Nghiên cứu so sánh tư tưởng chính trị của Lê Quý Đôn và Jeong Yak Yong trong luận án tiến sĩ triết học

• Tác giả: Kim Sang Ho
• Người hướng dẫn: PGS. Lê Thị Lan
• Trường học: Học viện Khoa học Xã hội
• Chuyên ngành: Triết học
• Đề tài: Nghiên cứu so sánh tư tưởng chính trị của Lê Quý Đôn và Jeong Yak Yong
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ triết học
• Năm xuất bản: 2020
• Địa điểm: Hà Nội

• MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU
• 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu về Lê Quý Đôn
• 1.2. Tổng quan tình hình nghiên cứu về Jeong Yak Yong
• 1.3. Kết luận chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: BỐI CẢNH CHÍNH TRỊ, XÃ HỘI, TƢ TƢỞNG THỜI LÊ QUÝ ĐÔN VÀ JEONG YAK YONG
• 2.1. Bối cảnh chính trị, xã hội, tư tưởng thời đại Lê Quý Đôn
• 2.2. Bối cảnh chính trị - xã hội
• 2.3. Bối cảnh chính trị, xã hội, tư tưởng thời đại Jeong Yak Yong
• 2.4. Bối cảnh chính trị - xã hội
• 2.5. Những điểm tương đồng và khác biệt về bối cảnh chính trị, xã hội, tư tưởng thời Lê Quý Đôn và Jeong Yak Yong
• 2.6. Kết luận chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: TƢ TƢỞNG CHÍNH TRỊ CỦA LÊ QUÝ ĐÔN VÀ JEONG YAK YONG
• 3.1. Tư tưởng chính trị của Lê Quý Đôn
• 3.2. Tư tưởng về nguồn gốc, bản chất của chính trị
• 3.3. Tư tưởng về vương đạo, bá đạo và quan điểm trị đạo dung hoà
• 3.4. Tư tưởng về vai trò của các thành phần trong cơ cấu quyền lực xã hội
• 3.5. Tư tưởng chính trị của Jeong Yak Yong
• 3.6. Tư tưởng về nguồn gốc và bản chất của chính trị hay cách luận giải của Jeong Yak Yong về Thiên mệnh
• 3.7. Tư tưởng về vương đạo
• 3.8. Tư tưởng về Đế mệnh và hầu đới hay phương thức hình thành quyền lực chính trị
• 3.9. Kết luận chương 3
• 4. CHƯƠNG 4: SỰ TƢƠNG ĐỒNG, KHÁC BIỆT VÀ NHỮNG ĐÓNG GÓP TRONG TƢ TƢỞNG CHÍNH TRỊ CỦA LÊ QUÝ ĐÔN VÀ JEONG YAK YONG
• 4.1. Một số khía cạnh tương đồng và khác biệt trong tư tưởng chính trị của Lê Quý Đôn và Jeong Yak Yong
• 4.2. Mối quan hệ giữa chính trị và tu dưỡng
• 4.3. Quan niệm thiên mệnh và các vấn đề về quyền chính trị
• 4.4. Vương đạo và bá đạo, đức trị và pháp luật
• 4.5. Vai trò của dân chúng trong cơ cấu quyền lực
• 4.6. Đóng góp của Lê Quý Đôn và Jeong Yak Yong trong lịch sử tư tưởng chính trị Việt Nam và Hàn Quốc
• 4.7. Một số đóng góp của tư tưởng chính trị Lê Quý Đôn trong lịch sử tư tưởng Việt Nam
• 4.8. Một số đóng góp của tư tưởng chính trị Jeong Yak Yong trong lịch sử tư tưởng Hàn Quốc
• 4.9. Kết luận chương 4
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ CÓ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng quan tư tưởng chính trị Lê Quý Đôn và Jeong Yak Yong

Luận án tiến sĩ triết học này tập trung vào việc so sánh tư tưởng chính trị của hai nhà Nho học tiêu biểu là Lê Quý Đôn (Việt Nam) và Jeong Yak Yong (Hàn Quốc). Cả hai đều sống trong thời kỳ phong kiến, nơi Nho giáo đóng vai trò chủ đạo trong đời sống chính trị và tinh thần. Lê Quý Đôn được biết đến với tư tưởng vương đạo và bá đạo, trong khi Jeong Yak Yong nổi bật với tư tưởng cải cách và dân chủ. Luận án nhấn mạnh sự tương đồng và khác biệt trong tư tưởng của hai nhà tư tưởng, đồng thời phân tích ảnh hưởng của họ đối với chính trị Việt Nam và chính trị Hàn Quốc.

