Luận Văn Thạc Sĩ Về Bảo Đảm Quyền Con Người Qua Cơ Chế Bồi Thường Nhà Nước Cho Người Bị Oan Trong Tố Tụng Hình Sự

• Tác giả: Đào Thị Hải Yến
• Người hướng dẫn: Gs. Đỗ Ngọc Quang
• Trường học: Đại học Quốc gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Luật Hình Sự Và Tố Tụng Hình Sự
• Đề tài: Bảo Đảm Quyền Con Người Thông Qua Cơ Chế Bồi Thường Nhà Nước Cho Người Bị Oan Trong Hoạt Động Tố Tụng Hình Sự
• Loại tài liệu: Luận Văn Thạc Sĩ
• Năm xuất bản: 2016
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ BẢO ĐẢM QUYỀN CON NGƯỜI THÔNG QUA CƠ CHẾ BỒI THƯỜNG NHÀ NƯỚC CHO NGƯỜI BỊ OAN TRONG HOẠT ĐỘNG TỐ TỤNG HÌNH SỰ
• 1.1. Những khái niệm có liên quan
• 1.1.1. Khái niệm về quyền con người
• 1.1.2. Khái niệm người bị oan trong hoạt động tố tụng hình sự
• 1.1.3. Khái niệm cơ chế bồi thường nhà nước cho người bị oan trong hoạt động tố tụng hình sự
• 1.1.4. Những thiệt hại của người bị oan trong hoạt động tố tụng hình sự
• 1.1.4.1. Quan điểm chung về thiệt hại của người bị oan trong hoạt động tố tụng hình sự
• 1.1.4.2. Người bị oan bị thiệt hại về vật chất
• 1.1.4.3. Người bị oan bị thiệt hại về tinh thần
• 1.1.4.4. Người bị oan bị những thiệt hại khác
• 1.1.5. Sự phát triển của pháp luật Việt Nam về bảo đảm quyền con người thông qua cơ chế bồi thường nhà nước cho người bị oan trong hoạt động tố tụng hình sự
• 1.1.5.1. Giai đoạn từ 1945 đến trước khi có Bộ luật Tố tụng hình sự 2003
• 1.1.5.2. Giai đoạn từ 2003 đến trước khi có Bộ luật tố tụng hình sự 2015
• 2. CHƯƠNG 2: QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT VÀ THỰC TIỄN THỰC THI PHÁP LUẬT VỀ BẢO ĐẢM QUYỀN CON NGƯỜI THÔNG QUA CƠ CHẾ BỒI THƯỜNG NHÀ NƯỚC CHO NGƯỜI BỊ OAN TRONG HOẠT ĐỘNG TỐ TỤNG HÌNH SỰ TỪ 2010 ĐẾN 2015
• 2.1. Quy định của pháp luật về cơ chế bồi thường nhà nước cho người bị oan trong hoạt động tố tụng hình sự
• 2.1.1. Quy định của Bộ luật tố tụng hình sự 2015
• 2.1.2. Quy định của Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước
• 2.2. Thực tiễn thực thi pháp luật về cơ chế bồi thường nhà nước cho người bị oan trong hoạt động tố tụng hình sự từ năm 2011 đến 2015
• 2.2.1. Thực trạng tình hình oan, sai làm phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong tố tụng hình sự
• 2.2.2. Thực tiễn việc giải quyết bồi thường thiệt hại cho người bị oan trong tố tụng hình sự ở Việt Nam
• 2.2.3. Những tồn tại, vướng mắc và những nguyên nhân gây nên trong thực thi pháp luật bồi thường nhà nước cho người bị oan trong hoạt động tố tụng hình sự
• 3. CHƯƠNG 3: CÁC GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ THỰC THI PHÁP LUẬT BỒI THƯỜNG NHÀ NƯỚC CHO NGƯỜI BỊ OAN TRONG HOẠT ĐỘNG TỐ TỤNG HÌNH SỰ
• 3.1. Quan điểm của Đảng và Nhà nước về bảo đảm quyền con người thông qua cơ chế bồi thường nhà nước cho người bị oan trong hoạt động tố tụng hình sự
• 3.1.1. Quan điểm của Đảng
• 3.1.2. Quan điểm của Nhà nước
• 3.2. Hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan đến bồi thường nhà nước cho người bị oan trong hoạt động tố tụng hình sự
• 3.2.1. Hoàn thiện pháp luật hình sự
• 3.2.2. Hoàn thiện các quy phạm pháp luật về tố tụng hình sự
• 3.2.3. Hoàn thiện pháp luật về trách nhiệm bồi thường của Nhà nước
• 3.2.4. Các giải pháp khác
• 3.3. Nâng cao trình độ, năng lực trách nhiệm của những người tiến hành tố tụng hình sự trong việc phòng ngừa người bị oan
• 3.4. Bảo đảm thực hiện tốt và nghiêm chỉnh nguyên tắc độc lập của Tòa án và các cơ quan, người tiến hành tố tụng khác
• 3.5. Đổi mới công tác kiểm sát của Viện kiểm sát trong tố tụng hình sự
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
• DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT
• MỞ ĐẦU

