Tổng quan nghiên cứu

Thị trường bảo hiểm tai nạn con người tại Việt Nam đang có tiềm năng phát triển lớn với mức tăng trưởng ấn tượng trong bối cảnh đại dịch Covid-19 gây ảnh hưởng tiêu cực đến nhiều ngành kinh tế khác. Theo Cục Quản lý Giám sát Bảo hiểm Bộ Tài chính, tổng doanh thu phí bảo hiểm 4 tháng đầu năm 2021 ước đạt 65.159 tỷ đồng, tăng 26,78% so với cùng kỳ, trong đó doanh thu phí bảo hiểm phi nhân thọ đạt 19.965 tỷ đồng, tăng 11,41%. Tuy nhiên, sản phẩm bảo hiểm tai nạn con người vẫn chiếm tỷ trọng thấp trong cơ cấu doanh thu và người dân còn hạn chế tiếp cận loại hình này. Tại Quảng Trị, Công ty Bảo Minh Quảng Trị đang đứng thứ hai về bảo hiểm nhân thọ nhưng thị phần bảo hiểm tai nạn con người còn yếu, chưa có chiến lược phát triển hiệu quả.

Luận văn tập trung nghiên cứu phát triển thị trường bảo hiểm tai nạn con người tại Công ty Bảo Minh Quảng Trị trong giai đoạn 2018-2020, nhằm phân tích thực trạng, các nhân tố ảnh hưởng đến nhu cầu mua bảo hiểm và đề xuất giải pháp phát triển thị trường đến năm 2025. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao nhận thức khách hàng, tăng doanh thu và vị thế cạnh tranh của công ty trên thị trường bảo hiểm phi nhân thọ tại địa phương.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn sử dụng các lý thuyết và mô hình nghiên cứu về phát triển thị trường và hành vi khách hàng trong lĩnh vực bảo hiểm. Theo Kotler & Armstrong, thị trường là tập hợp khách hàng hiện tại và tiềm năng của sản phẩm, còn Ansoff định nghĩa phát triển thị trường là chiến lược mở rộng thị trường cho sản phẩm hiện có. Các mô hình định hướng thị trường của Kohli & Jaworski và Javalgi nhấn mạnh vai trò của hệ thống thông tin tình báo thị trường, phổ biến và phản hồi thông tin trong phát triển thị trường.

Về bảo hiểm, luận văn dựa trên định nghĩa của Luật Kinh doanh Bảo hiểm (2000) và các nghiên cứu của Hiệp hội Bảo hiểm Hoa Kỳ, nhấn mạnh bảo hiểm tai nạn con người là loại hình bảo hiểm phi nhân thọ nhằm bảo vệ tài chính cho người tham gia khi gặp rủi ro tai nạn. Các nhân tố ảnh hưởng đến phát triển thị trường bảo hiểm phi nhân thọ được phân tích gồm môi trường pháp lý, kinh tế - xã hội, năng lực doanh nghiệp, nhận thức khách hàng và cạnh tranh thị trường.

Mô hình nghiên cứu vi mô được xây dựng dựa trên các nhân tố: nhận thức về rủi ro và giá trị bảo hiểm, trình độ giáo dục, niềm tin vào bảo hiểm, phí bảo hiểm, tính ưu việt sản phẩm và chất lượng kênh phân phối. Các giả thuyết được kiểm định nhằm xác định tác động của từng nhân tố đến quyết định mua bảo hiểm tai nạn con người.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng kết hợp phương pháp định tính và định lượng. Số liệu thứ cấp được thu thập từ báo cáo kinh doanh của Công ty Bảo Minh Quảng Trị giai đoạn 2018-2020 và các tài liệu chuyên ngành, văn bản pháp luật liên quan. Số liệu sơ cấp được thu thập qua khảo sát 120 khách hàng hiện đang sử dụng sản phẩm bảo hiểm tai nạn con người của công ty tại tỉnh Quảng Trị, với phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên đơn giản.

Phân tích dữ liệu sử dụng phần mềm SPSS với các kỹ thuật: thống kê mô tả, kiểm định độ tin cậy thang đo bằng hệ số Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA) để xác định cấu trúc nhân tố, và hồi quy tuyến tính bội để đánh giá tác động của các biến độc lập đến quyết định mua bảo hiểm. Cỡ mẫu 120 đảm bảo đủ điều kiện cho phân tích nhân tố và hồi quy đa biến theo các tiêu chuẩn học thuật.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Nhận thức về rủi ro và giá trị bảo hiểm có tác động tích cực và mạnh mẽ đến quyết định mua bảo hiểm tai nạn con người, với mức độ ảnh hưởng chiếm khoảng 35% trong mô hình hồi quy. Khách hàng có nhận thức cao về rủi ro và lợi ích bảo hiểm có xu hướng mua sản phẩm nhiều hơn.

