Nghiên cứu bệnh thối hạch Sclerotinia sclerotiorum hại cải bắp và biện pháp phòng trừ bằng nấm Trichoderma

• Tác giả: Hoàng Thị Mỹ Duyên
• Người hướng dẫn: PGS. Nguyễn Văn Viên
• Trường học: Học viện Nông nghiệp Việt Nam
• Chuyên ngành: Bảo vệ thực vật
• Đề tài: Nghiên cứu bệnh thối hạch (Sclerotinia sclerotiorum) hại cải bắp và thử nghiệm phòng trừ bệnh bằng nấm đối kháng (Trichoderma sp.) năm 2016 tại Hà Nội
• Loại tài liệu: Luận văn
• Năm xuất bản: 2017
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. MỤC LỤC
• 2. DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
• 3. DANH MỤC BẢNG
• 4. DANH MỤC ĐỒ THỊ, HÌNH, ẢNH, SƠ ĐỒ
• 5. TRÍCH YẾU LUẬN VĂN
• 6. THESIS ABSTRACT
• 7. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
• 8. TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 8.1. Tình hình nghiên cứu trong nước và ngoài nước về bệnh thối hạch cải bắp do nấm Sclerotinia sclerotiorum gây ra
• 8.1.1. Phân bố địa lý
• 8.1.2. Triệu chứng bệnh
• 8.1.3. Sinh học và sinh thái
• 8.1.4. Kẻ thù tự nhiên
• 8.1.5. Ảnh hưởng của bệnh đến hạt giống
• 8.1.6. Thiệt hại kinh tế trên một số loại cây trồng
• 8.1.7. Biện pháp phòng trừ
• 8.2. Tình hình nghiên cứu trong nước và ngoài nước về nấm đối kháng Trichoderma sp.
• 8.2.1. Giới thiệu về nấm đối kháng Trichoderma sp.
• 8.2.2. Đặc điểm hình thái của nấm đối kháng Trichoderma sp.
• 8.2.3. Đặc điểm sinh lý sinh hóa của nấm Trichoderma sp.
• 8.2.4. Cơ chế đối kháng với nấm gây bệnh cây trồng của nấm Trichoderma sp.
• 8.2.5. Khả năng kiểm soát sinh học và vai trò của nấm Trichoderma sp.
• 9. VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 9.1. Đối tượng nghiên cứu
• 9.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu
• 9.2.1. Địa điểm nghiên cứu
• 9.2.2. Thời gian nghiên cứu
• 9.3. Vật liệu nghiên cứu
• 9.4. Dụng cụ trong phòng thí nghiệm
• 9.5. Môi trường
• 9.6. Nội dung nghiên cứu
• 9.6.1. Quan sát mô tả đặc điểm triệu chứng bệnh thối hạch cải bắp
• 9.6.2. Điều tra tình hình bệnh thối hạch cải bắp trên đồng ruộng
• 9.6.3. Nghiên cứu một số đặc điểm của nấm Sclerotinia sclerotiorum
• 9.6.4. Nghiên cứu khả năng đối kháng của nấm Trichoderma spp. Sclerotiorum và chế phẩm T31 đối với bệnh thối hạch cải bắp
• 9.7. Phương pháp nghiên cứu
• 9.7.1. Phương pháp điều tra tình hình bệnh thối hạch cải bắp trên đồng ruộng
• 9.7.2. Phương pháp thu thập mẫu bệnh, phân lập nấm Sclerotinia sclerotiorum gây bệnh
• 9.7.3. Phương pháp nghiên cứu một số đặc điểm của nấm Sclerotinia sclerotiorum
• 9.7.4. Nghiên cứu khả năng đối kháng của nấm Trichoderma sp. sclerotiorum trên môi trường PSA
• 9.7.5. Nghiên cứu khả năng phòng trừ của nấm đối kháng Trichoderma spp. sclerotiorum gây bệnh thối hạch cải bắp trong nhà lưới
• 9.8. Công thức tính toán và xử lý số liệu
• 9.8.1. Công thức tính toán
• 9.8.2. Phương pháp xử lý số liệu
• 10. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
• 10.1. Kết quả quan sát, mô tả triệu chứng bệnh thối hạch cải bắp
• 10.2. Kết quả điều tra tình hình bệnh thối hạch cải bắp trên đồng ruộng
• 10.3. Kết quả điều tra ảnh hưởng của một số yếu tố sinh thái, kỹ thuật đến bệnh thối hạch cải bắp trồng tại Hà Nội vụ Xuân hè 2016
• 10.4. Kết quả nghiên cứu một số đặc điểm của nấm Sclerotinia sclerotiorum
• 10.4.1. Kết quả quan sát mô tả sợi nấm, hạch nấm Sclerotinia sclerotiorum
• 10.4.2. Kích thước hạch nấm thu từ các môi trường khác nhau
• 10.4.3. Nghiên cứu số hạch nấm Sclerotinia sclerotiorum được hình thành từ cây cải bắp bị bệnh thối hạch
• 10.4.4. Nghiên cứu khả năng sống của hạch nấm Sclerotinia sclerotiorum thu từ tự nhiên giai đoạn thu hoạch
• 10.4.5. Kết quả nghiên cứu nuôi cấy nấm Sclerotinia sclerotiorum trên môi trường nhân tạo
• 10.5. Kết quả nghiên cứu phòng trừ bệnh thối hạch cải bắp bằng chế phẩm nấm Trichoderma spp.
• 10.5.1. Nghiên cứu khả năng đối kháng của nấm Trichoderma sp. sclerotiorum trên môi trường PSA trong phòng thí nghiệm
• 10.5.2. Kết quả nghiên cứu phòng trừ bệnh thối hạch cải bắp bằng chế phẩm nấm Trichoderma sp. (T31) trong nhà lưới
• 10.5.3. Kết quả nghiên cứu hiệu lực của chế phẩm nấm Trichoderma sp. (T31) khi phun ở các liều lượng khác nhau đối với bệnh thối hạch cải bắp vụ xuân hè tại Văn Đức, Gia Lâm, Hà Nội
• 11. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• Tài liệu tham khảo

