Quản Lý Xây Dựng Trường Trung Học Cơ Sở Đạt Chuẩn Quốc Gia Tại Huyện Kon Rẫy, Tỉnh Kon Tum

• Tác giả: Nguyễn Thị Bích Phượng
• Người hướng dẫn: PGS. Trần Xuân Bách
• Trường học: Đại học Đà Nẵng
• Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
• Đề tài: Quản Lý Xây Dựng Trường Trung Học Cơ Sở Đạt Chuẩn Quốc Gia Tại Huyện Kon Rẫy, Tỉnh Kon Tum
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Đà Nẵng

• LỜI CAM ĐOAN
• TRANG THÔNG TIN LUẬN VĂN THẠC SĨ
• QUẢN LÝ XÂY DỰNG TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
• INFORMATION PAGE OF MASTER THESIS
• THESIS INFORMATION PAGE
• MỤC LỤC
• DANH MỤC KÝ HIỆU VIẾT TẮT
• DANH MỤC CÁC BẢNG
• MỞ ĐẦU. MỞ ĐẦU
• 1.1. Lý do chọn đề tài
• 1.2. Mục đích nghiên cứu
• 1.3. Đối tượng, khách thể nghiên cứu và đối tượng khảo sát
• 1.4. Phạm vi nghiên cứu
• 1.5. Giả thuyết khoa học
• 1.6. Các nhiệm vụ nghiên cứu
• 1.7. Phương pháp nghiên cứu
• 1.8. Cấu trúc luận văn
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ QUẢN LÝ XÂY DỰNG TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ ĐẠT CHUẨN QUỐC GIA TẠI HUYỆN KON RẪY, TỈNH KON TUM
• 1.1. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu
• 1.2. Một số công trình nghiên cứu ở nước ngoài
• 1.3. Một số công trình nghiên cứu ở Việt Nam
• 1.4. Các khái niệm của đề tài
• 1.4.1. Quản lý; quản lý giáo dục; quản lý nhà trường
• 1.4.2. Trường trung học cơ sở đạt chuẩn quốc gia
• 1.4.3. Quản lý xây dựng trường trung học cơ sở đạt chuẩn quốc gia
• 1.4.4. Trường trung học cơ sở trong hệ thống giáo dục quốc dân
• 1.4.4.1. Vị trí trường trung học cơ sở trong hệ thống giáo dục quốc dân
• 1.4.4.2. Mục tiêu trường trung học cơ sở
• 1.4.5. Vấn đề xây dựng trường trung học cơ sở đạt chuẩn quốc gia
• 1.4.6. Xu thế thế giới về xây dựng trường trung học cơ sở đạt chuẩn
• 1.4.7. Cơ sở của việc xây dựng trường trung học cơ sở đạt chuẩn quốc gia
• 1.4.7.1. Khái quát về bộ tiêu chuẩn quốc gia dành cho trường trung học cơ sở
• 1.4.7.2. Tầm quan trọng của việc xây dựng trường trung học cơ sở đạt chuẩn quốc gia
• 1.4.8. Quản lý xây dựng trường trung học cơ sở đạt chuẩn quốc gia
• 1.4.8.1. Công tác quy hoạch mạng lưới trường trung học cơ sở đạt chuẩn quốc gia của huyện Kon Rẫy
• 1.4.8.2. Nội dung quản lý xây dựng trường trung học cơ sở đạt chuẩn quốc gia
• 1.4.8.3. Những yếu tố ảnh hưởng đến quản lý xây dựng trường trung học cơ sở đạt chuẩn quốc gia
• 1.4.8.3.1. Yếu tố chủ quan
• 1.4.8.3.2. Yếu tố khách quan
• 1.4.8.4. Các bản chỉ đạo các cấp về trường trung học cơ sở, trung học phổ thông đạt chuẩn quốc gia
• 1.5. Tiểu kết chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ XÂY DỰNG TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ ĐẠT CHUẨN QUỐC GIA TẠI HUYỆN KON RẪY, TỈNH KON TUM
• 2.1. Khái quát về địa bàn nghiên cứu và tình hình giáo dục huyện Kon Rẫy
