Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh phát triển kinh tế - xã hội, ngành y tế tỉnh Bắc Giang đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng trong việc đầu tư và hoàn thiện hệ thống bệnh viện đa khoa, đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh ngày càng tăng của người dân. Tuy nhiên, công tác quản lý tài chính tại các bệnh viện, đặc biệt là Bệnh viện Đa khoa huyện Lạng Giang, vẫn còn nhiều khó khăn và bất cập. Nguồn nhân lực còn thiếu về số lượng và chất lượng, cơ sở vật chất hạn chế, cùng với việc quản lý, huy động và sử dụng nguồn tài chính chưa hiệu quả đã ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ y tế.

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là phân tích thực trạng tổ chức công tác kế toán tại Bệnh viện Đa khoa huyện Lạng Giang, từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện nhằm nâng cao hiệu quả quản lý tài chính trong những năm tiếp theo. Nghiên cứu tập trung vào các nội dung như tổ chức hệ thống thông tin kế toán, bộ máy kế toán, kiểm tra kế toán và ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác kế toán. Phạm vi nghiên cứu bao gồm dữ liệu thu thập năm 2017 tại bệnh viện, với trọng tâm là các quy trình, tổ chức bộ máy, sổ sách, chứng từ và báo cáo kế toán.

Ý nghĩa của nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp thông tin chính xác, kịp thời cho lãnh đạo bệnh viện và các cơ quan quản lý nhà nước, góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực tài chính, đồng thời hỗ trợ việc thực hiện cơ chế tự chủ tài chính theo quy định của Nhà nước. Qua đó, nghiên cứu góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của bệnh viện và nâng cao chất lượng dịch vụ y tế cho cộng đồng.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình về tổ chức công tác kế toán trong đơn vị sự nghiệp công lập có thu, bao gồm:

  • Lý thuyết tổ chức công tác kế toán: Tổ chức công tác kế toán là việc xác định các công việc, nội dung kế toán phải thực hiện nhằm hình thành hệ thống kế toán đáp ứng yêu cầu quản lý của đơn vị. Đây là sự kết hợp giữa tổ chức bộ máy kế toán, phương pháp kế toán, kỹ thuật hạch toán và vận dụng chế độ kế toán.

  • Mô hình quản lý tài chính đơn vị sự nghiệp công lập có thu: Căn cứ vào các văn bản pháp luật như Nghị định 16/2015/NĐ-CP, Thông tư 107/2017/TT-BTC, mô hình này nhấn mạnh quyền tự chủ tài chính, tự chịu trách nhiệm của đơn vị, đồng thời quy định rõ cơ chế quản lý, phân bổ nguồn thu, chi và các quỹ tài chính.

  • Khái niệm và nguyên tắc tổ chức công tác kế toán: Bao gồm nguyên tắc tuân thủ pháp luật, nguyên tắc thống nhất, phù hợp với quy mô và đặc điểm hoạt động, cũng như nguyên tắc tiết kiệm và hiệu quả trong tổ chức bộ máy kế toán.

Các khái niệm chính được sử dụng gồm: đơn vị sự nghiệp công lập có thu, tổ chức công tác kế toán, hệ thống thông tin kế toán, bộ máy kế toán, kiểm tra kế toán và ứng dụng công nghệ thông tin trong kế toán.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa thu thập dữ liệu sơ cấp và thứ cấp:

  • Nguồn dữ liệu: Dữ liệu sơ cấp được thu thập qua phỏng vấn trực tiếp kế toán trưởng và các kế toán viên tại Bệnh viện Đa khoa huyện Lạng Giang, cùng với quan sát trực tiếp quy trình nghiệp vụ kế toán. Dữ liệu thứ cấp bao gồm các tài liệu, báo cáo kế toán, chứng từ, sổ sách kế toán của bệnh viện năm 2017, các văn bản pháp luật liên quan và tài liệu nghiên cứu chuyên ngành.

  • Phương pháp phân tích: Sử dụng phân tích định tính để đánh giá thực trạng tổ chức công tác kế toán, đồng thời áp dụng phân tích định lượng với các số liệu thống kê về nguồn thu, chi, số lượng nhân sự kế toán và hiệu quả công tác kế toán. So sánh các chỉ tiêu tài chính và tổ chức kế toán với các tiêu chuẩn quy định nhằm xác định ưu điểm và tồn tại.

  • Timeline nghiên cứu: Quá trình nghiên cứu diễn ra trong năm 2017, tập trung vào thu thập và xử lý dữ liệu thực tế tại bệnh viện, phân tích và đề xuất giải pháp hoàn thiện tổ chức công tác kế toán trong giai đoạn tiếp theo.

