I. Tổng Quan Về Tình Hình Cướp Giật Tài Sản Tại TP
Tình hình phạm pháp hình sự tại TP.HCM diễn biến phức tạp, đặc biệt là tội cướp giật tài sản. Tội phạm này chiếm tỷ lệ lớn trong cơ cấu tội phạm và có xu hướng trẻ hóa. Số liệu thống kê cho thấy số vụ án cướp giật tài sản được đưa ra xét xử sơ thẩm trên địa bàn TP.HCM rất cao, chỉ xếp sau tội trộm cắp tài sản. Tuy nhiên, thực tế còn nhiều vụ cướp giật tài sản không bị phát hiện, cho thấy tình hình còn phức tạp. Các băng nhóm cướp giật tài sản chuyên nghiệp, có tiền án, tiền sự, nghiện hút ma túy liên tục gây án với phương thức manh động, táo bạo. Hậu quả do tội cướp giật tài sản gây ra rất nghiêm trọng, không chỉ gây thiệt hại về tài sản mà còn gây thương vong, tạo tâm lý hoang mang, bất an trong nhân dân. Đảng và chính quyền Thành phố đã quan tâm chỉ đạo các ban, ngành, đoàn thể triển khai các biện pháp phòng ngừa. Nhiều chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước về công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm đã được cụ thể hóa và đi vào thực tiễn.
1.1. Diễn Biến Phức Tạp Của Tội Cướp Giật Tài Sản
Tình hình tội cướp giật tài sản tại TP.HCM diễn biến phức tạp với tính chất, mức độ nguy hiểm ngày càng cao. Xuất hiện các băng nhóm cướp giật tài sản gồm những đối tượng lưu manh chuyên nghiệp, có tiền án, tiền sự, nghiện hút ma túy liên tục gây án trên nhiều tuyến, địa bàn trọng điểm chỉ trong một thời gian ngắn với các phương thức, thủ đoạn hết sức manh động, táo bạo, trắng trợn và liều lĩnh. Hậu quả do tội cướp giật tài sản gây ra cho xã hội là rất nghiêm trọng, không chỉ gây thiệt hại về tài sản mà nhiều trường hợp khi bị phát hiện, truy đuổi các đối tượng cướp giật dùng cả hung khí tấn công, chống trả quyết liệt gây hậu quả chết người một cách thương tâm.
1.2. Ảnh Hưởng Tiêu Cực Đến An Ninh Trật Tự TP.HCM
Tội cướp giật tài sản gây tâm lý hoang mang, bất an, lo lắng, gây mất niềm tin ở quần chúng nhân dân vào các cơ quan bảo vệ pháp luật, ảnh hưởng xấu đến hình ảnh văn minh, hiện đại, nghĩa tình mà Đảng, chính quyền và nhân dân Thành phố đang quyết tâm xây dựng. Trước sự “lộng hành” của nạn cướp giật tài sản, Đảng bộ và chính quyền các cấp Thành phố đã quan tâm chỉ đạo các ban, ngành, đoàn thể, tổ chức xã hội tiến hành triển khai thực hiện nghiêm túc, quyết liệt, đồng bộ các biện pháp phòng ngừa tình hình tội này.
II. Nguyên Nhân Điều Kiện Cướp Giật Tài Sản Tại TP
Hoạt động phòng ngừa tình hình tội cướp giật tài sản trên địa bàn TP.HCM vẫn còn bộc lộ những hạn chế, thiếu sót nhất định, chưa đáp ứng các yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra. Hiệu quả phòng ngừa đạt được chưa như mong muốn; tính chất, mức độ nguy hiểm của tội cướp giật tài sản không hề suy giảm, gây ảnh hưởng xấu đến tình hình an ninh trật tự TP.HCM và sự phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của địa phương. Những hạn chế, thiếu sót này xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, có thể kể đến như: việc phân tích, đánh giá thực trạng phòng ngừa tình hình tội cướp giật tài sản trong thời gian qua chưa thật sự đầy đủ và chính xác; chưa xác định đúng đắn, toàn diện các nguyên nhân, điều kiện phát sinh, tồn tại, phát triển của tình hình tội này; một số chủ thể nhận thức chưa đầy đủ, toàn diện về vị trí, vai trò hoạt động phòng ngừa tình hình tội cướp giật tài sản.
2.1. Phân Tích Thực Trạng Phòng Ngừa Tội Cướp Giật Tài Sản
Việc phân tích, đánh giá thực trạng phòng ngừa tình hình tội cướp giật tài sản trong thời gian qua chưa thật sự đầy đủ và chính xác. Chưa xác định đúng đắn, toàn diện các nguyên nhân, điều kiện phát sinh, tồn tại, phát triển của tình hình tội này. Một số chủ thể nhận thức chưa đầy đủ, toàn diện về vị trí, vai trò hoạt động phòng ngừa tình hình tội cướp giật tài sản.
