Tổng quan nghiên cứu

Xây dựng nông thôn mới nâng cao (NTMNC) là một trong những chương trình trọng điểm của Chính phủ nhằm phát triển toàn diện khu vực nông thôn, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân. Tại xã Kiền Bái, huyện Thủy Nguyên, thành phố Hải Phòng, chương trình NTMNC được triển khai từ năm 2018 đến 2022 với nhiều kết quả tích cực. Theo số liệu thống kê, dân số xã tăng từ 12.152 người năm 2018 lên 13.152 người năm 2022, tổng số lao động cũng tăng nhẹ từ 7.996 lên 8.012 người, trong đó 95% lao động đã qua đào tạo. Thu nhập bình quân đầu người đạt từ 8 đến 12 triệu đồng/tháng, góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Mục tiêu nghiên cứu tập trung đánh giá thực trạng quản lý nhà nước trong xây dựng NTMNC tại xã Kiền Bái, phân tích các yếu tố ảnh hưởng, đồng thời đề xuất các giải pháp tăng cường quản lý nhằm hoàn thiện các tiêu chí xây dựng NTMNC đến năm 2025. Phạm vi nghiên cứu bao gồm khảo sát thực tiễn trong giai đoạn 2018-2022 trên địa bàn xã Kiền Bái, với trọng tâm là công tác quản lý, huy động nguồn lực và tổ chức thực hiện các tiêu chí NTMNC.

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp cơ sở khoa học cho các cấp chính quyền địa phương trong việc nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, đồng thời góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội bền vững tại khu vực nông thôn. Các chỉ tiêu đánh giá được dựa trên 19 tiêu chí quốc gia về xây dựng NTMNC, bao gồm quy hoạch, giao thông, thủy lợi, điện, giáo dục, văn hóa, môi trường, quốc phòng an ninh, v.v. Qua đó, nghiên cứu giúp xác định điểm mạnh, hạn chế và nguyên nhân để từ đó đề xuất các giải pháp phù hợp, góp phần nâng cao chất lượng xây dựng NTMNC tại xã Kiền Bái.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình quản lý nhà nước trong phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt tập trung vào quản lý nhà nước trong xây dựng nông thôn mới nâng cao. Hai khung lý thuyết chính được áp dụng gồm:

  1. Lý thuyết quản lý nhà nước: Quản lý nhà nước được hiểu là hoạt động thực hiện quyền lực nhà nước nhằm ổn định và phát triển xã hội, bao gồm hoạch định chiến lược, tổ chức thực hiện, giám sát và đánh giá các chính sách phát triển kinh tế - xã hội. Trong bối cảnh xây dựng NTMNC, quản lý nhà nước tập trung vào việc điều phối các nguồn lực, tổ chức bộ máy và vận động sự tham gia của cộng đồng.

  2. Mô hình xây dựng nông thôn mới nâng cao: Dựa trên 19 tiêu chí quốc gia về xây dựng NTMNC, mô hình này nhấn mạnh sự phát triển đồng bộ về hạ tầng kinh tế - xã hội, phát triển sản xuất, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần, bảo vệ môi trường và giữ gìn bản sắc văn hóa. Mô hình cũng đề cao vai trò của cộng đồng dân cư và sự phối hợp giữa các cấp chính quyền trong quản lý và triển khai thực hiện.

Các khái niệm chính trong nghiên cứu bao gồm: quản lý nhà nước, nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao, tiêu chí xây dựng NTMNC, huy động nguồn lực, tổ chức bộ máy quản lý, và phát triển bền vững.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa thu thập số liệu định lượng và phân tích định tính nhằm đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp quản lý nhà nước trong xây dựng NTMNC tại xã Kiền Bái.

  • Nguồn dữ liệu: Số liệu được thu thập từ các báo cáo, quyết định, đề án lưu tại UBND xã Kiền Bái, các tài liệu quy hoạch, kế hoạch xây dựng NTMNC, cùng với khảo sát, phỏng vấn cán bộ công chức và người dân địa phương.

