Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ trên toàn cầu, ngành du lịch Việt Nam, đặc biệt là các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ lữ hành nội địa tại Hà Nội, đang đối mặt với nhiều thách thức và cơ hội. Theo ước tính của Hội đồng Du lịch và Lữ hành Thế giới (WWTC) năm 2021, cứ 4 việc làm trên toàn thế giới thì có 1 việc làm liên quan đến du lịch, tạo ra khoảng 334 triệu việc làm và đóng góp 9,2 nghìn tỷ USD vào GDP toàn cầu. Luận văn này tập trung nghiên cứu ảnh hưởng của chuyển đổi số đến kết quả hoạt động của các doanh nghiệp lữ hành nội địa tại Hà Nội, một vấn đề cấp thiết nhằm đưa ra các cơ sở lý luận và khuyến nghị thực tiễn. Mục tiêu nghiên cứu là đánh giá tác động của chuyển đổi số đến doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ lữ hành nội địa tại Hà Nội, làm rõ cơ sở lý luận, thực trạng và đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả chuyển đổi số. Phạm vi nghiên cứu giới hạn trong các doanh nghiệp lữ hành nội địa tại Hà Nội, sử dụng dữ liệu từ năm 2015-2022 để xây dựng cơ sở lý luận và khảo sát thực tế từ tháng 3/2022 đến tháng 7/2022. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc giúp các doanh nghiệp lữ hành nội địa tại Hà Nội nâng cao hiệu quả hoạt động và đóng góp vào sự phát triển chung của ngành du lịch Việt Nam.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn áp dụng khung lý thuyết về chuyển đổi số dựa trên ba giai đoạn chính: số hóa dữ liệu (digitization), số hóa quy trình (digitalization), và chuyển đổi số (digital transformation). Số hóa dữ liệu là mã hóa thông tin tương tự thành định dạng kỹ thuật số, tạo nền tảng cho các giai đoạn sau. Số hóa quy trình sử dụng công nghệ thông tin để thay đổi các quy trình kinh doanh hiện có, tối ưu hóa hoạt động và nâng cao trải nghiệm khách hàng. Chuyển đổi số là giai đoạn chuyển đổi hoàn thiện, dẫn đến sự phát triển của các mô hình kinh doanh mới. Các khái niệm chính được sử dụng trong luận văn bao gồm: Chuyển đổi số, kết quả hoạt động, kết quả vận hành và kết quả thị trường. Các lý thuyết về kết quả hoạt động của doanh nghiệp được nghiên cứu và phân tích từ các góc độ khác nhau, bao gồm cả các chỉ số tài chính và phi tài chính.

Phương pháp nghiên cứu

Luận văn sử dụng kết hợp phương pháp nghiên cứu định tính và định lượng. Nghiên cứu định tính được sử dụng để bổ sung và phát triển thang đo chuyển đổi số của doanh nghiệp. Nghiên cứu định lượng được sử dụng để lượng hóa các mối quan hệ trong mô hình nghiên cứu thông qua thống kê mô tả. Nguồn dữ liệu chủ yếu là dữ liệu sơ cấp thu thập thông qua khảo sát 167 doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ lữ hành nội địa tại Hà Nội từ tháng 3/2022 đến tháng 7/2022. Cỡ mẫu cuối cùng là 134 phiếu khảo sát hợp lệ. Phương pháp chọn mẫu là chọn mẫu thuận tiện, tiếp cận các doanh nghiệp có hoạt động lữ hành nội địa tại Hà Nội. Các phương pháp phân tích dữ liệu bao gồm: phân tích độ tin cậy Cronbach’s Alpha, phân tích tương quan, phân tích hồi quy tuyến tính, và phân tích nhân tố khám phá (EFA) trên phần mềm SPSS 20. Việc lựa chọn phương pháp phân tích này nhằm đánh giá độ tin cậy của thang đo, xác định mối tương quan giữa các biến và kiểm định tác động của chuyển đổi số đến kết quả hoạt động của doanh nghiệp.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

