Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh kinh tế Việt Nam giai đoạn 2009-2012, hoạt động đầu tư nước ngoài tăng trưởng mạnh mẽ với tổng vốn đăng ký đạt khoảng 16,3 tỷ USD, tăng 4,7% so với năm trước, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của các doanh nghiệp nội địa. Công ty Cổ phần Everpia Việt Nam (EVE) là một trong những doanh nghiệp hàng đầu trong lĩnh vực chăn ga gối đệm và bông tấm, với thị phần lần lượt đạt 28% và 34% năm 2012. Tuy nhiên, sự cạnh tranh gay gắt và biến động của thị trường đòi hỏi EVE phải không ngừng phát triển mạng lưới kinh doanh (MLKD) để duy trì và nâng cao vị thế.

Mục tiêu nghiên cứu tập trung vào việc xây dựng khung lý thuyết về phát triển MLKD, đánh giá thực trạng phát triển MLKD của EVE trong giai đoạn 2009-2012, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm tăng cường phát triển MLKD đến năm 2020. Phạm vi nghiên cứu bao gồm phân tích các chỉ tiêu phát triển MLKD theo chiều rộng và chiều sâu, đồng thời xem xét các nhân tố ảnh hưởng thuận lợi và bất lợi trong môi trường kinh doanh trong nước và quốc tế.

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc giúp EVE tối ưu hóa mạng lưới phân phối, nâng cao hiệu quả kinh doanh, đồng thời đóng góp vào sự phát triển bền vững của doanh nghiệp trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế. Các chỉ tiêu đánh giá như tỷ lệ tăng số lượng chi nhánh, nhà máy, trung gian thương mại, doanh thu các dòng sản phẩm mới và thị phần được sử dụng làm thước đo chính cho sự phát triển MLKD.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn vận dụng các lý thuyết về mạng lưới kinh doanh và phát triển mạng lưới kinh doanh của doanh nghiệp, trong đó:

  • Khái niệm mạng lưới kinh doanh: Là hệ thống liên kết các cơ sở kinh doanh, bao gồm nhà cung cấp, nhà sản xuất, chi nhánh, trung gian thương mại (TGTM) và người tiêu dùng, nhằm đạt mục tiêu kinh doanh chung.

  • Phân loại mạng lưới kinh doanh: Theo phương thức kinh doanh (truyền thống và online), theo đối tác (truyền thống và mới), theo thành viên (nội bộ và bên ngoài), và theo hình thức kinh doanh quốc tế (offshoring và outsourcing).

  • Phát triển mạng lưới kinh doanh: Là sự mở rộng về chiều rộng (số lượng thành viên) và chiều sâu (chất lượng hoạt động), nhằm tăng lợi nhuận, thị phần và vị thế cạnh tranh.

  • Các nhân tố ảnh hưởng: Bao gồm nhân tố khách quan (môi trường kinh tế, chính trị, văn hóa, công nghệ) và nhân tố chủ quan (trình độ quản lý, hoạt động kinh doanh, văn hóa doanh nghiệp, nguồn nhân lực).

  • Chức năng quản trị phát triển MLKD: Lập kế hoạch, tổ chức thực hiện, lãnh đạo và kiểm tra giám sát.

  • Chỉ tiêu đánh giá phát triển MLKD: Theo chiều rộng (tỷ lệ tăng số lượng chi nhánh, nhà máy, TGTM, doanh thu các thành viên mới, thị phần) và chiều sâu (dòng chảy hàng hóa, thông tin, tiền tệ, mức độ hài lòng khách hàng).

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa thu thập số liệu thứ cấp và sơ cấp:

  • Nguồn số liệu thứ cấp: Báo cáo thường niên, báo cáo đại hội đồng cổ đông, tài liệu nội bộ EVE giai đoạn 2009-2012; các giáo trình, sách chuyên khảo, luận văn liên quan.

  • Nguồn số liệu sơ cấp: Dữ liệu doanh thu, chi phí, lợi nhuận được thu thập trực tiếp từ hóa đơn xuất hàng; bảng hỏi khảo sát thị trường năm 2012 dành cho khách hàng và đại lý.

  • Phương pháp phân tích: Thống kê mô tả, phân tích tỷ lệ tăng trưởng, so sánh các chỉ tiêu phát triển MLKD theo năm; đánh giá các nhân tố ảnh hưởng thuận lợi và bất lợi; phân tích SWOT để nhận diện điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức.

  • Cỡ mẫu và chọn mẫu: Số liệu được thu thập từ toàn bộ hệ thống chi nhánh, nhà máy và TGTM của EVE trong giai đoạn nghiên cứu; bảng hỏi khảo sát được thực hiện với một mẫu đại diện khách hàng và đại lý nhằm đảm bảo tính đại diện và độ tin cậy.

