## Tổng quan nghiên cứu

Trong giai đoạn 2015-2019, công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực đấu thầu xây dựng cơ bản tại Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Bắc Kạn đã có những bước phát triển quan trọng, góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng vốn nhà nước và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế về cơ sở pháp lý, tổ chức thực hiện, minh bạch và năng lực cán bộ. Đấu thầu xây dựng cơ bản là một lĩnh vực nhạy cảm, dễ phát sinh tiêu cực, do đó việc quản lý nhà nước hiệu quả là rất cần thiết nhằm đảm bảo tính cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế.

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là phân tích, đánh giá thực trạng công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực đấu thầu xây dựng cơ bản tại Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Bắc Kạn, từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện công tác này. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các hoạt động đấu thầu sử dụng nguồn vốn ngân sách cấp tỉnh trên địa bàn Bắc Kạn trong giai đoạn 2015-2019.

Nghiên cứu có ý nghĩa khoa học trong việc làm rõ các vấn đề lý luận về quản lý nhà nước trong đấu thầu xây dựng cơ bản, đồng thời có ý nghĩa thực tiễn khi cung cấp các giải pháp khả thi giúp nâng cao hiệu quả quản lý, giảm thiểu thất thoát, lãng phí và nâng cao chất lượng công trình xây dựng cơ bản tại địa phương.

## Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

### Khung lý thuyết áp dụng

- **Lý thuyết quản lý nhà nước:** Quản lý nhà nước là sự tác động có tổ chức, có mục đích của chủ thể quản lý lên đối tượng quản lý nhằm sử dụng hiệu quả các nguồn lực để đạt mục tiêu kinh tế - xã hội. Trong lĩnh vực đấu thầu xây dựng cơ bản, quản lý nhà nước đảm bảo hoạt động đấu thầu diễn ra minh bạch, công bằng và hiệu quả.

- **Lý thuyết về đấu thầu xây dựng cơ bản:** Đấu thầu là quá trình lựa chọn nhà thầu đáp ứng yêu cầu kỹ thuật, chất lượng và giá cả trên cơ sở cạnh tranh công bằng, minh bạch. Đấu thầu xây dựng cơ bản là quá trình lựa chọn nhà thầu thực hiện các gói thầu xây dựng công trình cơ bản nhằm đảm bảo hiệu quả kinh tế và chất lượng công trình.

- **Các nguyên tắc quản lý nhà nước trong đấu thầu:** Bao gồm nguyên tắc cạnh tranh công bằng, công khai minh bạch, công bằng trong đấu thầu, hiệu quả kinh tế và nguyên tắc pháp chế.

- **Khái niệm chuyên ngành:** Quản lý nhà nước (QLNN), đấu thầu xây dựng cơ bản (XDCB), gói thầu, kế hoạch lựa chọn nhà thầu, kiểm tra giám sát, thanh tra đấu thầu.

### Phương pháp nghiên cứu

- **Nguồn dữ liệu:** Kết hợp dữ liệu thứ cấp từ các văn bản pháp luật như Luật Đấu thầu 2013, Nghị định 63/2014/NĐ-CP, Thông tư hướng dẫn của Bộ Kế hoạch và Đầu tư; báo cáo, tài liệu quản lý của Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Bắc Kạn; số liệu thống kê các gói thầu từ 2015-2019; dữ liệu sơ cấp thu thập qua khảo sát 36 cán bộ quản lý đấu thầu và 50 nhà thầu xây dựng cơ bản.

- **Phương pháp thu thập:** Khảo sát bằng phiếu điều tra với thang đo Likert 5 mức độ, phỏng vấn chuyên gia và cán bộ quản lý, thu thập số liệu thống kê.

- **Phương pháp phân tích:** Phân tích thống kê mô tả, so sánh số liệu theo thời gian, phân tích chuyên gia để đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp.

- **Timeline nghiên cứu:** Thu thập dữ liệu sơ cấp vào tháng 11-12/2019, phân tích và tổng hợp dữ liệu trong năm 2020.

## Kết quả nghiên cứu và thảo luận

### Những phát hiện chính

- **Hiệu quả công tác đấu thầu:** Tỷ lệ gói thầu triển khai đúng tiến độ đạt khoảng 85% trong giai đoạn 2015-2019, thể hiện sự cải thiện trong quản lý tiến độ dự án.

- **Tiết kiệm chi phí:** Tỷ lệ tiết kiệm chi phí qua đấu thầu đạt trung bình khoảng 7-10% so với tổng giá gói thầu, góp phần sử dụng hiệu quả nguồn vốn nhà nước.

- **Tuân thủ pháp luật:** Khoảng 90% các gói thầu được thực hiện đúng quy định pháp luật về đấu thầu, tuy nhiên vẫn còn khoảng 10% vi phạm, chủ yếu liên quan đến thủ tục và minh bạch thông tin.

- **Áp dụng đấu thầu qua mạng:** Tỷ lệ gói thầu áp dụng đấu thầu qua mạng tăng từ 20% năm 2015 lên khoảng 65% năm 2019, nâng cao tính minh bạch và cạnh tranh.

- **Năng lực cán bộ:** Khảo sát cho thấy 70% cán bộ quản lý đánh giá năng lực chuyên môn đạt mức tốt trở lên, nhưng vẫn còn khoảng 30% cần nâng cao kỹ năng và kiến thức pháp luật.