I. Tổng Quan Về Bảo Đảm Quyền Con Người Qua Bồi Thường Nhà Nước

Bảo đảm quyền con người là một trong những nhiệm vụ quan trọng của Nhà nước. Cơ chế bồi thường nhà nước cho người bị oan trong tố tụng hình sự không chỉ thể hiện sự công bằng mà còn là trách nhiệm của Nhà nước đối với công dân. Quyền con người được ghi nhận và bảo vệ trong nhiều văn bản pháp luật, từ Hiến pháp đến các luật chuyên ngành. Việc bồi thường cho người bị oan không chỉ là nghĩa vụ pháp lý mà còn là một biểu hiện của sự tôn trọng nhân phẩm và quyền lợi của con người.

1.1. Khái Niệm Quyền Con Người Trong Pháp Luật Việt Nam

Quyền con người được hiểu là những quyền lợi tự nhiên, vốn có của mỗi cá nhân, được ghi nhận và bảo vệ bởi pháp luật. Ở Việt Nam, quyền con người được thể hiện qua các quy định trong Hiến pháp và các văn bản pháp luật khác, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo vệ quyền lợi của công dân.

1.2. Cơ Chế Bồi Thường Nhà Nước Cho Người Bị Oan

Cơ chế bồi thường nhà nước cho người bị oan trong tố tụng hình sự được quy định rõ ràng trong các văn bản pháp luật. Điều này không chỉ giúp khôi phục danh dự cho người bị oan mà còn thể hiện trách nhiệm của Nhà nước trong việc bảo vệ quyền lợi hợp pháp của công dân.

II. Vấn Đề Oan Sai Trong Tố Tụng Hình Sự Và Hệ Lụy

Oan sai trong tố tụng hình sự là một vấn đề nghiêm trọng, ảnh hưởng đến quyền con người và sự công bằng trong xã hội. Những người bị oan không chỉ chịu thiệt hại về vật chất mà còn về tinh thần. Việc giải quyết các vụ án oan sai cần có sự can thiệp kịp thời của các cơ quan chức năng để bảo vệ quyền lợi của công dân.

2.1. Nguyên Nhân Gây Ra Oan Sai Trong Tố Tụng Hình Sự

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến oan sai trong tố tụng hình sự, bao gồm sự thiếu sót trong quá trình điều tra, truy tố và xét xử. Những sai sót này có thể xuất phát từ việc áp dụng pháp luật không đúng, hoặc từ sự thiếu trách nhiệm của các cơ quan tiến hành tố tụng.

2.2. Hệ Lụy Của Oan Sai Đối Với Người Bị Oan

Hệ lụy của oan sai không chỉ ảnh hưởng đến cá nhân người bị oan mà còn tác động đến toàn xã hội. Nó làm giảm niềm tin của người dân vào hệ thống pháp luật và các cơ quan chức năng, đồng thời gây ra những tổn thất về tinh thần và vật chất cho người bị oan.

III. Phương Pháp Bồi Thường Nhà Nước Cho Người Bị Oan

Phương pháp bồi thường nhà nước cho người bị oan trong tố tụng hình sự cần được thực hiện một cách minh bạch và công bằng. Các quy định pháp luật hiện hành đã tạo ra khung pháp lý cho việc bồi thường, nhưng cần có sự cải cách để nâng cao hiệu quả thực thi.

