Tổng quan nghiên cứu

Du lịch là ngành kinh tế mũi nhọn của Việt Nam, đóng góp quan trọng vào GDP và tạo việc làm cho người dân. Thành phố Vũng Tàu với đường bờ biển dài và cảnh quan đa dạng có tiềm năng phát triển du lịch biển, trong đó homestay là loại hình lưu trú mới mẻ nhưng ngày càng được ưa chuộng. Từ năm 2016, homestay đã trở thành xu hướng phổ biến, đặc biệt với du khách nội địa trẻ tuổi, thu nhập trung bình dưới 15 triệu đồng/tháng, mong muốn trải nghiệm văn hóa bản địa và lối sống địa phương. Theo ước tính, Vũng Tàu hiện có hơn 1.000 cơ sở lưu trú, trong đó hơn 300 là homestay, căn hộ, biệt thự phục vụ du khách.

Tuy nhiên, homestay tại Vũng Tàu còn nhiều hạn chế về quản lý, chất lượng dịch vụ và quảng bá, dẫn đến khó khăn trong việc thu hút khách và phát triển bền vững. Nghiên cứu nhằm xác định các nhân tố ảnh hưởng đến ý định chọn homestay làm nơi lưu trú của du khách nội địa khi du lịch Vũng Tàu, từ đó đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng và sức hấp dẫn của loại hình này. Phạm vi nghiên cứu tập trung tại thành phố Vũng Tàu, khảo sát từ tháng 7 đến tháng 8 năm 2020 với mẫu 250 du khách nội địa đang lưu trú homestay. Mục tiêu cụ thể là xác định các nhân tố tác động, đo lường mức độ ảnh hưởng và đề xuất hàm ý quản trị phù hợp nhằm phát triển homestay trong tương lai.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết hành vi tiêu biểu trong lĩnh vực hành vi người tiêu dùng và du lịch:

  • Thuyết hành động hợp lý (TRA): Ý định hành vi được quyết định bởi thái độ và chuẩn chủ quan, trong đó thái độ là niềm tin tích cực hoặc tiêu cực về hành vi, chuẩn chủ quan là nhận thức về sự ủng hộ của người quan trọng xung quanh.

  • Thuyết hành vi dự định (TPB): Mở rộng từ TRA, bổ sung yếu tố kiểm soát hành vi cảm nhận, thể hiện khả năng và nguồn lực cá nhân để thực hiện hành vi.

  • Thuyết hành vi cá nhân (TIB): Nhấn mạnh vai trò của thói quen, cảm xúc và bối cảnh trong việc hình thành ý định và hành vi.

  • Mô hình động lực đẩy và kéo (Dann): Phân tích các yếu tố nội tại (đẩy) như nhu cầu trải nghiệm văn hóa, và các yếu tố bên ngoài (kéo) như tính kinh tế, môi trường điểm đến ảnh hưởng đến lựa chọn du lịch.

Nghiên cứu tập trung vào 5 khái niệm chính: thái độ, chuẩn chủ quan, phương tiện hữu hình (cơ sở vật chất, tiện nghi), tính kinh tế (giá cả và chi phí), và quảng cáo (truyền thông, mạng xã hội) ảnh hưởng đến ý định chọn homestay.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp định tính và định lượng:

  • Nghiên cứu định tính: Thảo luận nhóm với 10 chuyên gia du lịch tại Vũng Tàu để hiệu chỉnh mô hình và thang đo, đảm bảo phù hợp với bối cảnh địa phương. Các thang đo được xây dựng dựa trên thang đo Likert 5 mức độ, gồm 22 biến quan sát cho 5 nhân tố độc lập và 3 biến cho biến phụ thuộc.

  • Nghiên cứu định lượng: Thu thập dữ liệu qua khảo sát trực tiếp 250 du khách nội địa đang lưu trú homestay tại Vũng Tàu, chọn mẫu thuận tiện nhằm tiết kiệm thời gian và chi phí. Bảng câu hỏi gồm 3 phần: thông tin cá nhân, đánh giá các nhân tố ảnh hưởng, và ý kiến đóng góp. Dữ liệu được xử lý bằng phần mềm SPSS 20, sử dụng các kỹ thuật phân tích thống kê mô tả, kiểm định độ tin cậy Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA), phân tích hồi quy tuyến tính và kiểm định giả thuyết.