Kết quả nghiên cứu cho thấy có 78 doanh nghiệp (58,2%) có quy mô dưới 10 nhân sự, và 56 doanh nghiệp (41,8%) có quy mô từ 10-50 nhân sự. Các công nghệ số được sử dụng phổ biến bao gồm: số hóa dữ liệu (99,3%), văn phòng không giấy tờ (95,5%), phần mềm kế toán/quản lý bán hàng (97%), hóa đơn điện tử (93,3%), email (100%), và digital marketing (97,8%). Các công nghệ ít được sử dụng hơn là thiết bị IoT (2,2%), trí tuệ nhân tạo (1,5%) và các ứng dụng tự động hóa quy trình (3,7%). Kết quả phân tích hồi quy cho thấy chuyển đổi số có tác động thuận chiều đến kết quả vận hành (hệ số hồi quy chuẩn hóa là 0,643) và kết quả thị trường (hệ số hồi quy chuẩn hóa là 0,686) của doanh nghiệp lữ hành nội địa tại Hà Nội. Cụ thể, chuyên đổi số có tác động mạnh hơn một chút tới kết quả thị trường so với kết quả vận hành trong tổng thể kết quả hoạt động của doanh nghiệp.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu phù hợp với các nghiên cứu trước đây về tác động tích cực của chuyển đổi số đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Việc áp dụng các công nghệ số giúp các doanh nghiệp lữ hành nội địa tại Hà Nội tinh gọn hệ thống quản lý dữ liệu, giảm chi phí vận hành và nâng cao hiệu quả tương tác với khách hàng. So với các doanh nghiệp truyền thống, các doanh nghiệp lữ hành đã chuyển đổi số có lợi thế cạnh tranh lớn hơn về doanh số, thị phần và tốc độ tăng trưởng doanh thu. Việc sử dụng phần mềm Chat-bot giúp giải phóng nguồn nhân lực của bộ phận chăm sóc khách hàng. Ngoài ra, việc tinh gọn hệ thống vận hành giúp doanh nghiệp có nhiều dư địa hơn để phát triển sản phẩm và nâng cao trải nghiệm của khách hàng.

Đề xuất và khuyến nghị

Để nâng cao kết quả vận hành, các doanh nghiệp nên: (1) Bắt đầu sớm quá trình số hóa dữ liệu; (2) Triển khai các phần mềm khai thác dữ liệu như phần mềm kế toán điện tử, quản lý nhân sự, quản lý bán hàng và quản lý nội bộ tích hợp; (3) Ứng dụng mạnh mẽ các phần mềm giao tiếp nội bộ như công cụ họp trực tuyến, chữ ký điện tử, báo cáo trực tuyến; (4) Nghiên cứu các ứng dụng và công nghệ số để tự động hóa các quy trình, tinh gọn bộ máy nhân sự. Để nâng cao kết quả thị trường, các doanh nghiệp nên: (1) Tăng cường triển khai các kênh giao tiếp và tương tác với khách hàng thông qua mạng xã hội và phần mềm quản lý dữ liệu khách hàng; (2) Tạo ra các trải nghiệm dịch vụ tốt hơn cho du khách bằng cách đầu tư vào các sản phẩm truyền thông và quảng bá; (3) Tăng cường sử dụng mạng xã hội và các nền tảng kinh doanh trực tuyến thay thế cho phương thức quảng cáo truyền thống. Để nâng cao hiệu quả chuyển đổi số, các doanh nghiệp nên: (1) Hiểu rõ chuyển đổi số trước khi thực hiện; (2) Xác định đúng tư duy về chuyển đổi số; (3) Liên tục cập nhật kiến thức mới và các nền tảng công nghệ mới; (4) Đào tạo và huấn luyện nhân sự về các chương trình chuyển đổi số; (5) Tham vấn các cơ sở nghiên cứu và cơ quan quản lý nhà nước.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Nhà quản lý doanh nghiệp lữ hành: Luận văn cung cấp cái nhìn tổng quan về chuyển đổi số và tác động của nó đến kết quả hoạt động, giúp nhà quản lý hoạch định chiến lược và đưa ra quyết định đầu tư phù hợp. Ví dụ, các doanh nghiệp có thể sử dụng kết quả nghiên cứu để đánh giá hiệu quả của các công nghệ số hiện tại và xác định các lĩnh vực cần cải thiện.
  2. Nhà nghiên cứu và học giả: Luận văn đóng góp vào cơ sở lý luận về chuyển đổi số trong ngành du lịch, cung cấp các thang đo và mô hình nghiên cứu có thể sử dụng trong các nghiên cứu tiếp theo. Các nhà nghiên cứu có thể sử dụng luận văn để khám phá các khía cạnh khác của chuyển đổi số, chẳng hạn như tác động của nó đến sự bền vững của doanh nghiệp.
  3. Cơ quan quản lý nhà nước: Luận văn cung cấp thông tin về thực trạng chuyển đổi số trong các doanh nghiệp lữ hành nội địa, giúp cơ quan quản lý nhà nước xây dựng các chính sách hỗ trợ và khuyến khích chuyển đổi số. Ví dụ, cơ quan quản lý có thể sử dụng kết quả nghiên cứu để thiết kế các chương trình đào tạo và tư vấn cho doanh nghiệp.
  4. Các nhà cung cấp giải pháp công nghệ: Luận văn cung cấp thông tin về nhu cầu và thách thức của các doanh nghiệp lữ hành trong quá trình chuyển đổi số, giúp các nhà cung cấp giải pháp công nghệ phát triển các sản phẩm và dịch vụ phù hợp. Các nhà cung cấp có thể sử dụng luận văn để xác định các công nghệ có tiềm năng lớn trong ngành du lịch và phát triển các giải pháp sáng tạo.