• 2.2. Điều kiện tự nhiên và tình hình kinh tế - xã hội
• 2.3. Phương pháp và tổ chức nghiên cứu
• 2.3.1. Tổ chức nghiên cứu
• 2.3.2. Các phương pháp nghiên cứu
• 2.4. Thực trạng công tác xây dựng trường trung học cơ sở đạt chuẩn quốc gia tỉnh Kon Tum giai đoạn 2015 - 2020
• 2.5. Thực trạng mạng lưới các trường trung học cơ sở đạt chuẩn quốc gia huyện Kon Rẫy, tỉnh Kon Tum
• 2.6. Đánh giá các trường trung học cơ sở huyện Kon Rẫy, tỉnh Kon Tum giai đoạn 2015-2020 theo chuẩn quốc gia
• 2.7. Thực trạng quản lý xây dựng trung học cơ sở đạt chuẩn quốc gia tại huyện Kon Rẫy, tỉnh Kon Tum
• 2.8. Thực trạng nhận thức về quản lý xây dựng trường trung học cơ sở đạt chuẩn quốc gia tại huyện Kon Rẫy tỉnh Kon Tum
• 2.9. Thực trạng công tác quy hoạch mạng lưới trường trung học cơ sở đạt chuẩn quốc gia của huyện Kon Rẫy
• 2.10. Thực trạng quản lý xây dựng công tác tổ chức và quản lý nhà trường
• 2.11. Thực trạng quản lý xây dựng chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên và học sinh
• 2.12. Thực trạng quản lý xây dựng công tác đầu tư cơ sở vật chất- thiết bị dạy học
• 2.13. Thực trạng quản lý xây dựng quan hệ giữa nhà trường, gia đình và xã hội
• 2.14. Thực trạng quản lý xây dựng công tác hoạt động giáo dục và kết quả giáo dục
• 2.15. Đánh giá chung
• 2.16. Thách thức
• 2.17. Tiểu kết chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ XÂY DỰNG TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ ĐẠT CHUẨN QUỐC GIA TẠI HUYỆN KON RẪY, TỈNH KON TUM
• 3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp
• 3.1.1. Nguyên tắc tính hệ thống
• 3.1.2. Nguyên tắc tính phù hợp
• 3.1.3. Nguyên tắc tính hiệu quả của quản lý
• 3.1.4. Nguyên tắc tính kế thừa
• 3.2. Các biện pháp quản lý chủ yếu xây dựng trường trung học cơ sở đạt chuẩn quốc gia huyện Kon Rẫy
• 3.2.1. Biện pháp 1: Tuyên truyền nâng cao nhận thức của các cấp chính quyền, các đoàn thể xã hội, cán bộ quản lý giáo dục, đội ngũ giáo viên và phụ huynh học sinh
• 3.2.2. Biện pháp 2: Xây dựng và quản lý mạng lưới các trường trung học cơ sở đạt chuẩn quốc gia
• 3.2.3. Biện pháp 3: Công tác tổ chức và quản lý nhà trường
• 3.2.4. Biện pháp 4: Xây dựng chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên và học sinh
• 3.2.5. Biện pháp 5: Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất và trang thiết bị dạy học theo chuẩn
• 3.2.6. Biện pháp 6: Nâng cao hoạt động giáo dục và hiệu quả giáo dục
• 3.2.7. Biện pháp 7: Đẩy mạnh mối quan hệ giữa nhà trường, gia đình và xã hội
• 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp
• 3.4. Khảo nghiệm tính cấp thiết
• 3.4.1. Tổ chức khảo nghiệm tính cấp thiết của các biện pháp
• 3.4.2. Kết quả kiểm chứng tính cấp thiết và khả thi
• 3.5. Tiểu kết chương 3
• PHẦN KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Tổng Quan về Quản Lý Xây Dựng Trường THCS Đạt Chuẩn QG

