Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế, năng lực thực thi công vụ của công chức cấp xã trở thành yếu tố then chốt quyết định hiệu quả quản lý nhà nước tại địa phương. Thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk, với vai trò trung tâm vùng Tây Nguyên, đang trong quá trình phát triển đô thị xanh, hiện đại theo định hướng đến năm 2030 và tầm nhìn 2045. Giai đoạn 2017-2021, đội ngũ công chức Địa chính – Xây dựng cấp xã tại đây chịu áp lực lớn trong việc quản lý đất đai, xây dựng và môi trường, lĩnh vực nhạy cảm và phức tạp, chiếm tỷ lệ khiếu nại về đất đai lên đến khoảng 70%. Nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng năng lực thực thi công vụ của công chức Địa chính – Xây dựng cấp xã trên địa bàn thành phố, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao năng lực, đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính và phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào 21 xã, phường của thành phố Buôn Ma Thuột trong giai đoạn 2017-2021, với mục tiêu cụ thể là hệ thống hóa lý luận, phân tích thực trạng và đề xuất giải pháp nâng cao năng lực thực thi công vụ. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao chất lượng quản lý nhà nước ở cấp cơ sở, góp phần cải thiện chỉ số hài lòng của người dân và hiệu quả hoạt động của chính quyền địa phương.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết quản lý công vụ và năng lực công chức, trong đó có:

  • Lý thuyết năng lực thực thi công vụ: Năng lực được hiểu là tổng hợp các thuộc tính thể chất, trí tuệ, phẩm chất chính trị, đạo đức, kỹ năng và thái độ của công chức nhằm hoàn thành nhiệm vụ được giao với chất lượng cao. Năng lực thực thi công vụ bao gồm kiến thức chuyên môn, kỹ năng nghiệp vụ, thái độ phục vụ và khả năng xử lý tình huống trong quản lý nhà nước.

  • Mô hình đánh giá năng lực công chức cấp xã: Bao gồm các tiêu chí về phẩm chất chính trị, đạo đức, trình độ chuyên môn, kỹ năng thực thi công việc, kết quả hoạt động và mức độ hài lòng của người dân. Mô hình này phản ánh mối quan hệ biện chứng giữa các yếu tố tạo nên năng lực thực thi công vụ.

  • Lý thuyết quản lý nhà nước và cải cách hành chính: Nhấn mạnh vai trò của công chức cấp xã trong việc thực hiện chính sách, pháp luật, đồng thời đề cao sự minh bạch, hiệu quả và trách nhiệm trong quản lý công vụ.

Các khái niệm chính bao gồm: công chức Địa chính – Xây dựng cấp xã, năng lực thực thi công vụ, phẩm chất chính trị, kỹ năng tham mưu, kỹ năng dân vận, và sự hài lòng của người dân.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp kết hợp phân tích định lượng và định tính:

  • Nguồn dữ liệu: Tổng hợp số liệu thống kê từ UBND các xã, phường trên địa bàn thành phố Buôn Ma Thuột giai đoạn 2017-2021; khảo sát 30 công chức Địa chính – Xây dựng cấp xã và 50 người dân đến liên hệ giải quyết công việc tại UBND cấp xã; tài liệu pháp luật, các báo cáo, luận văn, sách chuyên khảo liên quan.

  • Phương pháp phân tích: Phân tích thống kê mô tả, so sánh số liệu qua các năm để đánh giá thực trạng; phân tích nội dung các văn bản pháp luật và tài liệu chuyên ngành; phương pháp so sánh với kinh nghiệm của các địa phương khác như Đà Nẵng, huyện Sông Hinh (Phú Yên).

  • Timeline nghiên cứu: Thu thập và xử lý dữ liệu trong năm 2021-2022, phân tích và hoàn thiện luận văn trong năm 2022.

  • Lý do lựa chọn phương pháp: Phương pháp điều tra khảo sát giúp thu thập thông tin thực tế từ công chức và người dân, phương pháp thống kê và so sánh giúp đánh giá khách quan thực trạng năng lực, trong khi phân tích tài liệu cung cấp cơ sở lý luận vững chắc cho nghiên cứu.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Trình độ chuyên môn và lý luận chính trị của công chức Địa chính – Xây dựng cấp xã còn hạn chế: Khoảng 76% công chức có trình độ trung cấp chuyên môn trở lên, 75% có trình độ trung, cao cấp lý luận chính trị, tuy nhiên vẫn còn 24% chưa đạt chuẩn chuyên môn theo quy định. Tỷ lệ công chức có chứng chỉ tin học đạt chuẩn khoảng 54%.

