Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh kinh tế hiện đại, năng lực lãnh đạo của nhà quản trị đóng vai trò then chốt trong sự phát triển bền vững của doanh nghiệp. Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ Công nghiệp Hoàng Long, một doanh nghiệp vừa và nhỏ tại tỉnh Vĩnh Phúc, hoạt động trong lĩnh vực cung cấp, cải tạo và lắp đặt thiết bị linh kiện điện tử cho hệ thống máy móc tự động hóa, với quy mô nhân sự khoảng 183 người, trong đó 40% là nhân viên kỹ thuật. Hoạt động kinh doanh của công ty đòi hỏi đội ngũ nhà quản trị phải có năng lực lãnh đạo cao để đảm bảo tiến độ, chất lượng và hiệu quả vận hành.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm đánh giá năng lực lãnh đạo của đội ngũ nhà quản trị tại Công ty Hoàng Long trong giai đoạn 2019-2023, tập trung vào ba yếu tố cấu thành: kiến thức lãnh đạo, kỹ năng lãnh đạo và phẩm chất lãnh đạo. Nghiên cứu cũng đề xuất các giải pháp nâng cao năng lực lãnh đạo nhằm cải thiện hiệu quả kinh doanh và phát triển bền vững của công ty. Phạm vi nghiên cứu giới hạn tại trụ sở công ty ở Vĩnh Phúc, với khảo sát thực hiện trong tháng 4-5 năm 2023.

Ý nghĩa của nghiên cứu thể hiện qua việc làm rõ mức độ quan trọng và mức độ đáp ứng của năng lực lãnh đạo trong doanh nghiệp vừa và nhỏ, đồng thời cung cấp cơ sở khoa học cho việc hoạch định chính sách quản trị nguồn nhân lực và phát triển đội ngũ nhà quản trị tại các doanh nghiệp tương tự trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên mô hình ASK (Attitude - Skills - Knowledge) để đánh giá năng lực lãnh đạo, trong đó năng lực lãnh đạo được cấu thành bởi ba yếu tố chính:

  • Kiến thức lãnh đạo: Bao gồm kiến thức về ngành kỹ thuật, văn hóa xã hội, chính trị - pháp luật, chiến lược kinh doanh, quản trị nhân sự, marketing, tài chính - kế toán, quản trị sản xuất - dịch vụ, trách nhiệm xã hội, văn hóa doanh nghiệp, quản trị rủi ro, ngoại ngữ và hội nhập quốc tế.

  • Kỹ năng lãnh đạo: Gồm kỹ năng thấu hiểu bản thân, cân bằng công việc và cuộc sống, học hỏi, giải quyết vấn đề, giao tiếp lãnh đạo, động viên khuyến khích, phát triển đội ngũ, gây ảnh hưởng và xây dựng hình ảnh, thiết lập và lãnh đạo nhóm, xây dựng tầm nhìn và lập chiến lược, tổ chức và triển khai công việc, huy động và phối hợp nguồn lực, khởi xướng sự thay đổi, xây dựng và phát triển văn hóa doanh nghiệp.

  • Phẩm chất lãnh đạo: Bao gồm tầm nhìn xa trông rộng, tính mạo hiểm và quyết đoán, ham học hỏi, tư duy đổi mới và sáng tạo, linh hoạt và nhạy bén, trách nhiệm, tính bao quát, đạo đức nghề nghiệp, tính kiên nhẫn và sự tự tin.

Ngoài ra, nghiên cứu cũng tham khảo các lý thuyết về vai trò của nhà quản trị trong doanh nghiệp, mối quan hệ giữa các cấp quản trị và các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực lãnh đạo như trình độ, kinh nghiệm, độ tuổi, văn hóa doanh nghiệp, năng lực tài chính và môi trường vĩ mô.

Phương pháp nghiên cứu

  • Nguồn dữ liệu: Nghiên cứu sử dụng dữ liệu thứ cấp từ các tài liệu, báo cáo, công trình nghiên cứu trong và ngoài nước liên quan đến năng lực lãnh đạo và quản trị doanh nghiệp. Dữ liệu sơ cấp được thu thập qua khảo sát bằng bảng hỏi với 105 phiếu hợp lệ, bao gồm Ban giám đốc (3 người), cấp quản lý trưởng/phó phòng (12 người) và nhân viên (90 người) tại Công ty Hoàng Long.

  • Phương pháp chọn mẫu: Sử dụng phương pháp khảo sát toàn bộ nhân sự công ty nhằm đảm bảo độ tin cậy và tính đại diện của dữ liệu.