  • Cỡ mẫu và chọn mẫu: Khảo sát được thực hiện với hơn 100 cán bộ công chức xã và đại diện các thôn, cùng với phỏng vấn chuyên gia và lãnh đạo địa phương nhằm đảm bảo tính đại diện và sâu sắc của dữ liệu.

  • Phương pháp phân tích: Sử dụng thống kê mô tả để phân tích các chỉ tiêu kinh tế - xã hội, so sánh tiến độ thực hiện các tiêu chí NTMNC qua các năm. Phân tích chuyên gia và hội thảo được tổ chức để thu thập ý kiến đánh giá, góp ý nhằm hoàn thiện nội dung nghiên cứu.

  • Timeline nghiên cứu: Nghiên cứu tập trung vào giai đoạn 2018-2022, với các bước thu thập dữ liệu, phân tích, đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp được thực hiện trong vòng 12 tháng.

Phương pháp nghiên cứu đảm bảo tính khoa học, khách quan và thực tiễn, giúp đánh giá toàn diện công tác quản lý nhà nước trong xây dựng NTMNC tại xã Kiền Bái.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Thực trạng quản lý nhà nước và tổ chức bộ máy: Xã Kiền Bái đã thành lập Ban chỉ đạo xây dựng NTMNC với sự tham gia của các cấp lãnh đạo và các tổ chức đoàn thể. Trình độ chuyên môn của cán bộ công chức xã đạt chuẩn với 93,4% có chuyên ngành phù hợp, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý. Tuy nhiên, tỷ lệ cán bộ có trình độ cao vẫn còn hạn chế, ảnh hưởng đến khả năng đổi mới sáng tạo trong quản lý.

  2. Huy động nguồn lực xây dựng NTMNC: Tổng kinh phí thực hiện xây dựng NTMNC năm 2019 đạt khoảng 235 tỷ đồng, trong đó ngân sách thành phố chiếm 46%, ngân sách huyện 8%, vốn tín dụng 43%, còn lại là đóng góp của nhân dân và doanh nghiệp. Việc huy động nguồn lực đa dạng đã tạo điều kiện thuận lợi cho đầu tư hạ tầng và phát triển kinh tế xã hội.

  3. Tiến độ và kết quả thực hiện các tiêu chí NTMNC: Đến năm 2022, tỷ lệ đường trục thôn, xóm được bê tông hóa đạt trên 90%, đường nội đồng cứng hóa đạt trên 95%. Thu nhập bình quân đầu người tăng từ 8 triệu lên 12 triệu đồng/tháng. Tỷ lệ hộ nghèo giảm đáng kể, chỉ còn khoảng 0,87% tại một số xã lân cận. Các công trình văn hóa, y tế, giáo dục được đầu tư nâng cấp, góp phần cải thiện đời sống người dân.

  4. Công tác tuyên truyền và vận động nhân dân: Xã đã tổ chức nhiều hoạt động tuyên truyền, vận động nhằm nâng cao nhận thức và sự đồng thuận của người dân trong xây dựng NTMNC. Phong trào thi đua “Kiền Bái chung sức xây dựng nông thôn mới” được phát động rộng rãi, tạo động lực cho cộng đồng tham gia tích cực.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy công tác quản lý nhà nước tại xã Kiền Bái đã có nhiều chuyển biến tích cực, góp phần quan trọng vào thành công của chương trình xây dựng NTMNC. Việc tổ chức bộ máy quản lý khoa học, phân công nhiệm vụ rõ ràng và nâng cao trình độ cán bộ công chức là yếu tố then chốt giúp triển khai hiệu quả các hoạt động.

