Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế, tiếng Anh ngày càng trở nên quan trọng, đặc biệt tại Việt Nam khi nhiều công ty nước ngoài và tổ chức quốc tế hoạt động tại đây. Theo ước tính, tiếng Anh là môn học được dành nhiều thời gian nhất trong chương trình giáo dục phổ thông, nhằm đáp ứng nhu cầu giao tiếp và phát triển nghề nghiệp của học sinh. Tuy nhiên, kỹ năng viết tiếng Anh vẫn là thách thức lớn đối với học sinh lớp 12, đặc biệt là các lỗi ngữ pháp phổ biến trong bài viết của các em. Nghiên cứu được thực hiện tại Trường Trung học Phổ thông Nguyễn Đăng Đạo, tỉnh Bắc Ninh, với sự tham gia của 90 học sinh lớp 12, nhằm xác định các lỗi ngữ pháp thường gặp trong bài viết của học sinh và đề xuất giải pháp cải thiện. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào ba bài viết với độ dài từ 100-150 từ, thu thập trong học kỳ I năm học 2016-2017. Ý nghĩa của nghiên cứu thể hiện qua việc giúp giáo viên nhận diện điểm mạnh, điểm yếu của học sinh trong kỹ năng viết, từ đó điều chỉnh phương pháp giảng dạy phù hợp, đồng thời hỗ trợ học sinh nâng cao khả năng sử dụng ngữ pháp tiếng Anh, góp phần cải thiện kết quả học tập và cơ hội nghề nghiệp trong tương lai.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết ngữ pháp tiếng Anh và phân tích lỗi ngôn ngữ. Khung lý thuyết bao gồm:

  • Định nghĩa và phạm vi ngữ pháp: Ngữ pháp được hiểu là hệ thống các quy tắc kết hợp từ và cấu trúc câu để tạo nên ý nghĩa rõ ràng trong giao tiếp. Các khái niệm chính gồm: danh từ (số ít, số nhiều, đếm được, không đếm được), động từ (thì, thể, dạng), đại từ, giới từ, liên từ, cụm từ và câu (đơn, phức, ghép).

  • Phân loại lỗi ngữ pháp: Lỗi được phân biệt với sai sót (mistake) dựa trên tính hệ thống và khả năng tự sửa của người học. Lỗi được chia thành các nhóm chính như lỗi về động từ (thì, dạng, sự hòa hợp chủ vị), lỗi cấu trúc câu (câu rời rạc, câu nối sai, câu không chuẩn), lỗi về mạo từ, giới từ và danh từ.

  • Mô hình phân tích lỗi: Áp dụng phương pháp phân tích lỗi (Error Analysis) để xác định, phân loại và đánh giá mức độ phổ biến của các lỗi trong bài viết của học sinh.

Phương pháp nghiên cứu

  • Nguồn dữ liệu: 210 bài viết của 90 học sinh lớp 12 tại Trường THPT Nguyễn Đăng Đạo, Bắc Ninh, thu thập trong học kỳ I năm học 2016-2017. Mỗi học sinh viết 3 bài với các chủ đề khác nhau, độ dài 100-150 từ.

  • Phương pháp phân tích: Kết hợp phương pháp định lượng và định tính. Phân tích định lượng nhằm thống kê số lượng và tần suất các lỗi ngữ pháp trong bài viết. Phân tích định tính nhằm làm rõ đặc điểm, nguyên nhân và ảnh hưởng của từng loại lỗi.

  • Timeline nghiên cứu: Thu thập dữ liệu trong học kỳ I năm học 2016-2017, phân tích và tổng hợp kết quả trong vòng 6 tháng tiếp theo.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  • Tổng cộng có 1.108 lỗi ngữ pháp được phát hiện trong 210 bài viết.

  • Lỗi động từ chiếm tỷ lệ cao nhất với 29,3% tổng số lỗi, bao gồm lỗi về thì và thể động từ (13,1%), lỗi hòa hợp chủ vị (6,5%) và lỗi dạng động từ (9,7%).

  • Lỗi cấu trúc câu chiếm 24,6%, trong đó lỗi câu không chuẩn (unidiomatic sentence construction) chiếm 10,8%, lỗi câu nối sai (comma-splices) 6%, lỗi câu rời rạc (fragments) 5,1% và lỗi câu chạy dài (run-on sentences) 3,1%.

  • Lỗi mạo từ chiếm 16,7%, với lỗi bỏ mạo từ chiếm 8,8%, lỗi mạo từ không cần thiết 4,7% và lỗi dùng sai mạo từ 3,1%.

  • Lỗi giới từ chiếm 13,7%, gồm lỗi dùng sai giới từ 5,3%, bỏ giới từ 3,4% và thêm giới từ không cần thiết 4,7%.

