I. Tổng Quan Về Phát Triển Du Lịch Bền Vững Đảo Yến
Du lịch là ngành kinh tế dịch vụ tổng hợp, tăng trưởng du lịch tác động lan tỏa đến nhiều ngành, lĩnh vực khác. Du lịch tạo chuyển dịch cơ cấu kinh tế, đẩy mạnh xuất khẩu, góp phần xóa đói giảm nghèo, nâng cao đời sống, cải thiện diện mạo đô thị và nông thôn. Du lịch bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc, đảm bảo an ninh, quốc phòng, giữ vững môi trường hòa bình, hữu nghị, tăng cường hiểu biết và nâng tầm vị thế quốc gia trên trường quốc tế. Bên cạnh sự phát triển nhanh của “ngành công nghiệp không khói”, du lịch cũng có tác động tiêu cực đến môi trường tại các khu du lịch, các tệ nạn xã hội liên quan đến du lịch ngày càng gia tăng. Điều đó trở thành mối lo ngại lớn của các nhà chức trách, của mọi người dân trên thế giới, thúc đẩy những người làm du lịch phải tìm hướng đi mới, đó là phát triển du lịch một cách bền vững. Việt Nam là một đất nước có nguồn tài nguyên thiên nhiên đa dạng với hệ thống cảnh quan thiên nhiên độc đáo, nhiều bãi biển đẹp, hang động kỳ bí, cùng với nhiều di tích lịch sử, kiến trúc nghệ thuật và lễ hội đặc sắc mang nhiều giá trị lịch sử văn hóa, tâm linh của dân tộc.
1.1. Khái niệm Du Lịch và Vai Trò Phát Triển Kinh Tế
Năm 1963, tại hội nghị Liên Hợp Quốc về du lịch họp tại Roma, các chuyên gia đã đưa ra định nghĩa về du lịch. Tổ chức Du lịch Thế giới (WT0) định nghĩa: “Du lịch là một hoạt động di chuyển vì mục đích giải trí, tiêu khiển và tổ chức các dịch vụ xung quanh hoạt động này. Người đi du lịch là người đi ra khỏi nơi mình cư trú một quãng đường tối thiểu là 80 km trong khoảng thời gian hơn 24 giờ với mục đích giải trí tiêu khiển”. Theo Luật du lịch năm 2005 của Quốc hội Nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Du lịch là các hoạt động có liên quan đến chuyến đi của con người ngoài nơi cư trú thường xuyên của mình nhằm đáp ứng nhu cầu tham quan, tìm hiểu, giải trí, nghỉ dưỡng trong một khoảng thời gian nhất định.
1.2. Phát Triển Du Lịch Bền Vững Định Nghĩa và Ý Nghĩa
Vấn đề phát triển bền vững được Ngân hàng Thế giới (WB) đề cập lần đầu tiên vào năm 1987. Qua đó nhấn mạnh đến khía cạnh sử dụng hiệu quả nguồn tài nguyên thiên nhiên và bảo đảm môi trường sống của con người trong quá trình phát triển. Nội hàm về phát triển bền vững được tái khẳng định ở Hội nghị Thượng đỉnh Trái đất về Môi trường và Phát triển tổ chức ở Rio de Janeiro (Brazil) năm 1992 và được bổ sung, hoàn thiện tại Hội nghị Thượng đỉnh thế giới về Phát triển bền vững tổ chức ở Johannesburg (Cộng hòa Nam Phi) năm 2002.
II. Thách Thức Phát Triển Du Lịch Bền Vững Tại Đảo Yến
Đảo Yến mang vẻ đẹp của thiên nhiên kỳ vĩ với những bãi biển độc đáo, những vách đá cheo leo, hiểm trở, nơi làm tổ của chim yến, cũng như mang đậm giá trị văn hóa lịch sử, gắn liền với sự hình thành và phát triển của ngành nuôi yến, cách sản xuất đặc sản yến sào nổi tiếng và có giá trị của Khánh Hòa. Tất cả những điều đó đã mang lại nhiều giá trị và tiềm năng du lịch, là một điểm đến hấp dẫn, mang lại những cảm giác thú vị, độc đáo cho du khách. Do đó, đảo Yến đã được nhiều công ty du lịch quan tâm, đặc biệt công ty Sanest Tourist, công ty TNHH Nhà nước MTV Yến sào Khánh Hòa đã đưa vào khai thác tour du lịch Đảo Yến, giúp du khách có thể khám phá vẻ đẹp biển đảo của xứ trầm hương, vừa được tận mắt và thưởng thức những sản vật từ những tổ yến cheo leo trên vách đá.