Phương pháp nghiên cứu đảm bảo tính khách quan, khoa học và thực tiễn, giúp đưa ra các kết luận và đề xuất phù hợp với điều kiện cụ thể của Bệnh viện Đa khoa huyện Lạng Giang.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Thực trạng tổ chức hệ thống thông tin kế toán: Bệnh viện đã xây dựng hệ thống chứng từ kế toán đầy đủ, bao gồm các loại chứng từ mệnh lệnh, thực hiện, thủ tục và liên hợp. Tuy nhiên, việc luân chuyển và kiểm tra chứng từ còn chậm trễ, ảnh hưởng đến tiến độ ghi sổ và lập báo cáo. Tỷ lệ chứng từ được xử lý đúng hạn đạt khoảng 75%, còn 25% bị chậm do thiếu nhân lực và quy trình chưa tối ưu.

  2. Tổ chức bộ máy kế toán: Bộ máy kế toán tại bệnh viện được tổ chức theo hình thức hỗn hợp, với phòng kế toán trung tâm và các kế toán viên phụ trách các phần hành kế toán chuyên biệt. Tổng số nhân sự kế toán là 8 người, trong đó kế toán trưởng và kế toán viên có trình độ chuyên môn phù hợp. Tuy nhiên, việc phân công nhiệm vụ chưa rõ ràng, dẫn đến chồng chéo công việc và hiệu quả chưa cao.

  3. Công tác kiểm tra kế toán: Việc kiểm tra kế toán được thực hiện định kỳ với các nội dung kiểm tra tuân thủ dự toán ngân sách, tính hợp pháp của nghiệp vụ kinh tế, và chất lượng báo cáo tài chính. Tỷ lệ phát hiện sai sót trong kiểm tra đạt khoảng 15%, chủ yếu liên quan đến chứng từ không hợp lệ và sai sót trong hạch toán. Công tác xử lý và rút kinh nghiệm còn hạn chế, chưa tạo được sự cải thiện rõ rệt.

  4. Ứng dụng công nghệ thông tin trong kế toán: Bệnh viện đã áp dụng phần mềm kế toán để xử lý nghiệp vụ, tuy nhiên phần mềm còn đơn giản, chưa đáp ứng đầy đủ các yêu cầu quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ. Việc bảo mật và quản lý quyền truy cập chưa được chú trọng, gây rủi ro về an toàn thông tin. Tỷ lệ sử dụng phần mềm kế toán đạt khoảng 60% trong tổng số nghiệp vụ kế toán.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân của các tồn tại trên xuất phát từ nhiều yếu tố, bao gồm hạn chế về nguồn nhân lực kế toán, cơ sở vật chất và trang thiết bị công nghệ thông tin chưa đồng bộ, cũng như quy trình tổ chức công tác kế toán chưa được chuẩn hóa và tối ưu hóa. So với các nghiên cứu tại các bệnh viện công lập khác, Bệnh viện Đa khoa huyện Lạng Giang có mức độ ứng dụng CNTT thấp hơn khoảng 20%, đồng thời tỷ lệ sai sót trong kiểm tra kế toán cao hơn mức trung bình ngành.

Việc tổ chức bộ máy kế toán chưa rõ ràng dẫn đến sự chồng chéo và thiếu hiệu quả trong phân công nhiệm vụ, ảnh hưởng đến chất lượng thông tin kế toán cung cấp cho lãnh đạo. Các biểu đồ so sánh tỷ lệ xử lý chứng từ đúng hạn và tỷ lệ sai sót trong kiểm tra kế toán giữa bệnh viện và các đơn vị tương đương sẽ minh họa rõ nét hơn về hiệu quả công tác kế toán hiện tại.

Kết quả nghiên cứu cho thấy cần thiết phải hoàn thiện tổ chức công tác kế toán theo hướng khoa học, chuyên nghiệp và ứng dụng công nghệ hiện đại để nâng cao hiệu quả quản lý tài chính, đáp ứng yêu cầu tự chủ tài chính và phát triển bền vững của bệnh viện.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Hoàn thiện hệ thống thông tin kế toán: Xây dựng quy trình luân chuyển và kiểm tra chứng từ kế toán chặt chẽ, đảm bảo xử lý chứng từ đúng hạn trên 95% trong vòng 3 tháng tới. Chủ thể thực hiện là phòng kế toán phối hợp với các bộ phận liên quan.

  2. Tổ chức lại bộ máy kế toán: Rà soát, phân công nhiệm vụ rõ ràng, tránh chồng chéo công việc, nâng số lượng nhân sự kế toán lên tối thiểu 10 người để đáp ứng khối lượng công việc tăng lên trong vòng 6 tháng. Ban lãnh đạo bệnh viện và phòng nhân sự chịu trách nhiệm triển khai.

  3. Tăng cường công tác kiểm tra kế toán: Thiết lập kế hoạch kiểm tra định kỳ, xử lý nghiêm các sai phạm, đồng thời tổ chức các buổi đào tạo, rút kinh nghiệm nhằm giảm tỷ lệ sai sót xuống dưới 5% trong 1 năm. Phòng kiểm tra nội bộ và phòng kế toán phối hợp thực hiện.

