Tổng quan nghiên cứu

Công tác dân vận của Đảng luôn giữ vai trò then chốt trong sự nghiệp cách mạng và phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam. Tại huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định, với dân số khoảng 117.135 người năm 2022, công tác dân vận được xem là thước đo sự đồng thuận và sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc. Nghiên cứu tập trung vào giai đoạn 2015-2022 nhằm đánh giá thực trạng, chỉ ra những thành công và hạn chế trong công tác dân vận của Đảng bộ huyện Tây Sơn, đồng thời đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác này trong bối cảnh hội nhập quốc tế và phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Mục tiêu nghiên cứu là làm rõ cơ sở lý luận, đánh giá thực trạng công tác dân vận, từ đó đề xuất định hướng và giải pháp phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả công tác dân vận của Đảng bộ huyện Tây Sơn. Phạm vi nghiên cứu bao gồm toàn bộ huyện Tây Sơn với 15 đơn vị hành chính, trong đó có 1 thị trấn và 14 xã, đặc biệt chú trọng vùng đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống tại xã Vĩnh An. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc củng cố mối quan hệ giữa Đảng và nhân dân, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh và xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh tại địa phương.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm, đường lối của Đảng Cộng sản Việt Nam về công tác dân vận. Hai lý thuyết trọng tâm được áp dụng là:

  • Lý thuyết về công tác dân vận của Đảng: Nhấn mạnh vai trò của công tác dân vận trong việc vận động, thuyết phục, tập hợp nhân dân thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, góp phần xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

  • Lý thuyết về mối quan hệ giữa Đảng và nhân dân: Xác định công tác dân vận là cầu nối quan trọng giữa Đảng, Nhà nước và nhân dân, tạo sự đồng thuận xã hội và phát huy quyền làm chủ của nhân dân.

Các khái niệm chính bao gồm: dân vận, công tác dân vận, chủ thể công tác dân vận (Đảng bộ huyện, Ban Dân vận, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội), đối tượng công tác dân vận (toàn thể cán bộ, đảng viên và nhân dân), nội dung công tác dân vận (xây dựng chương trình, tuyên truyền, chăm lo lợi ích nhân dân, kiểm tra giám sát), và phương thức dân vận (tuyên truyền, gương mẫu, kiểm tra giám sát).

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp tổng hợp, kết hợp giữa chủ nghĩa duy vật biện chứng và duy vật lịch sử, cùng các phương pháp nghiên cứu chính trị học như phân tích lịch sử, thống kê và tổng hợp. Cỡ mẫu nghiên cứu bao gồm các báo cáo của Huyện ủy Tây Sơn, Ban Dân vận huyện từ năm 2015 đến 2022, các văn bản chỉ đạo, nghị quyết, cùng khảo sát thực tế tại các xã, đặc biệt là xã Vĩnh An.

Phương pháp chọn mẫu là phương pháp chọn mẫu phi xác suất, tập trung vào các đơn vị hành chính và các tổ chức chính trị - xã hội có vai trò trong công tác dân vận. Phân tích dữ liệu được thực hiện bằng phương pháp định tính và định lượng, sử dụng số liệu thống kê về kinh tế - xã hội, dân số, các kết quả thực hiện chương trình dân vận, các báo cáo sơ kết, tổng kết công tác dân vận.

Timeline nghiên cứu kéo dài từ năm 2015 đến năm 2022, tập trung đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp trong giai đoạn này, phù hợp với các chính sách, nghị quyết của Đảng và Nhà nước về công tác dân vận.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Xây dựng chương trình, kế hoạch công tác dân vận: Đảng bộ huyện Tây Sơn đã xây dựng và triển khai nhiều chương trình, kế hoạch công tác dân vận phù hợp với tình hình thực tế địa phương. Trong giai đoạn 2015-2022, hàng loạt văn bản chỉ đạo, công văn, kế hoạch được ban hành, như Chỉ thị số 21-CT/HU năm 2019, Quyết định số 480-QĐ/HU năm 2018, góp phần định hướng hoạt động dân vận. Tỷ lệ các xã đạt chuẩn nông thôn mới tăng lên, với 12/13 xã đạt chuẩn và 2 xã đạt chuẩn nâng cao.