Thời gian nghiên cứu từ tháng 3 đến tháng 10 năm 2020, trong đó khảo sát thu thập dữ liệu diễn ra từ tháng 7 đến tháng 8 năm 2020.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Đặc điểm mẫu nghiên cứu: Đa số du khách lưu trú homestay tại Vũng Tàu là người trẻ tuổi dưới 30 (khoảng 65%), thu nhập trung bình dưới 15 triệu đồng/tháng (khoảng 70%), thường xuyên sử dụng dịch vụ homestay và có mức độ hài lòng cao (trên 80%).

  2. Mức độ ảnh hưởng các nhân tố đến ý định chọn homestay: Kết quả phân tích hồi quy cho thấy 5 nhân tố đều có ảnh hưởng tích cực và có ý nghĩa thống kê đến ý định chọn homestay, theo thứ tự mức độ ảnh hưởng giảm dần: thái độ (β = 0.38), tính kinh tế (β = 0.29), chuẩn chủ quan (β = 0.21), quảng cáo (β = 0.15), phương tiện hữu hình (β = 0.12). Mô hình giải thích khoảng 62% biến thiên của ý định chọn homestay.

  3. Phân tích nhân tố khám phá (EFA): Các biến quan sát được nhóm thành 5 nhân tố rõ ràng, với hệ số tải nhân tố trên 0.6, đảm bảo tính hợp lệ và độ tin cậy cao (Cronbach’s Alpha từ 0.78 đến 0.91).

  4. So sánh với các nghiên cứu khác: Kết quả phù hợp với nghiên cứu trong nước và quốc tế, trong đó thái độ và tính kinh tế là những yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến ý định hành vi du lịch homestay. Quảng cáo và phương tiện hữu hình tuy có mức độ ảnh hưởng thấp hơn nhưng vẫn đóng vai trò không thể thiếu trong việc thu hút khách.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân thái độ đứng đầu mức độ ảnh hưởng là do du khách đánh giá cao trải nghiệm thú vị, sự hài lòng và cảm giác thư giãn khi lưu trú homestay. Tính kinh tế được xem là yếu tố quan trọng vì homestay thường có giá cả hợp lý, giúp tiết kiệm chi phí so với khách sạn, đồng thời mang lại lợi ích kinh tế cho cộng đồng địa phương.

Chuẩn chủ quan thể hiện vai trò của người thân, bạn bè trong việc khuyến khích lựa chọn homestay, phù hợp với văn hóa Việt Nam đề cao sự ảnh hưởng của gia đình và xã hội. Quảng cáo qua mạng xã hội và các trang du lịch giúp tăng nhận thức và sự quan tâm của du khách, dù mức độ tác động chưa cao do homestay còn mới mẻ và chưa được quảng bá rộng rãi.

Phương tiện hữu hình như cơ sở vật chất, tiện nghi, môi trường sạch sẽ cũng góp phần tạo niềm tin và sự hài lòng, tuy nhiên chưa phải là yếu tố quyết định hàng đầu. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện mức độ ảnh hưởng β của từng nhân tố, bảng phân tích Cronbach’s Alpha và ma trận tải nhân tố EFA để minh chứng tính hợp lệ của thang đo.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Nâng cao trải nghiệm khách hàng (Thái độ): Chủ homestay cần tập trung cải thiện chất lượng dịch vụ, tạo không gian thân thiện, cung cấp các hoạt động trải nghiệm văn hóa địa phương nhằm tăng sự hài lòng và cảm giác thư giãn cho du khách. Thời gian thực hiện: 6-12 tháng. Chủ thể: Chủ homestay, doanh nghiệp du lịch.

  2. Điều chỉnh chính sách giá và ưu đãi (Tính kinh tế): Xây dựng các gói giá hợp lý, khuyến mãi cho khách nội địa, đồng thời minh bạch chi phí để khách cảm nhận được giá trị tương xứng. Thời gian: 3-6 tháng. Chủ thể: Chủ homestay, Sở Du lịch.

  3. Tăng cường truyền thông và quảng bá (Quảng cáo): Đẩy mạnh quảng cáo trên mạng xã hội, các trang du lịch, diễn đàn để nâng cao nhận thức về homestay Vũng Tàu, sử dụng hình ảnh, video chân thực và đánh giá khách hàng. Thời gian: liên tục. Chủ thể: Sở Du lịch, các doanh nghiệp truyền thông.

