I. Đa dạng di truyền
Nghiên cứu tập trung vào đa dạng di truyền của các dòng lúa đột biến từ giống ST19 và Q2. Các dòng lúa này được tạo ra thông qua phương pháp đột biến phóng xạ và chọn lọc đến thế hệ M6. Đa dạng di truyền được đánh giá ở cả mức độ hình thái và phân tử, nhằm xác định mối quan hệ di truyền giữa các dòng lúa. Kết quả cho thấy sự biến đổi đáng kể về các đặc điểm hình thái như chiều cao cây, số bông, và khối lượng hạt, cũng như sự đa dạng về trình tự phân tử thông qua các chỉ thị SSR.
1.1. Đa dạng hình thái
Đa dạng hình thái được đánh giá thông qua các chỉ tiêu như chiều cao cây, số bông/m2, và khối lượng 1000 hạt. Các dòng lúa đột biến từ ST19 và Q2 cho thấy sự biến đổi rõ rệt so với giống gốc. Ví dụ, một số dòng có chiều cao cây thấp hơn, phù hợp với mô hình thâm canh, trong khi các dòng khác có số bông/m2 cao hơn, tiềm năng năng suất lớn. Đa dạng hình thái này phản ánh sự biến đổi di truyền do quá trình đột biến và chọn lọc.
1.2. Đa dạng phân tử
Đa dạng phân tử được phân tích thông qua các chỉ thị SSR, cho phép xác định mối quan hệ di truyền giữa các dòng lúa. Kết quả phân tích cho thấy sự đa hình cao giữa các dòng đột biến, với số lượng alen và hệ số PIC (Polymorphism Information Content) đa dạng. Đa dạng phân tử này không chỉ giúp xác định mối quan hệ di truyền mà còn hỗ trợ trong việc chọn lọc các dòng ưu tú có tiềm năng năng suất và chất lượng cao.
II. Đánh giá di truyền
Nghiên cứu sử dụng các phương pháp đánh giá di truyền để phân tích sự biến đổi di truyền ở các dòng lúa đột biến. Các chỉ tiêu hình thái và phân tử được kết hợp để đưa ra bức tranh toàn diện về sự đa dạng di truyền. Đánh giá di truyền không chỉ giúp xác định các dòng lúa có tiềm năng năng suất cao mà còn hỗ trợ trong việc bảo tồn và phát triển nguồn gen lúa.
2.1. Đánh giá hình thái
Đánh giá hình thái tập trung vào các yếu tố cấu thành năng suất như số bông/m2, số hạt chắc/bông, và khối lượng 1000 hạt. Các dòng lúa đột biến từ ST19 và Q2 được so sánh với giống gốc để xác định sự cải thiện về năng suất và chất lượng. Kết quả cho thấy một số dòng có năng suất cao hơn đáng kể, phù hợp với điều kiện canh tác hiện đại.
2.2. Đánh giá phân tử
Đánh giá phân tử sử dụng các chỉ thị SSR để phân tích sự đa hình DNA. Kết quả cho thấy sự biến đổi đáng kể về trình tự DNA giữa các dòng lúa đột biến, phản ánh sự đa dạng di truyền cao. Đánh giá phân tử này giúp xác định các dòng lúa có tiềm năng di truyền tốt, phục vụ cho công tác chọn giống và cải thiện chất lượng lúa.
III. Ứng dụng thực tiễn
Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc chọn lọc và phát triển các giống lúa mới có năng suất cao và chất lượng tốt. Đa dạng di truyền và đánh giá di truyền giúp xác định các dòng lúa ưu tú, phù hợp với điều kiện canh tác hiện đại và biến đổi khí hậu. Các dòng lúa đột biến từ ST19 và Q2 có tiềm năng ứng dụng cao trong sản xuất nông nghiệp, góp phần đảm bảo an ninh lương thực.
3.1. Chọn giống lúa
Kết quả nghiên cứu hỗ trợ công tác chọn giống lúa bằng cách cung cấp thông tin về đa dạng di truyền và đánh giá di truyền. Các dòng lúa đột biến có tiềm năng năng suất cao và chất lượng tốt được chọn lọc để đưa vào sản xuất, góp phần cải thiện năng suất và chất lượng lúa gạo.
3.2. Bảo tồn nguồn gen
Nghiên cứu cũng góp phần vào việc bảo tồn nguồn gen lúa thông qua việc đánh giá và lưu trữ các dòng lúa đột biến có giá trị di truyền cao. Bảo tồn nguồn gen là yếu tố quan trọng trong việc duy trì và phát triển đa dạng sinh học, đặc biệt trong bối cảnh biến đổi khí hậu và suy giảm đa dạng sinh học.