  • Phương pháp phân tích: Áp dụng thống kê mô tả để phân tích mức độ quan trọng và mức độ đáp ứng của các yếu tố năng lực lãnh đạo. Phân tích tổng hợp và so sánh được sử dụng để đánh giá thực trạng năng lực lãnh đạo, phát hiện điểm mạnh, điểm yếu và đề xuất giải pháp. Phần mềm Excel được sử dụng để xử lý số liệu.

  • Timeline nghiên cứu: Khảo sát được thực hiện từ ngày 10/04/2023 đến 25/04/2023, xử lý và phân tích dữ liệu trong khoảng thời gian 26/04/2023 đến 30/04/2023.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Kiến thức lãnh đạo: Đội ngũ nhà quản trị đánh giá kiến thức về ngành kỹ thuật và linh kiện máy móc là quan trọng nhất với mức điểm trung bình trên 4,5/5. Tuy nhiên, kiến thức về tài chính - kế toán và quản trị rủi ro được đánh giá thấp hơn, với mức độ đáp ứng hiện tại chỉ đạt khoảng 3,2/5, cho thấy sự thiếu hụt rõ ràng trong lĩnh vực này.

  2. Kỹ năng lãnh đạo: Kỹ năng giao tiếp lãnh đạo và kỹ năng động viên khuyến khích được đánh giá cao về tầm quan trọng (trên 4,6/5) và mức độ đáp ứng tương đối tốt (khoảng 4,0/5). Ngược lại, kỹ năng khởi xướng sự thay đổi và kỹ năng huy động phối hợp nguồn lực có mức độ đáp ứng thấp hơn, chỉ khoảng 3,1/5, phản ánh hạn chế trong khả năng thích ứng và điều phối nguồn lực.

  3. Phẩm chất lãnh đạo: Tầm nhìn xa trông rộng và tính quyết đoán được đánh giá là phẩm chất quan trọng nhất với điểm trung bình trên 4,7/5. Tuy nhiên, phẩm chất linh hoạt và nhạy bén cũng như tính kiên nhẫn có mức độ đáp ứng thấp hơn, lần lượt là 3,3/5 và 3,0/5, cho thấy cần cải thiện để thích nghi với môi trường kinh doanh biến động.

  4. Chỉ tiêu kinh doanh: Trong giai đoạn 2019-2023, Công ty Hoàng Long đạt tỷ suất sinh lợi trên doanh thu (ROS) trung bình khoảng 8%, tỷ suất sinh lợi trên vốn chủ sở hữu (ROE) đạt khoảng 12%, và thị phần tăng trưởng khoảng 5% mỗi năm. Khả năng thu hút khách hàng mới cũng tăng trung bình 7% hàng năm, phản ánh sự phát triển tích cực nhưng vẫn còn tiềm năng cải thiện.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy đội ngũ nhà quản trị của Công ty Hoàng Long có nhận thức rõ về tầm quan trọng của các yếu tố năng lực lãnh đạo, đặc biệt là kiến thức chuyên ngành và kỹ năng giao tiếp. Tuy nhiên, sự thiếu hụt về kiến thức tài chính, kỹ năng điều phối nguồn lực và phẩm chất linh hoạt có thể ảnh hưởng đến khả năng ra quyết định và thích ứng với thay đổi thị trường.

So sánh với các nghiên cứu trong nước và quốc tế, kết quả tương đồng với nhận định rằng năng lực lãnh đạo toàn diện bao gồm kiến thức, kỹ năng và phẩm chất là yếu tố quyết định thành công doanh nghiệp. Các hạn chế về kỹ năng khởi xướng thay đổi và quản lý tài chính cũng là điểm chung của nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện mức độ quan trọng và mức độ đáp ứng của từng tiêu chí năng lực lãnh đạo, cùng bảng so sánh các chỉ tiêu tài chính và thị phần qua các năm để minh họa xu hướng phát triển.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tổ chức đào tạo chuyên sâu về tài chính và quản trị rủi ro: Triển khai các khóa đào tạo định kỳ trong vòng 12 tháng tới nhằm nâng cao kiến thức tài chính cho đội ngũ nhà quản trị, do phòng nhân sự phối hợp với các chuyên gia tài chính thực hiện.

  2. Phát triển kỹ năng khởi xướng sự thay đổi và phối hợp nguồn lực: Xây dựng chương trình đào tạo kỹ năng lãnh đạo đổi mới sáng tạo và quản lý dự án, áp dụng trong 6 tháng tiếp theo, do Ban giám đốc và phòng đào tạo chịu trách nhiệm.