Quản lý xây dựng trường THCS đạt chuẩn quốc gia là một nhiệm vụ then chốt trong việc nâng cao chất lượng giáo dục tại Việt Nam. Nó bao gồm việc lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra và điều chỉnh các hoạt động liên quan đến xây dựng, nâng cấp cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên, chương trình đào tạo và các nguồn lực khác để đáp ứng tiêu chuẩn quốc gia trường THCS. Công tác này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp quản lý giáo dục, chính quyền địa phương, nhà trường, gia đình và cộng đồng. Theo Nghị quyết số 29-NQ/TW, ngày 4/11/2013, đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa, dân chủ hóa, hội nhập quốc tế. Việc xây dựng trường chuẩn quốc gia là một bước đi quan trọng để hiện thực hóa mục tiêu này, đặc biệt ở những địa phương còn nhiều khó khăn như huyện Kon Rẫy, tỉnh Kon Tum.

1.1. Khái niệm quản lý xây dựng trường THCS đạt chuẩn quốc gia

Quản lý xây dựng trường THCS đạt chuẩn quốc gia là quá trình tác động có mục đích, có kế hoạch của chủ thể quản lý (Sở Giáo dục và Đào tạo, Phòng Giáo dục và Đào tạo, Ban Giám hiệu nhà trường) lên đối tượng quản lý (cơ sở vật chất, đội ngũ cán bộ, giáo viên, học sinh, hoạt động giáo dục) nhằm đạt được các tiêu chuẩn quốc gia do Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định. Quá trình này bao gồm các hoạt động như: lập kế hoạch, tổ chức thực hiện, kiểm tra đánh giá và điều chỉnh các hoạt động để đảm bảo đạt được mục tiêu đề ra. Nó đòi hỏi sự phối hợp đồng bộ giữa các yếu tố: con người, cơ sở vật chất, tài chính và thông tin.

1.2. Tầm quan trọng của việc xây dựng trường THCS đạt chuẩn

Việc xây dựng trường THCS đạt chuẩn quốc gia Kon Tum có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong việc nâng cao chất lượng giáo dục, tạo môi trường học tập tốt cho học sinh, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Trường chuẩn quốc gia đảm bảo cơ sở vật chất đầy đủ, hiện đại, đội ngũ giáo viên có trình độ chuyên môn cao, chương trình đào tạo tiên tiến, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục. Điều này giúp học sinh được phát triển toàn diện về trí tuệ, thể chất, kỹ năng, phẩm chất, tạo nền tảng vững chắc cho tương lai. Ngoài ra, trường chuẩn quốc gia còn là niềm tự hào của cộng đồng, góp phần nâng cao vị thế của giáo dục địa phương. Theo tác giả, để phát triển nền GD Việt Nam đáp ứng với những yêu cầu mới trong xu thế hội nhập Quốc tế sâu rộng thì phải xây dựng một hệ thống trường chuẩn quốc gia.

II. Thách Thức Xây Dựng Trường THCS Đạt Chuẩn QG tại Kon Rẫy

Huyện Kon Rẫy, tỉnh Kon Tum, là một địa phương còn nhiều khó khăn về kinh tế - xã hội. Điều này gây ra không ít thách thức trong quá trình quản lý xây dựng trường THCS đạt chuẩn quốc gia. Các thách thức chính bao gồm: nguồn lực tài chính hạn hẹp, cơ sở vật chất còn thiếu thốn, đội ngũ giáo viên chưa đồng đều về trình độ chuyên môn, nhận thức của cộng đồng về giáo dục còn hạn chế. Bên cạnh đó, địa hình phức tạp, giao thông khó khăn cũng gây trở ngại cho việc xây dựng, nâng cấp cơ sở vật chất trường học. Để vượt qua những thách thức này, cần có sự quan tâm, đầu tư của các cấp chính quyền, sự chung tay góp sức của toàn xã hội và sự nỗ lực không ngừng của ngành giáo dục địa phương.

2.1. Khó khăn về cơ sở vật chất và nguồn vốn đầu tư xây dựng

Tình trạng thiếu thốn về cơ sở vật chất là một trong những rào cản lớn nhất đối với việc xây dựng trường học Kon Rẫy đạt chuẩn. Nhiều trường học còn thiếu phòng học, phòng chức năng, trang thiết bị dạy học, nhà vệ sinh, sân chơi, bãi tập. Vốn đầu tư xây dựng trường THCS cũng còn hạn chế, chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế. Việc huy động nguồn lực xã hội hóa gặp nhiều khó khăn do đời sống kinh tế của người dân còn thấp. Vì vậy, cần có các giải pháp để tăng cường nguồn lực tài chính, đầu tư cơ sở vật chất cho các trường học, đặc biệt là các trường ở vùng sâu, vùng xa.

2.2. Chất lượng đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục

Chất lượng đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục là yếu tố then chốt quyết định chất lượng giáo dục của nhà trường. Tại Kon Rẫy, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của một bộ phận giáo viên và cán bộ quản lý còn hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu đổi mới giáo dục. Cần có các chương trình đào tạo, bồi dưỡng thường xuyên để nâng cao năng lực cho đội ngũ này. Đồng thời, cần có chính sách thu hút, đãi ngộ để giữ chân giáo viên giỏi, cán bộ quản lý tâm huyết với nghề. Tác giả đã nêu rõ, trong hệ thống giáo dục quốc dân, cấp THCS có vị trí hết sức quan trọng, nó được xem là chiếc bản lề trong việc củng cố, hoàn chỉnh và phát huy kết quả đã học ở lớp dưới một cách vững chắc.

