Nghiên cứu đặc điểm dịch tễ bệnh sỏi mật ở người Tày trưởng thành tại hai huyện Định Hóa, Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên và hiệu quả của các giải pháp can thiệp

• Tác giả: Nguyễn Văn Chung
• Người hướng dẫn: Pgs.ts Đàm Khải Hoàn
• Trường học: Đại học Thái Nguyên
• Chuyên ngành: Vệ sinh xã hội học và tổ chức y tế
• Đề tài: Nghiên cứu đặc điểm dịch tễ học bệnh sỏi mật ở người Tày trưởng thành tại hai huyện Định Hóa, Võ Nhai tỉnh Thái Nguyên và hiệu quả một số giải pháp can thiệp
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ y học
• Năm xuất bản: 2010
• Địa điểm: Thái Nguyên

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
• MỤC LỤC
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN
• 1.1. Dịch tễ học bệnh sỏi mật
• 1.2. Dịch tễ học bệnh sỏi mật trên thế giới. Dịch tễ bệnh sỏi mật ở Việt Nam. Một số yếu tố nguy cơ của bệnh sỏi mật
• 1.3. Uống thuốc tránh thai và điều trị estrogen thay thế. Tiền sử gia đình và yếu tố gen. Bệnh đái tháo đường. Giảm vận động thể lực. Sử dụng cà phê. Phong tục tập quán của người Tày liên quan đến bệnh sỏi mật
• 1.4. Tập quán ăn nhiều cơm, nhiều mỡ. Tập quán uống nhiều rượu. Tập quán ở nhà sàn, nuôi nhốt gia súc dưới gầm sàn. Phòng bệnh sỏi mật
• 1.5. Một số giải pháp dự phòng bệnh sỏi mật. Một số giải pháp huy động cộng đồng truyền thông phòng chống bệnh tật nói chung hay chăm sóc sức khỏe ban đầu nói chung. Một số thông tin về địa điểm nghiên cứu
• 1.6. Xã Phượng Tiến. Xã Thượng Nung.
• 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.2. Thời gian nghiên cứu
• 2.3. Địa điểm nghiên cứu
• 2.4. Phương pháp nghiên cứu
• 2.5. Thiết kế nghiên cứu. Cỡ mẫu và phương pháp chọn mẫu cho nghiên cứu định lượng. Cỡ mẫu và phương pháp chọn mẫu cho nghiên cứu định tính. Chỉ số nghiên cứu. Giải pháp can thiệp. Phương pháp thu thập số liệu. Phương pháp đánh giá kết quả. Phương pháp khống chế sai số
• 2.6. Xử lý số liệu
• 2.7. Đạo đức trong nghiên cứu
• 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Một số đặc điểm dịch tễ học bệnh sỏi mật ở người Tày trưởng thành tại tỉnh Thái Nguyên
• 3.2. Một số thông tin chung về đối tượng nghiên cứu. Dịch tễ bệnh sỏi mật ở người Tày trưởng thành tại Thái Nguyên. Một số yếu tố nguy cơ của bệnh sỏi mật ở người Tày trưởng thành tại tỉnh Thái Nguyên. Kết quả can thiệp
• 3.3. Xây dựng giải pháp can thiệp. Kết quả thực hiện giải pháp can thiệp. Một số đặc điểm dịch tễ học và một số yếu tố nguy cơ bệnh sỏi mật ở người Tày trưởng thành tại tỉnh Thái Nguyên
• 4. Dịch tễ học bệnh sỏi mật ở người Tày trưởng thành. Yếu tố nguy cơ bệnh sỏi mật. Hiệu quả can thiệp
• 4.1. Giải pháp can thiệp. Hiệu quả của giải pháp can thiệp. Một số điểm hạn chế của nghiên cứu
• KẾT LUẬN
• 1. Dịch tễ bệnh sỏi mật ở người Tày trưởng thành tại tỉnh Thái Nguyên
• 2. Giải pháp can thiệp phòng bệnh sỏi mật và Hiệu quả can thiệp
• KHUYẾN NGHỊ
• CÁC BÀI BÁO ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Dịch tễ học bệnh sỏi mật

