I. Tổng Quan Về Quản Lý Văn Hóa Tổ Chức Trường Trung Cấp
Giáo dục gắn liền với lịch sử loài người, từ khi xuất hiện loài người là đã có giáo dục. Bản chất của Giáo dục là sự truyền thụ và lĩnh hội kinh nghiệm lịch sử - xã hội. Đối với nhân loại nói chung, giáo dục là phương thức bảo tồn và bảo vệ kho tàng tri thức văn hóa xã hội. Nhân dân Việt Nam vốn có truyền thống hiếu học và một nền giáo dục lâu đời, trải qua các thời kỳ lịch sử, cộng đồng người Việt đã tiếp thu và chọn lọc, hình thành nên đạo đức, tư tưởng văn hóa Việt Nam. Chính nền tảng văn hóa này đã tạo nên bản sắc về nhân cách con người Việt Nam. Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm, chăm lo đến sự nghiệp giáo dục - đào tạo.
1.1. Vai Trò Của Văn Hóa Tổ Chức Trong Trường Trung Cấp
Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế quốc tế, giáo dục và đào tạo cần đổi mới mạnh mẽ. Đại hội Đảng khóa X khẳng định: “Con người là vốn quý nhất”; Giáo dục - đào tạo, Khoa học - công nghệ được coi là “Quốc sách hàng đầu”. Mục tiêu giáo dục của nước ta đã được ghi nhận tại Luật Giáo dục là “Đào tạo con người Việt Nam toàn diện, có đạo đức, có tri thức, sức khỏe thẩm mỹ và nghề nghiệp, trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất và năng lực công dân, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc”.
1.2. Quản Lý Giáo Dục và Vai Trò Của Quản Lý Văn Hóa
Quản lý giáo dục là yếu tố quyết định cho sự phát triển giáo dục – đào tạo. Thông qua hoạt động quản lý giáo dục để thực hiện mục tiêu giáo dục, các chủ trương chính sách giáo dục của Đảng và Nhà nước. Trong đó, Quản lý giáo dục phải coi quản lý Nhà trường là cơ sở nền tảng bởi Nhà trường được coi là tế bào của hệ thống giáo dục và là đối tượng trung tâm của các cấp quản lý.
II. Thực Trạng Văn Hóa Tổ Chức Trường Trung Cấp Hiện Nay
Cũng như sự tồn tại của giáo dục, văn hóa xuất hiện khi có loài người, có xã hội. Văn hóa tồn tại khách quan và tác động vào con người sống trong nó. Nếu con người nhận thức được, tác động và quản lý nó theo hướng tích cực thì nó trở nên lành mạnh. Và với cách thức tác động có ý thức như vậy của con người, văn hóa như một hệ điều tiết, góp phần quan trọng tạo nên sản phẩm giáo dục toàn diện - đó là con người nhân cách đẹp cả về tâm lực, trí lực, thể lực. Mặt khác, văn hóa khi đã trở thành các giá trị chuẩn mực trong học đường, nó tạo ra một môi trường giáo dục lành mạnh.
2.1. Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Văn Hóa Tổ Chức Trường Học
Quá trình hình thành và phát triển nhân cách ảnh hưởng bởi các yếu tố: sinh học, môi trường, giáo dục và hoạt động cá nhân. Trong đó, môi trường có vai trò là nguồn gốc của việc hình thành và phát triển nhân cách. Nếu môi trường tự nhiên là cái nôi đầu tiên nuôi sống con người, để loài người hình thành và sinh tồn thì văn hóa là cái nôi thứ hai giúp con người trở thành “người” theo đúng nghĩa, hoàn thiện con người hướng con người khát vọng vươn tới chân - thiện - mỹ.
2.2. Văn Hóa Tổ Chức Như Một Công Cụ Quản Lý Hiệu Quả
Với tư cách vừa là mục tiêu vừa là một công cụ quản lý, văn hóa tác động đến toàn bộ quá trình quản lý Nhà trường. Văn hóa tổ chức được coi như một mẫu thức cơ bản, tạo ra một môi trường quản lý ổn định, bền vững, giúp cho Nhà trường thích nghi với môi trường bên ngoài, tạo ra sự hòa hợp môi trường bên trong tổ chức. Nếu Nhà trường xây dựng và quản lý văn hóa tổ chức mạnh, sẽ tạo ra được một phong cách riêng cho Nhà trường với sức “đề kháng” cao trong mọi môi trường cạnh tranh của thời kỳ hội nhập kinh tế Quốc tế.