2.1. Khai Thác Quá Mức Tài Nguyên Du Lịch Tự Nhiên
Việc khai thác du lịch quá mức có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến hệ sinh thái biển, đặc biệt là các rạn san hô và các loài sinh vật biển khác. Tình trạng ô nhiễm môi trường do rác thải và nước thải từ các hoạt động du lịch cũng là một vấn đề đáng lo ngại. Theo tài liệu nghiên cứu, lượng khách du lịch tăng nhanh chóng trong những năm gần đây đã tạo áp lực lớn lên tài nguyên thiên nhiên của đảo.
2.2. Thiếu Hụt Cơ Sở Hạ Tầng Du Lịch Bền Vững
Cơ sở hạ tầng du lịch trên đảo Yến còn hạn chế, đặc biệt là các công trình xử lý chất thải và cung cấp nước sạch. Điều này gây khó khăn cho việc quản lý và duy trì môi trường du lịch bền vững. Việc thiếu các biện pháp bảo tồn di sản văn hóa và lịch sử cũng là một thách thức lớn.
2.3. Sự Tham Gia Hạn Chế Của Cộng Đồng Địa Phương
Cộng đồng địa phương chưa được tham gia đầy đủ vào các hoạt động du lịch, dẫn đến việc họ ít được hưởng lợi từ sự phát triển của ngành du lịch. Điều này có thể gây ra sự bất mãn và ảnh hưởng tiêu cực đến sự ủng hộ của cộng đồng đối với các hoạt động du lịch.
III. Giải Pháp Phát Triển Du Lịch Bền Vững Tại Đảo Yến
Để bảo tồn và phát huy các giá trị mà thiên nhiên ban tặng cho Đảo Yến như là một báu vật của tạo hóa, phát triển du lịch Đảo Yến xứng tầm với tiềm năng sẵn có, trong thời gian tới chính quyền và nhân dân Đảo Yến nói riêng và tỉnh Khánh Hòa nói chung rất cần thực hiện đồng bộ các biện pháp để thực hiện phát triển bền vững du lịch của vùng đất giàu tiềm năng này. Xuất phát từ lý do trên đây, tác giả đã lựa chọn đề tài “Nghiên cứu phát triển du lịch bền vững tại Đảo Yến, Khánh Hòa” làm luận văn thạc sĩ của mình.
3.1. Quy Hoạch và Quản Lý Du Lịch Bền Vững
Cần có quy hoạch tổng thể về phát triển du lịch bền vững cho đảo Yến, bao gồm các khu vực bảo tồn, khu vực phát triển du lịch và khu vực dân cư. Quy hoạch này cần được thực hiện một cách khoa học và có sự tham gia của cộng đồng địa phương. Cần tăng cường công tác quản lý và kiểm soát các hoạt động du lịch để đảm bảo tuân thủ các quy định về bảo vệ môi trường và bảo tồn tài nguyên.
3.2. Phát Triển Sản Phẩm Du Lịch Sinh Thái Đa Dạng
Phát triển các sản phẩm du lịch sinh thái đa dạng, tập trung vào khám phá thiên nhiên, tìm hiểu văn hóa địa phương và tham gia các hoạt động bảo tồn. Khuyến khích các doanh nghiệp du lịch sử dụng các phương pháp thân thiện với môi trường và tạo ra các sản phẩm du lịch có trách nhiệm. Cần chú trọng đến việc nâng cao chất lượng dịch vụ du lịch và đào tạo nguồn nhân lực du lịch chuyên nghiệp.
3.3. Nâng Cao Nhận Thức và Sự Tham Gia Cộng Đồng
Tổ chức các chương trình giáo dục và nâng cao nhận thức về du lịch bền vững cho cộng đồng địa phương và du khách. Khuyến khích cộng đồng tham gia vào các hoạt động du lịch và hưởng lợi từ sự phát triển của ngành du lịch. Cần tạo điều kiện cho cộng đồng địa phương tham gia vào quá trình ra quyết định liên quan đến phát triển du lịch.
IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Phát Triển Du Lịch Bền Vững
Trong giai đoạn 2014-2018, tốc độ tăng trưởng lượng khách bình quân của Đảo Yến là 38,2%/năm và doanh thu du lịch tăng trưởng bình quân ở mức 32,91%/năm. Riêng năm 2018, tổng số lượt khách đến với Đảo Yến là 8. Tuy vậy, việc phát triển du lịch tại Đảo Yến trong thời gian qua còn nhiều hạn chế, bất cập như: chưa khai thác hết tiềm năng du lịch trên đảo; vấn đề bảo vệ môi trường du lịch còn hạn chế; cộng đồng địa phương tham gia vào hoạt động du lịch tại đây chưa nhiều; .Chính vì vậy, để bảo tồn và phát huy các giá trị mà thiên nhiên ban tặng cho Đảo Yến như là một báu vật của tạo hóa, phát triển du lịch Đảo Yến xứng tầm với tiềm năng sẵn có, trong thời gian tới chính quyền và nhân dân Đảo Yến nói riêng và tỉnh Khánh Hòa nói chung rất cần thực hiện đồng bộ các biện pháp để thực hiện phát triển bền vững du lịch của vùng đất giàu tiềm năng này.
4.1. Mô Hình Du Lịch Cộng Đồng Tại Đảo Yến
Xây dựng các mô hình du lịch cộng đồng, trong đó người dân địa phương trực tiếp tham gia vào việc cung cấp các dịch vụ du lịch như homestay, hướng dẫn viên du lịch, bán hàng thủ công mỹ nghệ. Điều này giúp tạo ra thu nhập ổn định cho người dân và bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống.
4.2. Chứng Nhận Du Lịch Xanh Cho Doanh Nghiệp
Khuyến khích các doanh nghiệp du lịch trên đảo Yến đạt được các chứng nhận du lịch xanh, chứng minh cam kết của họ đối với việc bảo vệ môi trường và phát triển bền vững. Các chứng nhận này giúp tăng cường uy tín của doanh nghiệp và thu hút khách du lịch có ý thức.
4.3. Hợp Tác Với Các Tổ Chức Bảo Tồn
Hợp tác với các tổ chức bảo tồn để thực hiện các dự án bảo vệ môi trường và bảo tồn đa dạng sinh học trên đảo Yến. Các dự án này có thể bao gồm việc phục hồi các rạn san hô, bảo vệ các loài chim yến và các loài sinh vật biển khác.
V. Tương Lai Phát Triển Du Lịch Bền Vững Đảo Yến
Với những nỗ lực không ngừng, du lịch bền vững tại Đảo Yến hứa hẹn một tương lai tươi sáng. Sự kết hợp hài hòa giữa bảo tồn thiên nhiên, phát huy văn hóa địa phương và phát triển kinh tế sẽ tạo nên một điểm đến du lịch độc đáo và hấp dẫn, mang lại lợi ích cho cả cộng đồng và du khách. Đảo Yến sẽ trở thành một hình mẫu về du lịch bền vững, góp phần vào sự phát triển chung của ngành du lịch Việt Nam.
5.1. Đảo Yến Điểm Đến Du Lịch Sinh Thái Hàng Đầu
Đảo Yến có tiềm năng trở thành một điểm đến du lịch sinh thái hàng đầu, thu hút du khách từ khắp nơi trên thế giới. Với vẻ đẹp thiên nhiên hoang sơ và các giá trị văn hóa độc đáo, đảo Yến sẽ mang đến cho du khách những trải nghiệm khó quên.
5.2. Phát Triển Kinh Tế Xanh Cho Cộng Đồng Địa Phương
Du lịch bền vững sẽ tạo ra nhiều cơ hội việc làm và thu nhập cho cộng đồng địa phương, góp phần cải thiện đời sống và giảm nghèo. Các hoạt động du lịch sẽ được thực hiện một cách có trách nhiệm, đảm bảo không gây ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường và văn hóa.
5.3. Bảo Tồn Tài Nguyên Thiên Nhiên Cho Thế Hệ Sau
Việc bảo tồn tài nguyên thiên nhiên trên đảo Yến sẽ đảm bảo rằng các thế hệ tương lai cũng có cơ hội được chiêm ngưỡng vẻ đẹp của hòn đảo này. Các hoạt động du lịch sẽ được thực hiện một cách bền vững, đảm bảo không gây hại cho môi trường và các loài sinh vật biển.
