I. Cơ sở lý luận về cơ chế tự chủ tài chính
Cơ chế tự chủ tài chính tại các đơn vị sự nghiệp y tế công lập, đặc biệt là tại Bệnh viện Tâm thần Huế, được xây dựng trên nền tảng lý luận vững chắc. Mô hình tự chủ tài chính cho phép các bệnh viện có quyền tự quyết trong việc quản lý tài chính, từ đó nâng cao hiệu quả hoạt động. Theo Nghị định 43/2006/NĐ-CP và Nghị định 16/2015/NĐ-CP, các đơn vị y tế công lập được giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về tài chính, tạo điều kiện cho việc phát triển bền vững. Việc thực hiện quản lý tài chính bệnh viện không chỉ giúp tối ưu hóa nguồn lực mà còn nâng cao chất lượng dịch vụ y tế. Đặc biệt, trong bối cảnh ngân sách nhà nước hạn chế, việc tăng cường nguồn lực từ các nguồn thu hợp pháp là rất cần thiết. Điều này không chỉ giúp bệnh viện duy trì hoạt động mà còn cải thiện chất lượng dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần cho người dân.
1.1. Khái niệm và vai trò của cơ chế tự chủ tài chính
Cơ chế tự chủ tài chính được hiểu là khả năng của các đơn vị sự nghiệp công lập trong việc tự quyết định các vấn đề tài chính của mình. Điều này bao gồm việc quản lý chi phí, nguồn thu và phân bổ ngân sách. Vai trò của cơ chế này là rất quan trọng, giúp các bệnh viện như Bệnh viện Tâm thần Huế có thể chủ động hơn trong việc đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh của người dân. Theo đó, việc nâng cao chất lượng dịch vụ y tế không chỉ phụ thuộc vào ngân sách nhà nước mà còn vào khả năng huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực tài chính. Cơ chế này cũng tạo ra động lực cho các bệnh viện cải tiến quy trình làm việc, từ đó nâng cao hiệu quả hoạt động và sự hài lòng của người bệnh.
II. Thực trạng thực hiện cơ chế tự chủ tài chính tại Bệnh viện Tâm thần Huế
Thực trạng tự chủ tài chính tại Bệnh viện Tâm thần Huế giai đoạn 2017-2019 cho thấy nhiều kết quả tích cực nhưng cũng tồn tại không ít thách thức. Bệnh viện đã thực hiện quản lý tài chính một cách chủ động, từ việc tăng cường nguồn thu đến việc cải thiện hiệu quả hoạt động. Tuy nhiên, ngân sách nhà nước cấp cho bệnh viện vẫn còn hạn chế, ảnh hưởng đến khả năng thực hiện các dịch vụ y tế chất lượng cao. Theo báo cáo, trong giai đoạn này, bệnh viện đã đạt được một số chỉ tiêu về thu nhập và chi phí, nhưng vẫn gặp khó khăn trong việc duy trì chăm sóc sức khỏe tâm thần cho người bệnh. Việc cải thiện hiệu quả hoạt động là cần thiết để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người dân, đồng thời đảm bảo sự phát triển bền vững của bệnh viện.
2.1. Đánh giá kết quả đạt được và hạn chế
Bệnh viện Tâm thần Huế đã đạt được nhiều kết quả trong việc thực hiện cơ chế tự chủ tài chính. Cụ thể, bệnh viện đã tăng cường nguồn thu từ các dịch vụ y tế, đồng thời cải thiện chất lượng dịch vụ khám chữa bệnh. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều hạn chế như việc quản lý chi phí chưa hiệu quả, dẫn đến tình trạng thiếu hụt ngân sách cho các hoạt động cần thiết. Hơn nữa, việc phân bổ ngân sách chưa hợp lý cũng là một trong những nguyên nhân gây khó khăn cho bệnh viện trong việc thực hiện nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần. Để khắc phục những hạn chế này, cần có các giải pháp đồng bộ nhằm nâng cao hiệu quả quản lý tài chính và nâng cao chất lượng dịch vụ.
III. Giải pháp hoàn thiện cơ chế tự chủ tài chính tại Bệnh viện Tâm thần Huế
Để hoàn thiện việc thực hiện cơ chế tự chủ tài chính, Bệnh viện Tâm thần Huế cần triển khai một số giải pháp cụ thể. Đầu tiên, cần xây dựng và hoàn thiện quy chế chi tiêu nội bộ nhằm đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả trong việc sử dụng ngân sách. Thứ hai, đa dạng hóa và khai thác tốt nhất các nguồn thu hợp pháp là rất quan trọng, giúp bệnh viện có thêm nguồn lực để đầu tư cho cơ sở hạ tầng và trang thiết bị y tế. Thứ ba, cần đổi mới công tác quản lý tài chính, nâng cao năng lực cho đội ngũ lãnh đạo và cán bộ y tế. Cuối cùng, việc kêu gọi xã hội hóa và mở rộng các dịch vụ tâm thần cũng sẽ góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ và tăng cường nguồn lực tài chính cho bệnh viện.
3.1. Định hướng phát triển và các giải pháp cụ thể
Định hướng phát triển của Bệnh viện Tâm thần Huế giai đoạn 2020-2025 cần tập trung vào việc hoàn thiện cơ chế tự chủ tài chính. Các giải pháp cụ thể bao gồm việc hoàn thiện cơ chế phân phối thu nhập tăng thêm, quản lý sử dụng hiệu quả các khoản chi, và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý. Việc này không chỉ giúp bệnh viện nâng cao hiệu quả hoạt động mà còn tạo điều kiện cho cán bộ viên chức có thêm thu nhập, từ đó nâng cao chất lượng dịch vụ y tế. Hơn nữa, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng như Bộ Y tế, Bộ Tài chính và Ủy ban nhân dân tỉnh Thừa Thiên Huế để đảm bảo việc thực hiện cơ chế tự chủ tài chính được hiệu quả và bền vững.