### Thảo luận kết quả

Nguyên nhân của những tồn tại bao gồm hạn chế về cơ sở pháp lý chưa đồng bộ, công tác tuyên truyền pháp luật chưa sâu rộng, năng lực cán bộ chưa đồng đều và thiếu bộ máy chuyên trách quản lý đấu thầu chuyên nghiệp. So với các tỉnh như Bắc Ninh và Đắc Lắc, Bắc Kạn còn chậm trong việc áp dụng công nghệ thông tin và tổ chức bộ máy quản lý.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ gói thầu đúng tiến độ, biểu đồ đường về tỷ lệ tiết kiệm chi phí qua các năm, và bảng so sánh mức độ tuân thủ pháp luật giữa các năm.

Kết quả nghiên cứu khẳng định vai trò quan trọng của quản lý nhà nước trong việc nâng cao hiệu quả đấu thầu xây dựng cơ bản, đồng thời chỉ ra các điểm cần cải thiện để đảm bảo tính minh bạch, công bằng và hiệu quả kinh tế.

## Đề xuất và khuyến nghị

- **Hoàn thiện bộ máy tổ chức:** Xây dựng bộ phận chuyên trách quản lý đấu thầu tại Sở Kế hoạch và Đầu tư, phân công rõ ràng chức năng, nhiệm vụ nhằm nâng cao hiệu quả quản lý. Mục tiêu đạt 100% gói thầu được giám sát chặt chẽ trong vòng 1 năm.

- **Nâng cao năng lực cán bộ:** Tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ đấu thầu và pháp luật liên quan cho cán bộ quản lý, hướng tới 90% cán bộ đạt trình độ chuyên môn tốt trong 2 năm tới.

- **Tăng cường tuyên truyền pháp luật:** Đẩy mạnh công tác phổ biến, hướng dẫn thực hiện Luật Đấu thầu và các văn bản liên quan đến chủ đầu tư và nhà thầu, nhằm nâng cao nhận thức và tuân thủ pháp luật. Thực hiện định kỳ hàng năm.

- **Ứng dụng công nghệ thông tin:** Mở rộng áp dụng đấu thầu qua mạng và các phần mềm quản lý đấu thầu để tăng tính minh bạch, giảm thiểu tiêu cực. Mục tiêu đạt 90% gói thầu đấu thầu qua mạng trong 3 năm tới.

- **Tăng cường thanh tra, kiểm tra:** Thực hiện các cuộc thanh tra, kiểm tra định kỳ và đột xuất nhằm phát hiện và xử lý kịp thời các vi phạm trong đấu thầu. Mục tiêu giảm 50% số gói thầu sai phạm trong 2 năm.

## Đối tượng nên tham khảo luận văn

- **Cán bộ quản lý nhà nước:** Giúp nâng cao hiểu biết về quản lý đấu thầu xây dựng cơ bản, áp dụng các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác quản lý.

- **Chủ đầu tư và nhà thầu xây dựng:** Nắm rõ quy trình, nguyên tắc đấu thầu, nâng cao năng lực tham gia đấu thầu minh bạch, công bằng.

- **Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản lý kinh tế, quản lý nhà nước:** Cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý nhà nước trong đấu thầu xây dựng cơ bản, làm tài liệu tham khảo học thuật.

- **Cơ quan hoạch định chính sách:** Hỗ trợ xây dựng, hoàn thiện chính sách, pháp luật về đấu thầu xây dựng cơ bản phù hợp với thực tiễn địa phương.

## Câu hỏi thường gặp

1. **Quản lý nhà nước trong đấu thầu xây dựng cơ bản là gì?**  
Là sự tác động có tổ chức của nhà nước nhằm đảm bảo hoạt động đấu thầu diễn ra minh bạch, công bằng và hiệu quả, sử dụng nguồn vốn nhà nước đúng mục đích.

2. **Tại sao cần áp dụng đấu thầu qua mạng?**  
Đấu thầu qua mạng giúp tăng tính minh bạch, giảm thiểu tiêu cực, tiết kiệm thời gian và chi phí cho các bên tham gia.

3. **Những nguyên tắc cơ bản trong quản lý đấu thầu là gì?**  
Bao gồm cạnh tranh công bằng, công khai minh bạch, công bằng trong đấu thầu, hiệu quả kinh tế và tuân thủ pháp luật.

4. **Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý đấu thầu?**  
Bao gồm môi trường pháp lý, năng lực cán bộ, tổ chức bộ máy quản lý, ứng dụng công nghệ thông tin và sự phối hợp giữa các bên liên quan.

5. **Giải pháp nào giúp nâng cao hiệu quả quản lý đấu thầu tại Bắc Kạn?**  
Hoàn thiện bộ máy tổ chức, nâng cao năng lực cán bộ, tăng cường tuyên truyền pháp luật, ứng dụng công nghệ thông tin và tăng cường thanh tra, kiểm tra.

## Kết luận

- Công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực đấu thầu xây dựng cơ bản tại Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Bắc Kạn đã đạt được nhiều kết quả tích cực nhưng còn tồn tại hạn chế về pháp lý, tổ chức và năng lực cán bộ.  
- Việc áp dụng đấu thầu qua mạng và tăng cường minh bạch đã góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng vốn nhà nước.  
- Nghiên cứu đã đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm hoàn thiện công tác quản lý nhà nước trong đấu thầu xây dựng cơ bản tại địa phương.  
- Các bước tiếp theo cần tập trung vào triển khai các giải pháp nâng cao năng lực cán bộ, hoàn thiện bộ máy và ứng dụng công nghệ thông tin.  
- Kêu gọi các cơ quan chức năng và chủ thể liên quan phối hợp thực hiện để nâng cao hiệu quả quản lý đấu thầu, góp phần phát triển kinh tế - xã hội bền vững.