Tổng quan nghiên cứu

Giáo dục mầm non đóng vai trò nền tảng trong hệ thống giáo dục quốc dân, góp phần hình thành nhân cách và phát triển toàn diện cho trẻ em. Tại huyện Long Hồ, tỉnh Vĩnh Long, hệ thống trường mầm non phát triển mạnh với 20 trường công lập và ngoài công lập, phục vụ gần 6.000 học sinh. Tỉ lệ giáo viên đạt chuẩn chuyên môn đạt 100%, trong đó 76,36% giáo viên đạt trình độ trên chuẩn, thể hiện sự đầu tư nghiêm túc vào chất lượng đội ngũ giáo viên. Tuy nhiên, công tác quản lí hoạt động đánh giá giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp tại các trường còn tồn tại nhiều hạn chế, đặc biệt trong khâu lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra, ảnh hưởng đến hiệu quả đánh giá và phát triển năng lực giáo viên.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm khảo sát thực trạng quản lí hoạt động đánh giá giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp tại các trường mầm non huyện Long Hồ trong hai năm học 2016-2017 và 2017-2018, từ đó đề xuất các biện pháp quản lí phù hợp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục mầm non. Nghiên cứu tập trung vào 10 trường mầm non tiêu biểu, với đối tượng khảo sát gồm 24 cán bộ quản lí, 25 tổ trưởng chuyên môn và 62 giáo viên. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc hoàn thiện công tác quản lí đánh giá giáo viên, góp phần nâng cao năng lực đội ngũ giáo viên mầm non, đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo theo định hướng của Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết quản lí giáo dục và chuẩn nghề nghiệp giáo viên mầm non. Lý thuyết quản lí được vận dụng bao gồm các chức năng cơ bản: lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra, nhằm đảm bảo hoạt động đánh giá giáo viên được thực hiện một cách khoa học, hiệu quả. Chuẩn nghề nghiệp giáo viên mầm non được xác định theo Thông tư số 26/2018/TT-BGDĐT, bao gồm 5 tiêu chuẩn chính: phẩm chất nhà giáo, phát triển chuyên môn nghiệp vụ, xây dựng môi trường giáo dục, phát triển mối quan hệ giữa nhà trường, gia đình và cộng đồng, sử dụng ngoại ngữ và ứng dụng công nghệ thông tin.

Các khái niệm chính gồm: chuẩn nghề nghiệp giáo viên mầm non, hoạt động đánh giá giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp, quản lí hoạt động đánh giá giáo viên mầm non, và các yếu tố ảnh hưởng đến quản lí hoạt động đánh giá. Nghiên cứu cũng tham khảo các mô hình đánh giá giáo viên tại các quốc gia như Anh, Mỹ, Úc để làm cơ sở so sánh và hoàn thiện khung lý thuyết.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp kết hợp giữa nghiên cứu lí luận và thực tiễn. Nguồn dữ liệu chính bao gồm khảo sát thực trạng tại 10 trường mầm non huyện Long Hồ trong hai năm học 2016-2017 và 2017-2018. Mẫu khảo sát gồm 111 người: 24 cán bộ quản lí, 25 tổ trưởng chuyên môn và 62 giáo viên. Phương pháp chọn mẫu là chọn mẫu thuận tiện và mẫu có chủ đích nhằm đảm bảo tính đại diện cho các nhóm đối tượng liên quan.

Phương pháp thu thập dữ liệu gồm: điều tra bằng bảng hỏi với thang đo Likert 5 mức độ, phỏng vấn sâu với 30 đối tượng đại diện, nghiên cứu sản phẩm hoạt động như hồ sơ, văn bản, biên bản họp liên quan đến công tác đánh giá giáo viên. Dữ liệu được xử lý và phân tích bằng phần mềm SPSS, sử dụng các thống kê mô tả như điểm trung bình, độ lệch chuẩn và phân tích so sánh để làm rõ thực trạng và các yếu tố ảnh hưởng.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Nhận thức về sự cần thiết của hoạt động đánh giá giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp: Trung bình điểm nhận thức của cán bộ quản lí là 4,08, tổ trưởng chuyên môn 4,12 và giáo viên 3,87 trên thang 5 điểm, cho thấy mức độ đồng thuận cao về tầm quan trọng của hoạt động đánh giá này.

