I. Giới thiệu về bột inulin và củ đẳng sâm
Bột inulin là một loại polysaccharide tự nhiên, được chiết xuất từ nhiều loại thực vật, trong đó có củ đẳng sâm (Codonopsis javanica). Nghiên cứu này tập trung vào việc thu nhận bột inulin từ củ đẳng sâm mọc tự nhiên tại Lạc Dương, Lâm Đồng. Củ đẳng sâm được biết đến với nhiều công dụng trong y học cổ truyền và hiện đại, đặc biệt là khả năng hỗ trợ tiêu hóa và tăng cường hệ miễn dịch. Việc thu nhận inulin từ củ đẳng sâm không chỉ giúp bảo tồn nguồn tài nguyên thực vật mà còn tạo ra sản phẩm có giá trị dinh dưỡng cao. Theo nghiên cứu, củ đẳng sâm 3 năm tuổi có hàm lượng inulin cao nhất, đạt tiêu chuẩn DĐVN V, với các chỉ số như hàm lượng đường tổng số và chất chiết tổng số đạt yêu cầu.
II. Phương pháp thu nhận inulin
Quá trình thu nhận inulin từ củ đẳng sâm được thực hiện qua nhiều bước, bao gồm chiết xuất, kết tủa và tinh sạch. Nghiên cứu đã xác định các thông số tối ưu cho quá trình chiết xuất, bao gồm dung môi chiết là nước cất hai lần, nhiệt độ chiết 71°C, thời gian chiết 36 phút và tỷ lệ dung môi/nguyên liệu là 47ml/g. Hiệu suất thu hồi inulin đạt 23,93%, trong khi đó hàm lượng fructan đạt 26,96%. Các yếu tố như nhiệt độ và nồng độ ethanol cũng được xác định là rất quan trọng trong quá trình kết tủa inulin. Nghiên cứu cho thấy, nhiệt độ thích hợp để lắng kết tủa inulin là (6±1) °C với hiệu suất kết tủa trung bình đạt 95,53%. Điều này cho thấy khả năng thu hồi inulin từ củ đẳng sâm là rất khả thi và hiệu quả.
III. Đặc điểm cấu trúc và ứng dụng của inulin
Sau khi thu nhận, inulin từ củ đẳng sâm được tinh sạch và xác định đặc điểm cấu trúc phân tử. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng inulin có cấu trúc phân tử đặc trưng, với các tính chất hóa học phù hợp cho việc ứng dụng trong thực phẩm chức năng. Inulin không chỉ có tác dụng prebiotic, hỗ trợ sự phát triển của vi khuẩn có lợi trong đường ruột mà còn có khả năng cải thiện sức khỏe tiêu hóa. Việc ứng dụng inulin từ củ đẳng sâm trong sản xuất thực phẩm chức năng có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, đồng thời góp phần nâng cao giá trị kinh tế cho nông sản tại Lâm Đồng.
IV. Kết luận và khuyến nghị
Nghiên cứu về việc thu nhận bột inulin từ củ đẳng sâm (Codonopsis javanica) tại Lạc Dương, Lâm Đồng đã chứng minh được tính khả thi và hiệu quả của quy trình chiết xuất. Các kết quả đạt được không chỉ có giá trị trong nghiên cứu khoa học mà còn mở ra hướng đi mới cho việc phát triển sản phẩm thực phẩm chức năng từ nguồn nguyên liệu tự nhiên. Đề xuất cho các nghiên cứu tiếp theo là mở rộng quy mô sản xuất và nghiên cứu thêm về các ứng dụng khác của inulin trong ngành thực phẩm và dược phẩm.