Quan Hệ Từ Phụ Thuộc Trong Tiếng Việt Dưới Góc Nhìn Ngữ Pháp Chức Năng

• Tác giả: La Thị Mỹ Quỳnh
• Người hướng dẫn: PGS. Lê Thị Lan Anh
• Trường học: Đại học Quốc gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Ngôn ngữ học
• Đề tài: Quan Hệ Từ Phụ Thuộc Trong Tiếng Việt Dưới Góc Nhìn Của Ngữ Pháp Chức Năng
• Loại tài liệu: Luận án Tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2021
• Địa điểm: Hà Nội

Mục lục chi tiết

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ THUYẾT
• 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu
• 1.2. Tiểu kết chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: QUAN HỆ TỪ PHỤ THUỘC TRONG TIẾNG VIỆT TRÊN BÌNH DIỆN KẾT HỌC
• 2.1. Cơ sở xác lập hệ thống quan hệ từ phụ thuộc trong tiếng Việt
• 2.2. Hệ thống quan hệ từ phụ thuộc trong tiếng Việt
• 2.3. Vai trò của quan hệ từ phụ thuộc trong tiếng Việt trên bình diện kết học
• 2.4. Tiểu kết chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: QUAN HỆ TỪ PHỤ THUỘC TRONG TIẾNG VIỆT TRÊN BÌNH DIỆN NGHĨA HỌC VÀ DỤNG HỌC
• 3.1. Vai trò của quan hệ từ phụ thuộc đối với nghĩa miêu tả
• 3.2. Quan hệ từ phụ thuộc đánh dấu các loại tham thể
• 3.3. Vai trò của quan hệ từ phụ thuộc đối với nghĩa tình thái
• 3.4. Vai trò của quan hệ từ phụ thuộc đối với lập luận
• 3.5. Tiểu kết chương 3
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

Tóm tắt

I. Tổng quan về nghiên cứu quan hệ từ phụ thuộc trong tiếng Việt

Nghiên cứu về quan hệ từ phụ thuộc (QHTPT) trong tiếng Việt đã thu hút sự quan tâm của nhiều nhà ngôn ngữ học. Đặc biệt, dưới góc nhìn của ngữ pháp chức năng, QHTPT không chỉ được xem xét trên bình diện kết học mà còn trên bình diện nghĩa học và dụng học. Điều này giúp làm rõ vai trò của QHTPT trong việc cấu trúc câu và truyền đạt ý nghĩa. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng QHTPT có vai trò quan trọng trong việc kết nối các thành phần ngữ pháp, từ đó tạo nên sự mạch lạc trong giao tiếp.

1.1. Tình hình nghiên cứu QHTPT trong ngôn ngữ học

Trong ngôn ngữ học, QHTPT đã được nghiên cứu từ rất sớm. Các nhà ngôn ngữ học đã chỉ ra rằng QHTPT có vai trò quan trọng trong việc xác định mối quan hệ giữa các thành phần trong câu. Nghiên cứu này không chỉ dừng lại ở lý thuyết mà còn mở rộng ra thực tiễn sử dụng trong giao tiếp hàng ngày.

1.2. Lý thuyết ba bình diện của ngữ pháp chức năng

Lý thuyết ba bình diện của ngữ pháp chức năng bao gồm kết học, nghĩa học và dụng học. Mỗi bình diện này đóng vai trò quan trọng trong việc phân tích và hiểu rõ hơn về QHTPT. Việc áp dụng lý thuyết này giúp làm rõ hơn các chức năng ngữ pháp của QHTPT trong tiếng Việt.

II. Vấn đề và thách thức trong nghiên cứu QHTPT

Mặc dù đã có nhiều nghiên cứu về quan hệ từ phụ thuộc, nhưng vẫn còn nhiều thách thức trong việc xác định vai trò của chúng trên các bình diện khác nhau. Một trong những vấn đề chính là việc thiếu sự đồng nhất trong cách tiếp cận và phân tích QHTPT. Điều này dẫn đến việc các nhà nghiên cứu có thể bỏ sót những khía cạnh quan trọng của QHTPT trong tiếng Việt.