  2. Thực trạng thực hiện nội dung đánh giá: 100% giáo viên mầm non tại huyện Long Hồ thực hiện đánh giá theo chuẩn nghề nghiệp. Kết quả xếp loại năm học 2016-2017 cho thấy 40,2% giáo viên đạt loại xuất sắc, 56% loại khá và 3,8% loại trung bình; năm học 2017-2018, tỉ lệ xuất sắc giảm nhẹ còn 38,3%, loại khá tăng lên 56,1%, loại trung bình tăng lên 5,59%.

  3. Quản lí hoạt động đánh giá giáo viên: Công tác lập kế hoạch, tổ chức nhân sự, chỉ đạo và kiểm tra hoạt động đánh giá còn nhiều hạn chế. Ví dụ, việc lập kế hoạch chưa chi tiết, tổ chức nhân sự chưa phân công rõ ràng, chỉ đạo chưa kịp thời và kiểm tra chưa thường xuyên. Điều này ảnh hưởng đến tính chính xác và khách quan của kết quả đánh giá.

  4. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lí hoạt động đánh giá: Nhận thức và năng lực quản lí của cán bộ quản lí, sự đoàn kết và uy tín của tổ chuyên môn, phẩm chất và thái độ của giáo viên, cùng với văn hóa và môi trường nhà trường đều có ảnh hưởng đáng kể. Điểm trung bình về ảnh hưởng của các yếu tố này dao động từ 3,5 đến 4,2, cho thấy mức độ tác động khá cao.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy nhận thức chung về tầm quan trọng của hoạt động đánh giá giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp là tích cực, phù hợp với các chính sách đổi mới giáo dục của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Tuy nhiên, sự giảm nhẹ tỉ lệ giáo viên đạt loại xuất sắc và tăng tỉ lệ trung bình phản ánh những khó khăn trong việc duy trì chất lượng đánh giá liên tục và đồng đều.

Việc quản lí hoạt động đánh giá còn nhiều hạn chế có thể do năng lực quản lí của cán bộ quản lí chưa đồng đều, thiếu sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ phận và chưa có hệ thống kiểm tra, giám sát hiệu quả. So sánh với các nghiên cứu tại các địa phương khác, tình trạng này không phải là hiếm, nhưng vẫn cần được khắc phục để nâng cao chất lượng giáo dục mầm non.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ thể hiện tỉ lệ xếp loại giáo viên qua các năm học, bảng tổng hợp điểm trung bình nhận thức và mức độ ảnh hưởng của các yếu tố, giúp minh họa rõ nét hơn thực trạng và các vấn đề cần giải quyết.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ quản lí: Tổ chức các khóa tập huấn nâng cao năng lực quản lí, kỹ năng lập kế hoạch, tổ chức và kiểm tra đánh giá giáo viên. Mục tiêu nâng điểm trung bình nhận thức và năng lực quản lí lên trên 4,5 trong vòng 1 năm, do Sở Giáo dục và Đào tạo phối hợp với các trường đại học thực hiện.

  2. Xây dựng kế hoạch đánh giá chi tiết và cụ thể: Hiệu trưởng cần chỉ đạo xây dựng kế hoạch đánh giá giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp rõ ràng, phân công trách nhiệm cụ thể cho từng cá nhân và tổ chức, đảm bảo tiến độ và chất lượng. Thời gian hoàn thành kế hoạch trước mỗi năm học mới, do Ban Giám hiệu các trường thực hiện.

  3. Tăng cường phối hợp giữa các tổ chuyên môn và giáo viên: Tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên môn định kỳ để trao đổi, góp ý và hỗ trợ lẫn nhau trong quá trình đánh giá, nhằm nâng cao tính khách quan và hiệu quả. Mục tiêu đạt 90% giáo viên tham gia đầy đủ các buổi sinh hoạt trong năm học, do tổ trưởng chuyên môn chủ trì.