  4. Cải thiện cơ sở vật chất và môi trường (Phương tiện hữu hình): Đầu tư nâng cấp phòng ốc, đảm bảo vệ sinh sạch sẽ, không gian thoáng đãng, thuận tiện giao thông để tạo ấn tượng tốt với khách. Thời gian: 6-12 tháng. Chủ thể: Chủ homestay, chính quyền địa phương.

  5. Khuyến khích sự ủng hộ từ cộng đồng (Chuẩn chủ quan): Tổ chức các chương trình giới thiệu homestay đến cộng đồng, tạo sự đồng thuận và khuyến khích người thân, bạn bè giới thiệu homestay cho du khách. Thời gian: 6 tháng. Chủ thể: UBND thành phố, các tổ chức xã hội.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Chủ homestay và doanh nghiệp du lịch tại Vũng Tàu: Hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến khách hàng để nâng cao chất lượng dịch vụ, xây dựng chiến lược kinh doanh hiệu quả.

  2. Nhà quản lý và hoạch định chính sách du lịch: Sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng chính sách phát triển homestay bền vững, quản lý chất lượng và quảng bá điểm đến.

  3. Các nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành Quản trị kinh doanh, Du lịch: Tham khảo mô hình nghiên cứu, phương pháp và kết quả để phát triển các đề tài liên quan.

  4. Các tổ chức truyền thông và marketing du lịch: Áp dụng các khuyến nghị về quảng bá, truyền thông nhằm tăng cường nhận diện và thu hút khách du lịch nội địa.

Câu hỏi thường gặp

  1. Homestay là gì và có điểm gì khác biệt so với khách sạn?
    Homestay là hình thức lưu trú tại nhà dân địa phương, du khách được trải nghiệm văn hóa, sinh hoạt cùng chủ nhà. Khác với khách sạn, homestay mang tính cá nhân, gần gũi và trải nghiệm văn hóa sâu sắc hơn.

  2. Những nhân tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến ý định chọn homestay?
    Thái độ và tính kinh tế là hai nhân tố có ảnh hưởng mạnh nhất, thể hiện qua sự hài lòng, trải nghiệm thú vị và giá cả hợp lý.

  3. Tại sao quảng cáo lại quan trọng trong phát triển homestay?
    Quảng cáo giúp nâng cao nhận thức, thu hút khách hàng mới và tạo sự tin tưởng thông qua các kênh truyền thông hiện đại như mạng xã hội và trang du lịch.

  4. Phương pháp nghiên cứu được sử dụng trong luận văn là gì?
    Nghiên cứu kết hợp định tính (thảo luận nhóm chuyên gia) và định lượng (khảo sát 250 du khách), sử dụng phân tích thống kê mô tả, EFA, hồi quy tuyến tính để kiểm định mô hình.

  5. Làm thế nào để chủ homestay cải thiện dịch vụ dựa trên kết quả nghiên cứu?
    Chủ homestay nên tập trung nâng cao chất lượng cơ sở vật chất, tạo trải nghiệm văn hóa đặc sắc, điều chỉnh giá cả hợp lý và tăng cường quảng bá trên các kênh truyền thông.

Kết luận

  • Nghiên cứu xác định 5 nhân tố ảnh hưởng tích cực đến ý định chọn homestay của du khách nội địa tại Vũng Tàu: thái độ, tính kinh tế, chuẩn chủ quan, quảng cáo và phương tiện hữu hình.
  • Thái độ và tính kinh tế là hai yếu tố có tác động mạnh nhất, chiếm hơn 60% ảnh hưởng tổng thể.
  • Mô hình nghiên cứu được kiểm định với mẫu 250 du khách, đảm bảo độ tin cậy và tính hợp lệ cao.
  • Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học cho các giải pháp nâng cao chất lượng và phát triển homestay bền vững tại Vũng Tàu.
  • Các bước tiếp theo gồm triển khai các đề xuất quản trị, mở rộng nghiên cứu sang các địa phương khác và theo dõi hiệu quả thực tiễn.

Hành động ngay hôm nay: Các chủ homestay và nhà quản lý du lịch nên áp dụng các giải pháp đề xuất để nâng cao trải nghiệm khách hàng, đồng thời đẩy mạnh quảng bá nhằm thu hút nhiều du khách hơn, góp phần phát triển du lịch Vũng Tàu bền vững.