  3. Tăng cường phẩm chất linh hoạt và kiên nhẫn trong lãnh đạo: Thúc đẩy văn hóa doanh nghiệp tích cực, khuyến khích sự chia sẻ kinh nghiệm và phản hồi liên tục, thực hiện trong vòng 1 năm, do phòng hành chính - nhân sự chủ trì.

  4. Áp dụng công nghệ quản lý hiện đại: Đầu tư hệ thống phần mềm quản lý dự án và tài chính để hỗ trợ ra quyết định nhanh chóng và chính xác, hoàn thành trong 18 tháng, do Ban giám đốc phối hợp phòng IT và tài chính thực hiện.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo doanh nghiệp vừa và nhỏ: Nhận diện các yếu tố cấu thành năng lực lãnh đạo và áp dụng các giải pháp nâng cao hiệu quả quản trị.

  2. Phòng nhân sự và đào tạo: Xây dựng chương trình đào tạo phù hợp với nhu cầu thực tế của đội ngũ nhà quản trị, nâng cao năng lực chuyên môn và kỹ năng lãnh đạo.

  3. Các nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành Quản trị Kinh doanh: Tham khảo mô hình ASK và phương pháp đánh giá năng lực lãnh đạo trong doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Việt Nam.

  4. Cơ quan quản lý nhà nước và hiệp hội doanh nghiệp: Định hướng chính sách hỗ trợ phát triển nguồn nhân lực quản lý, thúc đẩy sự phát triển bền vững của doanh nghiệp địa phương.

Câu hỏi thường gặp

  1. Năng lực lãnh đạo gồm những yếu tố nào?
    Năng lực lãnh đạo bao gồm kiến thức lãnh đạo, kỹ năng lãnh đạo và phẩm chất lãnh đạo. Ví dụ, kiến thức về ngành kỹ thuật, kỹ năng giao tiếp và phẩm chất tầm nhìn xa trông rộng là những thành phần quan trọng.

  2. Tại sao kiến thức tài chính lại quan trọng đối với nhà quản trị?
    Kiến thức tài chính giúp nhà quản trị hiểu và quản lý hiệu quả nguồn lực tài chính, từ đó đưa ra quyết định đúng đắn nhằm tăng lợi nhuận và giảm rủi ro kinh doanh.

  3. Làm thế nào để nâng cao kỹ năng khởi xướng sự thay đổi?
    Có thể thông qua đào tạo kỹ năng lãnh đạo đổi mới, tham gia các dự án đổi mới sáng tạo và học hỏi từ các nhà lãnh đạo thành công trong thực tế.

  4. Phẩm chất linh hoạt ảnh hưởng thế nào đến hiệu quả lãnh đạo?
    Linh hoạt giúp nhà quản trị thích nghi nhanh với biến động thị trường và điều chỉnh chiến lược phù hợp, từ đó duy trì sự cạnh tranh và phát triển bền vững.

  5. Công ty Hoàng Long đã đạt được những kết quả kinh doanh nào trong giai đoạn nghiên cứu?
    Công ty đạt tỷ suất sinh lợi trên doanh thu khoảng 8%, ROE khoảng 12%, thị phần tăng trưởng 5% mỗi năm và khả năng thu hút khách hàng mới tăng 7% hàng năm, cho thấy sự phát triển tích cực.

Kết luận

  • Năng lực lãnh đạo của đội ngũ nhà quản trị Công ty Hoàng Long được đánh giá qua ba yếu tố chính: kiến thức, kỹ năng và phẩm chất, trong đó có những điểm mạnh và hạn chế rõ ràng.
  • Kiến thức tài chính và kỹ năng điều phối nguồn lực là những lĩnh vực cần cải thiện để nâng cao hiệu quả lãnh đạo.
  • Phẩm chất linh hoạt và kiên nhẫn cũng cần được phát triển nhằm thích ứng với môi trường kinh doanh biến động.
  • Các giải pháp đề xuất tập trung vào đào tạo chuyên sâu, phát triển kỹ năng đổi mới, xây dựng văn hóa doanh nghiệp tích cực và ứng dụng công nghệ quản lý hiện đại.
  • Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn để Ban lãnh đạo Công ty Hoàng Long và các doanh nghiệp tương tự nâng cao năng lực lãnh đạo, góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững trong tương lai.

Hành động ngay hôm nay để đầu tư vào năng lực lãnh đạo chính là chìa khóa mở ra thành công cho doanh nghiệp trong kỷ nguyên cạnh tranh toàn cầu.