Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh phát triển giáo dục toàn diện, việc xây dựng trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia mức độ 2 đóng vai trò then chốt trong nâng cao chất lượng giáo dục tiểu học tại Việt Nam. Theo báo cáo của ngành giáo dục, tỷ lệ trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia trên toàn quốc hiện đạt khoảng 62%, trong đó trường Tiểu học Trường Thành, thành phố Tuyên Quang đã đạt chuẩn quốc gia mức độ 1. Tuy nhiên, để phát triển bền vững và nâng cao chất lượng giáo dục, việc xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia mức độ 2 là yêu cầu cấp thiết. Luận văn tập trung nghiên cứu quản lý xây dựng trường tiểu học Trường Thành trở thành trường đạt chuẩn quốc gia mức độ 2, nhằm đề xuất các biện pháp quản lý hiệu quả, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục tiểu học tại địa phương.

Mục tiêu nghiên cứu cụ thể bao gồm: khảo sát thực trạng quản lý xây dựng trường tiểu học Trường Thành đáp ứng yêu cầu chuẩn quốc gia mức độ 2; phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý; đề xuất và khảo nghiệm các biện pháp quản lý phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả xây dựng trường chuẩn quốc gia mức độ 2. Phạm vi nghiên cứu tập trung tại trường Tiểu học Trường Thành, thành phố Tuyên Quang, tỉnh Tuyên Quang, với thời gian khảo sát trong năm học 2021-2022. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp cơ sở khoa học cho công tác quản lý giáo dục, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục tiểu học, đồng thời hỗ trợ các cơ sở giáo dục khác trong việc xây dựng trường chuẩn quốc gia mức độ 2.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết quản lý giáo dục và mô hình xây dựng trường chuẩn quốc gia. Thứ nhất, lý thuyết quản lý giáo dục nhấn mạnh vai trò của việc lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra đánh giá trong quản lý nhà trường nhằm đạt mục tiêu giáo dục. Thứ hai, mô hình chuẩn quốc gia về trường tiểu học được quy định trong Thông tư 17/2018/TT-BGDĐT, bao gồm 5 tiêu chuẩn chính: tổ chức và quản lý nhà trường; cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên và học sinh; cơ sở vật chất và thiết bị dạy học; quan hệ giữa nhà trường, gia đình và xã hội; hoạt động giáo dục và kết quả giáo dục. Các khái niệm chính được sử dụng gồm: quản lý xây dựng trường chuẩn quốc gia, tiêu chuẩn trường chuẩn quốc gia mức độ 2, năng lực quản lý của hiệu trưởng, và sự phối hợp giữa nhà trường với gia đình và xã hội.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa nghiên cứu lý luận và thực tiễn. Nguồn dữ liệu chính bao gồm khảo sát 57 đối tượng gồm 8 cán bộ quản lý, 19 giáo viên và 30 học sinh tại trường Tiểu học Trường Thành. Phương pháp chọn mẫu là chọn mẫu đại diện nhằm đảm bảo tính khách quan và phản ánh đúng thực trạng. Phương pháp thu thập dữ liệu gồm bảng hỏi, phỏng vấn sâu và quan sát trực tiếp. Phân tích dữ liệu được thực hiện bằng các kỹ thuật thống kê mô tả và phân tích so sánh, sử dụng phần mềm Excel để xử lý số liệu. Timeline nghiên cứu kéo dài trong năm học 2021-2022, bao gồm các giai đoạn: thu thập dữ liệu, phân tích, đề xuất biện pháp và khảo nghiệm tính khả thi.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Thực trạng tổ chức và quản lý nhà trường: Trường Tiểu học Trường Thành đã xây dựng kế hoạch phát triển trường chuẩn quốc gia mức độ 2 với 100% cán bộ quản lý và giáo viên nhận thức đúng về các tiêu chuẩn cần đạt. Tuy nhiên, chỉ có khoảng 85% các tiêu chí về tổ chức và quản lý được thực hiện đầy đủ, còn tồn tại một số hạn chế trong việc ứng dụng công nghệ thông tin và quản lý tài chính.

