I. Tổng Quan về Nghiên Cứu Diễn Ngôn Sư Phạm Luận Án
Nghiên cứu về diễn ngôn sư phạm trong dạy và học đọc hiểu là một lĩnh vực quan trọng. Luận án tiến sĩ này tập trung vào việc phân tích và đánh giá vai trò của diễn ngôn trong môi trường sư phạm. Mục tiêu là cải thiện hiệu quả dạy học đọc hiểu và phát triển năng lực đọc hiểu cho học sinh, sinh viên. Luận án xem xét diễn ngôn sư phạm như một công cụ giao tiếp hiệu quả giữa giáo viên và học sinh. Đồng thời, luận án cũng đi sâu vào các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng diễn ngôn và cách ứng dụng diễn ngôn sư phạm trong thực tiễn. Nghiên cứu này có ý nghĩa lớn trong bối cảnh đổi mới phương pháp dạy học và nâng cao chất lượng giáo dục. Luận án trích dẫn: "Il faut que le professeur soit au moins un soldat dans l’armée commandée par les princes de la science." (Bréal)
1.1. Định Nghĩa và Vai Trò của Diễn Ngôn Sư Phạm
Diễn ngôn sư phạm là toàn bộ những gì giáo viên nói và làm trong quá trình dạy học. Bao gồm cả ngôn ngữ, cử chỉ và hành động. Nó đóng vai trò quan trọng trong việc truyền đạt kiến thức, xây dựng mối quan hệ và tạo động lực cho học sinh. Theo Kramsch, diễn ngôn phải có cả tính gắn kết (cohesion) và mạch lạc (coherence) để đạt hiệu quả giao tiếp. Ví dụ, câu hỏi "Hôm nay ai trực nhật?" có thể được hiểu là yêu cầu dọn dẹp bảng, sắp xếp bàn ghế, hoặc chuẩn bị dụng cụ.
1.2. Phạm Vi Nghiên Cứu Dạy Đọc Hiểu tại Đại Học Ngôn Ngữ
Luận án tập trung vào diễn ngôn sư phạm trong dạy đọc hiểu tại Khoa Ngôn ngữ và Văn hóa Pháp, Đại học Ngoại ngữ - Đại học Quốc gia Hà Nội (ULEI-UNH). Lý do chọn chủ đề này là vì môn đọc hiểu được xem là then chốt trong việc dạy và học tiếng Pháp. Nghiên cứu này có thể cung cấp giải pháp cho các vấn đề trong dạy đọc hiểu, như tỉ lệ thời gian không hợp lý giữa các bước của bài học, tắc nghẽn giao tiếp trong lớp, và thực hành diễn ngôn sư phạm còn hạn chế.
1.3. Tính Cấp Thiết của Nghiên Cứu Diễn Ngôn trong Đọc Hiểu
Diễn ngôn sư phạm trong dạy đọc hiểu chưa được nghiên cứu sâu rộng. Nghiên cứu này có thể đóng góp vào lĩnh vực này. Nó cũng phù hợp với chính sách đổi mới phương pháp của ULEI-UNH. Theo nghiên cứu, có sự khác biệt giữa diễn ngôn sư phạm và diễn ngôn thông thường. Một nghiên cứu của Nguyen Thi Kim Oanh (2002) đã tập trung vào hợp đồng sư phạm trong chương trình song ngữ, đây là một nghiên cứu có liên quan đến diễn ngôn sư phạm.
II. Thách Thức trong Dạy Đọc Hiểu Diễn Ngôn Sư Phạm
Mặc dù có nhiều nỗ lực cải tiến, việc dạy và học đọc hiểu vẫn đối mặt với nhiều thách thức. Giáo viên cần kết hợp nhiều yếu tố như kiến thức ngôn ngữ, chương trình, giáo trình, tài liệu hỗ trợ. Điều này đòi hỏi diễn ngôn sư phạm linh hoạt và hiệu quả. Theo đánh giá, việc áp dụng các nguyên tắc sư phạm vào thực tế lớp học còn hạn chế. Diễn ngôn của giáo viên cần được cải thiện để tạo động lực cho học sinh. Nghiên cứu tập trung vào diễn ngôn được thực hiện tại Khoa Ngôn ngữ và Văn hóa Pháp. Mục tiêu là xác định các giải pháp để cải thiện việc dạy đọc hiểu thông qua diễn ngôn sư phạm.
