## Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh toàn cầu hóa, tiếng Anh đã trở thành ngôn ngữ quốc tế quan trọng, được sử dụng rộng rãi trong các tổ chức quốc tế và lĩnh vực chuyên ngành. Tại Việt Nam, đặc biệt trong môi trường quân sự, nhu cầu học tiếng Anh chuyên ngành (ESP) ngày càng tăng nhằm đáp ứng yêu cầu công việc và hợp tác quốc tế. Nghiên cứu này tập trung vào việc khảo sát nhận thức của giáo viên và học viên về khóa học ESP tại Trường Sỹ quan Lục quân 1 (IOTC No.1) trong năm học 2013. Tổng cộng có 165 học viên không chuyên tiếng Anh và 5 giảng viên tham gia nghiên cứu. Mục tiêu chính là đánh giá năng lực tiếng Anh, khó khăn, kỳ vọng của học viên và quan điểm, kỳ vọng của giáo viên về giảng dạy ESP. Phạm vi nghiên cứu giới hạn trong một học kỳ tại IOTC No.1, với ý nghĩa giúp cải thiện chất lượng giảng dạy ESP, nâng cao hiệu quả học tập và đáp ứng nhu cầu thực tiễn trong môi trường quân sự. Các chỉ số đánh giá bao gồm tỷ lệ hài lòng về năng lực tiếng Anh, mức độ khó khăn trong các kỹ năng, và sự phù hợp của nội dung khóa học với yêu cầu nghề nghiệp.

## Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

### Khung lý thuyết áp dụng

- **Lý thuyết về English for Specific Purposes (ESP):** ESP tập trung vào việc dạy tiếng Anh phù hợp với nhu cầu chuyên ngành, nhấn mạnh ngôn ngữ trong bối cảnh thực tế thay vì ngữ pháp chung (Hutchinson & Waters, 1987).  
- **Lý thuyết phân tích nhu cầu (Needs Analysis):** Là bước thiết yếu để xác định mục tiêu, nội dung và phương pháp giảng dạy ESP dựa trên nhu cầu thực tế của người học (Basturkmen, 2006).  
- **Khái niệm về Military English:** Tiếng Anh quân sự có đặc điểm ngôn ngữ riêng biệt như sử dụng mệnh lệnh, tránh thể bị động, sử dụng thuật ngữ, từ viết tắt và bảng chữ cái NATO để đảm bảo tính chính xác và hiệu quả trong giao tiếp.  
- **Khái niệm về năng lực ngôn ngữ:** Bao gồm bốn kỹ năng chính: nghe, nói, đọc, viết, trong đó kỹ năng nói và nghe được đánh giá là quan trọng nhất trong môi trường quân sự.  
- **Khung nhận thức và kỳ vọng:** Sự khác biệt trong nhận thức giữa giáo viên và học viên về nhu cầu và hiệu quả của khóa học ESP ảnh hưởng đến kết quả học tập.

### Phương pháp nghiên cứu

- **Nguồn dữ liệu:**  
  - 165 học viên không chuyên tiếng Anh tại IOTC No.1 đã hoàn thành khóa học ESP một học kỳ.  
  - 5 giảng viên giảng dạy ESP tại cùng trường.  
- **Phương pháp thu thập dữ liệu:**  
  - **Khảo sát định lượng:** Bảng câu hỏi gồm 48 mục, đánh giá nhận thức về năng lực tiếng Anh, khó khăn, kỳ vọng và hoạt động học tập trong lớp ESP.  
  - **Phỏng vấn định tính:** Phỏng vấn sâu 5 giảng viên về quan điểm, khó khăn và đề xuất cải tiến giảng dạy ESP.  
- **Phương pháp phân tích:**  
  - Sử dụng thống kê mô tả để phân tích tỷ lệ đồng ý, không đồng ý trong bảng câu hỏi.  
  - Phân tích nội dung phỏng vấn để rút ra các chủ đề chính và đề xuất.  
- **Timeline nghiên cứu:**  
  - Thu thập dữ liệu trong một học kỳ năm 2013 tại IOTC No.1.  
  - Phân tích và báo cáo kết quả trong cùng năm.

