Khảo Sát Biểu Hiện P53 Trên U Tuyến Quy Ước Nguy Cơ Cao Ở Đại - Trực Tràng

• Tác giả: Trần Thị Bảo Thư
• Người hướng dẫn: TS. Lê Minh Huy
• Trường học: Đại Học Y Dược TP Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Khoa Học Y Sinh (Giải Phẫu Bệnh)
• Đề tài: Khảo Sát Biểu Hiện P53 Trên U Tuyến Quy Ước Nguy Cơ Cao Ở Đại - Trực Tràng
• Loại tài liệu: Luận Văn Thạc Sĩ Y Học
• Năm xuất bản: 2021
• Địa điểm: TP. Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. Danh pháp và phân loại các tổn thương u tuyến quy ước ở đại – trực tràng
• 1.2. Tổng quan về u tuyến quy ước đại – trực tràng
• 1.3. Dịch tễ học u tuyến quy ước đại – trực tràng
• 1.4. Định nghĩa u tuyến quy ước đại – trực tràng
• 1.5. Phân loại mô bệnh học u tuyến quy ước đại – trực tràng
• 1.6. Độ mô học của u tuyến quy ước đại – trực tràng
• 1.7. Carcinôm xâm nhập trên u tuyến quy ước đại – trực tràng
• 1.8. Giả xâm nhập trên u tuyến đại – trực tràng
• 1.9. Sinh bệnh học của u tuyến quy ước đại – trực tràng
• 1.10. U tuyến tiến triển và các yếu tố tiên đoán nguy cơ ác tính
• 1.11. Điều trị và hướng dẫn quản lý
• 1.12. Tổng quan về Protein p53
• 1.12.1. Đặc điểm sinh hóa
• 1.12.2. Điều hòa biểu hiện p53
• 1.12.3. Cấu trúc protein p53
• 1.12.4. Đột biến gen TP53
• 1.12.5. Vùng xám của gen TP53
• 1.12.6. Biểu hiện của p53 trên u tuyến quy ước và trên carcinôm xâm nhập ở đại - trực tràng
• 1.12.7. Các phương pháp phát hiện đột biến gen TP53
• 1.12.8. Hóa mô miễn dịch p53 trên u tuyến quy ước và carcinôm xâm nhập ở đại- trực tràng
• 1.12.9. Đánh giá sự biểu hiện của p53
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG - PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.2. Tiêu chuẩn chọn mẫu
• 2.3. Tiêu chuẩn loại trừ
• 2.4. Phương pháp nghiên cứu
• 2.4.1. Thiết kế nghiên cứu
• 2.4.2. Tiến hành nghiên cứu
• 2.4.3. Thu thập dữ liệu
• 2.4.4. Địa điểm thực hiện
• 2.4.5. Kế hoạch thực hiện nghiên cứu
• 2.4.6. Nghiên cứu mô bệnh học
• 2.4.7. Nghiên cứu hóa mô miễn dịch
• 2.4.8. Các biến số nghiên cứu
• 2.4.9. Phương pháp phân tích số liệu
• 3. CHƯƠNG III: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Các đặc điểm vị trí u tuyến, tuổi, giới tính của mẫu nghiên cứu
• 3.2. Vị trí của u tuyến
• 3.3. Kích thước u tuyến quy ước đại - trực tràng
• 3.4. Đặc điểm mô bệnh học của mẫu nghiên cứu và các mối liên quan
• 3.5. Đặc điểm mô bệnh học của nền u tuyến
• 3.6. Mức độ nghịch sản
• 3.7. Những trường hợp giả xâm nhập trên u tuyến
• 3.8. Mối liên quan giữa các đặc điểm dịch tễ, mức độ nghịch sản và đặc điểm mô bệnh học nền u tuyến
• 3.9. Mối liên quan giữa các đặc điểm dịch tễ học và các mức độ nghịch sản nặng nhất trong u
• 3.10. Biểu hiện của p53 trên mẫu nghiên cứu
• 3.11. Các kiểu hình miễn dịch của p53 trên mẫu nghiên cứu
• 3.12. So sánh biểu hiện của p53 giữa các hình thái mô bệnh học của u tuyến quy ước đại- trực tràng
• 4. CHƯƠNG IV: BÀN LUẬN
• 4.1. Các đặc điểm vị trí u tuyến, tuổi, giới tính của mẫu nghiên cứu và mối liên quan từng cặp
• 4.2. Vị trí u tuyến
• 4.3. Kích thước u tuyến
• 4.4. Đặc điểm mô bệnh học của mẫu nghiên cứu và các mối liên quan
• 4.5. Đặc điểm mô bệnh học nền u tuyến
• 4.6. Các mức độ nghịch sản nặng nhất trong u
• 4.7. Những trường hợp giả xâm nhập trên u tuyến
• 4.8. Mối liên quan giữa mức độ nghịch sản và loại mô bệnh học của u tuyến
• 4.9. Mối liên quan giữa kích thước u tuyến và độ nghịch sản nặng nhất trong u
• 4.10. Mối liên quan giữa kích thước và đặc điểm mô bệnh học nền u
• 4.11. Những trường hợp không xác định được chân u
• 4.12. Các kiểu hình miễn dịch của p53 và các mối liên quan
• 4.13. Các kiểu hình miễn dịch của p53
• 4.14. So sánh biểu hiện của p53 giữa các hình thái mô học ở u tuyến quy ước đại - trực tràng
• 4.15. Đặc điểm mô bệnh học và các mối liên quan
• 4.16. Kiểu hình miễn dịch p53 và các mối liên quan
• ỨNG DỤNG VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC 1: PHIẾU THU THẬP SỐ LIỆU
• PHỤ LỤC 2 HÌNH ẢNH MINH HỌA