  2. Đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên và học sinh: Tỷ lệ giáo viên đạt trình độ trên chuẩn đạt 55%, đáp ứng yêu cầu tối thiểu của chuẩn quốc gia mức độ 2. Tuy nhiên, chỉ có 60% giáo viên đạt chuẩn nghề nghiệp ở mức khá trở lên, thấp hơn so với mục tiêu đề ra là 70%. Học sinh có thái độ học tập tích cực, với tỷ lệ học sinh hoàn thành chương trình tiểu học đạt 92%, vượt mức chuẩn 85%.

  3. Cơ sở vật chất và trang thiết bị: Trường có đủ phòng học cho 28 lớp với diện tích trung bình 1,2 m²/học sinh, vượt chuẩn tối thiểu 1 m²/học sinh. Tuy nhiên, thiết bị dạy học hiện đại như máy tính, máy chiếu còn thiếu hụt, chỉ đạt khoảng 70% so với yêu cầu. Khu vệ sinh và sân chơi được duy trì sạch sẽ, an toàn, đáp ứng tiêu chuẩn.

  4. Quan hệ giữa nhà trường, gia đình và xã hội: Ban đại diện cha mẹ học sinh hoạt động tích cực, phối hợp với nhà trường trong các hoạt động giáo dục và huy động nguồn lực. Tỷ lệ phụ huynh tham gia các buổi họp và hoạt động đạt 80%. Tuy nhiên, công tác tham mưu với cấp ủy Đảng và chính quyền địa phương còn hạn chế, ảnh hưởng đến nguồn lực hỗ trợ.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy công tác quản lý xây dựng trường chuẩn quốc gia mức độ 2 tại trường Tiểu học Trường Thành đã đạt được nhiều thành tựu, đặc biệt trong nhận thức của cán bộ quản lý và giáo viên, cũng như sự phối hợp với gia đình và xã hội. Tuy nhiên, hạn chế về ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý và đầu tư trang thiết bị hiện đại là nguyên nhân chính làm giảm hiệu quả quản lý. So sánh với các nghiên cứu trong ngành giáo dục tại các địa phương khác, tỷ lệ giáo viên đạt chuẩn nghề nghiệp khá thấp hơn mức trung bình toàn quốc, cho thấy cần tập trung bồi dưỡng nâng cao năng lực đội ngũ giáo viên. Việc duy trì và phát triển cơ sở vật chất cũng cần được ưu tiên để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của chuẩn quốc gia mức độ 2. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ hoàn thành các tiêu chí theo từng tiêu chuẩn, bảng so sánh trình độ giáo viên và biểu đồ tròn về mức độ tham gia của phụ huynh trong các hoạt động nhà trường.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý nhà trường: Triển khai phần mềm quản lý giáo dục hiện đại nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý hành chính, tài chính và giáo dục. Mục tiêu đạt 90% cán bộ quản lý và giáo viên sử dụng thành thạo trong vòng 1 năm. Chủ thể thực hiện: Ban giám hiệu phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo.

  2. Nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên: Tổ chức các khóa bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ và chuẩn nghề nghiệp cho giáo viên, đặc biệt tập trung vào các môn chuyên biệt như thể dục, âm nhạc, mỹ thuật, ngoại ngữ và tin học. Mục tiêu đạt 70% giáo viên đạt chuẩn nghề nghiệp mức khá trở lên trong 2 năm. Chủ thể thực hiện: Nhà trường phối hợp với trung tâm bồi dưỡng giáo viên.

  3. Đầu tư bổ sung cơ sở vật chất và thiết bị dạy học: Lập kế hoạch đầu tư trang thiết bị hiện đại như máy tính, máy chiếu, thiết bị dạy học tự làm, đảm bảo 100% phòng học có thiết bị hỗ trợ giảng dạy trong 3 năm tới. Chủ thể thực hiện: UBND thành phố và nhà trường phối hợp vận động xã hội hóa giáo dục.

  4. Tăng cường phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội: Xây dựng chương trình phối hợp cụ thể với ban đại diện cha mẹ học sinh và các tổ chức xã hội nhằm huy động nguồn lực và nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. Mục tiêu tăng tỷ lệ phụ huynh tham gia các hoạt động lên 90% trong 1 năm. Chủ thể thực hiện: Ban giám hiệu và ban đại diện cha mẹ học sinh.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cán bộ quản lý giáo dục: Luận văn cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý xây dựng trường chuẩn quốc gia mức độ 2, giúp nâng cao năng lực quản lý và hoạch định chiến lược phát triển trường học.

