Cải tiến giống lúa nếp bằng chiếu xạ gamma Co60

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU

1.1. Nguồn gốc và phân loại cây lúa, lúa nếp

1.2. Nguồn gốc cây lúa, lúa nếp

1.3. Phân loại lúa, lúa nếp

1.4. Nghiên cứu, sản xuất và tiêu thụ lúa và lúa nếp

1.4.1. Tình hình nghiên cứu, sản xuất và tiêu thụ lúa và lúa nếp trên thế giới

1.4.2. Tình hình nghiên cứu, sản xuất lúa, lúa nếp ở Việt Nam

1.5. Cơ sở khoa học của sự phát sinh đột biến và nghiên cứu đa dạng di truyền ở lúa

1.5.1. Cơ sở khoa học của sự phát sinh đột biến

1.5.2. Nghiên cứu đa dạng di truyền phục vụ công tác tạo chọn giống lúa mới

1.6. Nghiên cứu hiệu quả gây đột biến khi xử lý tia gamma lên hạt lúa khô, Ướt và hạt nảy mầm

1.7. Cơ sở khoa học lựa chọn mùa vụ gieo trồng hạt lúa bị chiếu xạ bằng tia gamma – thế hệ thứ nhất (M1) ở miền Bắc nhằm nâng cao hiệu biểu hiện của biến dị biểu hiện ở M2

1.8. Một số thành tựu chọn tạo giống lúa đột biến

1.8.1. Thành tựu chọn tạo giống lúa đột biến trên thế giới

1.8.2. Thành tựu chọn tạo giống lúa đột biến ở Việt Nam

1.9. Cơ sở sinh lý, di truyền của mùi thơm và một số đột biến ở lúa

1.9.1. Cơ sở sinh lý, di truyền của tính trạng mùi thơm

1.9.2. Sự di truyền một số đột biến trên lúa nếp

1.10. Nghiên cứu về tương tác kiểu gen và môi trường

1.10.1. Trên thế giới

2. CHƯƠNG 2: VẬT LIỆU, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

2.1. Vật liệu nghiên cứu

2.2. Nội dung nghiên cứu

2.3. Phương pháp nghiên cứu

2.3.1. Phương pháp chiếu xạ và chọn lọc sau đột biến

2.3.2. Phương pháp triển khai thí nghiệm đồng ruộng

2.3.3. Phương pháp nghiên cứu ảnh hưởng liều xạ, vật liệu xử lý đến sự phát sinh các biến dị ở thế hệ thứ 2

2.3.4. Phương pháp nghiên cứu xác định hiệu quả gây biến dị khi chiếu xạ vào hạt nảy mầm của giống gốc và dòng đột biến

2.3.5. Phương pháp nghiên cứu mối tương quan giữa sự phát sinh biến dị diệp lục ở giai đoạn mạ với biến dị có ý nghĩa chọn giống

2.3.6. Phương pháp nghiên cứu cải tiến giống nếp Đuôi Trâu và nếp Cái Hoa Vàng

2.3.7. Phương pháp đánh giá các đặc điểm hình thái, nông học và chất lượng lúa gạo của một số dòng đột biến phát sinh từ giống lúa nếp Cái Hoa Vàng, nếp Đuôi Trâu và dòng đột biến tự nhiên HV-H

2.3.8. Phương pháp đánh giá tính ổn định về năng suất của các dòng đột biến có triển vọng

2.3.9. Phương pháp thu thập và xử lý số liệu

2.4. Thời gian và địa điểm nghiên cứu

2.4.1. Thời gian nghiên cứu

2.4.2. Địa điểm nghiên cứu

3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN

3.1. Ảnh hưởng liều xạ và vật liệu xử lý đến tỷ lệ sống sót ở hệ thứ nhất

3.1.1. Tỷ lệ sống sót giai đoạn mạ

3.1.2. Tỷ lệ sống sót giai đoạn đẻ nhánh

3.1.3. Tỷ lệ sống sót giai đoạn trỗ-chín

3.2. Ảnh hưởng của liều xạ, vật liệu xử lý đến sự phát sinh biến dị ở thế hệ thứ hai