2.1. Khó Khăn trong Thực Hành Diễn Ngôn Sư Phạm
Giáo viên gặp khó khăn trong việc kết hợp các yếu tố như kiến thức ngôn ngữ, chương trình, giáo trình, và tài liệu hỗ trợ. Sự kết hợp này đòi hỏi diễn ngôn sư phạm linh hoạt và hiệu quả. Theo nghiên cứu, việc áp dụng các nguyên tắc sư phạm vào thực tế lớp học còn hạn chế. Diễn ngôn của giáo viên cần được cải thiện để tạo động lực cho học sinh.
2.2. Vấn Đề Tương Tác Giữa Giáo Viên và Học Sinh
Sự tương tác trong lớp học đôi khi bị hạn chế. Giáo viên cần tạo ra một môi trường giao tiếp cởi mở và khuyến khích học sinh tham gia tích cực. Diễn ngôn sư phạm đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng mối quan hệ tích cực giữa giáo viên và học sinh. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến kỹ năng đọc hiểu của học sinh.
2.3. Thực Trạng và Yêu Cầu Cải Thiện Diễn Ngôn
Thực tế cho thấy vẫn còn những vấn đề trong dạy đọc hiểu. Ví dụ như phân bổ thời gian không cân đối giữa các bước của bài học. Sự tắc nghẽn trong giao tiếp. Thực hành diễn ngôn sư phạm còn chưa đáp ứng yêu cầu. Nghiên cứu này đưa ra các giải pháp để cải thiện tình hình.
III. Cách Phân Tích Diễn Ngôn Sư Phạm trong Dạy Đọc Hiểu
Luận án sử dụng phương pháp nghiên cứu lý thuyết và thực tiễn. Các nhà nghiên cứu phân tích quan điểm của các nhà diễn ngôn học, đặc biệt là Kramsch và Giasson. Nghiên cứu này xem xét các khái niệm chính về diễn ngôn trong lớp học ngôn ngữ và các hoạt động phát ngôn từ chức năng của giáo viên. Đồng thời, phân tích ba yếu tố của mô hình đọc hiểu. Nghiên cứu thực địa bao gồm khảo sát giáo viên và sinh viên, cũng như quan sát các lớp học. Phân tích kết quả sử dụng kỹ thuật thống kê, so sánh và tổng hợp. Mục đích là đưa ra các đề xuất nhằm đổi mới phương pháp giảng dạy hiện tại trong đọc hiểu.
3.1. Phương Pháp Nghiên Cứu Lý Thuyết về Diễn Ngôn
Luận án xây dựng cơ sở lý thuyết bằng cách phân tích quan điểm của các nhà diễn ngôn học. Đặc biệt là Kramsch và Giasson. Nghiên cứu tập trung vào các khái niệm chính về diễn ngôn trong lớp học ngôn ngữ. Nó xem xét các hoạt động phát ngôn từ chức năng của giáo viên và phân tích ba yếu tố của mô hình đọc hiểu.
3.2. Điều Tra Khảo Sát Thực Tế Giáo Viên và Sinh Viên
Nghiên cứu thực địa bao gồm khảo sát giáo viên và sinh viên tại Khoa Ngôn ngữ và Văn hóa Pháp. Nghiên cứu cũng quan sát các lớp học bằng cách quay phim các buổi học ở mỗi cấp học. (Từ năm nhất đến năm tư). Dữ liệu này giúp phân tích diễn ngôn của giáo viên. Nghiên cứu xác định điểm mạnh và điểm yếu.
3.3. Phân Tích Dữ Liệu và Xây Dựng Đề Xuất
Phân tích kết quả sử dụng kỹ thuật thống kê, so sánh và tổng hợp. Mục đích là đưa ra các đề xuất nhằm đổi mới phương pháp giảng dạy hiện tại trong đọc hiểu. Nghiên cứu mong muốn rằng "đọc" đóng vai trò quan trọng trong việc đạt được kiến thức và kỹ năng.