I. Tổng Quan Nghiên Cứu Biểu Hiện P53 Trên U Tuyến Đại Tràng

Ung thư đại trực tràng là một vấn đề sức khỏe toàn cầu với tỷ lệ mắc và tử vong cao. Việc phát hiện sớm các tổn thương tiền ung thư, đặc biệt là u tuyến quy ước (CCA), đóng vai trò quan trọng trong phòng ngừa và điều trị. Nghiên cứu về biểu hiện P53 trên các u tuyến quy ước nguy cơ cao ở đại tràng và trực tràng có ý nghĩa lớn trong việc cải thiện chẩn đoán và tiên lượng bệnh. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng những thay đổi về gen ở CCA tương tự như ở CRC và hầu hết (khoảng 80%) CRC phát sinh từ các CCA trước đó. Sự biểu hiện quá mức p53 qua phương pháp nhuộm HMMD được tìm thấy trong tế bào tân sinh tương quan với sự hiện diện của các đột biến điểm ở các vùng chức năng của gen TP53. Vì vậy, hiện tượng tích lũy đột biến TP53 biểu hiện quá mức qua phương pháp hóa mô miễn dịch, được ứng dụng rộng rãi để phát hiện bất thường của p53 trên tổn thương u.

1.1. Tầm Quan Trọng Của Nghiên Cứu P53 Trong Ung Thư Đại Trực Tràng

Nghiên cứu P53 giúp hiểu rõ hơn về cơ chế sinh bệnh học của ung thư đại trực tràng. P53 là một gen ức chế khối u quan trọng, và sự bất thường của nó thường liên quan đến sự phát triển của ung thư. Theo GLOBOCAN 2020, ung thư đại trực tràng đứng thứ 3 về tỷ lệ mắc và thứ 2 về tỷ lệ tử vong trên toàn thế giới. Việc xác định biểu hiện P53 có thể hỗ trợ chẩn đoán sớm và tiên lượng bệnh, từ đó cải thiện kết quả điều trị. Nghiên cứu này tập trung vào u tuyến quy ước nguy cơ cao, một loại tổn thương tiền ung thư phổ biến ở đại tràng và trực tràng.

1.2. Mục Tiêu Nghiên Cứu Biểu Hiện P53 Trên U Tuyến Quy Ước

Nghiên cứu này tập trung vào việc xác định đặc điểm mô bệnh học của u tuyến quy ước và tình trạng xâm nhập (nếu có) theo bảng phân loại của Tổ chức Y tế Thế Giới năm 2019. Đồng thời, nghiên cứu cũng nhằm xác định biểu hiện của P53 trên u tuyến quy ước đại - trực tràng, và xác định sự khác biệt ở biểu hiện của P53 giữa các hình thái mô bệnh học của u tuyến quy ước đại - trực tràng. Kết quả nghiên cứu sẽ cung cấp thông tin quan trọng để cải thiện chẩn đoán và tiên lượng bệnh.