1.1. Bối cảnh lịch sử và xã hội

Lê Quý Đôn sống trong thời kỳ Hậu Lê, khi Việt Nam bị chia cắt giữa chúa Trịnh và chúa Nguyễn. Jeong Yak Yong hoạt động trong thời kỳ Joseon, khi Hàn Quốc đối mặt với những bất ổn chính trị và xã hội. Cả hai đều chịu ảnh hưởng sâu sắc từ Nho giáo, nhưng cách tiếp cận của họ khác biệt. Lê Quý Đôn tập trung vào tư tưởng triết học cổ điển, trong khi Jeong Yak Yong hướng đến tư tưởng cải cách và thực tiễn.

1.2. Tư tưởng chính trị cốt lõi

Lê Quý Đôn đề cao vương đạo và đức trị, coi trọng vai trò của nhà vua trong việc trị quốc. Ông cũng nhấn mạnh sự hài hòa giữa pháp luật và đạo đức. Jeong Yak Yong lại tập trung vào thiên mệnh và đế mệnh, cho rằng quyền lực chính trị phải xuất phát từ sự ủng hộ của dân chúng. Ông cũng là người tiên phong trong việc đề xuất các cải cách xã hội và kinh tế.

II. So sánh tư tưởng chính trị của Lê Quý Đôn và Jeong Yak Yong

Luận án đưa ra sự so sánh chi tiết giữa tư tưởng chính trị của Lê Quý Đôn và Jeong Yak Yong. Cả hai đều chịu ảnh hưởng từ Nho giáo, nhưng cách tiếp cận của họ có nhiều điểm khác biệt. Lê Quý Đôn tập trung vào tư tưởng cổ điển, trong khi Jeong Yak Yong hướng đến tư tưởng cải cách và thực tiễn. Sự khác biệt này phản ánh bối cảnh chính trị và xã hội của mỗi quốc gia.

2.1. Tương đồng trong tư tưởng

Cả Lê Quý Đôn và Jeong Yak Yong đều coi trọng đạo đức và tu dưỡng trong chính trị. Họ đều tin rằng nhà cầm quyền phải lấy đức trị làm nền tảng. Ngoài ra, cả hai đều nhấn mạnh vai trò của dân chúng trong việc duy trì ổn định xã hội.

2.2. Khác biệt trong tư tưởng

Lê Quý Đôn tập trung vào vương đạo và bá đạo, coi trọng vai trò của nhà vua. Jeong Yak Yong lại đề cao thiên mệnh và đế mệnh, cho rằng quyền lực phải xuất phát từ sự ủng hộ của dân chúng. Ông cũng là người tiên phong trong việc đề xuất các cải cách xã hội và kinh tế.

III. Đóng góp của tư tưởng chính trị Lê Quý Đôn và Jeong Yak Yong

Luận án phân tích những đóng góp của tư tưởng chính trị của Lê Quý Đôn và Jeong Yak Yong đối với lịch sử tư tưởng của Việt Nam và Hàn Quốc. Lê Quý Đôn được coi là một trong những nhà tư tưởng lớn nhất của Việt Nam thời phong kiến, với những đóng góp quan trọng trong việc phát triển tư tưởng triết học và chính trị. Jeong Yak Yong được coi là nhà cải cách tiên phong của Hàn Quốc, với những tư tưởng tiến bộ về dân chủ và cải cách xã hội.

3.1. Đóng góp của Lê Quý Đôn

Lê Quý Đôn đã để lại một di sản đồ sộ về tư tưởng chính trị và triết học. Ông là người tiên phong trong việc kết hợp Nho giáo với các yếu tố bản địa của Việt Nam. Những tác phẩm của ông như Phủ biên tạp lục và Kiến văn tiểu lục đã trở thành nguồn tư liệu quý giá cho các nghiên cứu sau này.

3.2. Đóng góp của Jeong Yak Yong

Jeong Yak Yong được coi là nhà cải cách tiên phong của Hàn Quốc. Ông đã đề xuất nhiều cải cách về kinh tế, xã hội và chính trị, nhằm cải thiện đời sống của người dân. Những tư tưởng của ông về dân chủ và thiên mệnh đã có ảnh hưởng sâu sắc đến lịch sử tư tưởng Hàn Quốc.