2.3. Nhận thức của cộng đồng và sự phối hợp giữa các bên liên quan

Nhận thức của cộng đồng về vai trò của giáo dục còn hạn chế. Sự phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội chưa chặt chẽ. Cần tăng cường công tác tuyên truyền, vận động để nâng cao nhận thức của cộng đồng về tầm quan trọng của giáo dục, khuyến khích sự tham gia đóng góp của gia đình, xã hội vào sự nghiệp giáo dục. Đồng thời, cần xây dựng cơ chế phối hợp hiệu quả giữa các bên liên quan để tạo môi trường giáo dục đồng bộ, chất lượng.

III. Biện Pháp Quản Lý Xây Dựng Trường THCS Đạt Chuẩn QG Kon Tum

Để nâng cao hiệu quả quản lý xây dựng trường THCS đạt chuẩn quốc gia tại huyện Kon Rẫy, tỉnh Kon Tum, cần có các biện pháp đồng bộ, toàn diện, phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương. Các biện pháp này cần tập trung vào việc tăng cường nguồn lực tài chính, nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên, xây dựng cơ sở vật chất hiện đại, đổi mới phương pháp dạy học, tăng cường sự phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội. Đồng thời, cần có sự kiểm tra, giám sát chặt chẽ để đảm bảo các hoạt động được thực hiện đúng kế hoạch, đạt hiệu quả cao.

3.1. Tăng cường nguồn lực tài chính cho xây dựng trường học

Để đảm bảo nguồn lực tài chính cho việc xây dựng và nâng cấp cơ sở vật chất trường học, cần huy động đa dạng các nguồn vốn, bao gồm: vốn ngân sách nhà nước, vốn vay ưu đãi, vốn xã hội hóa. Cần có cơ chế phân bổ vốn hợp lý, ưu tiên cho các trường ở vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn. Đồng thời, cần tăng cường công tác quản lý, sử dụng vốn hiệu quả, tránh lãng phí, thất thoát. Cần xây dựng và quản lý mạng lưới các trường THCS đạt chuẩn quốc gia.

3.2. Nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý

Để nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý, cần có các chương trình đào tạo, bồi dưỡng thường xuyên, cập nhật kiến thức mới, phương pháp dạy học tiên tiến. Cần tạo điều kiện cho giáo viên, cán bộ quản lý được tham gia các khóa học nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, kỹ năng quản lý. Đồng thời, cần có chính sách khuyến khích, tạo động lực cho đội ngũ này không ngừng học hỏi, nâng cao trình độ.

3.3. Xây dựng cơ sở vật chất hiện đại đáp ứng tiêu chuẩn

Việc xây dựng cơ sở vật chất cần được thực hiện theo quy hoạch, kế hoạch, đảm bảo tính đồng bộ, hiện đại, đáp ứng các tiêu chuẩn quốc gia. Cần ưu tiên xây dựng phòng học, phòng chức năng, thư viện, phòng thí nghiệm, nhà vệ sinh, sân chơi, bãi tập. Cần trang bị đầy đủ trang thiết bị dạy học, đồ dùng, sách vở cho giáo viên và học sinh. Xây dựng chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên và học sinh.

IV. Ứng Dụng Thực Tế Mô Hình Trường THCS Đạt Chuẩn Tại Kon Tum

Việc xây dựng thành công một số mô hình trường THCS đạt chuẩn quốc gia tại Kon Tum sẽ là minh chứng rõ ràng cho tính hiệu quả của các biện pháp quản lý. Các mô hình này có thể được nhân rộng ra các trường khác trong huyện, trong tỉnh, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. Điều quan trọng là phải đánh giá, rút kinh nghiệm từ các mô hình này để có những điều chỉnh phù hợp, đảm bảo tính khả thi và hiệu quả cao nhất.

4.1. Kinh nghiệm xây dựng trường THCS điểm tại huyện Kon Rẫy

Phân tích cụ thể kinh nghiệm của một trường THCS đã thành công trong việc đạt chuẩn quốc gia tại Kon Rẫy. Điều này bao gồm việc nêu bật các yếu tố then chốt như: sự lãnh đạo quyết đoán của Ban Giám hiệu, sự đồng lòng của tập thể giáo viên, sự ủng hộ của chính quyền địa phương và cộng đồng. Cần chỉ ra những khó khăn, thách thức mà trường đã gặp phải và cách trường đã vượt qua.