  • Timeline nghiên cứu: Tập trung phân tích dữ liệu giai đoạn 2009-2012, đề xuất giải pháp cho giai đoạn 2013-2020.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Phát triển MLKD theo chiều rộng: Số lượng chi nhánh và nhà máy của EVE tăng đều qua các năm 2009-2012, với tỷ lệ tăng số lượng TGTM đạt 234,6% năm 2012 so với năm cơ sở 2009. Tuy nhiên, doanh thu từ các chi nhánh, nhà máy chỉ tăng liên tục đến năm 2011, năm 2012 giảm 13% so với năm trước, trong đó doanh thu chi nhánh mới giảm 15%. Tốc độ tăng số lượng TGTM chững lại năm 2012 với mức tăng 5,9% so với năm 2011.

  2. Phát triển MLKD theo chiều sâu: Dòng chảy thông tin và tiền tệ được cải thiện nhanh chóng nhờ ứng dụng công nghệ quản lý hiện đại. Tuy nhiên, dòng chảy hàng hóa còn tồn tại vướng mắc do mức chiết khấu chưa cạnh tranh và các chương trình khuyến khích chưa hấp dẫn. Tỷ lệ khách hàng chưa biết đến các dòng sản phẩm mới như Edelin, Artemis chiếm tới 80%, và tỷ lệ sử dụng đệm lò xo Everon chỉ khoảng 20%, thấp hơn các đối thủ như Hanvico.

  3. Thị phần thị trường: EVE giữ vị trí dẫn đầu thị trường chăn ga gối đệm với thị phần đạt 28% năm 2012, tăng từ mức thấp hơn đối thủ Kymdan năm 2009. Thị phần bông tấm tăng từ 23% năm 2009 lên 34% năm 2012, vượt qua đối thủ Miae. Tuy nhiên, mức tăng thị phần không đều, có giai đoạn chững lại.

  4. Những tồn tại và nguyên nhân: Phát triển MLKD chưa đồng đều, đặc biệt ở thị trường miền Trung; doanh thu các dòng sản phẩm mới thấp; chính sách ưu đãi cho đại lý chưa đủ cạnh tranh; hoạt động xúc tiến và đàm phán hợp đồng còn hạn chế; chu kỳ tiêu dùng kéo dài; ảnh hưởng tiêu cực của khí hậu và đặc điểm văn hóa vùng miền.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy EVE đã có sự phát triển mạng lưới kinh doanh tích cực về số lượng chi nhánh, nhà máy và TGTM, góp phần mở rộng độ phủ thị trường trong nước và quốc tế (Campuchia). Tuy nhiên, sự giảm sút doanh thu năm 2012 và mức độ nhận biết thấp về sản phẩm mới phản ánh những thách thức trong việc nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động MLKD.

So sánh với các nghiên cứu trong ngành, việc phát triển MLKD cần đồng bộ giữa chiều rộng và chiều sâu để đảm bảo hiệu quả kinh doanh bền vững. Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý dòng chảy thông tin và tiền tệ là điểm mạnh, nhưng cần cải thiện dòng chảy hàng hóa và chính sách khuyến khích để tăng động lực cho các TGTM.

Ngoài ra, sự khác biệt văn hóa và thói quen tiêu dùng vùng miền đòi hỏi EVE phải có chiến lược phát triển sản phẩm và mạng lưới phù hợp từng khu vực, đồng thời tăng cường nghiên cứu thị trường và đào tạo nhân lực để nâng cao năng lực cạnh tranh.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng số lượng TGTM, biểu đồ doanh thu theo năm, bảng so sánh thị phần các dòng sản phẩm và sơ đồ dòng chảy hàng hóa, thông tin để minh họa rõ nét các phát hiện.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Nghiên cứu và phát triển dòng sản phẩm mới: Tập trung phát triển đệm lò xo, đệm mát nhằm đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách hàng, tăng doanh thu dòng sản phẩm mới lên ít nhất 15% trong vòng 3 năm tới. Phòng R&D phối hợp với marketing triển khai nghiên cứu và thử nghiệm sản phẩm.

  2. Tăng cường kiểm tra chéo giữa các phòng ban: Thiết lập quy trình kiểm tra, giám sát chặt chẽ nhằm phát hiện và xử lý kịp thời các sai lệch trong hoạt động MLKD, nâng cao hiệu quả vận hành. Ban lãnh đạo công ty chịu trách nhiệm triển khai trong 12 tháng tới.

  3. Mở rộng hoạt động marketing trong và ngoài nước: Đẩy mạnh quảng bá thương hiệu, tổ chức các chương trình xúc tiến bán hàng, hội thảo khách hàng nhằm nâng cao nhận thức về sản phẩm mới, tăng tỷ lệ khách hàng biết đến sản phẩm lên trên 80% trong 2 năm. Phòng marketing chủ trì thực hiện.

  4. Xây dựng hệ thống đại lý sản phẩm mới dựa trên hệ thống đại lý hiện có: Tận dụng mạng lưới đại lý hiện tại để phát triển kênh phân phối sản phẩm mới, đồng thời cải thiện chính sách ưu đãi, chiết khấu để thu hút đại lý mới. Phòng kinh doanh phối hợp với phòng tài chính thực hiện trong 18 tháng.