  2. Trình độ giáo dục của khách hàng cũng ảnh hưởng tích cực, chiếm khoảng 20% tác động trong mô hình. Người có trình độ học vấn cao thường hiểu rõ hơn về bảo hiểm và có quyết định mua bảo hiểm chủ động hơn.

  3. Niềm tin vào công ty bảo hiểm đóng vai trò quan trọng, chiếm khoảng 18% ảnh hưởng. Khách hàng tin tưởng vào năng lực và uy tín của Công ty Bảo Minh Quảng Trị có xu hướng mua bảo hiểm cao hơn.

  4. Phí bảo hiểm có tác động ngược chiều, chiếm khoảng 15% ảnh hưởng. Mức phí cao làm giảm quyết định mua bảo hiểm, khách hàng nhạy cảm với giá cả và ưu tiên lựa chọn sản phẩm có phí phù hợp.

  5. Tính ưu việt của sản phẩm và chất lượng kênh phân phối cũng có tác động tích cực nhưng mức độ thấp hơn, lần lượt chiếm khoảng 7% và 5%. Sản phẩm linh hoạt, đa dạng quyền lợi và kênh bán hàng chuyên nghiệp giúp tăng khả năng tiếp cận và thuyết phục khách hàng.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu phù hợp với các nghiên cứu quốc tế và trong nước về các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định mua bảo hiểm. Nhận thức và niềm tin là yếu tố then chốt trong lĩnh vực bảo hiểm phi nhân thọ, do sản phẩm mang tính vô hình và không mong muốn rủi ro xảy ra. Trình độ giáo dục giúp khách hàng hiểu rõ hơn về quyền lợi và nghĩa vụ khi tham gia bảo hiểm.

Phí bảo hiểm là rào cản lớn đối với khách hàng có thu nhập trung bình và thấp, do đó công ty cần cân nhắc chính sách giá phù hợp để mở rộng thị trường. Tính ưu việt sản phẩm và kênh phân phối cần được cải thiện để tạo sự khác biệt cạnh tranh, nhất là trong bối cảnh thị trường bảo hiểm phi nhân thọ tại Quảng Trị có sự cạnh tranh gay gắt từ các đối thủ lớn.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ ảnh hưởng của từng nhân tố trong mô hình hồi quy, giúp minh họa rõ ràng mức độ tác động và ưu tiên giải pháp phát triển thị trường.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường truyền thông nâng cao nhận thức khách hàng về rủi ro tai nạn và giá trị bảo hiểm tai nạn con người, sử dụng các kênh truyền thông đa dạng, tập trung vào nhóm khách hàng tiềm năng có trình độ học vấn thấp. Mục tiêu tăng tỷ lệ nhận thức lên 30% trong 2 năm tới, do phòng Marketing Công ty Bảo Minh Quảng Trị thực hiện.

  2. Xây dựng chính sách phí bảo hiểm linh hoạt, phù hợp với khả năng tài chính khách hàng, bao gồm các gói sản phẩm đa dạng với mức phí khác nhau, nhằm giảm rào cản chi phí. Mục tiêu tăng doanh thu sản phẩm bảo hiểm tai nạn con người lên 20% trong 3 năm, do bộ phận phát triển sản phẩm phối hợp với phòng tài chính thực hiện.

  3. Nâng cao chất lượng dịch vụ và kênh phân phối, đào tạo đội ngũ nhân viên tư vấn chuyên nghiệp, thân thiện, tăng cường mạng lưới bán hàng tại các huyện, xã để tiếp cận khách hàng dễ dàng hơn. Mục tiêu cải thiện chỉ số hài lòng khách hàng lên 85% trong 2 năm, do phòng nhân sự và phòng kinh doanh phối hợp triển khai.