4.2. Đánh giá hiệu quả của mô hình trường THCS đạt chuẩn quốc gia

Đánh giá một cách khách quan, toàn diện về hiệu quả của mô hình trường THCS đạt chuẩn. Điều này bao gồm các khía cạnh: chất lượng học tập của học sinh, sự phát triển của đội ngũ giáo viên, sự hài lòng của phụ huynh và cộng đồng, sự đóng góp của nhà trường vào sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Thống kê tự đánh giá hoạt động tổ chuyên môn, các tổ chức đoàn.

V. Đề Xuất Quy Trình Quản Lý Dự Án Xây Dựng Trường THCS

Để tối ưu hóa hiệu quả và minh bạch trong việc xây dựng trường THCS đạt chuẩn quốc gia, việc thiết lập một quy trình quản lý dự án chặt chẽ là vô cùng quan trọng. Quy trình này cần bao gồm các bước từ lập kế hoạch, thẩm định dự án, triển khai thi công, giám sát chất lượng, đến nghiệm thu và bàn giao công trình. Mỗi bước cần được thực hiện một cách kỹ lưỡng, tuân thủ các quy định của pháp luật và đảm bảo sự tham gia của các bên liên quan.

5.1. Các bước trong quy trình quản lý dự án xây dựng trường học

Phân tích chi tiết từng bước trong quy trình quản lý dự án xây dựng trường học, bao gồm: (1) Lập kế hoạch dự án: xác định mục tiêu, phạm vi, ngân sách, tiến độ và các nguồn lực cần thiết; (2) Thẩm định dự án: đánh giá tính khả thi về kinh tế, kỹ thuật, xã hội và môi trường; (3) Triển khai thi công: lựa chọn nhà thầu, ký kết hợp đồng, tổ chức thi công theo thiết kế; (4) Giám sát chất lượng: kiểm tra, giám sát vật liệu, thiết bị, quy trình thi công để đảm bảo chất lượng công trình; (5) Nghiệm thu và bàn giao công trình: kiểm tra, đánh giá chất lượng công trình và bàn giao cho chủ đầu tư.

5.2. Vai trò của ban quản lý dự án và các bên liên quan

Xác định rõ vai trò, trách nhiệm của Ban Quản lý dự án, Chủ đầu tư (Phòng Giáo dục, Sở Giáo dục), nhà thầu thi công, đơn vị tư vấn giám sát và các bên liên quan khác trong quá trình thực hiện dự án. Ban Quản lý dự án cần có đủ năng lực, kinh nghiệm để quản lý dự án một cách hiệu quả. Chủ đầu tư cần đảm bảo nguồn vốn và tạo điều kiện thuận lợi cho việc triển khai dự án. Nhà thầu thi công cần tuân thủ các quy định về chất lượng, tiến độ, an toàn lao động. Đơn vị tư vấn giám sát cần thực hiện công tác giám sát một cách khách quan, trung thực. Chú trọng hồ sơ quản lý xây dựng trường học.

VI. Kết Luận và Khuyến Nghị về Xây Dựng Trường THCS Kon Tum

Việc quản lý xây dựng trường THCS đạt chuẩn quốc gia tại huyện Kon Rẫy, tỉnh Kon Tum, là một quá trình lâu dài, đòi hỏi sự nỗ lực không ngừng của các cấp chính quyền, ngành giáo dục, nhà trường, gia đình và cộng đồng. Với sự quan tâm, đầu tư đúng mức, sự chung tay góp sức của toàn xã hội, chắc chắn rằng hệ thống giáo dục THCS của Kon Rẫy sẽ ngày càng phát triển, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục, góp phần xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp.

6.1. Tóm tắt kết quả nghiên cứu và các bài học kinh nghiệm

Tổng kết lại những kết quả đạt được trong quá trình nghiên cứu, chỉ ra những điểm mạnh, điểm yếu trong công tác quản lý xây dựng trường THCS. Rút ra những bài học kinh nghiệm quý báu để áp dụng vào thực tiễn, giúp cho công tác quản lý ngày càng hiệu quả hơn. Đánh giá các trường THCS huyện Kon Rẫy, tỉnh Kon Tum giai đoạn 2015-2020 theo chuẩn quốc gia.