II. Thách Thức Chẩn Đoán U Tuyến Quy Ước Nguy Cơ Cao

Trong thực hành giải phẫu bệnh, việc xác định mức độ nghịch sản của u tuyến hay phân biệt các trường hợp xâm nhập với giả xâm nhập đôi khi gặp nhiều khó khăn. Việc có thêm yếu tố góp phần giúp phân biệt chính xác hơn các trường hợp khó xác định trên mô bệnh học là điều cần thiết. U tuyến quy ước (CCA) là tổn thương tiền ung thư phổ biến, nhưng việc đánh giá chính xác nguy cơ tiến triển thành ung thư vẫn là một thách thức. Các yếu tố như kích thước, hình thái, và mức độ nghịch sản được sử dụng để đánh giá nguy cơ, nhưng vẫn còn nhiều trường hợp không rõ ràng. Việc xác định biểu hiện P53 có thể cung cấp thêm thông tin để phân loại và tiên lượng bệnh.

2.1. Khó Khăn Trong Phân Biệt Xâm Nhập Và Giả Xâm Nhập U Tuyến

Phân biệt giữa xâm nhập thực sự và giả xâm nhập trong u tuyến là một thách thức lớn. Giả xâm nhập có thể gây nhầm lẫn và dẫn đến điều trị không phù hợp. Biểu hiện P53 có thể giúp phân biệt hai tình trạng này, vì sự bất thường của P53 thường liên quan đến xâm nhập thực sự. Việc sử dụng immunohistochemistry P53 có thể hỗ trợ chẩn đoán trong những trường hợp khó khăn.

2.2. Đánh Giá Nguy Cơ Tiên Lượng U Tuyến Quy Ước Đại Trực Tràng

Đánh giá nguy cơ tiến triển thành ung thư của u tuyến quy ước là rất quan trọng để quyết định phương pháp điều trị và theo dõi phù hợp. Các yếu tố như kích thước, hình thái, và mức độ nghịch sản được sử dụng để đánh giá nguy cơ, nhưng vẫn còn nhiều trường hợp không rõ ràng. Biểu hiện P53 có thể cung cấp thêm thông tin để phân loại và tiên lượng bệnh, giúp bác sĩ đưa ra quyết định điều trị tốt nhất.

III. Phương Pháp Xác Định Biểu Hiện P53 Trên U Tuyến Đại Tràng

Để xác định biểu hiện P53 trên u tuyến quy ước, phương pháp hóa mô miễn dịch (IHC) thường được sử dụng. Phương pháp này cho phép phát hiện protein P53 trong mẫu mô và đánh giá mức độ biểu hiện. Các kiểu hình biểu hiện P53 khác nhau, bao gồm biểu hiện quá mức, mất biểu hiện, và biểu hiện bình thường, có thể cung cấp thông tin về tình trạng đột biến của gen TP53. Việc phân tích biểu hiện P53 kết hợp với các đặc điểm mô bệnh học khác có thể cải thiện độ chính xác của chẩn đoán và tiên lượng.

3.1. Hóa Mô Miễn Dịch IHC P53 Trong Nghiên Cứu U Tuyến

Hóa mô miễn dịch P53 là một kỹ thuật quan trọng để xác định biểu hiện P53 trong mẫu mô. Kỹ thuật này sử dụng kháng thể đặc hiệu để phát hiện protein P53 và đánh giá mức độ biểu hiện. Kết quả IHC P53 có thể giúp xác định các trường hợp đột biến P53 và đánh giá nguy cơ tiến triển thành ung thư.

3.2. Các Kiểu Hình Biểu Hiện P53 Và Ý Nghĩa Tiên Lượng

Các kiểu hình biểu hiện P53 khác nhau có thể cung cấp thông tin về tình trạng đột biến gen TP53. Biểu hiện quá mức P53 thường liên quan đến đột biến missense, trong khi mất biểu hiện P53 có thể liên quan đến đột biến nonsense hoặc đột biến khung. Việc xác định kiểu hình biểu hiện P53 có thể giúp tiên lượng bệnh và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp.