So với các nghiên cứu tại các xã khác trong huyện Thủy Nguyên và tỉnh Thanh Hóa, xã Kiền Bái có sự huy động nguồn lực đa dạng và hiệu quả hơn, đặc biệt là sự tham gia đóng góp của nhân dân và doanh nghiệp. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại một số hạn chế như nguồn lực tài chính địa phương còn hạn hẹp, trình độ lao động chưa đồng đều, và một số tiêu chí chưa đạt chuẩn cao nhất.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tiến độ hoàn thành các tiêu chí NTMNC theo từng năm, bảng phân bổ nguồn vốn đầu tư, và biểu đồ tăng trưởng thu nhập bình quân đầu người. Các kết quả này minh họa rõ nét sự phát triển đồng bộ về hạ tầng, kinh tế và xã hội tại địa phương.

Ý nghĩa của nghiên cứu nằm ở việc cung cấp cơ sở thực tiễn và khoa học để các cấp chính quyền địa phương điều chỉnh chính sách, tăng cường quản lý, đồng thời phát huy vai trò chủ thể của người dân trong xây dựng NTMNC, hướng tới phát triển bền vững.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng cán bộ công chức

    • Mục tiêu: Nâng cao trình độ chuyên môn và kỹ năng quản lý cho cán bộ xã, đặc biệt về quản lý dự án và huy động nguồn lực.
    • Thời gian: Triển khai trong giai đoạn 2023-2025.
    • Chủ thể: UBND xã phối hợp với các cơ sở đào tạo và Sở Nội vụ.

  2. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động nhân dân

    • Mục tiêu: Nâng cao nhận thức, tạo sự đồng thuận và phát huy vai trò chủ thể của cộng đồng trong xây dựng NTMNC.
    • Thời gian: Liên tục trong các năm 2023-2025.
    • Chủ thể: Ban chỉ đạo xây dựng NTM xã, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể.

  3. Tăng cường huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực tài chính

    • Mục tiêu: Đa dạng hóa nguồn vốn đầu tư, ưu tiên các công trình hạ tầng trọng điểm và phát triển sản xuất.
    • Thời gian: Từ năm 2023 đến 2025.
    • Chủ thể: UBND xã phối hợp với các cấp chính quyền huyện, thành phố và các doanh nghiệp.

  4. Hoàn thiện quy hoạch và quản lý đất đai, hạ tầng

    • Mục tiêu: Đảm bảo quy hoạch xây dựng NTMNC phù hợp với thực tiễn, đồng bộ và bền vững.
    • Thời gian: Hoàn thành quy hoạch chi tiết trước năm 2024, triển khai quản lý liên tục.
    • Chủ thể: Phòng Tài nguyên Môi trường huyện, UBND xã.

  5. Phát triển kinh tế nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao

    • Mục tiêu: Nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, tăng thu nhập cho người dân.
    • Thời gian: Giai đoạn 2023-2025.
    • Chủ thể: UBND xã, các hợp tác xã nông nghiệp, doanh nghiệp và người dân.

Các giải pháp trên cần được phối hợp đồng bộ, có sự giám sát chặt chẽ và đánh giá định kỳ để đảm bảo hiệu quả và tiến độ thực hiện.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cán bộ quản lý nhà nước các cấp

    • Lợi ích: Nắm bắt thực trạng, kinh nghiệm và giải pháp quản lý xây dựng NTMNC, từ đó áp dụng hiệu quả tại địa phương.
    • Use case: Lập kế hoạch, tổ chức triển khai và giám sát chương trình xây dựng NTMNC.

  2. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản lý kinh tế, phát triển nông thôn

    • Lợi ích: Tham khảo cơ sở lý luận, phương pháp nghiên cứu và kết quả thực tiễn về quản lý nhà nước trong xây dựng NTMNC.
    • Use case: Phát triển đề tài nghiên cứu, luận văn, luận án liên quan.

  3. Các tổ chức chính trị - xã hội và đoàn thể địa phương

    • Lợi ích: Hiểu rõ vai trò, trách nhiệm trong công tác tuyên truyền, vận động và huy động nguồn lực xây dựng NTMNC.
    • Use case: Tổ chức các hoạt động vận động, phong trào thi đua, giám sát cộng đồng.