6.2. Đề xuất các giải pháp và kiến nghị để phát triển giáo dục

Đưa ra các đề xuất, kiến nghị cụ thể với các cấp chính quyền, ngành giáo dục để tăng cường đầu tư cho giáo dục, nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên, xây dựng cơ sở vật chất hiện đại, đổi mới phương pháp dạy học, tăng cường sự phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội. Khuyến khích xây dựng trường học xanh và ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý và giảng dạy.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục theo Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013, việc xây dựng trường trung học cơ sở (THCS) đạt chuẩn quốc gia trở thành một nhiệm vụ trọng tâm nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. Tại huyện Kon Rẫy, tỉnh Kon Tum, với đặc thù địa hình miền núi phức tạp, dân số đa dạng gồm 27 dân tộc anh em và tỷ lệ học sinh dân tộc thiểu số chiếm trên 75%, việc xây dựng trường THCS đạt chuẩn quốc gia không chỉ góp phần chuẩn hóa cơ sở vật chất mà còn nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Giai đoạn 2015-2020, huyện Kon Rẫy đã có 12 trường đạt chuẩn quốc gia, trong đó có 3 trường THCS, với mục tiêu tiếp tục phát triển hệ thống trường chuẩn quốc gia giai đoạn 2020-2025. Nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng quản lý xây dựng trường THCS đạt chuẩn quốc gia tại huyện Kon Rẫy, đề xuất các biện pháp quản lý hiệu quả, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, phát triển trí tuệ, thể chất và phẩm chất công dân cho học sinh. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào 12 trường THCS đạt chuẩn và các trường đang hoàn thiện cơ sở vật chất trên địa bàn huyện trong giai đoạn 2015-2020, với đối tượng khảo sát là cán bộ phòng GD&ĐT, cán bộ quản lý và giáo viên các trường THCS. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc hoàn thiện công tác quản lý xây dựng trường chuẩn quốc gia, đồng thời hỗ trợ hoạch định chính sách phát triển giáo dục vùng dân tộc thiểu số và miền núi.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết quản lý giáo dục và mô hình xây dựng trường chuẩn quốc gia. Lý thuyết quản lý giáo dục được hiểu là quá trình tác động có kế hoạch, có tổ chức của các cơ quan quản lý nhằm vận hành hệ thống giáo dục hiệu quả, đạt mục tiêu phát triển giáo dục toàn diện. Mô hình trường THCS đạt chuẩn quốc gia được xây dựng dựa trên 5 tiêu chuẩn chính: (1) Tổ chức và quản lý nhà trường; (2) Đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên và học sinh; (3) Cơ sở vật chất và thiết bị dạy học; (4) Quan hệ giữa nhà trường, gia đình và xã hội; (5) Hoạt động giáo dục và kết quả giáo dục. Các khái niệm trọng tâm bao gồm: quản lý xây dựng trường chuẩn quốc gia, quản lý nhà trường, chuẩn quốc gia về giáo dục, và các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý xây dựng trường chuẩn như yếu tố chủ quan (đội ngũ cán bộ quản lý, hiệu trưởng) và yếu tố khách quan (chính sách nhà nước, điều kiện kinh tế - xã hội, văn hóa địa phương).

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa nghiên cứu lý luận và thực tiễn. Nguồn dữ liệu bao gồm tài liệu chính sách, văn bản pháp luật của Bộ Giáo dục và Đào tạo, các báo cáo ngành, kết quả khảo sát thực địa tại huyện Kon Rẫy. Phương pháp thu thập dữ liệu chính là điều tra khảo sát bằng bảng hỏi, phỏng vấn sâu với 26 cán bộ, chuyên viên Sở GD&ĐT, 15 cán bộ quản lý và 100 giáo viên các trường THCS trên địa bàn. Cỡ mẫu được lựa chọn theo phương pháp chọn mẫu thuận tiện và có tính đại diện cho các nhóm đối tượng nghiên cứu. Phân tích dữ liệu sử dụng thống kê mô tả và phân tích tương quan để đánh giá mức độ nhận thức và thực hiện các hoạt động quản lý xây dựng trường chuẩn quốc gia. Timeline nghiên cứu tập trung vào giai đoạn 2015-2020 cho thực trạng và đề xuất biện pháp cho giai đoạn 2020-2025.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Thực trạng xây dựng trường THCS đạt chuẩn quốc gia: Đến năm 2020, huyện Kon Rẫy có 3 trường THCS đạt chuẩn quốc gia, chiếm khoảng 25% tổng số trường THCS trên địa bàn. Các trường duy trì đủ các khối lớp với quy mô không quá 45 lớp, mỗi lớp không quá 35 học sinh. 100% cán bộ quản lý đạt chuẩn đào tạo, trong đó 100% giáo viên đạt chuẩn nghề nghiệp, với ít nhất 30% đạt chuẩn dạy giỏi. Cơ sở vật chất được đầu tư theo tiêu chuẩn, đảm bảo môi trường học tập xanh, sạch, đẹp.