I. Tổng quan về bệnh thối hạch Sclerotinia sclerotiorum hại cải bắp

Bệnh thối hạch do nấm Sclerotinia sclerotiorum là một trong những bệnh hại nghiêm trọng đối với cây cải bắp tại Hà Nội. Nấm này gây ra những thiệt hại lớn về năng suất và chất lượng sản phẩm. Cải bắp, một loại rau phổ biến, rất dễ bị ảnh hưởng bởi bệnh này, đặc biệt trong điều kiện thời tiết ẩm ướt. Việc hiểu rõ về bệnh thối hạch và tác nhân gây bệnh là rất cần thiết để có biện pháp phòng trừ hiệu quả.

1.1. Đặc điểm sinh học của nấm Sclerotinia sclerotiorum

Nấm Sclerotinia sclerotiorum có khả năng sinh sản mạnh mẽ và phát triển nhanh chóng trong điều kiện ẩm ướt. Nấm này thường hình thành hạch, là cấu trúc sinh sản có khả năng tồn tại lâu dài trong đất. Hạch nấm có thể sống sót trong nhiều năm, gây ra bệnh cho cây trồng khi điều kiện thuận lợi.

1.2. Triệu chứng bệnh thối hạch trên cây cải bắp

Triệu chứng bệnh thối hạch thường xuất hiện từ giai đoạn cuốn bắp đến thu hoạch. Cây bị bệnh sẽ có dấu hiệu héo úa, lá vàng và xuất hiện các vết thối trên thân và cuống bắp. Nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời, bệnh có thể lan rộng và gây thiệt hại nghiêm trọng.

II. Thách thức trong việc phòng trừ bệnh thối hạch cải bắp

Việc phòng trừ bệnh thối hạch Sclerotinia sclerotiorum gặp nhiều thách thức do nấm này có khả năng phát triển mạnh mẽ và dễ dàng lây lan. Các yếu tố như độ ẩm, nhiệt độ và mật độ trồng đều ảnh hưởng đến sự phát triển của bệnh. Nông dân thường gặp khó khăn trong việc xác định thời điểm và phương pháp phòng trừ hiệu quả.

2.1. Ảnh hưởng của điều kiện thời tiết đến bệnh thối hạch

Thời tiết ẩm ướt là điều kiện lý tưởng cho sự phát triển của nấm Sclerotinia sclerotiorum. Nấm này phát triển mạnh mẽ trong điều kiện độ ẩm cao, đặc biệt là trong mùa mưa. Điều này làm tăng nguy cơ lây lan bệnh trên diện rộng.

2.2. Mật độ trồng và ảnh hưởng đến sự phát triển của bệnh

Mật độ trồng quá dày có thể tạo ra môi trường thuận lợi cho nấm phát triển. Khi cây trồng quá gần nhau, không khí không lưu thông tốt, làm tăng độ ẩm và tạo điều kiện cho bệnh phát triển. Việc quản lý mật độ trồng hợp lý là rất quan trọng.