  2. Tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức cho nhân dân: Công tác tuyên truyền được thực hiện đa dạng, thu hút đông đảo nhân dân tham gia. Cuộc thi “Tìm hiểu lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam” thu hút hơn 800 bài dự thi, góp phần nâng cao nhận thức chính trị. Các phong trào thi đua yêu nước và các cuộc vận động do Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể phát động đã tạo sự đồng thuận xã hội, góp phần phát triển kinh tế - xã hội và giữ vững an ninh trật tự.

  3. Chăm lo lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân: Các chính sách dân tộc, an sinh xã hội được triển khai hiệu quả, đặc biệt tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số xã Vĩnh An. Tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 4,82% vào cuối năm 2022. Hệ thống kết cấu hạ tầng vùng đồng bào dân tộc thiểu số được cải thiện rõ rệt với 100% làng có điện, 88% tuyến đường liên làng bê tông hóa. Các mô hình dân vận quản lý bảo vệ rừng cộng đồng được xây dựng và phát huy hiệu quả.

  4. Kiểm tra, giám sát và sơ kết công tác dân vận: Ban Thường vụ Huyện ủy đã tổ chức nhiều cuộc kiểm tra, giám sát việc thực hiện các nghị quyết, chỉ thị về công tác dân vận tại các xã, thị trấn và các cơ quan, đơn vị. Qua đó, phát hiện và xử lý kịp thời các hạn chế, góp phần nâng cao hiệu quả công tác dân vận.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy công tác dân vận của Đảng bộ huyện Tây Sơn đã có nhiều chuyển biến tích cực, góp phần quan trọng vào phát triển kinh tế - xã hội và củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước. Việc xây dựng chương trình, kế hoạch công tác dân vận sát thực tế đã tạo điều kiện thuận lợi cho việc triển khai các hoạt động dân vận hiệu quả.

So với các huyện lân cận như Tuy Phước và Phù Cát, Tây Sơn có những điểm tương đồng về việc phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội trong công tác dân vận, tuy nhiên còn tồn tại một số hạn chế như tốc độ phát triển kinh tế chưa tương xứng với tiềm năng, công tác nắm bắt dư luận xã hội chưa kịp thời, và một số vấn đề an ninh nông thôn còn diễn biến phức tạp.

Việc tập trung chăm lo lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân, đặc biệt là vùng đồng bào dân tộc thiểu số, đã góp phần giảm nghèo bền vững và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần. Các mô hình dân vận khéo và phong trào thi đua yêu nước được nhân rộng đã tạo sức lan tỏa tích cực trong cộng đồng.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ thể hiện tỷ lệ xã đạt chuẩn nông thôn mới qua các năm, bảng thống kê số lượng các cuộc kiểm tra, giám sát và số liệu giảm nghèo, cũng như biểu đồ thể hiện mức độ tham gia của nhân dân vào các phong trào thi đua.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục chính trị tư tưởng: Đẩy mạnh các hình thức tuyên truyền đa dạng, phù hợp với từng nhóm đối tượng, đặc biệt là vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Mục tiêu nâng cao nhận thức chính trị cho 100% cán bộ, đảng viên và nhân dân trong vòng 2 năm tới. Chủ thể thực hiện là Ban Dân vận huyện, Ban Tuyên giáo và các tổ chức chính trị - xã hội.

  2. Nâng cao chất lượng xây dựng và triển khai chương trình, kế hoạch dân vận: Định kỳ rà soát, đánh giá và điều chỉnh các chương trình, kế hoạch dân vận để phù hợp với tình hình thực tế, đảm bảo tính khả thi và hiệu quả. Thời gian thực hiện liên tục hàng năm, do Huyện ủy và Ban Dân vận chủ trì.

  3. Phát huy vai trò của cán bộ, đảng viên gương mẫu trong công tác dân vận: Tổ chức các lớp bồi dưỡng, tập huấn nâng cao năng lực, kỹ năng dân vận cho cán bộ, đảng viên, đặc biệt là người đứng đầu các cấp. Mục tiêu 100% cán bộ chủ chốt được đào tạo trong vòng 3 năm. Chủ thể thực hiện là Ban Tổ chức Huyện ủy phối hợp với Ban Dân vận.

  4. Tăng cường kiểm tra, giám sát và xử lý kịp thời các vấn đề phát sinh: Thiết lập hệ thống giám sát chặt chẽ, kịp thời phát hiện và xử lý các tồn tại, hạn chế trong công tác dân vận. Thực hiện ít nhất 20 cuộc kiểm tra, giám sát mỗi năm. Chủ thể thực hiện là Ban Thường vụ Huyện ủy, Ban Dân vận và các cơ quan liên quan.

