## Tổng quan nghiên cứu

Giáo dục mầm non giữ vai trò nền tảng trong hệ thống giáo dục quốc dân, đặc biệt là chăm sóc và giáo dục trẻ mẫu giáo lớn 5 tuổi nhằm chuẩn bị tâm thế cho trẻ vào lớp 1. Tại huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương, số lượng trẻ mẫu giáo lớn từ năm học 2011-2012 đến 2015-2016 tăng từ 1.760 lên 2.009 trẻ, phản ánh sự phát triển ổn định của giáo dục mầm non địa phương. Tuy nhiên, việc quản lý hoạt động chăm sóc - giáo dục trẻ mẫu giáo lớn theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi còn nhiều khó khăn, đòi hỏi nghiên cứu sâu để nâng cao chất lượng giáo dục.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm khảo sát thực trạng quản lý hoạt động chăm sóc - giáo dục trẻ mẫu giáo lớn theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi của Hiệu trưởng các trường mầm non huyện Bình Giang, từ đó đề xuất các biện pháp quản lý phù hợp nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc, giáo dục trẻ và góp phần thực hiện thành công đề án phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi. Nghiên cứu được thực hiện trên 21 trường mầm non công lập và ngoài công lập với 81 khách thể gồm 21 cán bộ quản lý và 60 giáo viên.

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả quản lý giáo dục mầm non, góp phần chuẩn hóa hoạt động chăm sóc - giáo dục trẻ mẫu giáo lớn theo chuẩn quốc gia, đồng thời hỗ trợ phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho giáo dục địa phương.

## Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

### Khung lý thuyết áp dụng

- **Lý thuyết quản lý giáo dục:** Quản lý trường mầm non là quá trình tác động có mục đích, có kế hoạch của Hiệu trưởng đến đội ngũ giáo viên nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc và giáo dục trẻ. Quản lý giáo dục bao gồm các chức năng lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra và đánh giá.
- **Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi:** Là tập hợp các chỉ số phát triển toàn diện về thể chất, tình cảm - xã hội, ngôn ngữ - giao tiếp và nhận thức, làm cơ sở xây dựng chương trình và đánh giá sự phát triển của trẻ mẫu giáo lớn.
- **Lý thuyết đổi mới phương pháp dạy học:** Nhấn mạnh việc chuyển đổi từ phương pháp giáo viên làm trung tâm sang phương pháp lấy trẻ làm trung tâm, sử dụng phương pháp dạy học tích cực nhằm phát huy tính chủ động, sáng tạo của trẻ.

Các khái niệm chính bao gồm: quản lý hoạt động chăm sóc - giáo dục, chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi, đổi mới phương pháp giáo dục mầm non, đánh giá sự phát triển trẻ.

### Phương pháp nghiên cứu

- **Nguồn dữ liệu:** Thu thập dữ liệu từ 21 trường mầm non huyện Bình Giang, khảo sát 21 Hiệu trưởng và 60 giáo viên lớp mẫu giáo lớn.
- **Phương pháp phân tích:** Sử dụng phương pháp thống kê định lượng, phân tích tỷ lệ phần trăm, điểm trung bình đánh giá mức độ nhận thức và thực hiện các biện pháp quản lý.
- **Timeline nghiên cứu:** Nghiên cứu được tiến hành trong giai đoạn 2014-2016, bao gồm khảo sát thực trạng, phân tích dữ liệu và đề xuất biện pháp quản lý.

Phương pháp thu thập dữ liệu bao gồm quan sát, điều tra bằng phiếu trưng cầu ý kiến, phỏng vấn sâu và xin ý kiến chuyên gia nhằm đảm bảo tính khách quan và toàn diện của nghiên cứu.