  2. Kỹ năng thực thi công vụ chưa đồng đều: Kỹ năng tham mưu, soạn thảo văn bản, xử lý tình huống và kỹ năng dân vận của công chức còn yếu, ảnh hưởng đến hiệu quả giải quyết công việc. Khoảng 40% công chức được khảo sát đánh giá kỹ năng giao tiếp và xử lý tình huống ở mức trung bình hoặc thấp.

  3. Kết quả hoàn thành nhiệm vụ có sự biến động qua các năm: Tỷ lệ công chức hoàn thành tốt nhiệm vụ đạt khoảng 65-70% trong giai đoạn 2017-2021, còn lại là hoàn thành trung bình hoặc chưa đạt yêu cầu. So sánh với một số địa phương như Đà Nẵng, nơi có tỷ lệ công chức đạt chuẩn chuyên môn trên 95%, cho thấy năng lực thực thi công vụ tại Buôn Ma Thuột còn nhiều hạn chế.

  4. Mức độ hài lòng của người dân đối với công chức Địa chính – Xây dựng cấp xã đạt khoảng 68%: Người dân đánh giá cao thái độ phục vụ và tinh thần trách nhiệm của công chức, nhưng còn phàn nàn về thời gian giải quyết thủ tục hành chính và sự minh bạch trong xử lý các vụ việc liên quan đến đất đai.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của những hạn chế trên bao gồm công tác tuyển dụng chưa đảm bảo tiêu chuẩn chuyên môn và chính trị, công tác đào tạo, bồi dưỡng chưa thường xuyên và chưa sát với yêu cầu thực tiễn, cũng như công tác kiểm tra, giám sát còn lỏng lẻo. So với kinh nghiệm của thành phố Đà Nẵng, nơi chú trọng đào tạo kỹ năng, chính sách thu hút nhân lực trẻ và hỗ trợ phụ cấp, Buôn Ma Thuột cần có sự đầu tư tương tự để nâng cao chất lượng đội ngũ công chức. Việc trình bày dữ liệu qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ công chức đạt chuẩn chuyên môn và lý luận chính trị qua các năm, cùng bảng so sánh mức độ hài lòng của người dân giữa các địa phương sẽ giúp minh họa rõ nét hơn thực trạng và hiệu quả các giải pháp đã triển khai.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn và kỹ năng thực thi công vụ: Tổ chức các khóa đào tạo định kỳ về kỹ năng tham mưu, soạn thảo văn bản, kỹ năng dân vận và xử lý tình huống cho công chức Địa chính – Xây dựng cấp xã. Mục tiêu nâng tỷ lệ công chức đạt chuẩn kỹ năng lên trên 90% trong vòng 2 năm. Chủ thể thực hiện: Sở Nội vụ phối hợp với Học viện Hành chính Quốc gia.

  2. Cải tiến công tác tuyển dụng và bố trí công chức: Áp dụng quy trình tuyển dụng nghiêm ngặt, ưu tiên tuyển chọn công chức có trình độ đại học chuyên ngành phù hợp và phẩm chất chính trị vững vàng. Bố trí công chức đúng chuyên môn, tránh tình trạng sử dụng không hợp lý. Thời gian thực hiện: ngay trong các kỳ tuyển dụng tiếp theo. Chủ thể: UBND thành phố và phòng Nội vụ.

  3. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát và đánh giá công chức: Xây dựng hệ thống đánh giá năng lực công chức dựa trên tiêu chí cụ thể, minh bạch, có sự tham gia của người dân. Tổ chức thanh tra, kiểm tra định kỳ để phát hiện và xử lý kịp thời các vi phạm, đồng thời khen thưởng công chức có thành tích xuất sắc. Thời gian: triển khai trong 1 năm tới. Chủ thể: UBND cấp xã và phòng Nội vụ.

  4. Xây dựng chính sách thu hút và giữ chân nhân lực chất lượng cao: Áp dụng các chính sách phụ cấp, hỗ trợ đời sống, tạo điều kiện phát triển nghề nghiệp cho công chức Địa chính – Xây dựng cấp xã, đặc biệt là nguồn nhân lực trẻ. Mục tiêu giảm tỷ lệ nghỉ việc không lý do xuống dưới 5% trong 3 năm. Chủ thể: UBND thành phố phối hợp Sở Tài chính.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cán bộ quản lý nhà nước cấp xã, phường: Nghiên cứu giúp hiểu rõ về năng lực thực thi công vụ, từ đó nâng cao hiệu quả quản lý và phục vụ nhân dân.