2.2. Nhận Thức Năng Lực Phòng Ngừa Còn Hạn Chế
Trình độ, năng lực phòng ngừa ở một số chủ thể chưa đảm bảo yêu cầu đặt ra; cơ chế phối hợp giữa các lực lượng còn cứng nhắc, chưa cụ thể, rõ ràng; các biện pháp phòng ngừa áp dụng còn rời rạc, thiếu tính đồng bộ, thống nhất… Xuất phát từ lý do này, một trong những yêu cầu cấp thiết đặt ra hiện nay là cần có những công trình nghiên cứu làm sáng tỏ những vấn đề lý luận về phòng ngừa tình hình tội cướp giật tài sản.
III. Giải Pháp Phòng Ngừa Cướp Giật Tài Sản Hiệu Quả Tại TP
Cần có những công trình nghiên cứu làm sáng tỏ những vấn đề lý luận về phòng ngừa tình hình tội cướp giật tài sản; khảo sát, phân tích, đánh giá tường tận thực trạng nhận thức, chủ thể, quan hệ phối hợp và các biện pháp phòng ngừa tình hình tội cướp giật tài sản trên địa bàn TP.HCM trong thời gian qua. Từ đó đánh giá hiệu quả phòng ngừa đạt được, chỉ ra những ưu điểm, hạn chế, thiếu sót và nguyên nhân của những hạn chế, thiếu sót đó; đồng thời xác định chính xác, đầy đủ, toàn diện các nguyên nhân, điều kiện mang tính đặc thù “địa lý học” của tình hình tội này trên địa bàn TP.HCM làm cơ sở, luận cứ khoa học cho việc kiến nghị, đề xuất các giải pháp nhằm tăng cường chất lượng và hiệu quả phòng ngừa tình hình tội cướp giật tài sản trên địa bàn Thành phố trong thời gian đến.
3.1. Nghiên Cứu Lý Luận Về Phòng Ngừa Tội Cướp Giật
Cần có những công trình nghiên cứu làm sáng tỏ những vấn đề lý luận về phòng ngừa tình hình tội cướp giật tài sản. Khảo sát, phân tích, đánh giá tường tận thực trạng nhận thức, chủ thể, quan hệ phối hợp và các biện pháp phòng ngừa tình hình tội cướp giật tài sản trên địa bàn TP.HCM trong thời gian qua.
3.2. Đề Xuất Giải Pháp Tăng Cường Phòng Ngừa
Xác định chính xác, đầy đủ, toàn diện các nguyên nhân, điều kiện mang tính đặc thù “địa lý học” của tình hình tội này trên địa bàn TP.HCM làm cơ sở, luận cứ khoa học cho việc kiến nghị, đề xuất các giải pháp nhằm tăng cường chất lượng và hiệu quả phòng ngừa tình hình tội cướp giật tài sản trên địa bàn Thành phố trong thời gian đến.
3.3. Tăng Cường Tuần Tra Kiểm Soát An Ninh
Tăng cường tuần tra kiểm soát tại các khu vực công cộng, đặc biệt vào ban đêm. Sử dụng hiệu quả hệ thống camera an ninh TP.HCM để giám sát và phát hiện sớm các hành vi cướp giật. Nâng cao hiệu quả phối hợp giữa công an và người dân trong việc phòng ngừa và tố giác tội phạm.
IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Kết Quả Nghiên Cứu Về Cướp Giật
Mục đích nghiên cứu của luận án là thông qua việc tiếp cận một cách có hệ thống và toàn diện về hoạt động phòng ngừa tình hình tội cướp giật tài sản trên địa bàn TP.HCM trên cả hai bình diện lí luận và thực tiễn, góp phần hoàn thiện lí luận về vấn đề này và đề xuất các giải pháp nhằm tăng cường chất lượng và hiệu quả phòng ngừa tình hình tội cướp giật tài sản trên địa bàn TP. Nhiệm vụ nghiên cứu của luận án Để đạt được mục đích trên, luận án cần thực hiện một số nhiệm vụ cụ thể sau: - Tổng quan về tình hình nghiên cứu của các công trình trong và ngoài nước có liên quan đến hoạt động phòng ngừa tình hình tội cướp giật tài sản; đánh giá khái quát phạm vi và mức độ nghiên cứu của những công trình này, xác định những kiến thức được kế thừa và làm rõ những vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu trong luận án.
