Phát hiện biến thể gen ở bệnh nhân tự kỷ Việt Nam qua giải trình tự exome

LỜI CẢM ƠN

LỜI CAM ĐOAN

1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU

1.1. Bệnh tự kỷ

1.1.1. Giới thiệu bệnh tự kỷ

1.1.2. Thực trạng bệnh tự kỷ

1.1.3. Phân biệt, chẩn đoán hội chứng tự kỷ

1.1.4. Hội chứng Asperger

1.1.5. Hội chứng Rett

1.1.6. Rối loạn tan rã thời thơ ấu

1.1.7. Rối loạn phát triển lan toả không xác định

1.1.8. Phương pháp chẩn đoán và điều trị

1.1.9. Các yếu tố di truyền liên quan đến bệnh tự kỷ

1.1.10. Các hội chứng di truyền liên quan đến bệnh tự kỷ

1.1.11. Những yếu tố gây bệnh ở cấp độ di truyền học

1.1.12. Các tiến bộ nghiên cứu về di truyền của rối loạn phổ tự kỷ bằng giải trình tự gen thế hệ mới

1.1.13. Phương pháp giải trình tự gen thế hệ mới

1.1.14. Giải trình tự toàn bộ vùng gen mã hóa trong nghiên cứu di truyền bệnh tự kỷ

1.1.15. Giải trình tự toàn bộ hệ gen trong nghiên cứu di truyền bệnh tự kỷ

1.2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

1.2.1. Đối tượng nghiên cứu

1.2.2. Hóa chất và trang thiết bị

1.2.3. Phương pháp nghiên cứu

1.2.3.1. Tách chiết DNA tổng số

1.2.3.2. Tạo thư viện DNA

1.2.3.3. Giải trình tự gen bằng máy Illumina

1.2.3.4. Tiền xử lý số liệu và phân tích dữ liệu

1.2.3.5. Nhân gen bằng kĩ thuật PCR

1.2.3.6. Giải trình tự gen tự động trên máy Sanger

1.2.3.7. Phân tích các gen trong mối tương tác

3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU

3.1. Tách chiết DNA tổng số

3.2. Giải trình tự toàn bộ vùng mã hóa

3.3. Kết quả tạo thư viện DNA

3.4. Kết quả giải trình tự gen trên máy Illumina

3.5. Xác định biến thể di truyền ở bệnh nhân tự kỷ

3.6. Xác định và chú giải biến thể

3.7. Biến thể di truyền ở bệnh nhân T01

3.8. Biến thể di truyền ở bệnh nhân T02

3.9. Biến thể di truyền ở bệnh nhân T03

3.10. Biến thể di truyền ở bệnh nhân T06

3.11. Biến thể di truyền ở bệnh nhân T07

3.12. Biến thể di truyền ở bệnh nhân T08

3.13. Biến thể di truyền ở bệnh nhân T09

3.14. Các gen nhạy cảm với ASD có liên quan đến kênh ion

3.15. SNP RS7725785 trên gen HTR4

4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN KẾT QUẢ

4.1. Xác định và chú giải biến thể

4.2. Các gen liên quan đến biểu hiện bệnh đặc trưng của ASD

4.3. Các gen nhạy cảm với ASD có liên quan đến kênh ion

4.4. Gen RYR2, RYR3

4.5. Đa hình rs7725785 trên gen HTR4

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CÔNG BỐ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI LUẬN ÁN

TÓM TẮT LUẬN ÁN BẰNG TIẾNG ANH

TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giới thiệu về bệnh tự kỷ

Bệnh tự kỷ (ASD) là một rối loạn phát triển phức tạp, ảnh hưởng đến khả năng tương tác xã hội, giao tiếp và hành vi của trẻ. Theo thống kê, tỷ lệ mắc bệnh tự kỷ ở trẻ em đang gia tăng nhanh chóng, với khoảng 1 trong 59 trẻ em bị ảnh hưởng. Các nghiên cứu cho thấy rằng yếu tố di truyền đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của bệnh, với sự tương tác giữa nhiều biến thể gen khác nhau. Đặc biệt, tỷ lệ mắc bệnh ở bé trai cao hơn so với bé gái, với tỷ lệ khoảng 4:1. Các triệu chứng của bệnh thường xuất hiện sớm trong cuộc đời, từ 6 tháng đến 3 tuổi. Những trẻ mắc bệnh tự kỷ thường gặp khó khăn trong việc giao tiếp và có hành vi lặp đi lặp lại. Sự hiểu biết về gen di truyền và các yếu tố môi trường có thể giúp giải thích nguyên nhân gây ra bệnh tự kỷ.

II. Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu này sử dụng phương pháp giải trình tự exome để xác định các biến thể gen ở bệnh nhân tự kỷ Việt Nam. Quy trình bắt đầu bằng việc sàng lọc bệnh nhân và thu thập mẫu máu để tách chiết DNA. Sau đó, DNA được giải trình tự bằng công nghệ giải trình tự thế hệ mới (NGS), cho phép phân tích toàn bộ vùng mã hóa của gen. Phân tích dữ liệu được thực hiện để xác định các biến thể di truyền có liên quan đến bệnh tự kỷ. Phương pháp này không chỉ giúp phát hiện các biến thể mới mà còn cung cấp cái nhìn sâu sắc về cơ chế di truyền của bệnh tự kỷ tại Việt Nam.

III. Kết quả nghiên cứu

Kết quả nghiên cứu cho thấy có nhiều biến thể gen mới được xác định ở các bệnh nhân tự kỷ. Cụ thể, nghiên cứu đã phát hiện 02 biến thể mới trên gen RYR3 và RYR2, cùng với 06 biến thể mới trên gen MUC16. Các biến thể di truyền này có thể liên quan đến sự phát triển của bệnh tự kỷ và mở ra hướng nghiên cứu mới trong việc hiểu rõ hơn về cơ chế bệnh lý. Việc xác định các biến thể gen này không chỉ có giá trị trong nghiên cứu mà còn có thể hỗ trợ cho các bác sĩ trong việc chẩn đoán và điều trị bệnh tự kỷ hiệu quả hơn.

IV. Bàn luận và kết luận

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc phát hiện các biến thể gen ở bệnh nhân tự kỷ Việt Nam là rất cần thiết. Những phát hiện này không chỉ góp phần làm sáng tỏ nguyên nhân gây bệnh mà còn mở ra cơ hội cho các phương pháp điều trị mới. Việc áp dụng công nghệ giải trình tự exome trong nghiên cứu di truyền bệnh tự kỷ tại Việt Nam là một bước tiến quan trọng, giúp nâng cao chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân. Từ những kết quả đạt được, cần tiếp tục nghiên cứu sâu hơn về mối liên hệ giữa gen di truyền và môi trường trong sự phát triển của bệnh tự kỷ.

Nghiên cứu phát hiện biến thể gen ở bệnh nhân tự kỷ tại Việt Nam