  5. Thực hiện outsourcing một số công đoạn sản xuất: Thuê ngoài các công đoạn không cốt lõi nhằm giảm chi phí, tăng tính linh hoạt trong sản xuất, dự kiến giảm chi phí sản xuất 10% trong 2 năm. Ban giám đốc và phòng sản xuất phối hợp triển khai.

  6. Tổ chức đào tạo, bồi dưỡng cán bộ nhân viên: Nâng cao trình độ quản lý và kỹ năng chuyên môn cho nhân viên, đặc biệt là đội ngũ quản lý chi nhánh và đại lý, nhằm tăng hiệu quả quản lý và phát triển MLKD. Phòng nhân sự tổ chức các khóa đào tạo định kỳ hàng năm.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý doanh nghiệp: Nhận diện các nhân tố ảnh hưởng đến phát triển MLKD, áp dụng các chỉ tiêu đánh giá để hoạch định chiến lược phát triển mạng lưới phù hợp.

  2. Phòng kinh doanh và marketing: Sử dụng các giải pháp đề xuất để mở rộng và nâng cao hiệu quả mạng lưới phân phối, tăng cường hoạt động xúc tiến bán hàng và chăm sóc khách hàng.

  3. Các nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành quản trị kinh doanh, kinh tế: Tham khảo khung lý thuyết, phương pháp nghiên cứu và kết quả thực tiễn về phát triển MLKD trong doanh nghiệp Việt Nam.

  4. Cơ quan quản lý nhà nước và chính sách: Hiểu rõ vai trò của môi trường kinh tế, chính trị, văn hóa trong phát triển MLKD, từ đó xây dựng chính sách hỗ trợ doanh nghiệp phát triển mạng lưới kinh doanh hiệu quả.

Câu hỏi thường gặp

  1. Phát triển mạng lưới kinh doanh có ý nghĩa gì đối với doanh nghiệp?
    Phát triển MLKD giúp doanh nghiệp mở rộng thị trường, tăng doanh thu và lợi nhuận, nâng cao vị thế cạnh tranh và phát triển bền vững. Ví dụ, EVE đã tăng thị phần chăn ga từ mức thấp lên 28% nhờ phát triển MLKD hiệu quả.

  2. Những nhân tố nào ảnh hưởng thuận lợi đến phát triển MLKD?
    Các nhân tố như tăng trưởng kinh tế, chính trị ổn định, công nghệ tiên tiến, trình độ quản lý cao và chính sách ưu đãi cho TGTM đều tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển MLKD.

  3. Làm thế nào để đánh giá sự phát triển của mạng lưới kinh doanh?
    Có thể đánh giá qua các chỉ tiêu như tỷ lệ tăng số lượng chi nhánh, nhà máy, TGTM, doanh thu các thành viên mới, thị phần và chất lượng dòng chảy hàng hóa, thông tin, tiền tệ.

  4. Tại sao doanh thu từ các chi nhánh mới của EVE giảm năm 2012?
    Nguyên nhân bao gồm chính sách ưu đãi chưa đủ cạnh tranh, hoạt động xúc tiến chưa hiệu quả, và sự thay đổi thói quen tiêu dùng khiến doanh thu giảm 15% so với năm trước.

  5. Giải pháp nào giúp tăng hiệu quả phát triển MLKD?
    Nghiên cứu phát triển sản phẩm mới, tăng cường kiểm tra giám sát, mở rộng marketing, xây dựng hệ thống đại lý dựa trên mạng lưới hiện có, và đào tạo nhân lực là những giải pháp thiết thực đã được đề xuất.

Kết luận

  • Luận văn đã xây dựng khung lý thuyết toàn diện về phát triển mạng lưới kinh doanh, bao gồm các nhân tố ảnh hưởng và chỉ tiêu đánh giá.

  • Thực trạng phát triển MLKD của Công ty Cổ phần Everpia Việt Nam giai đoạn 2009-2012 cho thấy sự tăng trưởng về số lượng chi nhánh, nhà máy và TGTM, nhưng còn tồn tại những hạn chế về doanh thu và hiệu quả hoạt động.

  • Các nhân tố khách quan và chủ quan đều tác động đa chiều đến sự phát triển MLKD, đòi hỏi doanh nghiệp phải có chiến lược linh hoạt và đồng bộ.

  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả mạng lưới kinh doanh, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững đến năm 2020.

  • Khuyến nghị các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất, theo dõi và đánh giá định kỳ, đồng thời tăng cường hợp tác với các cơ quan quản lý để tạo môi trường kinh doanh thuận lợi.

Call-to-action: Các nhà quản lý và chuyên gia kinh doanh nên áp dụng các kết quả và giải pháp nghiên cứu này để nâng cao hiệu quả phát triển mạng lưới kinh doanh, góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của doanh nghiệp trong môi trường cạnh tranh ngày càng khốc liệt.