3.1. Quy Trình Bồi Thường Cho Người Bị Oan

Quy trình bồi thường cho người bị oan cần được thực hiện theo các bước rõ ràng, từ việc tiếp nhận yêu cầu bồi thường đến việc xác định mức bồi thường. Điều này giúp đảm bảo quyền lợi của người bị oan được thực thi một cách nhanh chóng và hiệu quả.

3.2. Các Tiêu Chí Xác Định Mức Bồi Thường

Mức bồi thường cho người bị oan cần được xác định dựa trên các tiêu chí cụ thể, bao gồm thiệt hại về vật chất, tinh thần và danh dự. Việc xác định này cần phải công bằng và hợp lý, đảm bảo quyền lợi của người bị oan được bảo vệ.

IV. Thực Tiễn Thực Thi Pháp Luật Về Bồi Thường Nhà Nước

Thực tiễn thực thi pháp luật về bồi thường nhà nước cho người bị oan trong hoạt động tố tụng hình sự cho thấy nhiều vấn đề cần được cải thiện. Mặc dù đã có những quy định rõ ràng, nhưng việc thực hiện vẫn gặp nhiều khó khăn và vướng mắc.

4.1. Tình Hình Giải Quyết Bồi Thường Hiện Nay

Tình hình giải quyết bồi thường cho người bị oan hiện nay còn nhiều bất cập. Nhiều vụ việc kéo dài, gây khó khăn cho người bị oan trong việc khôi phục quyền lợi của mình. Cần có sự can thiệp kịp thời từ các cơ quan chức năng để giải quyết triệt để vấn đề này.

4.2. Những Tồn Tại Trong Thực Thi Pháp Luật

Những tồn tại trong thực thi pháp luật về bồi thường nhà nước cho người bị oan bao gồm sự thiếu đồng bộ trong các quy định pháp luật, cũng như sự thiếu trách nhiệm của các cơ quan tiến hành tố tụng. Điều này cần được khắc phục để bảo đảm quyền lợi của người bị oan.

V. Giải Pháp Nâng Cao Hiệu Quả Bồi Thường Nhà Nước

Để nâng cao hiệu quả bồi thường nhà nước cho người bị oan, cần có những giải pháp cụ thể và thiết thực. Các cơ quan chức năng cần phối hợp chặt chẽ để đảm bảo quyền lợi của người bị oan được thực thi một cách nhanh chóng và hiệu quả.

5.1. Cải Cách Hệ Thống Pháp Luật Về Bồi Thường

Cải cách hệ thống pháp luật về bồi thường nhà nước cho người bị oan là cần thiết để tạo ra một khung pháp lý rõ ràng và minh bạch. Điều này sẽ giúp nâng cao hiệu quả thực thi và bảo vệ quyền lợi của người bị oan.

5.2. Tăng Cường Đào Tạo Năng Lực Cho Cán Bộ Tố Tụng

Tăng cường đào tạo năng lực cho cán bộ tiến hành tố tụng là một trong những giải pháp quan trọng. Điều này giúp nâng cao trách nhiệm và hiệu quả trong việc giải quyết các vụ án, từ đó giảm thiểu tình trạng oan sai.

VI. Kết Luận Về Bảo Đảm Quyền Con Người Trong Tố Tụng Hình Sự

Bảo đảm quyền con người thông qua cơ chế bồi thường nhà nước cho người bị oan trong tố tụng hình sự là một vấn đề quan trọng. Cần có sự cải cách và nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật để bảo vệ quyền lợi của công dân, đồng thời xây dựng niềm tin của người dân vào hệ thống pháp luật.

6.1. Tương Lai Của Cơ Chế Bồi Thường Nhà Nước

Tương lai của cơ chế bồi thường nhà nước cho người bị oan cần được định hình rõ ràng hơn. Cần có những chính sách cụ thể để bảo vệ quyền lợi của người bị oan, đồng thời nâng cao trách nhiệm của các cơ quan chức năng.

6.2. Đề Xuất Các Giải Pháp Cải Cách

Đề xuất các giải pháp cải cách cần được thực hiện để nâng cao hiệu quả bồi thường nhà nước cho người bị oan. Điều này không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi của công dân mà còn góp phần xây dựng một xã hội công bằng và văn minh.