## Kết quả nghiên cứu và thảo luận

### Những phát hiện chính

- **Nhận thức về Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi:** 100% Hiệu trưởng và 84% giáo viên nhận thức đúng tầm quan trọng của Bộ Chuẩn trong việc thực hiện chương trình chăm sóc - giáo dục trẻ mẫu giáo lớn. Tuy nhiên, 15% giáo viên còn đánh giá thấp tầm quan trọng này.
- **Quản lý kế hoạch chăm sóc - giáo dục:** 100% Hiệu trưởng xây dựng và chỉ đạo kế hoạch chi tiết, trong đó 39,3% đánh giá tốt, 35,7% khá. Tuy nhiên, chỉ 25% đánh giá tốt về việc kiểm tra, đôn đốc thực hiện kế hoạch.
- **Khả năng thực hiện của giáo viên:** 58,7% giáo viên đạt mức tốt và khá trong lập kế hoạch và tổ chức hoạt động, nhưng chỉ 43,7% thực hiện tốt công tác đánh giá hoạt động chăm sóc - giáo dục theo Bộ Chuẩn.
- **Quản lý đổi mới phương pháp:** 94,7% Hiệu trưởng quan tâm đến việc đổi mới phương pháp dạy học, tuy nhiên việc áp dụng còn hạn chế do thiếu bồi dưỡng chuyên môn thường xuyên.
- **Cơ sở vật chất và thiết bị:** 68% Hiệu trưởng đánh giá việc quản lý cơ sở vật chất, thiết bị phục vụ hoạt động chăm sóc - giáo dục là quan trọng, nhưng thực tế nhiều trường còn thiếu đồ dùng, thiết bị theo chuẩn.

### Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy Hiệu trưởng các trường mầm non huyện Bình Giang đã có nhận thức đúng đắn về vai trò của Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi và tích cực xây dựng kế hoạch quản lý hoạt động chăm sóc - giáo dục trẻ mẫu giáo lớn. Tuy nhiên, việc kiểm tra, giám sát và đánh giá còn chưa thực sự hiệu quả, ảnh hưởng đến chất lượng thực hiện chương trình.

So với các nghiên cứu trong nước, kết quả tương đồng về vai trò quan trọng của Hiệu trưởng trong quản lý giáo dục mầm non, nhưng điểm khác biệt là mức độ áp dụng đổi mới phương pháp và quản lý cơ sở vật chất còn hạn chế. Nguyên nhân chủ yếu do thiếu nguồn lực, bồi dưỡng chuyên môn chưa thường xuyên và sự phối hợp chưa chặt chẽ giữa nhà trường và gia đình.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tỷ lệ nhận thức của Hiệu trưởng và giáo viên, bảng đánh giá mức độ thực hiện các biện pháp quản lý và biểu đồ so sánh chất lượng giáo dục qua các năm.

## Đề xuất và khuyến nghị

- **Tăng cường bồi dưỡng chuyên môn:** Tổ chức các khóa đào tạo, tập huấn thường xuyên cho cán bộ quản lý và giáo viên về Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi và đổi mới phương pháp dạy học, nhằm nâng cao năng lực chuyên môn và kỹ năng thực hành. Thời gian: hàng năm; Chủ thể: Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện.
- **Nâng cao công tác kiểm tra, giám sát:** Xây dựng quy trình kiểm tra định kỳ và đột xuất việc thực hiện kế hoạch chăm sóc - giáo dục, đánh giá chất lượng hoạt động của giáo viên theo Bộ Chuẩn. Thời gian: liên tục trong năm học; Chủ thể: Hiệu trưởng và tổ chuyên môn.
- **Cải thiện cơ sở vật chất:** Huy động nguồn lực từ địa phương, phụ huynh và xã hội để đầu tư, bổ sung thiết bị, đồ dùng, đồ chơi theo tiêu chuẩn, tạo môi trường học tập phù hợp cho trẻ. Thời gian: 2-3 năm; Chủ thể: Ban giám hiệu, UBND xã, cộng đồng.
- **Tăng cường phối hợp gia đình - nhà trường:** Tuyên truyền, hướng dẫn phụ huynh về ý nghĩa và cách sử dụng Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi, tạo sự đồng thuận và phối hợp trong chăm sóc, giáo dục trẻ. Thời gian: liên tục; Chủ thể: giáo viên, Hiệu trưởng, phụ huynh.
- **Xây dựng mô hình điển hình:** Phát hiện và nhân rộng các trường, giáo viên thực hiện tốt công tác quản lý và đổi mới phương pháp, tạo động lực và kinh nghiệm cho các đơn vị khác. Thời gian: 1-2 năm; Chủ thể: Phòng Giáo dục và Đào tạo.