2. Nhận thức về quản lý xây dựng trường chuẩn: Kết quả khảo sát cho thấy cán bộ, chuyên viên Sở GD&ĐT và cán bộ quản lý trường THCS có mức độ nhận thức rất cao về vai trò và tầm quan trọng của việc xây dựng trường chuẩn quốc gia (điểm trung bình 2,96-3,00 trên thang 3). Giáo viên có nhận thức khá (điểm trung bình 2,81), tuy nhiên vẫn còn một số quan điểm cho rằng xây dựng trường chuẩn chủ yếu là đầu tư cơ sở vật chất do Nhà nước đảm nhận.

3. Quản lý đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ: Mức độ nhận thức về quản lý đào tạo, bồi dưỡng cán bộ quản lý, giáo viên và nhân viên rất cao (điểm trung bình 2,95-3,00), nhưng mức độ thực hiện chỉ đạt mức khá (2,53-2,85). Việc tổ chức các lớp tập huấn, hội thảo chuyên môn còn hạn chế do kinh phí và thời gian, ảnh hưởng đến hiệu quả nâng cao năng lực đội ngũ.

4. Quản lý hoạt động giảng dạy và tổ chức nhà trường: Nhận thức về quản lý hoạt động tổ chuyên môn, hồ sơ sổ sách, thời khóa biểu, giờ lên lớp và kiểm tra đánh giá học sinh đều được đánh giá cần thiết với điểm trung bình trên 2,8. Tuy nhiên, mức độ thực hiện còn thấp (2,35-2,69), đặc biệt việc tổ chức sinh hoạt chuyên đề còn mang tính hình thức, chưa phát huy hiệu quả.

5. Quản lý cơ sở vật chất và tài chính: Nhận thức về quản lý tài chính, cơ sở vật chất và thiết bị dạy học rất cao (điểm trung bình 2,99-3,00), nhưng thực tế thực hiện còn hạn chế (2,13-2,54). Việc sử dụng, bảo quản thiết bị dạy học chưa đạt hiệu quả tối ưu, cần tăng cường công tác quản lý và đầu tư bổ sung.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu phản ánh thực trạng quản lý xây dựng trường THCS đạt chuẩn quốc gia tại huyện Kon Rẫy còn nhiều thách thức, đặc biệt trong việc nâng cao năng lực đội ngũ và quản lý hoạt động chuyên môn. Nguyên nhân chủ yếu do hạn chế về nguồn lực tài chính, điều kiện địa lý khó khăn, cũng như nhận thức chưa đồng đều trong đội ngũ giáo viên. So sánh với các nghiên cứu trong nước và quốc tế, việc xây dựng trường chuẩn quốc gia đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp quản lý, nhà trường và cộng đồng, đồng thời cần có chính sách hỗ trợ phù hợp cho vùng dân tộc thiểu số và miền núi. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ so sánh mức độ nhận thức và thực hiện các hoạt động quản lý, bảng thống kê tỷ lệ trường đạt chuẩn và chất lượng đội ngũ giáo viên, giúp minh họa rõ nét các điểm mạnh và hạn chế hiện tại.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên: Tổ chức các lớp tập huấn chuyên sâu, hội thảo nâng cao năng lực quản lý và giảng dạy theo định kỳ hàng năm, ưu tiên các trường vùng khó khăn. Chủ thể thực hiện: Phòng GD&ĐT huyện phối hợp Sở GD&ĐT. Thời gian: 2023-2025.

2. Nâng cao hiệu quả quản lý cơ sở vật chất và thiết bị dạy học: Xây dựng quy trình quản lý, bảo trì thiết bị khoa học, tổ chức tập huấn sử dụng thiết bị hiện đại cho giáo viên. Chủ thể: Hiệu trưởng các trường THCS. Thời gian: 2023-2024.

3. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức về xây dựng trường chuẩn quốc gia: Tổ chức các buổi tọa đàm, truyền thông về vai trò của trường chuẩn quốc gia, khuyến khích sự tham gia của phụ huynh và cộng đồng. Chủ thể: Phòng GD&ĐT, Ban đại diện cha mẹ học sinh. Thời gian: liên tục từ 2023.

4. Xây dựng và thực hiện kế hoạch quy hoạch mạng lưới trường lớp phù hợp: Đảm bảo quy mô lớp học, cơ sở vật chất đáp ứng tiêu chuẩn, đồng thời phát triển trường chuẩn quốc gia theo lộ trình rõ ràng. Chủ thể: UBND huyện, Phòng GD&ĐT. Thời gian: 2023-2025.