2.1. Thiếu sự đồng nhất trong định nghĩa

Nhiều nhà nghiên cứu có cách định nghĩa khác nhau về QHTPT, dẫn đến sự khó khăn trong việc so sánh và tổng hợp các kết quả nghiên cứu. Việc này cần được khắc phục để có cái nhìn tổng thể hơn về QHTPT.

2.2. Khó khăn trong việc áp dụng lý thuyết vào thực tiễn

Việc áp dụng lý thuyết ngữ pháp chức năng vào thực tiễn sử dụng QHTPT trong tiếng Việt vẫn còn nhiều khó khăn. Các nhà nghiên cứu cần tìm ra phương pháp hiệu quả để kết nối lý thuyết với thực tiễn giao tiếp.

III. Phương pháp nghiên cứu quan hệ từ phụ thuộc

Để nghiên cứu QHTPT, các phương pháp miêu tả và phân tích được sử dụng để làm rõ vai trò của chúng trong tiếng Việt. Phương pháp này giúp xác định các chức năng ngữ pháp của QHTPT trong cấu trúc câu, từ đó cung cấp cái nhìn sâu sắc hơn về cách thức hoạt động của chúng trong ngữ cảnh giao tiếp.

3.1. Phương pháp miêu tả và phân tích

Phương pháp miêu tả được sử dụng để phân tích các vai trò của QHTPT trong câu. Điều này giúp làm rõ chức năng ngữ pháp của chúng và cách chúng tương tác với các thành phần khác trong câu.

3.2. Phương pháp thống kê và so sánh

Phương pháp thống kê được áp dụng để hệ thống hóa các QHTPT trong tiếng Việt. So sánh giữa các QHTPT cũng giúp làm rõ sự khác biệt và tương đồng trong chức năng của chúng.

IV. Ứng dụng thực tiễn của nghiên cứu QHTPT

Kết quả nghiên cứu về quan hệ từ phụ thuộc có thể được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau, từ giáo dục đến biên soạn từ điển. Việc hiểu rõ vai trò của QHTPT giúp cải thiện khả năng giao tiếp và viết văn của người học tiếng Việt.

4.1. Ứng dụng trong giáo dục

Nghiên cứu về QHTPT có thể được sử dụng làm tài liệu giảng dạy cho giáo viên và sinh viên. Điều này giúp nâng cao khả năng hiểu và sử dụng QHTPT trong giao tiếp hàng ngày.

4.2. Hỗ trợ biên soạn từ điển

Kết quả nghiên cứu cũng có thể hỗ trợ công tác biên soạn từ điển và sách công cụ cho các nhà Việt ngữ học. Việc này giúp cung cấp thông tin chính xác và đầy đủ về QHTPT trong tiếng Việt.

V. Kết luận và tương lai của nghiên cứu QHTPT

Nghiên cứu về quan hệ từ phụ thuộc trong tiếng Việt dưới góc nhìn ngữ pháp chức năng đã mở ra nhiều hướng đi mới. Tương lai của nghiên cứu này cần tiếp tục khai thác sâu hơn về vai trò của QHTPT trên các bình diện khác nhau, từ đó cung cấp cái nhìn toàn diện hơn về ngữ pháp tiếng Việt.

5.1. Hướng nghiên cứu tiếp theo

Các nhà nghiên cứu cần tiếp tục mở rộng nghiên cứu về QHTPT, đặc biệt là trong các ngữ cảnh giao tiếp khác nhau. Điều này sẽ giúp làm rõ hơn vai trò của chúng trong việc truyền đạt ý nghĩa.

5.2. Tầm quan trọng của QHTPT trong ngôn ngữ học

QHTPT không chỉ là một phần của ngữ pháp mà còn là yếu tố quan trọng trong việc hiểu và sử dụng ngôn ngữ. Việc nghiên cứu sâu hơn về chúng sẽ góp phần làm phong phú thêm kiến thức về ngôn ngữ học tiếng Việt.