III. Phương Pháp Xây Dựng Văn Hóa Tổ Chức Tại Hải Phòng
Hiện nay ở nước ta, việc nghiên cứu văn hóa tổ chức chưa được các Nhà trường quan tâm sâu sắc. Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng đã có nhiều chỉ đạo hoạt động tích cực nâng cao văn hóa Nhà trường và trong các Trường học có cụ thể hóa bằng các quy định Nhà trường, tổ chức triển khai các phong trào thi đua về văn hóa học đường. Tuy nhiên, đến nay chưa có một đề tài nghiên cứu về văn hóa tổ chức của trường Trung cấp Công Nghệ Hải Phòng.
3.1. Nghiên Cứu Cơ Sở Lý Luận Về Quản Lý Văn Hóa Tổ Chức
Là một lãnh đạo Nhà trường với trách nhiệm cao nhất trong việc tìm ra con đường đúng đắn và sáng suốt để đưa Nhà trường đi tới thành công vinh quang trong sự nghiệp trồng người; nhận thức được vai trò quan trọng của văn hóa tổ chức đối với sự phát triển Nhà trường, em đã lựa chọn thực hiện đề tài “Biện pháp xây dựng và quản lý văn hóa tổ chức Trường Trung cấp Công nghệ Hải Phòng” làm luận văn tốt nghiệp.
3.2. Đánh Giá Thực Trạng Về Văn Hóa Tổ Chức Và Quản Lý
Mục đích nghiên cứu là đề xuất các biện pháp quản lý văn hóa tổ chức Trường Trung cấp Công nghệ Hải Phòng trong bối cảnh hiện nay. Nhiệm vụ nghiên cứu bao gồm: Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý văn hóa tổ chức nói chung và của Nhà trường nói riêng, đánh giá thực trạng về văn hóa tổ chức và quản lý văn hóa tổ chức của Trường Trung cấp Công Nghệ Hải Phòng và đề xuất các biện pháp quản lý văn hóa tổ chức Trường Trung cấp Công nghệ Hải Phòng trong bối cảnh hiện nay.
IV. Bí Quyết Nâng Cao Văn Hóa Tổ Chức Tại Trường Trung Cấp
Đối tượng nghiên cứu chính là nếu tìm ra những biện pháp quản lý được văn hóa cho tổ chức, sẽ tạo ra được sự khác biệt của Nhà trường, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của trường Trung cấp Công Nghệ Hải Phòng trong bối cảnh hiện nay. Phương pháp nghiên cứu bao gồm phương pháp nghiên cứu lý luận (phân tích các tài liệu liên quan đến chủ đề nghiên cứu) và phương pháp nghiên cứu thực tiễn (điều tra khảo sát thực tiễn văn hóa tổ chức ở Trường Trung cấp Công nghệ Hải Phòng).
4.1. Phương Pháp Nghiên Cứu Lý Luận Và Thực Tiễn
Phương pháp nghiên cứu lý luận bao gồm phân tích các tài liệu liên quan đến chủ đề nghiên cứu và vận dụng các chuyên đề QLGD liên quan để xác định cơ sở lý luận của đề tài. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn bao gồm điều tra khảo sát thực tiễn văn hóa tổ chức ở Trường Trung cấp Công Nghệ Hải Phòng, phỏng vấn, điều tra xã hội học bằng phiếu trưng cầu ý kiến và dùng các thuật toán để xử lý số liệu.
4.2. Kết Cấu Luận Văn Nghiên Cứu Về Văn Hóa Tổ Chức
Ngoài phần mở đầu, kết luận, khuyến nghị, phụ lục và tài liệu tham khảo, nội dung luận văn được trình bày trong 3 chương. Chương 1: Cơ sở lý luận của vấn đề quản lý văn hóa tổ chức Nhà trường. Chương 2: Thực trạng về văn hóa tổ chức và quản lý văn hóa tổ chức Trường Trung cấp Công Nghệ Hải Phòng. Chương 3: Biện pháp quản lý văn hóa tổ chức Trường Trung cấp Công Nghệ Hải Phòng trong bối cảnh hiện nay.