3.2.1. Ảnh hưởng của liều xạ và vật liệu xử lý đến biến dị diệp lục

3.2.2. Ảnh hưởng của liều xạ, vật liệu xử lý đến sự phát sinh một số biến dị có ý nghĩa chọn giống ở thế hệ thứ hai

3.2.3. Mối tương quan giữa sự phát sinh biến dị diệp lục ở giai đoạn mạ với các biến dị có ý nghĩa chọn giống

3.2.4. Sự phát sinh một số biến dị ở M2 khi chiếu xạ bằng tia gamma (Co60) vào hạt nảy mầm của giống gốc và dòng đột biến

3.2.5. Sự phát sinh một số biến dị diệp lục

3.2.6. Sự phát sinh một số biến dị có ý nghĩa chọn giống

3.2.7. Tổng tần xuất và phổ biến dị có ý nghĩa chọn giống ở M2 phát sinh từ giống gốc và dòng đột biến

3.2.8. Mối tương quan giữa BDDL và các biến dị có ý nghĩa chọn giống ở M2

3.3. Đánh giá đa dạng tập đoàn dòng đột biến phát sinh từ nếp Cái Hoa Vàng và nếp Đuôi Trâu

3.3.1. Đánh giá đa dạng tập đoàn dòng đột biến phát sinh từ nếp Đuôi Trâu

3.3.2. Đa dạng kiểu hình các dòng đột biến phát sinh từ nếp cái Hoa Vàng

3.4. Kết quả giải phẫu thân của các dòng đột biến và giống gốc

3.5. Mức độ biểu hiện mùi thơm của các dòng đột biến có triển vọng phát sinh từ giống lúa nếp Cái Hoa Vàng và nếp Đuôi Trâu

3.6. Đánh giá tính ổn định và thích nghi của các dòng đột biến có triển vọng phát sinh từ nếp Cái Hoa Vàng và nếp Đuôi Trâu

3.6.1. Tính ổn định và thích nghi về năng suất ở vụ Mùa 2016

3.6.2. Tính ổn định và thích nghi của năng suất ở vụ Xuân 2017

3.7. Một số kết quả nghiên cứu chọn tạo các dòng đột biến phát sinh từ dòng đột biến HV-H

3.7.1. Một số đặc điểm hình thái, nông học của các dòng đột biến

3.7.2. Tính ổn định và thích nghi của các dòng đột biến có triển vọng phát sinh từ dòng đột biến HV-H

3.8. Một số kết quả khảo nghiệm cơ bản giống nếp cái Hoa Vàng đột biến

3.9. Kết quả sản suất thử giống lúa nếp Cái Hoa Vàng đột biến

3.10. Một số đặc điểm hình thái, nông học chính của các dòng đột biến Ưu tú được tuyển chọn

KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ

CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC ĐÃ CÔNG BỐ CÓ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

I. Cải tiến giống lúa nếp bằng chiếu xạ gamma Co60

Nghiên cứu cải tiến giống lúa nếp bằng chiếu xạ gamma Co60 tập trung vào việc sử dụng công nghệ chiếu xạ để tạo ra các biến dị có lợi, nhằm nâng cao năng suất lúa và tính kháng bệnh. Phương pháp này đã được áp dụng thành công trong việc phát triển các giống lúa mới, đặc biệt là lúa nếp, với mục tiêu tăng cường chất lượng và sản lượng. Chiếu xạ gamma là kỹ thuật hiện đại, sử dụng nguồn phóng xạ Co60 để gây đột biến gen, tạo ra các dòng lúa có đặc tính vượt trội.