  2. Giáo viên và nhân viên trường tiểu học: Tham khảo các tiêu chuẩn và biện pháp nâng cao chất lượng giảng dạy, phát triển chuyên môn và phối hợp với nhà trường trong xây dựng môi trường giáo dục chuẩn quốc gia.

  3. Các nhà hoạch định chính sách giáo dục: Cung cấp dữ liệu thực tiễn và đề xuất chính sách hỗ trợ phát triển trường chuẩn quốc gia, góp phần hoàn thiện cơ chế quản lý giáo dục tiểu học.

  4. Phụ huynh học sinh và cộng đồng: Hiểu rõ vai trò phối hợp với nhà trường trong việc xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và phát triển toàn diện học sinh.

Câu hỏi thường gặp

  1. Trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia mức độ 2 cần đáp ứng những tiêu chuẩn nào?
    Trường phải đạt 5 tiêu chuẩn chính gồm tổ chức và quản lý nhà trường; cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên và học sinh; cơ sở vật chất và thiết bị dạy học; quan hệ giữa nhà trường, gia đình và xã hội; hoạt động giáo dục và kết quả giáo dục, với yêu cầu cao hơn mức độ 1 về chất lượng và quy mô.

  2. Làm thế nào để nâng cao năng lực quản lý của hiệu trưởng trong xây dựng trường chuẩn quốc gia?
    Hiệu trưởng cần được bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ quản lý, nâng cao nhận thức về các tiêu chuẩn trường chuẩn quốc gia, đồng thời phát huy vai trò lãnh đạo, phối hợp hiệu quả với các bộ phận trong nhà trường.

  3. Vai trò của gia đình và xã hội trong xây dựng trường chuẩn quốc gia là gì?
    Gia đình và xã hội đóng vai trò hỗ trợ nguồn lực vật chất, tinh thần, phối hợp giáo dục truyền thống, đạo đức và kỹ năng sống cho học sinh, góp phần tạo môi trường giáo dục toàn diện và bền vững.

  4. Những khó khăn thường gặp khi xây dựng trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia mức độ 2?
    Khó khăn bao gồm hạn chế về cơ sở vật chất, thiếu hụt thiết bị dạy học hiện đại, năng lực đội ngũ giáo viên chưa đồng đều, và sự phối hợp chưa chặt chẽ giữa nhà trường với gia đình và xã hội.

  5. Các biện pháp nào giúp nâng cao hiệu quả quản lý xây dựng trường chuẩn quốc gia?
    Các biện pháp gồm tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên, đầu tư cơ sở vật chất, và tăng cường phối hợp với gia đình, xã hội nhằm huy động nguồn lực và nâng cao chất lượng giáo dục.

Kết luận

  • Quản lý xây dựng trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia mức độ 2 là quá trình hệ thống, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan.
  • Trường Tiểu học Trường Thành đã đạt nhiều tiêu chí quan trọng nhưng còn tồn tại hạn chế về công nghệ thông tin và trang thiết bị dạy học.
  • Đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên cần được nâng cao năng lực chuyên môn và nghiệp vụ để đáp ứng yêu cầu chuẩn quốc gia mức độ 2.
  • Việc tăng cường quan hệ giữa nhà trường, gia đình và xã hội là yếu tố then chốt để xây dựng môi trường giáo dục toàn diện và bền vững.
  • Các biện pháp đề xuất cần được triển khai đồng bộ trong vòng 1-3 năm tới nhằm hoàn thiện các tiêu chuẩn và nâng cao chất lượng giáo dục tiểu học tại địa phương.

Luận văn khuyến nghị các cơ quan quản lý giáo dục và nhà trường tiếp tục nghiên cứu, áp dụng các biện pháp quản lý hiệu quả, đồng thời kêu gọi sự tham gia tích cực của cộng đồng nhằm phát triển bền vững hệ thống trường chuẩn quốc gia mức độ 2.