Câu hỏi thường gặp

  1. Chuyển đổi số có thực sự cần thiết cho các doanh nghiệp lữ hành nội địa không? Chuyển đổi số là yếu tố sống còn trong bối cảnh hiện nay. Khách hàng ngày càng sử dụng các kênh trực tuyến để tìm kiếm và đặt dịch vụ du lịch. Nếu doanh nghiệp không chuyển đổi số, sẽ mất đi lợi thế cạnh tranh và khó có thể tồn tại và phát triển. Ví dụ, một doanh nghiệp không có website hoặc trang mạng xã hội sẽ khó tiếp cận được khách hàng tiềm năng so với một doanh nghiệp có sự hiện diện trực tuyến mạnh mẽ.
  2. Doanh nghiệp lữ hành nên bắt đầu chuyển đổi số từ đâu? Nên bắt đầu từ việc số hóa dữ liệu, sau đó triển khai các phần mềm quản lý và các kênh giao tiếp trực tuyến với khách hàng. Quan trọng nhất là thay đổi tư duy của lãnh đạo và nhân viên về vai trò của công nghệ trong hoạt động kinh doanh. Theo Cẩm nang Chuyển đổi số (2021) của Bộ Thông tin và Truyền thông, chuyển đổi số cần bắt nguồn từ tư duy số của bộ máy quản trị doanh nghiệp.
  3. Chi phí chuyển đổi số có cao không? Doanh nghiệp nhỏ có thể thực hiện được không? Chi phí chuyển đổi số có thể khác nhau tùy thuộc vào quy mô và mức độ phức tạp của dự án. Tuy nhiên, có nhiều giải pháp công nghệ phù hợp với ngân sách của doanh nghiệp nhỏ. Điều quan trọng là xác định rõ mục tiêu và lựa chọn các giải pháp phù hợp với nhu cầu thực tế. Ví dụ, doanh nghiệp có thể bắt đầu bằng việc sử dụng các công cụ miễn phí hoặc chi phí thấp như Google Analytics, Mailchimp và các nền tảng mạng xã hội.
  4. Làm thế nào để đo lường hiệu quả của chuyển đổi số? Hiệu quả của chuyển đổi số có thể được đo lường thông qua các chỉ số như doanh số bán hàng, thị phần, tốc độ tăng trưởng doanh thu, sự hài lòng của khách hàng, và hiệu quả hoạt động. Doanh nghiệp nên theo dõi các chỉ số này trước và sau khi triển khai các giải pháp chuyển đổi số để đánh giá tác động thực tế. Theo nghiên cứu của Martinez-Caro và cộng sự (2020), cần phân tích mối quan hệ của 4 yếu tố: Văn hoá doanh nghiệp số, Số hoá kinh doanh, Giá trị công nghệ thông tin và Kết quả hoạt động doanh nghiệp.
  5. Chuyển đổi số có thể giúp doanh nghiệp lữ hành đối phó với các khủng hoảng như đại dịch COVID-19 như thế nào? Chuyển đổi số giúp doanh nghiệp linh hoạt hơn và có khả năng thích ứng nhanh chóng với các thay đổi của thị trường. Trong thời kỳ đại dịch, các doanh nghiệp đã chuyển đổi số có thể chuyển sang bán hàng trực tuyến, cung cấp các dịch vụ ảo, và tương tác với khách hàng thông qua các kênh trực tuyến. Theo báo cáo của Bộ Thông tin và Truyền thông (2021), chuyển đổi số giúp doanh nghiệp duy trì hoạt động và giảm thiểu thiệt hại trong thời kỳ khủng hoảng.

Kết luận

  • Luận văn đã làm rõ cơ sở lý thuyết về chuyển đổi số và tác động của nó đến kết quả hoạt động của các doanh nghiệp lữ hành nội địa tại Hà Nội.
  • Kết quả nghiên cứu cho thấy chuyển đổi số có tác động tích cực đến cả kết quả vận hành và kết quả thị trường của doanh nghiệp.
  • Việc áp dụng các công nghệ số giúp doanh nghiệp tinh gọn hệ thống quản lý, giảm chi phí và nâng cao hiệu quả tương tác với khách hàng.
  • Cần có sự thay đổi tư duy và nhận thức về vai trò của công nghệ trong hoạt động kinh doanh để chuyển đổi số thành công.
  • Các khuyến nghị và giải pháp được đề xuất trong luận văn có thể giúp các doanh nghiệp lữ hành nội địa nâng cao hiệu quả hoạt động và tăng cường khả năng cạnh tranh.

Timeline next steps: Các nghiên cứu tiếp theo nên tập trung vào việc đánh giá tác động của chuyển đổi số đến sự bền vững và khả năng phục hồi của doanh nghiệp, cũng như khám phá các mô hình kinh doanh mới dựa trên nền tảng công nghệ số.

Call-to-action: Các doanh nghiệp lữ hành nội địa nên chủ động tìm hiểu và áp dụng các giải pháp chuyển đổi số để nâng cao hiệu quả hoạt động và đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của khách hàng.