  4. Nâng cao ứng dụng công nghệ thông tin: Đầu tư phần mềm kế toán hiện đại, tích hợp đầy đủ các chức năng quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ, đồng thời xây dựng hệ thống bảo mật và phân quyền truy cập nghiêm ngặt. Mục tiêu đạt 90% nghiệp vụ kế toán được xử lý qua phần mềm trong 12 tháng tới. Ban giám đốc và phòng CNTT chịu trách nhiệm triển khai.

Các giải pháp trên cần được thực hiện đồng bộ, có sự phối hợp chặt chẽ giữa các phòng ban và sự hỗ trợ của các cơ quan quản lý nhà nước để đảm bảo hiệu quả và bền vững.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Lãnh đạo các bệnh viện công lập: Giúp hiểu rõ về tổ chức công tác kế toán, từ đó nâng cao hiệu quả quản lý tài chính và thực hiện cơ chế tự chủ tài chính.

  2. Nhân viên kế toán và phòng tài chính bệnh viện: Cung cấp kiến thức chuyên sâu về quy trình, bộ máy kế toán, kiểm tra và ứng dụng CNTT trong kế toán, hỗ trợ nâng cao năng lực chuyên môn.

  3. Cơ quan quản lý nhà nước về y tế và tài chính: Là tài liệu tham khảo để xây dựng chính sách, hướng dẫn và giám sát công tác kế toán tại các đơn vị sự nghiệp công lập có thu.

  4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành kế toán, quản trị kinh doanh: Cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn về tổ chức công tác kế toán trong lĩnh vực y tế, làm nền tảng cho các nghiên cứu tiếp theo.

Mỗi nhóm đối tượng có thể áp dụng kết quả nghiên cứu để cải thiện công tác quản lý tài chính, nâng cao hiệu quả hoạt động và đáp ứng yêu cầu phát triển trong điều kiện mới.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao tổ chức công tác kế toán lại quan trọng đối với bệnh viện công lập?
    Tổ chức công tác kế toán giúp cung cấp thông tin tài chính chính xác, kịp thời cho lãnh đạo bệnh viện, hỗ trợ quản lý nguồn lực hiệu quả và đảm bảo tuân thủ các quy định pháp luật. Ví dụ, việc kiểm soát chi tiêu giúp tránh lãng phí và nâng cao chất lượng dịch vụ y tế.

  2. Các yếu tố nào ảnh hưởng đến hiệu quả tổ chức công tác kế toán tại bệnh viện?
    Bao gồm cơ sở vật chất, trình độ nhân sự kế toán, quy trình tổ chức, ứng dụng công nghệ thông tin và chính sách quản lý tài chính. Ví dụ, phần mềm kế toán hiện đại giúp giảm sai sót và tăng tốc độ xử lý nghiệp vụ.

  3. Làm thế nào để nâng cao ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác kế toán?
    Cần đầu tư phần mềm phù hợp, đào tạo nhân viên, xây dựng hệ thống bảo mật và phân quyền rõ ràng. Ví dụ, bệnh viện có thể áp dụng phần mềm ERP để đồng bộ dữ liệu và tự động hóa quy trình kế toán.

  4. Quy trình kiểm tra kế toán tại bệnh viện gồm những bước nào?
    Bao gồm thành lập đoàn kiểm tra, thực hiện kiểm tra theo nội dung, kết luận và báo cáo, xử lý sai phạm và công khai kết quả. Ví dụ, phát hiện sai sót trong chứng từ sẽ được xử lý kịp thời để tránh ảnh hưởng đến báo cáo tài chính.

  5. Làm thế nào để tổ chức bộ máy kế toán hiệu quả trong bệnh viện?
    Phân công nhiệm vụ rõ ràng, phù hợp với quy mô và đặc điểm hoạt động, đảm bảo chuyên môn hóa và tránh chồng chéo công việc. Ví dụ, phân chia kế toán viên phụ trách từng phần hành như thu, chi, tài sản cố định giúp nâng cao hiệu quả công việc.

Kết luận

  • Luận văn đã phân tích toàn diện thực trạng tổ chức công tác kế toán tại Bệnh viện Đa khoa huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang, chỉ ra những ưu điểm và tồn tại chính trong hệ thống thông tin kế toán, bộ máy kế toán, kiểm tra kế toán và ứng dụng CNTT.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm hoàn thiện tổ chức công tác kế toán, nâng cao hiệu quả quản lý tài chính, phù hợp với cơ chế tự chủ tài chính hiện hành.
  • Nghiên cứu góp phần cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn cho lãnh đạo bệnh viện, cơ quan quản lý nhà nước và các nhà nghiên cứu trong lĩnh vực kế toán hành chính sự nghiệp.
  • Tiếp theo, cần triển khai các giải pháp đề xuất trong vòng 1-2 năm, đồng thời đánh giá hiệu quả và điều chỉnh phù hợp với thực tế.
  • Kêu gọi các đơn vị sự nghiệp công lập khác tham khảo và áp dụng mô hình tổ chức công tác kế toán khoa học, hiện đại để nâng cao hiệu quả quản lý tài chính và phát triển bền vững.