  • Lỗi danh từ chiếm 10,7%, trong đó lỗi số ít/số nhiều chiếm 5,7% và lỗi danh từ đếm được/không đếm được chiếm 5%.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính dẫn đến các lỗi phổ biến là do học sinh thiếu hiểu biết sâu về ngữ pháp tiếng Anh, đặc biệt là hệ thống thì và thể động từ, vốn không tồn tại tương đương trong tiếng Việt. Việc học sinh không có nhiều cơ hội luyện tập viết tiếng Anh ngoài lớp học cũng làm gia tăng lỗi. Số lượng học sinh đông (40-45 em/lớp) khiến giáo viên khó kiểm tra và sửa lỗi kịp thời cho từng cá nhân. So sánh với các nghiên cứu tương tự tại các quốc gia khác, tỷ lệ lỗi về động từ và cấu trúc câu cũng được ghi nhận là phổ biến nhất, cho thấy tính chất chung của khó khăn trong học ngôn ngữ thứ hai. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ phần trăm lỗi theo từng nhóm, giúp trực quan hóa mức độ phổ biến và ưu tiên xử lý trong giảng dạy.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Áp dụng phương pháp giảng dạy ngữ pháp kết hợp: Sử dụng cả phương pháp diễn giải (deductive) và khám phá (inductive) để giúp học sinh hiểu rõ quy tắc và tự rút ra quy luật qua ví dụ thực tế. Thời gian áp dụng: ngay trong năm học hiện tại. Chủ thể thực hiện: giáo viên tiếng Anh tại trường.

  2. Tăng cường hoạt động tương tác trong lớp học: Sử dụng trò chơi, bài tập nhóm, và các hoạt động thực hành viết để nâng cao hứng thú và khả năng vận dụng ngữ pháp. Mục tiêu giảm lỗi cấu trúc câu và động từ ít nhất 10% trong học kỳ tiếp theo.

  3. Tổ chức các buổi luyện viết bổ sung ngoài giờ học: Tạo môi trường thực hành viết tiếng Anh thường xuyên, giúp học sinh có thêm thời gian luyện tập và nhận phản hồi kịp thời. Thời gian: hàng tuần, kéo dài ít nhất 1 học kỳ.

  4. Phát triển tài liệu học tập bổ trợ: Soạn thảo các bài tập ngữ pháp tập trung vào các lỗi phổ biến như thì động từ, mạo từ, giới từ, và cấu trúc câu, kèm theo hướng dẫn chi tiết và ví dụ minh họa. Chủ thể: tổ chuyên môn tiếng Anh phối hợp với giáo viên.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Giáo viên tiếng Anh phổ thông: Nhận diện lỗi phổ biến của học sinh để điều chỉnh phương pháp giảng dạy, nâng cao hiệu quả dạy viết.

  2. Học sinh lớp 12: Hiểu rõ điểm yếu của bản thân trong kỹ năng viết, từ đó chủ động luyện tập và cải thiện.

  3. Nhà quản lý giáo dục: Xây dựng chính sách và chương trình đào tạo phù hợp nhằm nâng cao chất lượng dạy và học tiếng Anh.

  4. Nghiên cứu sinh và học giả trong lĩnh vực giảng dạy tiếng Anh: Tham khảo phương pháp phân tích lỗi và kết quả nghiên cứu để phát triển các đề tài nghiên cứu tiếp theo.

Câu hỏi thường gặp

  1. Lỗi ngữ pháp nào phổ biến nhất trong bài viết của học sinh lớp 12?
    Lỗi về động từ, đặc biệt là thì và thể động từ, chiếm tỷ lệ cao nhất (29,3%), tiếp theo là lỗi cấu trúc câu (24,6%) và lỗi mạo từ (16,7%).

  2. Tại sao học sinh lại gặp khó khăn với thì và thể động từ?
    Tiếng Việt không có hệ thống thì và thể động từ tương đương, nên học sinh thường không nắm vững cách sử dụng các thì trong tiếng Anh, dẫn đến lỗi khi viết.

  3. Phương pháp giảng dạy nào hiệu quả để giảm lỗi ngữ pháp?
    Kết hợp phương pháp diễn giải (giải thích quy tắc trước) và phương pháp khám phá (học sinh tự rút ra quy luật qua ví dụ) giúp tăng khả năng ghi nhớ và vận dụng ngữ pháp.

  4. Làm thế nào để giáo viên có thể kiểm tra và sửa lỗi hiệu quả khi lớp đông?
    Giáo viên có thể áp dụng kỹ thuật chấm bài mẫu, tổ chức nhóm thảo luận, sử dụng công nghệ hỗ trợ chấm bài và tạo các buổi luyện viết bổ sung để tăng cường phản hồi cá nhân.

  5. Nghiên cứu này có thể áp dụng cho các trường khác không?
    Mặc dù nghiên cứu tập trung vào một trường cụ thể, các kết quả và giải pháp có thể tham khảo và điều chỉnh phù hợp với các trường phổ thông khác có đặc điểm tương tự.

Kết luận

  • Học sinh lớp 12 tại Trường THPT Nguyễn Đăng Đạo thường mắc lỗi ngữ pháp phổ biến liên quan đến động từ, cấu trúc câu, mạo từ, giới từ và danh từ.

  • Lỗi về thì và thể động từ là nhóm lỗi chiếm tỷ lệ cao nhất, phản ánh sự khác biệt ngôn ngữ giữa tiếng Việt và tiếng Anh.

  • Việc áp dụng các phương pháp giảng dạy đa dạng như diễn giải, khám phá và tương tác có thể giúp giảm thiểu lỗi và nâng cao kỹ năng viết.

  • Nghiên cứu góp phần cung cấp cơ sở dữ liệu thực tiễn cho giáo viên và nhà quản lý giáo dục trong việc cải thiện chất lượng dạy học tiếng Anh.

  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất, đánh giá hiệu quả và mở rộng nghiên cứu sang các đối tượng học sinh khác nhằm nâng cao tính ứng dụng.

Hãy bắt đầu áp dụng những giải pháp này để nâng cao chất lượng giảng dạy và học tập tiếng Anh ngay hôm nay!