## Kết quả nghiên cứu và thảo luận

### Những phát hiện chính

- **Năng lực tiếng Anh của học viên còn hạn chế:**  
  - 51.5% học viên đánh giá khả năng nghe kém, chỉ 9% tự tin về kỹ năng này.  
  - 78.2% cho rằng kỹ năng viết cần cải thiện, 65.5% thiếu vốn từ vựng.  
  - 63% không hài lòng với năng lực tiếng Anh tổng thể.  
- **Khó khăn trong học tập:**  
  - Viết được xem là kỹ năng khó nhất (74.5%), tiếp theo là nói (46%) và nghe (40%).  
- **Kỳ vọng về khóa học ESP:**  
  - 70.9% học viên cho rằng ESP nên là môn học bắt buộc.  
  - 53.4% mong muốn tăng thời lượng giảng dạy ESP.  
  - 83% muốn nội dung tập trung vào lĩnh vực chuyên ngành hơn là kỹ năng tiếng Anh chung.  
- **Hoạt động học tập trong lớp:**  
  - Đọc đề kiểm tra (41.3%) và viết bài kiểm tra (32%) là hoạt động phổ biến nhất.  
  - Hoạt động nghe chiếm 37%, trong khi hoạt động nói chỉ chiếm 16%, mặc dù nói được đánh giá là kỹ năng quan trọng nhất.  
- **Quan điểm của giáo viên:**  
  - 4/5 giáo viên đồng ý năng lực tiếng Anh chung ảnh hưởng tích cực đến học ESP.  
  - Giáo viên nhận định kỹ năng đọc được sử dụng nhiều nhất trong lớp, nhưng kỹ năng nói cần cải thiện nhiều nhất.  
  - Các vấn đề chính gồm thời gian giảng dạy hạn chế, trình độ tiếng Anh học viên thấp, và nội dung sách giáo khoa quá khó.  
  - Giáo viên đề xuất cần có bài kiểm tra phân loại đầu vào và mô hình giảng dạy hợp tác để nâng cao hiệu quả.

### Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy học viên tại IOTC No.1 gặp nhiều khó khăn về kỹ năng tiếng Anh cơ bản, đặc biệt là kỹ năng viết và nói, điều này ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả học ESP. Việc tập trung quá nhiều vào kỹ năng đọc và viết trong lớp học không đáp ứng đủ nhu cầu phát triển kỹ năng giao tiếp thực tế, nhất là trong môi trường quân sự đòi hỏi sự linh hoạt và chính xác trong giao tiếp. So sánh với các nghiên cứu trước đây, kết quả tương đồng với nhận định rằng nền tảng tiếng Anh yếu là nguyên nhân chính dẫn đến hiệu quả học ESP thấp. Sự khác biệt trong nhận thức giữa giáo viên và học viên về kỹ năng ưu tiên cũng phản ánh sự cần thiết điều chỉnh phương pháp giảng dạy và nội dung khóa học. Việc đề xuất mô hình giảng dạy hợp tác và tăng thời lượng giảng dạy phù hợp với xu hướng phát triển ESP hiện đại, giúp khắc phục hạn chế về trình độ giáo viên và đa dạng hóa phương pháp tiếp cận. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ phân bố tỷ lệ đánh giá kỹ năng và bảng so sánh kỳ vọng giữa học viên và giáo viên để minh họa rõ nét hơn.

## Đề xuất và khuyến nghị

- **Tăng thời lượng giảng dạy ESP:** Mở rộng số giờ học từ 90 lên khoảng 150 giờ trong chương trình đào tạo để đảm bảo đủ thời gian thực hành và củng cố kỹ năng. Chủ thể thực hiện: Ban giám hiệu và phòng đào tạo IOTC No.1, thời gian 1-2 năm.  
- **Áp dụng bài kiểm tra phân loại đầu vào:** Triển khai bài kiểm tra năng lực tiếng Anh chung (GEPT) để phân nhóm học viên theo trình độ, từ đó thiết kế chương trình phù hợp. Chủ thể thực hiện: Bộ phận khảo thí và giảng viên ESP, thời gian 6 tháng.  
- **Phát triển tài liệu giảng dạy phù hợp:** Sản xuất tài liệu nội bộ tập trung vào ngôn ngữ chuyên ngành quân sự, kết hợp với tài liệu thực tế và bài tập giao tiếp. Chủ thể thực hiện: Giảng viên ESP phối hợp với chuyên gia quân sự, thời gian 1 năm.  
- **Đào tạo và nâng cao năng lực giáo viên ESP:** Tổ chức các khóa bồi dưỡng chuyên sâu về phương pháp giảng dạy ESP và kiến thức chuyên ngành cho giáo viên. Chủ thể thực hiện: Nhà trường phối hợp với các trung tâm đào tạo, thời gian liên tục.  
- **Thúc đẩy mô hình giảng dạy hợp tác:** Khuyến khích sự phối hợp giữa giáo viên tiếng Anh và chuyên gia quân sự trong giảng dạy để tăng tính thực tiễn và hiệu quả. Chủ thể thực hiện: Bộ môn Ngoại ngữ và các khoa chuyên ngành, thời gian triển khai ngay.  