  5. Đẩy mạnh chăm lo lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân, đặc biệt vùng đồng bào dân tộc thiểu số: Tăng cường đầu tư cơ sở hạ tầng, hỗ trợ phát triển sản xuất, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần. Mục tiêu giảm tỷ lệ hộ nghèo dưới 3% trong 5 năm tới. Chủ thể thực hiện là Ủy ban nhân dân huyện phối hợp với các ban ngành, đoàn thể.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cán bộ, đảng viên và lãnh đạo các cấp huyện Tây Sơn: Nghiên cứu giúp nâng cao nhận thức và kỹ năng thực hiện công tác dân vận, từ đó tăng cường hiệu quả lãnh đạo, chỉ đạo tại địa phương.

  2. Ban Dân vận các cấp và Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội: Tài liệu tham khảo để xây dựng kế hoạch, chương trình dân vận phù hợp, phát huy vai trò nòng cốt trong vận động quần chúng.

  3. Nhà nghiên cứu, giảng viên và sinh viên ngành Chính trị học, Quản lý nhà nước: Cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn về công tác dân vận, đặc biệt trong bối cảnh phát triển kinh tế - xã hội vùng trung du miền Trung.

  4. Các cơ quan quản lý nhà nước và tổ chức xã hội tại các địa phương có đặc điểm tương tự: Áp dụng các giải pháp, mô hình dân vận hiệu quả đã được nghiên cứu để nâng cao chất lượng công tác dân vận tại địa phương mình.

Câu hỏi thường gặp

  1. Công tác dân vận là gì và tại sao lại quan trọng?
    Công tác dân vận là hoạt động vận động, tuyên truyền, thuyết phục nhân dân thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng và chính sách pháp luật của Nhà nước. Đây là cầu nối quan trọng giữa Đảng và nhân dân, góp phần xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc và thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị.

  2. Những chủ thể nào tham gia công tác dân vận tại huyện Tây Sơn?
    Chủ thể chính là Đảng bộ huyện, Ban Dân vận, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội và toàn thể cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang và nhân dân trên địa bàn.

  3. Phương pháp nào được sử dụng để nâng cao hiệu quả công tác dân vận?
    Phương pháp chủ yếu gồm tuyên truyền, giáo dục, vận động, gương mẫu của cán bộ, đảng viên, kiểm tra, giám sát và chăm lo lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân. Việc kết hợp linh hoạt các phương pháp này giúp tạo sự đồng thuận và phát huy sức mạnh đại đoàn kết.

  4. Công tác dân vận đã góp phần gì vào phát triển kinh tế - xã hội huyện Tây Sơn?
    Công tác dân vận đã thúc đẩy phong trào thi đua yêu nước, vận động nhân dân tham gia xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần, góp phần giữ vững an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội.

  5. Làm thế nào để khắc phục những hạn chế trong công tác dân vận hiện nay?
    Cần tăng cường đào tạo, bồi dưỡng cán bộ làm công tác dân vận, nâng cao chất lượng tuyên truyền, xây dựng kế hoạch sát thực tế, tăng cường kiểm tra, giám sát và chú trọng chăm lo lợi ích nhân dân, đặc biệt vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Kết luận

  • Công tác dân vận của Đảng bộ huyện Tây Sơn trong giai đoạn 2015-2022 đã đạt nhiều kết quả tích cực, góp phần phát triển kinh tế - xã hội và củng cố niềm tin của nhân dân.
  • Việc xây dựng chương trình, kế hoạch và tổ chức thực hiện công tác dân vận được triển khai đồng bộ, phù hợp với đặc điểm địa phương.
  • Tuyên truyền, giáo dục và chăm lo lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân là những nội dung trọng tâm được chú trọng.
  • Cần tiếp tục nâng cao vai trò gương mẫu của cán bộ, đảng viên và tăng cường kiểm tra, giám sát để khắc phục hạn chế.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả công tác dân vận trong thời gian tới, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển của huyện Tây Sơn.

Next steps: Triển khai các giải pháp đề xuất, tổ chức đào tạo cán bộ dân vận, tăng cường giám sát và đánh giá định kỳ công tác dân vận.

Call to action: Các cấp ủy, tổ chức chính trị - xã hội và cán bộ, đảng viên cần chủ động, tích cực tham gia công tác dân vận để xây dựng huyện Tây Sơn ngày càng phát triển bền vững.