Bệnh sỏi mật là một bệnh lý phổ biến trên toàn cầu, với tỷ lệ mắc bệnh khác nhau tùy theo khu vực địa lý và chủng tộc. Nghiên cứu cho thấy tỷ lệ mắc bệnh cao nhất ở các nước Scandinavian, Chile và người Mỹ gốc Ấn Độ, trong khi tỷ lệ thấp hơn được ghi nhận ở các nước như Ấn Độ, Trung Quốc và Nhật Bản. Dịch tễ học của bệnh sỏi mật cho thấy sự gia tăng tỷ lệ mắc bệnh trong những năm gần đây, liên quan đến thay đổi lối sống và chế độ ăn uống. Tại Việt Nam, tỷ lệ mắc bệnh sỏi mật cũng đang có xu hướng tăng, đặc biệt ở các cộng đồng dân tộc thiểu số như người Tày tại Thái Nguyên.

1.1. Tỷ lệ mắc bệnh sỏi mật trên thế giới

Tỷ lệ mắc bệnh sỏi mật dao động từ 10-15% ở các nước phát triển như Mỹ và châu Âu. Nghiên cứu của Portincasa Piero (2006) cho thấy tỷ lệ này tương tự ở các nước phương Tây. Tại các nước đang phát triển, tỷ lệ mắc bệnh thấp hơn, nhưng vẫn đáng kể, đặc biệt ở các khu vực có điều kiện vệ sinh kém và chế độ ăn uống không lành mạnh.

1.2. Phân bố bệnh sỏi mật theo chủng tộc và giới tính

Nghiên cứu của Stintoncho L. (2010) chỉ ra rằng tỷ lệ mắc bệnh sỏi mật ở phụ nữ Mỹ gốc Ấn Độ cao hơn đáng kể so với nam giới. Tương tự, tại các nước châu Á, tỷ lệ mắc bệnh ở nữ giới cũng cao hơn nam giới, đặc biệt ở nhóm tuổi trung niên và cao tuổi.

II. Đặc điểm dịch tễ học bệnh sỏi mật ở người Tày tại Thái Nguyên

Người Tày là một trong những dân tộc thiểu số lớn tại Việt Nam, với đặc điểm cư trú chủ yếu ở các vùng núi và trung du. Thái Nguyên là một trong những tỉnh có tỷ lệ người Tày cao, với điều kiện kinh tế và vệ sinh môi trường còn nhiều hạn chế. Nghiên cứu cho thấy tỷ lệ mắc bệnh sỏi mật ở người Tày trưởng thành tại Thái Nguyên cao hơn so với các nhóm dân tộc khác, liên quan đến thói quen ăn uống và lối sống.

2.1. Yếu tố nguy cơ mắc bệnh sỏi mật

Các yếu tố nguy cơ chính bao gồm thói quen ăn nhiều mỡ, uống rượu và điều kiện vệ sinh môi trường kém. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng tỷ lệ mắc bệnh sỏi mật tăng cao ở những người có tiền sử gia đình mắc bệnh và những người ít vận động thể lực.

2.2. Tình hình bệnh sỏi mật tại Thái Nguyên

Tại Thái Nguyên, tỷ lệ mắc bệnh sỏi mật ở người Tày trưởng thành được ghi nhận là cao hơn so với các nhóm dân tộc khác. Điều này liên quan đến điều kiện sống và thói quen sinh hoạt của cộng đồng này.

III. Hiệu quả can thiệp y tế trong phòng chống bệnh sỏi mật

Nghiên cứu đã đề xuất và thực hiện các giải pháp can thiệp nhằm giảm tỷ lệ mắc bệnh sỏi mật ở người Tày tại Thái Nguyên. Các biện pháp bao gồm giáo dục sức khỏe, cải thiện điều kiện vệ sinh môi trường và khuyến khích thay đổi thói quen ăn uống.

3.1. Giải pháp can thiệp

Các giải pháp can thiệp bao gồm tổ chức các buổi truyền thông giáo dục sức khỏe, cung cấp kiến thức về phòng chống bệnh sỏi mật, và cải thiện điều kiện vệ sinh môi trường tại các hộ gia đình.

3.2. Kết quả can thiệp

Sau 24 tháng thực hiện can thiệp y tế, tỷ lệ mắc bệnh sỏi mật ở người Tày tại Thái Nguyên đã giảm đáng kể. Điều này cho thấy hiệu quả của các biện pháp can thiệp trong việc cải thiện sức khỏe cộng đồng.