1.1. Kỹ thuật chiếu xạ và ứng dụng

Kỹ thuật chiếu xạ được thực hiện bằng cách sử dụng nguồn phóng xạ Co60 để tác động lên hạt giống lúa nếp ở giai đoạn nảy mầm. Quá trình này tạo ra các biến dị di truyền, giúp cải thiện các đặc tính như năng suất, tính kháng bệnh, và chất lượng hạt giống. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, chiếu xạ với liều lượng 150Gy vào hạt lúa nảy mầm mang lại hiệu quả cao nhất trong việc tạo ra các biến dị có ý nghĩa chọn giống.

1.2. Phát triển giống lúa nếp

Việc phát triển giống lúa nếp thông qua chiếu xạ gamma đã giúp tạo ra các dòng lúa nếp có khả năng thích nghi tốt hơn với điều kiện môi trường khác nhau. Các giống lúa nếp mới được cải tiến không chỉ có năng suất cao mà còn duy trì được các đặc tính truyền thống như mùi thơm và độ dẻo, đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng và thị trường.

II. Ảnh hưởng của chiếu xạ gamma đến giống lúa nếp

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng, chiếu xạ gamma có ảnh hưởng đáng kể đến sự phát triển của giống lúa nếp. Các biến dị được tạo ra thông qua quá trình chiếu xạ giúp cải thiện các đặc tính nông học như tăng năng suất, giảm thời gian sinh trưởng, và tăng tính kháng bệnh. Điều này đã mở ra hướng đi mới trong việc cải tiến giống lúa nếp, đặc biệt là trong bối cảnh biến đổi khí hậu và nhu cầu lương thực ngày càng tăng.

2.1. Tăng năng suất lúa nếp

Một trong những kết quả nổi bật của nghiên cứu là việc tăng năng suất lúa nếp thông qua chiếu xạ gamma. Các dòng lúa nếp được cải tiến có năng suất cao hơn so với giống gốc, đồng thời duy trì được các đặc tính chất lượng như mùi thơm và độ dẻo. Điều này giúp đáp ứng nhu cầu ngày càng cao về lúa nếp trong sản xuất và tiêu dùng.

2.2. Cải thiện tính kháng bệnh

Chiếu xạ gamma cũng giúp cải thiện tính kháng bệnh của giống lúa nếp. Các dòng lúa nếp được cải tiến có khả năng chống chịu tốt hơn với các loại sâu bệnh phổ biến, giảm thiểu thiệt hại trong quá trình canh tác. Điều này góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế cho người nông dân và đảm bảo an ninh lương thực.

III. Ứng dụng thực tiễn và triển vọng

Nghiên cứu cải tiến giống lúa nếp bằng chiếu xạ gamma Co60 không chỉ có ý nghĩa khoa học mà còn mang lại nhiều lợi ích thực tiễn. Các giống lúa nếp được cải tiến đã được ứng dụng rộng rãi trong sản xuất, giúp tăng sản lượng và chất lượng gạo nếp. Đồng thời, nghiên cứu này cũng mở ra triển vọng mới trong việc phát triển các giống lúa khác, đóng góp vào sự phát triển bền vững của ngành nông nghiệp.

3.1. Ứng dụng trong sản xuất

Các giống lúa nếp được cải tiến thông qua chiếu xạ gamma đã được ứng dụng thành công trong sản xuất, giúp tăng năng suất lúa và cải thiện chất lượng gạo nếp. Điều này không chỉ đáp ứng nhu cầu trong nước mà còn mở ra cơ hội xuất khẩu, góp phần nâng cao giá trị kinh tế của ngành lúa gạo.

3.2. Triển vọng phát triển

Nghiên cứu này đã mở ra triển vọng mới trong việc phát triển giống lúa bằng công nghệ chiếu xạ. Với những kết quả đạt được, phương pháp này có thể được áp dụng rộng rãi hơn trong việc cải tiến các loại cây trồng khác, góp phần vào sự phát triển bền vững của ngành nông nghiệp và đảm bảo an ninh lương thực toàn cầu.

Nghiên cứu cải tiến giống lúa nếp qua chiếu xạ tia gamma Co60