## Đối tượng nên tham khảo luận văn

- **Cán bộ quản lý giáo dục mầm non:** Nâng cao kiến thức và kỹ năng quản lý hoạt động chăm sóc - giáo dục trẻ theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi, áp dụng hiệu quả trong thực tiễn.
- **Giáo viên mầm non:** Hiểu rõ các chỉ số phát triển trẻ, phương pháp lập kế hoạch, tổ chức và đánh giá hoạt động chăm sóc - giáo dục phù hợp với chuẩn quốc gia.
- **Nhà nghiên cứu giáo dục:** Tham khảo cơ sở lý luận, phương pháp nghiên cứu và kết quả thực tiễn về quản lý giáo dục mầm non, làm cơ sở cho các nghiên cứu tiếp theo.
- **Cơ quan quản lý giáo dục địa phương:** Sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng chính sách, kế hoạch phát triển giáo dục mầm non, nâng cao chất lượng chăm sóc - giáo dục trẻ.

## Câu hỏi thường gặp

1. **Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi là gì?**  
Là tập hợp các chỉ số về phát triển thể chất, tình cảm - xã hội, ngôn ngữ - giao tiếp và nhận thức mà trẻ 5 tuổi cần đạt được dưới tác động của giáo dục, làm cơ sở xây dựng chương trình và đánh giá trẻ.

2. **Vai trò của Hiệu trưởng trong quản lý hoạt động chăm sóc - giáo dục trẻ mẫu giáo lớn?**  
Hiệu trưởng chịu trách nhiệm lập kế hoạch, chỉ đạo, kiểm tra, giám sát và đánh giá hoạt động chăm sóc - giáo dục, đồng thời bồi dưỡng đội ngũ giáo viên và quản lý cơ sở vật chất.

3. **Những khó khăn chính trong quản lý hoạt động chăm sóc - giáo dục trẻ mẫu giáo lớn?**  
Bao gồm nhận thức chưa đồng đều của giáo viên, thiếu nguồn lực về cơ sở vật chất, hạn chế trong đổi mới phương pháp dạy học và sự phối hợp chưa chặt chẽ giữa nhà trường và gia đình.

4. **Làm thế nào để nâng cao chất lượng giáo dục mầm non theo Bộ Chuẩn?**  
Thông qua bồi dưỡng chuyên môn thường xuyên, tăng cường kiểm tra, cải thiện cơ sở vật chất, đổi mới phương pháp dạy học và tăng cường phối hợp với phụ huynh.

5. **Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng trong luận văn?**  
Kết hợp phương pháp lý luận và thực tiễn như quan sát, điều tra bằng phiếu trưng cầu ý kiến, phỏng vấn, xin ý kiến chuyên gia và phân tích thống kê định lượng.

## Kết luận

- Quản lý hoạt động chăm sóc - giáo dục trẻ mẫu giáo lớn theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi là nhiệm vụ quan trọng của Hiệu trưởng trường mầm non, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng giáo dục mầm non.  
- Nhận thức của Hiệu trưởng và giáo viên về Bộ Chuẩn đã được nâng cao, tuy nhiên còn tồn tại sự khác biệt và hạn chế trong thực hiện.  
- Công tác lập kế hoạch, kiểm tra, giám sát và đổi mới phương pháp dạy học cần được tăng cường để nâng cao hiệu quả quản lý.  
- Cơ sở vật chất và thiết bị dạy học còn thiếu hụt, cần được đầu tư và quản lý chặt chẽ hơn.  
- Đề xuất các biện pháp quản lý cụ thể nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc - giáo dục trẻ mẫu giáo lớn, góp phần thực hiện thành công đề án phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi.

**Hành động tiếp theo:** Các cơ sở giáo dục mầm non và cơ quan quản lý cần triển khai ngay các biện pháp đề xuất, đồng thời tiếp tục nghiên cứu, đánh giá để điều chỉnh phù hợp với thực tiễn.  
**Kêu gọi:** Các bên liên quan hãy phối hợp chặt chẽ để nâng cao chất lượng giáo dục mầm non, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển toàn diện của trẻ em Việt Nam.