Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh cải cách hành chính là một trong những chủ trương trọng yếu của Đảng và Nhà nước Việt Nam nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, việc tổ chức và hoạt động của Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả (TN&TKQ) hiện đại tại cấp phường đóng vai trò then chốt trong cải tiến thủ tục hành chính. Tại thành phố Huế, tỉnh Thừa Thiên Huế, từ năm 2018 đến 2020, việc triển khai Bộ phận TN&TKQ hiện đại đã góp phần giảm phiền hà, tiết kiệm thời gian và chi phí cho người dân, đồng thời nâng cao sự minh bạch và hiệu quả trong giải quyết thủ tục hành chính. Theo số liệu khảo sát 100 cán bộ, công chức tại các phường, tỷ lệ hài lòng về công tác chỉ đạo, điều hành thực hiện cơ chế một cửa đạt khoảng 85%, trong khi đó, việc bố trí vị trí phù hợp với năng lực công chức đạt trên 80%. Mục tiêu nghiên cứu nhằm phân tích thực trạng tổ chức, hoạt động của Bộ phận TN&TKQ hiện đại tại 27 phường thuộc thành phố Huế, đánh giá những kết quả đạt được, hạn chế và nguyên nhân, từ đó đề xuất các giải pháp khả thi nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc góp phần hoàn thiện chính sách cải cách thủ tục hành chính, thúc đẩy xây dựng chính quyền điện tử, nâng cao sự hài lòng của người dân và tổ chức đối với dịch vụ công tại địa phương.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên phương pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử của Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh để phân tích các vấn đề về tổ chức và hoạt động của Bộ phận TN&TKQ hiện đại. Hai lý thuyết trọng tâm được áp dụng gồm:

  1. Lý thuyết cải cách hành chính: Nhấn mạnh vai trò của cải cách thủ tục hành chính trong nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, giảm phiền hà cho người dân và tổ chức, đồng thời tăng cường minh bạch và trách nhiệm giải trình của cơ quan công quyền.

  2. Mô hình cơ chế một cửa, một cửa liên thông: Là cơ chế tổ chức giải quyết thủ tục hành chính tập trung tại một đầu mối duy nhất, giúp giảm thiểu sự phân tán, đùn đẩy trách nhiệm, tăng cường phối hợp liên ngành và ứng dụng công nghệ thông tin trong giải quyết công việc.

Các khái niệm chính bao gồm: Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả hiện đại, thủ tục hành chính, cơ chế một cửa, chính quyền địa phương cấp phường, cải cách hành chính, và chính quyền điện tử.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng kết hợp các phương pháp sau:

  • Thu thập tài liệu thứ cấp: Tổng hợp các văn bản pháp luật, báo cáo hoạt động của các phường, các công trình nghiên cứu liên quan, tài liệu chuyên ngành và các nguồn thông tin từ internet.

  • Phương pháp điều tra xã hội học: Khảo sát trực tiếp 100 cán bộ, công chức tại các Bộ phận TN&TKQ hiện đại thuộc 27 phường trên địa bàn thành phố Huế, thu thập ý kiến về tổ chức, hoạt động, khó khăn và hiệu quả thực hiện.

  • Phân tích thống kê, so sánh: Sử dụng các số liệu thu thập được để phân tích, đánh giá thực trạng, so sánh mức độ hài lòng, hiệu quả hoạt động giữa các phường và với các địa phương khác.

  • Quan sát thực tế và phỏng vấn sâu: Ghi chép, trao đổi trực tiếp với cán bộ, công chức và người dân để làm rõ các vấn đề phát sinh trong quá trình tổ chức và hoạt động của Bộ phận TN&TKQ.

Thời gian nghiên cứu tập trung từ năm 2018 đến năm 2020, phạm vi không gian là toàn bộ 27 phường thuộc thành phố Huế.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tổ chức bộ máy và nhân sự: Bộ phận TN&TKQ hiện đại tại các phường được bố trí tối thiểu 5 công chức chuyên môn, đảm bảo năng lực và trình độ phù hợp. Khoảng 90% cán bộ công chức được đào tạo bài bản, có kỹ năng sử dụng công nghệ thông tin và kỹ năng giao tiếp hành chính. Tuy nhiên, vẫn còn khoảng 15% công chức chưa thực sự chủ động trong công việc và thiếu kỹ năng xử lý tình huống.

  2. Ứng dụng công nghệ thông tin: 100% các phường đã trang bị máy tính cấu hình cao, kết nối mạng LAN, WAN và internet; 85% có hệ thống phần mềm điện tử hỗ trợ tiếp nhận, xử lý và trả kết quả hồ sơ trực tuyến mức độ 3, 4. Việc số hóa hồ sơ giúp giảm thời gian giải quyết thủ tục trung bình từ 7 ngày xuống còn khoảng 3-4 ngày, tiết kiệm chi phí và công sức cho người dân.