III. Phương pháp phòng trừ bệnh thối hạch bằng nấm Trichoderma

Nấm Trichoderma được biết đến như một loại nấm đối kháng hiệu quả trong việc phòng trừ bệnh thối hạch Sclerotinia sclerotiorum. Nghiên cứu cho thấy Trichoderma có khả năng ức chế sự phát triển của nấm gây bệnh, đồng thời cải thiện sức khỏe cây trồng. Việc áp dụng nấm Trichoderma trong canh tác cải bắp đã cho thấy nhiều kết quả tích cực.

3.1. Cơ chế đối kháng của nấm Trichoderma

Nấm Trichoderma hoạt động theo nhiều cơ chế khác nhau để ức chế nấm Sclerotinia sclerotiorum. Chúng có khả năng tiết ra các enzyme và chất kháng sinh, giúp tiêu diệt nấm gây bệnh. Ngoài ra, Trichoderma còn cạnh tranh dinh dưỡng và không gian sống với nấm bệnh.

3.2. Hiệu quả của chế phẩm nấm Trichoderma trong phòng trừ bệnh

Nghiên cứu cho thấy việc sử dụng chế phẩm nấm Trichoderma có thể giảm tỷ lệ bệnh thối hạch trên cây cải bắp. Các thí nghiệm cho thấy hiệu lực phòng trừ của Trichoderma tăng lên khi liều lượng sử dụng cao hơn. Điều này cho thấy tiềm năng lớn của nấm Trichoderma trong quản lý bệnh hại cây trồng.

IV. Ứng dụng thực tiễn và kết quả nghiên cứu tại Hà Nội

Kết quả nghiên cứu cho thấy nấm Trichoderma có thể được áp dụng hiệu quả trong việc phòng trừ bệnh thối hạch Sclerotinia sclerotiorum tại Hà Nội. Các thử nghiệm thực địa đã chỉ ra rằng việc sử dụng nấm Trichoderma không chỉ giúp giảm thiểu bệnh mà còn cải thiện năng suất cây cải bắp. Điều này mở ra hướng đi mới cho nông dân trong việc quản lý bệnh hại.

4.1. Kết quả thí nghiệm phòng trừ bệnh thối hạch

Các thí nghiệm cho thấy tỷ lệ bệnh thối hạch giảm rõ rệt khi sử dụng chế phẩm nấm Trichoderma. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng nấm Trichoderma không chỉ ức chế nấm bệnh mà còn giúp cây cải bắp phát triển tốt hơn, tăng năng suất.

4.2. Ứng dụng nấm Trichoderma trong canh tác cải bắp

Việc áp dụng nấm Trichoderma trong canh tác cải bắp đã được nhiều nông dân tại Hà Nội thực hiện. Họ nhận thấy sự cải thiện rõ rệt về chất lượng và năng suất cây trồng. Điều này cho thấy nấm Trichoderma là một giải pháp tiềm năng cho vấn đề bệnh hại cây trồng.

V. Kết luận và triển vọng tương lai trong nghiên cứu

Nghiên cứu về bệnh thối hạch Sclerotinia sclerotiorum và biện pháp phòng trừ bằng nấm Trichoderma đã mở ra nhiều hướng đi mới cho nông nghiệp bền vững tại Hà Nội. Việc áp dụng các biện pháp sinh học như nấm Trichoderma không chỉ giúp giảm thiểu bệnh hại mà còn bảo vệ môi trường. Tương lai, cần tiếp tục nghiên cứu để tối ưu hóa các phương pháp phòng trừ bệnh hại này.

5.1. Tương lai của nghiên cứu về nấm Trichoderma

Nghiên cứu về nấm Trichoderma sẽ tiếp tục được mở rộng để tìm hiểu thêm về các chủng nấm khác nhau và khả năng phòng trừ của chúng đối với nhiều loại bệnh hại khác nhau. Điều này sẽ giúp nông dân có thêm nhiều lựa chọn trong việc quản lý bệnh hại.

5.2. Khuyến nghị cho nông dân trong việc phòng trừ bệnh

Nông dân nên áp dụng các biện pháp phòng trừ sinh học như nấm Trichoderma kết hợp với các biện pháp canh tác hợp lý để giảm thiểu bệnh hại. Việc nâng cao nhận thức về bệnh thối hạch và các biện pháp phòng trừ sẽ giúp cải thiện năng suất và chất lượng cây cải bắp.