5. Tăng cường phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội: Phát huy vai trò Ban đại diện cha mẹ học sinh, các tổ chức xã hội trong hỗ trợ giáo dục, huy động nguồn lực xã hội hóa giáo dục. Chủ thể: Hiệu trưởng, Ban đại diện CMHS. Thời gian: liên tục.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cán bộ quản lý giáo dục các cấp: Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn để xây dựng chính sách, kế hoạch phát triển trường chuẩn quốc gia, đặc biệt tại các vùng miền núi, dân tộc thiểu số.

2. Hiệu trưởng và đội ngũ quản lý trường THCS: Tham khảo các biện pháp quản lý xây dựng trường chuẩn quốc gia, nâng cao năng lực quản lý, tổ chức hoạt động giáo dục hiệu quả.

3. Giáo viên và nhân viên các trường THCS: Hiểu rõ vai trò, trách nhiệm trong xây dựng trường chuẩn, nâng cao chất lượng giảng dạy và tham gia các hoạt động bồi dưỡng chuyên môn.

4. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Quản lý giáo dục: Tài liệu tham khảo về lý luận và thực tiễn quản lý xây dựng trường chuẩn quốc gia, phương pháp nghiên cứu và phân tích dữ liệu trong lĩnh vực giáo dục.

Câu hỏi thường gặp

1. Trường THCS đạt chuẩn quốc gia có những tiêu chuẩn chính nào?
   Trường THCS đạt chuẩn quốc gia phải đáp ứng 5 tiêu chuẩn: tổ chức và quản lý nhà trường; đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên và học sinh; cơ sở vật chất và thiết bị dạy học; quan hệ giữa nhà trường, gia đình và xã hội; hoạt động giáo dục và kết quả giáo dục. Ví dụ, tỷ lệ học sinh bỏ học không quá 1%, học lực giỏi từ 3% trở lên.

2. Vai trò của hiệu trưởng trong xây dựng trường chuẩn quốc gia là gì?
   Hiệu trưởng là nhân tố quyết định trong việc xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện và kiểm tra đánh giá các hoạt động xây dựng trường chuẩn quốc gia, từ quản lý đội ngũ, cơ sở vật chất đến phối hợp với gia đình và xã hội.

3. Những khó khăn chính trong quản lý xây dựng trường chuẩn quốc gia tại huyện Kon Rẫy?
   Khó khăn gồm điều kiện địa lý miền núi phức tạp, nguồn lực tài chính hạn chế, nhận thức chưa đồng đều trong đội ngũ giáo viên, và việc tổ chức bồi dưỡng chuyên môn còn hạn chế do kinh phí và thời gian.

4. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả quản lý cơ sở vật chất và thiết bị dạy học?
   Cần xây dựng quy trình quản lý khoa học, tổ chức tập huấn sử dụng thiết bị cho giáo viên, bảo trì thường xuyên và huy động nguồn lực xã hội hóa để bổ sung trang thiết bị hiện đại.

5. Tại sao cần tăng cường phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội?
   Sự phối hợp này tạo môi trường giáo dục lành mạnh, huy động nguồn lực hỗ trợ giáo dục, nâng cao ý thức học tập của học sinh và góp phần phòng ngừa các hiện tượng tiêu cực ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục.

Kết luận

• Nghiên cứu đã đánh giá thực trạng quản lý xây dựng trường THCS đạt chuẩn quốc gia tại huyện Kon Rẫy, tỉnh Kon Tum giai đoạn 2015-2020, xác định các điểm mạnh và hạn chế trong công tác quản lý.
• Đã đề xuất các biện pháp quản lý thiết thực, bao gồm tăng cường đào tạo đội ngũ, nâng cao hiệu quả quản lý cơ sở vật chất, đẩy mạnh tuyên truyền và phối hợp xã hội hóa giáo dục.
• Kết quả nghiên cứu góp phần hoàn thiện công tác quản lý xây dựng trường chuẩn quốc gia, đặc biệt trong điều kiện vùng dân tộc thiểu số và miền núi.
• Giai đoạn tiếp theo (2020-2025) cần tập trung thực hiện các giải pháp đề xuất nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, phát triển nguồn nhân lực địa phương.
• Kêu gọi các cấp quản lý, nhà trường và cộng đồng cùng chung tay thực hiện để xây dựng hệ thống trường THCS đạt chuẩn quốc gia, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục và phát triển bền vững.