4.1. Hoàn Thiện Lý Luận Về Phòng Ngừa Tội Cướp Giật
Góp phần hoàn thiện lí luận về vấn đề phòng ngừa tội cướp giật tài sản và đề xuất các giải pháp nhằm tăng cường chất lượng và hiệu quả phòng ngừa tình hình tội cướp giật tài sản trên địa bàn TP.
4.2. Đánh Giá Mức Độ Nghiên Cứu Về Phòng Ngừa
Đánh giá khái quát phạm vi và mức độ nghiên cứu của những công trình này, xác định những kiến thức được kế thừa và làm rõ những vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu trong luận án.
V. Dự Báo Giải Pháp Tăng Cường Phòng Ngừa Cướp Giật
Luận án cần thực hiện một số nhiệm vụ cụ thể sau: - Nghiên cứu, phân tích, làm sáng tỏ những vấn đề lý luận về phòng ngừa tình hình tội cướp giật tài sản như khái niệm, đặc điểm, mục đích phòng ngừa tình hình tội cướp giật tài sản, cơ sở, nguyên tắc, nội dung, biện pháp và chủ thể phòng ngừa tình hình tội cướp giật tài sản; mối quan hệ giữa tình hình tội cướp giật tài sản với phòng ngừa tình hình tội cướp giật tài sản. - Phân tích, đánh giá thực trạng phòng ngừa tình hình tội cướp giật tài sản trên địa bàn TP.HCM trong thời gian từ năm 2008 đến năm 2017. Đánh giá hiệu quả phòng ngừa đạt được thông qua việc phân tích, làm rõ tình hình tội cướp giật tài sản như kết quả, sản phẩm của hoạt động phòng ngừa. Qua đó cần rút ra được các nguyên nhân, điều kiện của tình hình tội này.
5.1. Phân Tích Lý Luận Về Phòng Ngừa Tội Cướp Giật
Nghiên cứu, phân tích, làm sáng tỏ những vấn đề lý luận về phòng ngừa tình hình tội cướp giật tài sản như khái niệm, đặc điểm, mục đích phòng ngừa tình hình tội cướp giật tài sản, cơ sở, nguyên tắc, nội dung, biện pháp và chủ thể phòng ngừa tình hình tội cướp giật tài sản; mối quan hệ giữa tình hình tội cướp giật tài sản với phòng ngừa tình hình tội cướp giật tài sản.
5.2. Đánh Giá Thực Trạng Phòng Ngừa Tại TP.HCM
Phân tích, đánh giá thực trạng phòng ngừa tình hình tội cướp giật tài sản trên địa bàn TP.HCM trong thời gian từ năm 2008 đến năm 2017. Đánh giá hiệu quả phòng ngừa đạt được thông qua việc phân tích, làm rõ tình hình tội cướp giật tài sản như kết quả, sản phẩm của hoạt động phòng ngừa. Qua đó cần rút ra được các nguyên nhân, điều kiện của tình hình tội này.
VI. Kết Luận Nâng Cao An Ninh Giảm Cướp Giật TP
Tiến hành dự báo tình hình tội cướp giật tài sản, các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động phòng ngừa và đề xuất các nhóm giải pháp nhằm tăng cường chất lượng, hiệu quả phòng ngừa tình hình tội cướp giật tài sản trên địa bàn TP.HCM trong thời gian tới. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của luận án là những vấn đề lý luận và thực tiễn hoạt động phòng ngừa tình hình tội cướp giật tài sản trên địa bàn TP.HCM trong khoảng thời gian từ 2008 đến năm 2017. Phạm vi nghiên cứu Xét về nội dung, luận án nghiên cứu những vấn đề lý luận và thực tiễn hoạt động phòng ngừa tình hình tội cướp giật tài sản trong phạm vi khoa học Tội phạm học thuộc chuyên ngành Tội phạm học và phòng ngừa tội phạm.
6.1. Dự Báo Tình Hình Tội Cướp Giật Tài Sản
Tiến hành dự báo tình hình tội cướp giật tài sản, các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động phòng ngừa và đề xuất các nhóm giải pháp nhằm tăng cường chất lượng, hiệu quả phòng ngừa tình hình tội cướp giật tài sản trên địa bàn TP.HCM trong thời gian tới.
6.2. Nghiên Cứu Lý Luận Thực Tiễn Phòng Ngừa
Luận án nghiên cứu những vấn đề lý luận và thực tiễn hoạt động phòng ngừa tình hình tội cướp giật tài sản trong phạm vi khoa học Tội phạm học thuộc chuyên ngành Tội phạm học và phòng ngừa tội phạm.