IV. Ứng Dụng Diễn Ngôn Sư Phạm Nâng Cao Kỹ Năng Đọc Hiểu
Luận án đề xuất các biện pháp ứng dụng diễn ngôn sư phạm trong thực tế. Mục tiêu là tạo ra môi trường học tập tích cực và hiệu quả. Giáo viên cần linh hoạt trong việc sử dụng ngôn ngữ, cử chỉ và hành động. Diễn ngôn cần phù hợp với trình độ và nhu cầu của học sinh. Ngoài ra, cần tăng cường tương tác giữa giáo viên và học sinh. Quan trọng là đánh giá và điều chỉnh diễn ngôn sư phạm một cách thường xuyên. Mục đích là cải thiện kỹ năng đọc hiểu và phát triển năng lực của học sinh.
4.1. Xây Dựng Môi Trường Học Tập Tích Cực
Môi trường học tập tích cực là yếu tố quan trọng. Giáo viên cần tạo ra một không gian an toàn và khuyến khích. Ở đó học sinh có thể tự do bày tỏ ý kiến. Diễn ngôn sư phạm nên thể hiện sự tôn trọng và tin tưởng. Từ đó thúc đẩy sự tham gia tích cực của học sinh.
4.2. Điều Chỉnh Diễn Ngôn Phù Hợp với Học Sinh
Diễn ngôn cần phù hợp với trình độ và nhu cầu của học sinh. Giáo viên nên sử dụng ngôn ngữ đơn giản, dễ hiểu. Điều này sẽ giúp học sinh dễ dàng tiếp thu kiến thức. Quan trọng là điều chỉnh diễn ngôn sư phạm một cách thường xuyên.
4.3. Đánh Giá và Cải Tiến Diễn Ngôn Sư Phạm
Đánh giá và cải tiến diễn ngôn sư phạm là một quá trình liên tục. Giáo viên cần tự đánh giá và nhận phản hồi từ học sinh. Từ đó có thể điều chỉnh và cải thiện diễn ngôn của mình. Mục tiêu là nâng cao hiệu quả dạy học và phát triển năng lực đọc hiểu.
V. Kết Quả Nghiên Cứu và Tầm Quan Trọng Diễn Ngôn Sư Phạm
Nghiên cứu này nhấn mạnh tầm quan trọng của diễn ngôn sư phạm trong việc dạy và học đọc hiểu. Kết quả cho thấy diễn ngôn hiệu quả có thể cải thiện kỹ năng đọc hiểu và tạo động lực cho học sinh. Luận án đóng góp vào việc phát triển lý thuyết và thực tiễn về diễn ngôn sư phạm. Ngoài ra còn cung cấp các giải pháp cụ thể để nâng cao chất lượng giảng dạy. Nghiên cứu khuyến nghị cần tiếp tục nghiên cứu sâu hơn về lĩnh vực này và ứng dụng vào thực tiễn giáo dục.
5.1. Đóng Góp Của Luận Án Vào Lĩnh Vực Diễn Ngôn
Luận án đóng góp vào việc phát triển lý thuyết và thực tiễn về diễn ngôn sư phạm. Nó cung cấp các giải pháp cụ thể để nâng cao chất lượng giảng dạy. Nghiên cứu này nhấn mạnh tầm quan trọng của diễn ngôn sư phạm trong việc dạy và học đọc hiểu.
5.2. Giải Pháp Nâng Cao Chất Lượng Giảng Dạy
Nghiên cứu đưa ra các giải pháp cụ thể. Mục tiêu là cải thiện kỹ năng đọc hiểu và tạo động lực cho học sinh. Quan trọng là giáo viên cần nhận thức về tầm quan trọng của diễn ngôn sư phạm. Từ đó họ có thể ứng dụng nó một cách hiệu quả.
5.3. Hướng Nghiên Cứu Tiếp Theo trong Tương Lai
Nghiên cứu khuyến nghị cần tiếp tục nghiên cứu sâu hơn về lĩnh vực này. Hướng nghiên cứu nên tập trung vào việc ứng dụng vào thực tiễn giáo dục. Nghiên cứu có thể mở rộng sang các môn học khác và các cấp học khác nhau. Từ đó đóng góp vào việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện.