## Đối tượng nên tham khảo luận văn

- **Giáo viên ESP và giảng viên ngoại ngữ:** Nắm bắt được thực trạng, khó khăn và phương pháp giảng dạy hiệu quả trong môi trường quân sự, từ đó cải tiến chương trình và phương pháp giảng dạy.  
- **Nhà quản lý giáo dục và phòng đào tạo:** Sử dụng kết quả nghiên cứu để điều chỉnh chính sách đào tạo, phân bổ nguồn lực và xây dựng chương trình phù hợp với nhu cầu thực tế.  
- **Sinh viên và học viên quân sự:** Hiểu rõ về các kỹ năng cần thiết, khó khăn thường gặp và cách thức học tập hiệu quả trong khóa học ESP.  
- **Các nhà nghiên cứu và phát triển chương trình đào tạo ESP:** Tham khảo mô hình nghiên cứu, phương pháp và kết quả để phát triển các nghiên cứu sâu hơn hoặc áp dụng trong các bối cảnh tương tự.  

## Câu hỏi thường gặp

1. **Tại sao kỹ năng nói lại được đánh giá quan trọng nhất trong ESP quân sự?**  
   Kỹ năng nói giúp học viên giao tiếp hiệu quả trong các tình huống thực tế như chỉ huy, phối hợp tác chiến, do đó được ưu tiên phát triển. Ví dụ, 90.3% học viên cho rằng nói là kỹ năng quan trọng nhất cho nghề nghiệp tương lai.  

2. **Khó khăn lớn nhất của học viên khi học ESP là gì?**  
   Viết được xem là kỹ năng khó nhất do thiếu từ vựng và ngữ pháp, cũng như ít cơ hội luyện tập trong lớp. 74.5% học viên cho biết viết là kỹ năng khó nhất.  

3. **Làm thế nào để cải thiện hiệu quả giảng dạy ESP tại IOTC No.1?**  
   Tăng thời lượng học, áp dụng bài kiểm tra phân loại đầu vào, phát triển tài liệu phù hợp và đào tạo giáo viên chuyên sâu là các giải pháp thiết thực.  

4. **Tại sao cần có sự phối hợp giữa giáo viên tiếng Anh và chuyên gia quân sự?**  
   Vì giáo viên tiếng Anh thường không chuyên sâu về lĩnh vực quân sự, sự phối hợp giúp đảm bảo nội dung giảng dạy sát với thực tế và nhu cầu học viên.  

5. **Nội dung khóa học ESP hiện tại có phù hợp với nhu cầu học viên không?**  
   Khoảng 50% học viên đánh giá nội dung hiện tại thực tiễn nhưng vẫn còn nhiều điểm cần cải tiến để phù hợp hơn với trình độ và nhu cầu chuyên ngành.  

## Kết luận

- Học viên tại IOTC No.1 nhận thức rõ hạn chế về năng lực tiếng Anh, đặc biệt là kỹ năng viết và nói.  
- Khóa học ESP hiện tại có nhiều điểm mạnh nhưng còn tồn tại hạn chế về thời lượng, nội dung và phương pháp giảng dạy.  
- Giáo viên và học viên đều đồng thuận về việc cần tăng cường thời gian học, cải tiến tài liệu và nâng cao trình độ giáo viên.  
- Mô hình giảng dạy hợp tác và phân loại đầu vào được đề xuất nhằm nâng cao hiệu quả đào tạo.  
- Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các đề xuất cải tiến, đào tạo giáo viên và nghiên cứu mở rộng trong các bối cảnh tương tự.  

**Hành động ngay:** Các nhà quản lý và giảng viên cần phối hợp để áp dụng các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đào tạo ESP, đáp ứng yêu cầu phát triển nguồn nhân lực quân sự trong thời kỳ hội nhập quốc tế.