IV. Kết Quả Nghiên Cứu Biểu Hiện P53 Trên U Tuyến Nguy Cơ Cao

Nghiên cứu cho thấy có sự khác biệt đáng kể về biểu hiện P53 giữa các hình thái mô bệnh học của u tuyến quy ước. Biểu hiện quá mức P53 thường gặp hơn ở các u tuyến nghịch sản độ cao và ung thư xâm nhập. Ngược lại, mất biểu hiện P53 thường liên quan đến các u tuyến nghịch sản độ thấp. Các kết quả này cho thấy biểu hiện P53 có thể là một dấu ấn quan trọng để phân loại và tiên lượng u tuyến quy ước.

4.1. Mối Liên Hệ Giữa Biểu Hiện P53 Và Mức Độ Nghịch Sản

Nghiên cứu cho thấy có mối liên hệ chặt chẽ giữa biểu hiện P53 và mức độ nghịch sản của u tuyến. Biểu hiện quá mức P53 thường gặp hơn ở các u tuyến nghịch sản độ cao, trong khi mất biểu hiện P53 thường liên quan đến các u tuyến nghịch sản độ thấp. Điều này cho thấy P53 có vai trò quan trọng trong quá trình tiến triển của u tuyến.

4.2. So Sánh Biểu Hiện P53 Giữa Các Loại U Tuyến Đại Trực Tràng

Nghiên cứu so sánh biểu hiện P53 giữa các loại u tuyến khác nhau, bao gồm u tuyến ống, u tuyến nhánh, và u tuyến ống-nhánh. Kết quả cho thấy có sự khác biệt đáng kể về biểu hiện P53 giữa các loại u tuyến. U tuyến nhánh thường có biểu hiện P53 bất thường hơn so với u tuyến ống, cho thấy u tuyến nhánh có nguy cơ tiến triển thành ung thư cao hơn.

V. Ứng Dụng Thực Tiễn Của Nghiên Cứu Biểu Hiện P53 Đại Tràng

Kết quả nghiên cứu có thể được ứng dụng trong thực hành lâm sàng để cải thiện chẩn đoán và tiên lượng u tuyến quy ước. Việc xác định biểu hiện P53 có thể giúp phân loại các u tuyến thành các nhóm nguy cơ khác nhau, từ đó quyết định phương pháp điều trị và theo dõi phù hợp. Ngoài ra, biểu hiện P53 có thể được sử dụng để đánh giá hiệu quả điều trị và dự đoán khả năng tái phát của bệnh.

5.1. Cải Thiện Chẩn Đoán Và Phân Loại U Tuyến Đại Trực Tràng

Việc xác định biểu hiện P53 có thể giúp cải thiện độ chính xác của chẩn đoán và phân loại u tuyến. Thông tin này có thể giúp bác sĩ đưa ra quyết định điều trị tốt nhất cho bệnh nhân.

5.2. Tiên Lượng Bệnh Và Đánh Giá Hiệu Quả Điều Trị Ung Thư

Biểu hiện P53 có thể được sử dụng để tiên lượng bệnh và đánh giá hiệu quả điều trị. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng biểu hiện P53 có thể dự đoán khả năng tái phát và di căn của ung thư.

VI. Kết Luận Và Hướng Nghiên Cứu Về Biểu Hiện P53 Đại Tràng

Nghiên cứu về biểu hiện P53 trên u tuyến quy ước đã cung cấp thông tin quan trọng về cơ chế sinh bệnh học và tiên lượng bệnh. Tuy nhiên, cần có thêm nhiều nghiên cứu để hiểu rõ hơn về vai trò của P53 trong sự phát triển của ung thư đại trực tràng. Các nghiên cứu trong tương lai nên tập trung vào việc xác định các yếu tố ảnh hưởng đến biểu hiện P53 và phát triển các phương pháp điều trị nhắm vào P53.

6.1. Tóm Tắt Kết Quả Nghiên Cứu Về Biểu Hiện P53

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng biểu hiện P53 là một dấu ấn quan trọng để phân loại và tiên lượng u tuyến quy ước. Biểu hiện P53 có thể giúp xác định các trường hợp có nguy cơ tiến triển thành ung thư cao và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp.

6.2. Hướng Nghiên Cứu Tương Lai Về Vai Trò Của P53

Các nghiên cứu trong tương lai nên tập trung vào việc xác định các yếu tố ảnh hưởng đến biểu hiện P53 và phát triển các phương pháp điều trị nhắm vào P53. Điều này có thể giúp cải thiện kết quả điều trị cho bệnh nhân ung thư đại trực tràng.