  3. Hiệu quả giải quyết thủ tục hành chính: Tỷ lệ hồ sơ được giải quyết đúng hạn đạt 92%, trong đó có 5% hồ sơ được trả kết quả trước hạn. Tỷ lệ hồ sơ quá hạn chỉ chiếm khoảng 3%, với các lý do chủ yếu do thiếu hồ sơ hoặc quy trình thẩm tra phức tạp. Người dân và tổ chức đánh giá mức độ hài lòng về thái độ phục vụ của công chức đạt 88%, cao hơn so với giai đoạn trước khi áp dụng Bộ phận TN&TKQ hiện đại.

  4. Hạn chế và nguyên nhân: Một số phường còn gặp khó khăn về cơ sở vật chất như diện tích phòng làm việc chưa đảm bảo, trang thiết bị chưa đồng bộ. Hệ thống phần mềm đôi khi chưa ổn định, gây gián đoạn trong quá trình xử lý hồ sơ. Nhận thức của một số cán bộ, công chức và người dân về cải cách thủ tục hành chính còn hạn chế, dẫn đến việc phối hợp chưa nhịp nhàng và chưa phát huy tối đa hiệu quả của Bộ phận TN&TKQ.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy việc tổ chức Bộ phận TN&TKQ hiện đại tại cấp phường ở thành phố Huế đã tạo ra bước chuyển biến tích cực trong cải cách thủ tục hành chính, phù hợp với các nghiên cứu về cải cách hành chính tại các địa phương khác như Hà Nội và Quảng Ngãi. Việc ứng dụng công nghệ thông tin và số hóa hồ sơ là yếu tố then chốt giúp rút ngắn thời gian giải quyết thủ tục, giảm phiền hà cho người dân. Tuy nhiên, hạn chế về cơ sở vật chất và nhận thức cán bộ công chức vẫn là thách thức cần được khắc phục.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ thể hiện tỷ lệ hồ sơ giải quyết đúng hạn, mức độ hài lòng của người dân theo từng phường, cũng như bảng so sánh thời gian giải quyết thủ tục trước và sau khi áp dụng Bộ phận TN&TKQ hiện đại. Những phát hiện này góp phần làm rõ vai trò của Bộ phận TN&TKQ trong việc nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và phục vụ người dân, đồng thời làm cơ sở để đề xuất các giải pháp cải tiến phù hợp.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Hoàn thiện cơ sở vật chất và trang thiết bị: Đầu tư nâng cấp diện tích phòng làm việc, trang bị đồng bộ máy tính, hệ thống camera giám sát và màn hình hiển thị thông tin tại Bộ phận TN&TKQ hiện đại. Mục tiêu đạt 100% phường có cơ sở vật chất đáp ứng tiêu chuẩn trong vòng 12 tháng. Chủ thể thực hiện: UBND thành phố Huế phối hợp Sở Nội vụ và các phường.

  2. Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng cán bộ công chức: Tổ chức các khóa đào tạo nâng cao kỹ năng nghiệp vụ, kỹ năng giao tiếp hành chính và sử dụng công nghệ thông tin cho cán bộ công chức tại Bộ phận TN&TKQ. Mục tiêu 100% cán bộ công chức được đào tạo định kỳ hàng năm. Chủ thể thực hiện: Học viện Hành chính Quốc gia, Sở Nội vụ.

  3. Nâng cao nhận thức và tuyên truyền cải cách thủ tục hành chính: Đẩy mạnh công tác truyền thông, phổ biến các quy định, thủ tục hành chính và lợi ích của Bộ phận TN&TKQ hiện đại đến người dân và tổ chức. Mục tiêu tăng tỷ lệ người dân hiểu biết về cải cách lên trên 80% trong 2 năm tới. Chủ thể thực hiện: UBND các phường, Trung tâm Văn hóa - Thông tin.

  4. Hoàn thiện và ổn định hệ thống phần mềm quản lý: Nâng cấp phần mềm điện tử, đảm bảo tính ổn định, bảo mật và tích hợp liên thông với các cấp trên. Mục tiêu giảm thiểu sự cố phần mềm xuống dưới 1% trong năm đầu tiên. Chủ thể thực hiện: Sở Thông tin và Truyền thông phối hợp với các nhà cung cấp phần mềm.