  2. Các cơ quan đào tạo, bồi dưỡng công chức: Là tài liệu tham khảo để xây dựng chương trình đào tạo, bồi dưỡng phù hợp với yêu cầu thực tiễn của công chức Địa chính – Xây dựng cấp xã.

  3. Nhà hoạch định chính sách và lãnh đạo địa phương: Cung cấp cơ sở khoa học để xây dựng các chính sách tuyển dụng, sử dụng và phát triển nguồn nhân lực công chức cấp xã.

  4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành quản lý công, hành chính công: Giúp mở rộng hiểu biết về năng lực công chức cấp xã trong lĩnh vực địa chính – xây dựng, đồng thời làm cơ sở cho các nghiên cứu tiếp theo.

Câu hỏi thường gặp

  1. Năng lực thực thi công vụ của công chức Địa chính – Xây dựng cấp xã là gì?
    Năng lực thực thi công vụ là khả năng tổng hợp của công chức trong việc sử dụng kiến thức, kỹ năng, thái độ và hành vi để hoàn thành nhiệm vụ quản lý nhà nước về đất đai, xây dựng và môi trường tại địa phương một cách hiệu quả. Ví dụ, công chức phải biết áp dụng pháp luật đất đai để giải quyết tranh chấp kịp thời.

  2. Tại sao năng lực công chức Địa chính – Xây dựng cấp xã lại quan trọng?
    Bởi công chức này trực tiếp quản lý các lĩnh vực nhạy cảm như đất đai và xây dựng, ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân và sự phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Năng lực yếu sẽ dẫn đến sai sót, khiếu kiện kéo dài, làm giảm uy tín chính quyền.

  3. Những yếu tố nào ảnh hưởng đến năng lực thực thi công vụ của công chức?
    Bao gồm trình độ chuyên môn, kỹ năng nghiệp vụ, phẩm chất chính trị, thái độ phục vụ, kinh nghiệm thực tiễn, môi trường làm việc và công tác đào tạo, bồi dưỡng. Ví dụ, công chức thiếu kỹ năng giao tiếp sẽ khó xử lý tình huống với người dân hiệu quả.

  4. Làm thế nào để nâng cao năng lực công chức Địa chính – Xây dựng cấp xã?
    Thông qua đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng, cải tiến công tác tuyển dụng, bố trí công chức đúng chuyên môn, tăng cường kiểm tra, giám sát và xây dựng chính sách thu hút nhân lực chất lượng cao. Thành phố Đà Nẵng là một ví dụ điển hình với tỷ lệ công chức đạt chuẩn trên 95%.

  5. Mức độ hài lòng của người dân ảnh hưởng thế nào đến đánh giá năng lực công chức?
    Mức độ hài lòng phản ánh trực tiếp hiệu quả công việc và thái độ phục vụ của công chức. Người dân hài lòng sẽ góp phần nâng cao uy tín của chính quyền địa phương và tạo động lực cho công chức phấn đấu. Nghiên cứu cho thấy mức độ hài lòng tại Buôn Ma Thuột đạt khoảng 68%, còn nhiều tiềm năng cải thiện.

Kết luận

  • Năng lực thực thi công vụ của công chức Địa chính – Xây dựng cấp xã tại thành phố Buôn Ma Thuột còn nhiều hạn chế về trình độ chuyên môn, kỹ năng và thái độ phục vụ.
  • Các yếu tố ảnh hưởng bao gồm công tác tuyển dụng, đào tạo, bố trí sử dụng, kiểm tra giám sát và môi trường làm việc.
  • So sánh với các địa phương như Đà Nẵng cho thấy cần có các giải pháp đồng bộ để nâng cao năng lực công chức.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể gồm đào tạo bồi dưỡng, cải tiến tuyển dụng, tăng cường kiểm tra giám sát và xây dựng chính sách thu hút nhân lực.
  • Nghiên cứu là cơ sở khoa học quan trọng để các cơ quan quản lý, đào tạo và nghiên cứu tiếp tục phát triển đội ngũ công chức cấp xã, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và sự hài lòng của người dân.

Hành động tiếp theo: Các cơ quan chức năng cần triển khai ngay các giải pháp đề xuất, đồng thời tiếp tục nghiên cứu mở rộng phạm vi và đối tượng để hoàn thiện hơn năng lực công chức cấp xã trong các lĩnh vực khác.