất Khẩu

Ngành thủy sản Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức trong quá trình tái cơ cấu. Sự cạnh tranh từ các nước khác, yêu cầu khắt khe về chất lượng và an toàn thực phẩm, cùng với những rào cản kỹ thuật là những vấn đề cần được giải quyết. Đặc biệt, việc thiếu liên kết giữa các doanh nghiệp trong ngành đã làm giảm khả năng tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu.

2.1. Cạnh Tranh Từ Các Nước Khác

Việt Nam đang phải cạnh tranh với các nước như Ecuador và Ấn Độ trong lĩnh vực xuất khẩu tôm, điều này tạo ra áp lực lớn cho các doanh nghiệp trong nước.

2.2. Rào Cản Kỹ Thuật Và Quy Định

Các quy định về an toàn thực phẩm và chất lượng sản phẩm ngày càng nghiêm ngặt, đòi hỏi các doanh nghiệp phải đầu tư nhiều hơn vào công nghệ và quy trình sản xuất.

III. Phương Pháp Tái Cơ Cấu Ngành Thủy Sản Để Tham Gia Chuỗi Giá Trị Toàn Cầu

Để tham gia hiệu quả vào chuỗi giá trị toàn cầu, ngành thủy sản cần áp dụng các phương pháp tái cơ cấu hợp lý. Điều này bao gồm việc cải thiện công nghệ chế biến, nâng cao chất lượng sản phẩm và xây dựng các liên kết chặt chẽ giữa các doanh nghiệp trong ngành.

3.1. Cải Thiện Công Nghệ Chế Biến

Đầu tư vào công nghệ chế biến hiện đại sẽ giúp nâng cao chất lượng sản phẩm và giảm thiểu lãng phí trong quá trình sản xuất.

3.2. Xây Dựng Liên Kết Giữa Các Doanh Nghiệp

Tạo ra các liên kết chặt chẽ giữa các doanh nghiệp trong ngành sẽ giúp tối ưu hóa quy trình sản xuất và nâng cao khả năng cạnh tranh.

IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Của Tái Cơ Cấu Ngành Thủy Sản

Việc tái cơ cấu ngành thủy sản đã mang lại nhiều kết quả tích cực. Nhiều doanh nghiệp đã áp dụng các phương pháp mới trong sản xuất và chế biến, từ đó nâng cao giá trị gia tăng cho sản phẩm. Các kết quả nghiên cứu cho thấy rằng việc cải thiện chất lượng sản phẩm đã giúp tăng trưởng kim ngạch xuất khẩu.

4.1. Kết Quả Nghiên Cứu Về Tái Cơ Cấu

Nghiên cứu cho thấy rằng các doanh nghiệp áp dụng công nghệ mới đã tăng trưởng kim ngạch xuất khẩu lên đến 20% trong năm qua.

4.2. Các Mô Hình Thành Công Trong Ngành

Một số doanh nghiệp đã thành công trong việc xây dựng thương hiệu và nâng cao giá trị sản phẩm, từ đó tạo ra lợi thế cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

V. Kết Luận Về Tương Lai Ngành Thủy Sản Việt Nam

Tương lai của ngành thủy sản Việt Nam phụ thuộc vào khả năng tái cơ cấu và tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu. Việc nâng cao chất lượng sản phẩm, cải thiện công nghệ và xây dựng liên kết giữa các doanh nghiệp sẽ là những yếu tố quyết định cho sự phát triển bền vững của ngành. Ngành thủy sản cần phải chủ động thích ứng với những thay đổi của thị trường và yêu cầu của người tiêu dùng.

5.1. Định Hướng Phát Triển Ngành Thủy Sản

Ngành thủy sản cần xác định rõ các mục tiêu phát triển bền vững và nâng cao giá trị gia tăng cho sản phẩm.

5.2. Cơ Hội Và Thách Thức Trong Tương Lai

Mặc dù có nhiều cơ hội từ thị trường quốc tế, ngành thủy sản cũng phải đối mặt với nhiều thách thức từ cạnh tranh và yêu cầu chất lượng ngày càng cao.