  4. Xây dựng và củng cố niềm tin khách hàng thông qua minh bạch quy trình bồi thường và chính sách chăm sóc khách hàng sau bán hàng, đảm bảo giải quyết nhanh chóng, công bằng các yêu cầu bồi thường. Mục tiêu giảm thời gian xử lý bồi thường xuống dưới 10 ngày, do phòng pháp chế và phòng chăm sóc khách hàng thực hiện trong 1 năm.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý Công ty Bảo Minh Quảng Trị: Nhận diện các nhân tố ảnh hưởng đến phát triển thị trường bảo hiểm tai nạn con người, từ đó xây dựng chiến lược kinh doanh phù hợp, nâng cao năng lực cạnh tranh.

  2. Các chuyên gia và nhà nghiên cứu trong lĩnh vực bảo hiểm và quản lý kinh tế: Tham khảo mô hình nghiên cứu, phương pháp phân tích và kết quả để phát triển các nghiên cứu tiếp theo về thị trường bảo hiểm phi nhân thọ.

  3. Nhân viên kinh doanh và tư vấn bảo hiểm: Hiểu rõ các yếu tố tác động đến quyết định mua bảo hiểm của khách hàng, từ đó nâng cao kỹ năng tư vấn, chăm sóc khách hàng hiệu quả hơn.

  4. Cơ quan quản lý nhà nước và Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam: Sử dụng kết quả nghiên cứu để hoàn thiện chính sách, khung pháp lý và các chương trình hỗ trợ phát triển thị trường bảo hiểm phi nhân thọ tại địa phương.

Câu hỏi thường gặp

  1. Bảo hiểm tai nạn con người là gì?
    Bảo hiểm tai nạn con người là loại hình bảo hiểm phi nhân thọ, bảo vệ tài chính cho người tham gia khi gặp rủi ro tai nạn gây thương tật hoặc tử vong, giúp ổn định cuộc sống cá nhân và gia đình.

  2. Những nhân tố nào ảnh hưởng đến quyết định mua bảo hiểm tai nạn con người?
    Các nhân tố chính gồm nhận thức về rủi ro và giá trị bảo hiểm, trình độ giáo dục, niềm tin vào công ty bảo hiểm, phí bảo hiểm, tính ưu việt sản phẩm và chất lượng kênh phân phối.

  3. Tại sao phí bảo hiểm lại ảnh hưởng tiêu cực đến quyết định mua?
    Phí bảo hiểm là chi phí khách hàng phải trả; nếu quá cao so với khả năng tài chính hoặc giá trị cảm nhận, khách hàng sẽ ngần ngại tham gia, đặc biệt với nhóm thu nhập trung bình và thấp.

  4. Làm thế nào để nâng cao nhận thức khách hàng về bảo hiểm tai nạn con người?
    Thông qua các chiến dịch truyền thông, giáo dục cộng đồng, tư vấn trực tiếp và phối hợp với các tổ chức xã hội nhằm phổ biến kiến thức về rủi ro và lợi ích bảo hiểm.

  5. Vai trò của kênh phân phối trong phát triển thị trường bảo hiểm?
    Kênh phân phối chuyên nghiệp, đa dạng và dễ tiếp cận giúp khách hàng thuận tiện mua bảo hiểm, tăng khả năng thuyết phục và chăm sóc khách hàng, từ đó thúc đẩy doanh số và phát triển thị trường.

Kết luận

  • Thị trường bảo hiểm tai nạn con người tại Quảng Trị còn nhiều tiềm năng phát triển nhưng đang gặp hạn chế về nhận thức khách hàng và cạnh tranh gay gắt.
  • Các nhân tố nhận thức, trình độ giáo dục, niềm tin và phí bảo hiểm là những yếu tố quyết định đến quyết định mua bảo hiểm của khách hàng.
  • Công ty Bảo Minh Quảng Trị cần tập trung phát triển các giải pháp nâng cao nhận thức, đa dạng sản phẩm, cải thiện dịch vụ và kênh phân phối để tăng thị phần.
  • Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học cho việc xây dựng chiến lược phát triển thị trường bảo hiểm tai nạn con người đến năm 2025.
  • Đề nghị các bên liên quan phối hợp triển khai các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh và bảo vệ quyền lợi khách hàng.

Hành động tiếp theo: Ban lãnh đạo Công ty Bảo Minh Quảng Trị nên tổ chức hội thảo nội bộ để phổ biến kết quả nghiên cứu và xây dựng kế hoạch hành động cụ thể. Các phòng ban cần phối hợp triển khai các giải pháp đề xuất nhằm đạt mục tiêu phát triển thị trường trong giai đoạn tới.