V. Hướng Dẫn Quản Lý Văn Hóa Tổ Chức Hiệu Quả Nhất
Văn hóa tổ chức được khởi nguồn từ Mỹ từ thập niên 1960 - 1970, trên cơ sở được hình thành từ các tổ chức kinh tế. Sau đó, được Nhật Bản xây dựng và phát triển mạnh mẽ. Khái niệm văn hóa tổ chức ngày càng trở nên phổ biến, trong đó, Mỹ, Nhật là những quốc gia được coi là có văn hóa tổ chức tiêu biểu bởi tính hiệu quả mà văn hóa tổ chức của họ mang lại cho hoạt động tổ chức. Tuy nhiên, ngoài việc tiếp thu những giá trị văn hóa tiên tiến, văn hóa tổ chức ở mỗi quốc gia phải biết bám sâu vào nền văn hóa dân tộc, làm cho bản sắc văn hóa dân tộc hòa quyện vào trong văn hóa tổ chức mới phát huy được tối đa hiệu quả.
5.1. So Sánh Văn Hóa Tổ Chức Ở Các Quốc Gia Khác Nhau
Việt Nam, với sự phát triển nền kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa, vào những năm gần đây, văn hóa tổ chức đã được nhận diện như một tiêu chí khi xây dựng hoạt động các tổ chức mang tính chuyên nghiệp. Thậm chí có những tổ chức đã mạnh dạn mời các công ty tư vấn chuyên nghiệp nước ngoài vào xây dựng văn hóa tổ chức cho mình. Điều đó chứng tỏ khái niệm văn hóa tổ chức tuy còn mới mẻ đối với Việt Nam nhưng các tổ chức Việt Nam đã ý thức được tầm quan trọng của văn hóa tổ chức.
5.2. Nghiên Cứu Về Văn Hóa Tổ Chức Trong Giáo Dục Hiện Nay
Gần đây, nhiều công trình nghiên cứu về văn hóa tổ chức của các Nhà nghiên cứu đã viết và cho xuất bản nhiều sách, giáo trình, tài liệu tham khảo như các tác giả: PGS. Trần Thị Tuyết Mai, TS. Tuy nhiên, phần lớn các tác giả tập trung nghiên cứu nhiều cho việc xây dựng văn hóa cho các tổ chức kinh tế, trong khi việc xây dựng văn hóa tổ chức cho các tổ chức giáo dục lại vô cùng quan trọng, bởi hơn bất cứ tổ chức nào hết trong xã hội, Nhà trường phải là tổ chức có “hàm lượng” văn hóa cao nhất; là nơi hội tụ, kết tinh văn hóa để đào tạo ra những chuẩn mực văn hóa cho xã hội.
VI. Ứng Dụng Thực Tiễn Văn Hóa Tổ Chức Tại Hải Phòng
Từ phân tích trên cho thấy, việc nghiên cứu đề tài “Biện pháp quản lý văn hóa tổ chức Trường Trung cấp Công nghệ Hải Phòng” là vô cùng cần thiết; làm nền tảng và định hướng cho sự tiến bộ và phát triển bền vững của Nhà trường. Đồng thời, đây cũng là cơ sở để nghiên cứu sâu hơn cho những công trình nghiên cứu về văn hóa tổ chức sau này. Hoạt động quản lý đã có từ xa xưa từ khi con người biết lao động theo từng nhóm đòi hỏi có sự tổ chức, điều khiển và phối hợp hành động.
6.1. Quản Lý Theo Kinh Nghiệm Thực Tiễn
Phân tích sự quản lý bằng cách nghiên cứu kinh nghiệm, mà thông thường là thông qua các trường hợp cụ thể. Nó dựa trên sự tin tưởng: qua việc nghiên cứu những trường hợp thành công hay sai lầm trong các trường hợp đặc biệt của những người quản lý cũng như dự định của họ để giải quyết những vấn đề đặc trưng từ đó giúp họ hiểu được phải làm như thế nào để quản lý một cách hiệu quả trong hoàn cảnh tương tự.
6.2. Quản Lý Và Mối Quan Hệ Với Con Người
Dựa trên ý tưởng cho rằng quản lý làm cho công việc hoàn thành thông qua con người. Do đó việc quản lý là làm cho công việc hoàn thành thông qua con người. Do đó việc nghiên cứu nên tập trung vào mối liên hệ giữa người với người. Suy cho cùng, mọi hoạt động xã hội cũng nhằm hướng tới con người, để cho cuộc sống con người trở nên tốt đẹp hơn. Và có lẽ đây là triết lý nhân văn mà mọi hoạt động quản lý không thể tách rời.