  4. Doanh nghiệp và nhà đầu tư trong lĩnh vực nông nghiệp, hạ tầng nông thôn

    • Lợi ích: Nắm bắt nhu cầu, tiềm năng và chính sách hỗ trợ trong phát triển kinh tế nông thôn.
    • Use case: Lập kế hoạch đầu tư, hợp tác phát triển sản xuất và dịch vụ tại khu vực nông thôn.

Câu hỏi thường gặp

  1. Quản lý nhà nước trong xây dựng nông thôn mới nâng cao là gì?
    Quản lý nhà nước là hoạt động của các cơ quan chính quyền nhằm hoạch định, tổ chức, giám sát và điều phối các nguồn lực để xây dựng và phát triển nông thôn mới nâng cao, đảm bảo phát triển bền vững và nâng cao đời sống người dân.

  2. Xã Kiền Bái đã đạt được những kết quả gì trong xây dựng NTMNC?
    Xã đã hoàn thành nhiều tiêu chí như giao thông nông thôn với trên 90% đường bê tông hóa, thu nhập bình quân đầu người tăng lên 12 triệu đồng/tháng, tỷ lệ hộ nghèo giảm đáng kể, đồng thời đầu tư nâng cấp các công trình văn hóa, y tế, giáo dục.

  3. Nguồn lực xây dựng NTMNC tại xã Kiền Bái được huy động như thế nào?
    Nguồn lực gồm ngân sách thành phố (46%), ngân sách huyện (8%), vốn tín dụng (43%), cùng đóng góp của nhân dân và doanh nghiệp. Việc huy động đa dạng giúp đảm bảo nguồn vốn cho các dự án hạ tầng và phát triển kinh tế.

  4. Những khó khăn chính trong quản lý xây dựng NTMNC tại xã Kiền Bái là gì?
    Bao gồm hạn chế về nguồn lực tài chính địa phương, trình độ lao động chưa đồng đều, diện tích đất nông nghiệp thu hẹp do phát triển công nghiệp, và ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19 làm chậm tiến độ một số dự án.

  5. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trong xây dựng NTMNC?
    Cần tăng cường đào tạo cán bộ, đẩy mạnh tuyên truyền vận động nhân dân, đa dạng hóa nguồn vốn, hoàn thiện quy hoạch và phát triển kinh tế nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao. Sự phối hợp đồng bộ giữa các cấp chính quyền và cộng đồng là yếu tố then chốt.

Kết luận

  • Xã Kiền Bái đã đạt nhiều thành tựu quan trọng trong xây dựng nông thôn mới nâng cao giai đoạn 2018-2022, với sự tăng trưởng về hạ tầng, kinh tế và đời sống xã hội.
  • Công tác quản lý nhà nước được tổ chức bài bản, cán bộ công chức có trình độ phù hợp, góp phần thúc đẩy tiến độ và chất lượng xây dựng NTMNC.
  • Việc huy động nguồn lực đa dạng, đặc biệt là sự tham gia của nhân dân và doanh nghiệp, là nhân tố quyết định thành công của chương trình.
  • Một số hạn chế như nguồn lực tài chính địa phương còn hạn chế, trình độ lao động chưa đồng đều cần được khắc phục bằng các giải pháp cụ thể.
  • Đề xuất các biện pháp tăng cường quản lý nhà nước, nâng cao năng lực cán bộ, đẩy mạnh tuyên truyền, hoàn thiện quy hoạch và phát triển kinh tế nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao nhằm hoàn thành mục tiêu xây dựng NTMNC đến năm 2025.

Next steps: Triển khai các giải pháp đề xuất, tổ chức đánh giá định kỳ và điều chỉnh chính sách phù hợp. Mời các cấp chính quyền, tổ chức và cộng đồng tiếp tục phối hợp chặt chẽ để phát huy hiệu quả chương trình.

Call to action: Các đơn vị quản lý và cộng đồng dân cư xã Kiền Bái cần đồng lòng, chủ động thực hiện các nhiệm vụ được giao, góp phần xây dựng nông thôn mới nâng cao bền vững, hiện đại và văn minh.