  4. Thiết lập hệ thống kiểm tra, giám sát thường xuyên: Hiệu trưởng và phó hiệu trưởng cần thực hiện kiểm tra định kỳ việc thực hiện đánh giá giáo viên, xử lý kịp thời các sai sót và đề xuất điều chỉnh phù hợp. Mỗi học kỳ tổ chức ít nhất một đợt kiểm tra, báo cáo kết quả lên Phòng Giáo dục và Đào tạo.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cán bộ quản lí giáo dục mầm non: Nhận diện các yếu tố ảnh hưởng và áp dụng các biện pháp quản lí hiệu quả để nâng cao chất lượng đánh giá giáo viên, từ đó cải thiện chất lượng giáo dục mầm non tại địa phương.

  2. Giáo viên mầm non: Hiểu rõ quy trình và tiêu chuẩn đánh giá theo chuẩn nghề nghiệp, từ đó chủ động tự đánh giá, xây dựng kế hoạch phát triển năng lực cá nhân phù hợp.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản lí giáo dục: Tham khảo phương pháp nghiên cứu thực tiễn kết hợp lý thuyết, cũng như các kết quả khảo sát và phân tích thực trạng quản lí giáo dục mầm non.

  4. Cơ quan quản lí giáo dục cấp trên: Sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng chính sách, hướng dẫn và hỗ trợ các trường mầm non trong công tác quản lí hoạt động đánh giá giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp.

Câu hỏi thường gặp

  1. Chuẩn nghề nghiệp giáo viên mầm non gồm những tiêu chuẩn nào?
    Chuẩn nghề nghiệp giáo viên mầm non bao gồm 5 tiêu chuẩn chính: phẩm chất nhà giáo, phát triển chuyên môn nghiệp vụ, xây dựng môi trường giáo dục, phát triển mối quan hệ giữa nhà trường, gia đình và cộng đồng, sử dụng ngoại ngữ và ứng dụng công nghệ thông tin.

  2. Tại sao quản lí hoạt động đánh giá giáo viên mầm non lại quan trọng?
    Quản lí tốt giúp đảm bảo hoạt động đánh giá được thực hiện chính xác, khách quan, công bằng và hiệu quả, từ đó nâng cao năng lực đội ngũ giáo viên và chất lượng giáo dục mầm non.

  3. Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng trong luận văn?
    Luận văn sử dụng phương pháp hỗn hợp, bao gồm điều tra bằng bảng hỏi, phỏng vấn sâu, nghiên cứu sản phẩm hoạt động và phân tích thống kê bằng phần mềm SPSS.

  4. Các yếu tố nào ảnh hưởng đến quản lí hoạt động đánh giá giáo viên?
    Bao gồm nhận thức và năng lực của cán bộ quản lí, sự đoàn kết và uy tín của tổ chuyên môn, phẩm chất và thái độ của giáo viên, cùng với văn hóa và môi trường nhà trường.

  5. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả quản lí hoạt động đánh giá giáo viên?
    Cần tăng cường đào tạo cán bộ quản lí, xây dựng kế hoạch chi tiết, tăng cường phối hợp giữa các bộ phận, và thiết lập hệ thống kiểm tra, giám sát thường xuyên.

Kết luận

  • Quản lí hoạt động đánh giá giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp tại huyện Long Hồ đã được quan tâm nhưng còn nhiều hạn chế trong lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra.
  • Nhận thức của cán bộ quản lí, tổ chuyên môn và giáo viên về tầm quan trọng của hoạt động đánh giá là tích cực, tạo nền tảng cho việc cải thiện công tác quản lí.
  • Các yếu tố thuộc về con người và môi trường nhà trường ảnh hưởng đáng kể đến hiệu quả quản lí hoạt động đánh giá.
  • Đề xuất các biện pháp quản lí cụ thể nhằm nâng cao chất lượng đánh giá giáo viên, góp phần phát triển đội ngũ giáo viên mầm non đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.
  • Tiếp tục nghiên cứu và áp dụng các giải pháp trong giai đoạn tiếp theo để đảm bảo tính khả thi và hiệu quả lâu dài của công tác quản lí đánh giá giáo viên mầm non.

Hãy áp dụng các biện pháp quản lí được đề xuất để nâng cao chất lượng giáo dục mầm non tại địa phương, góp phần xây dựng đội ngũ giáo viên chuyên nghiệp, tận tâm và hiệu quả.