  5. Tăng cường kiểm tra, giám sát và đánh giá hiệu quả hoạt động: Thiết lập hệ thống giám sát trực tuyến, báo cáo định kỳ và đánh giá chất lượng phục vụ của Bộ phận TN&TKQ. Mục tiêu đạt tỷ lệ hồ sơ giải quyết đúng hạn trên 95% trong 3 năm tới. Chủ thể thực hiện: UBND thành phố Huế, Thanh tra tỉnh.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cán bộ, công chức cấp phường: Nghiên cứu giúp nâng cao nhận thức, kỹ năng và hiệu quả công tác tại Bộ phận TN&TKQ, từ đó cải thiện chất lượng phục vụ người dân.

  2. Lãnh đạo các cấp chính quyền địa phương: Tham khảo để xây dựng chính sách, kế hoạch cải cách hành chính phù hợp với điều kiện thực tế, đồng thời chỉ đạo, giám sát hoạt động Bộ phận TN&TKQ.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Quản lý công: Tài liệu tham khảo quý giá về lý luận và thực tiễn cải cách thủ tục hành chính, mô hình cơ chế một cửa tại cấp phường.

  4. Các tổ chức, cá nhân quan tâm đến cải cách hành chính: Hiểu rõ hơn về quy trình, hiệu quả và những thách thức trong việc tổ chức hoạt động Bộ phận TN&TKQ hiện đại, từ đó có thể tham gia giám sát và đóng góp ý kiến xây dựng.

Câu hỏi thường gặp

  1. Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả hiện đại là gì?
    Bộ phận TN&TKQ hiện đại là đầu mối duy nhất tại UBND cấp phường thực hiện tiếp nhận, xử lý và trả kết quả các thủ tục hành chính cho cá nhân, tổ chức, áp dụng công nghệ thông tin để nâng cao hiệu quả và minh bạch.

  2. Việc áp dụng Bộ phận TN&TKQ hiện đại có lợi ích gì cho người dân?
    Người dân được giảm thời gian chờ đợi, giảm chi phí đi lại, thủ tục đơn giản hơn và được phục vụ tận tình, minh bạch, góp phần nâng cao sự hài lòng và niềm tin vào chính quyền địa phương.

  3. Những khó khăn chính trong tổ chức Bộ phận TN&TKQ hiện đại tại cấp phường là gì?
    Khó khăn gồm hạn chế về cơ sở vật chất, trang thiết bị chưa đồng bộ, phần mềm chưa ổn định, nhận thức và kỹ năng của một số cán bộ công chức còn hạn chế, cũng như sự phối hợp chưa nhịp nhàng giữa các bộ phận.

  4. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả hoạt động của Bộ phận TN&TKQ hiện đại?
    Cần đầu tư cơ sở vật chất, tăng cường đào tạo cán bộ, hoàn thiện phần mềm quản lý, đẩy mạnh tuyên truyền cải cách thủ tục hành chính và tăng cường kiểm tra, giám sát hoạt động.

  5. Phạm vi nghiên cứu của luận văn này là gì?
    Nghiên cứu tập trung vào tổ chức và hoạt động của Bộ phận TN&TKQ hiện đại tại 27 phường thuộc thành phố Huế trong giai đoạn 2018-2020, phân tích thực trạng, đánh giá hiệu quả và đề xuất giải pháp cải tiến.

Kết luận

  • Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả hiện đại tại cấp phường ở thành phố Huế đã góp phần nâng cao hiệu quả giải quyết thủ tục hành chính, giảm phiền hà cho người dân và tổ chức.
  • Việc ứng dụng công nghệ thông tin và số hóa hồ sơ là yếu tố then chốt giúp rút ngắn thời gian giải quyết và tăng tính minh bạch.
  • Hạn chế về cơ sở vật chất, phần mềm và nhận thức cán bộ công chức cần được khắc phục để phát huy tối đa hiệu quả.
  • Các giải pháp đề xuất tập trung vào hoàn thiện cơ sở vật chất, đào tạo nhân sự, nâng cấp phần mềm và tăng cường kiểm tra, giám sát.
  • Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn cho các cấp chính quyền địa phương trong việc tổ chức và vận hành Bộ phận TN&TKQ hiện đại, hướng tới xây dựng chính quyền điện tử và nâng cao sự hài lòng của người dân.

Để tiếp tục phát huy kết quả nghiên cứu, các cơ quan chức năng cần triển khai đồng bộ các giải pháp đề xuất, đồng thời mở rộng nghiên cứu đánh giá hiệu quả trong các giai đoạn tiếp theo. Mời quý độc giả và các nhà quản lý quan tâm tham khảo và áp dụng các kiến thức, giải pháp từ luận văn nhằm góp phần thúc đẩy cải cách hành chính tại địa phương.