I. Tổng quan tình hình nghiên cứu và các vấn đề liên quan đến đề tài
Luận án tiến sĩ luật học về thừa kế theo Bộ luật Dân sự Việt Nam 2015 bắt đầu với việc tổng quan tình hình nghiên cứu. Các công trình nghiên cứu trước đây đã tập trung vào pháp luật thừa kế, đặc biệt là quy định thừa kế trong Bộ luật Dân sự Việt Nam 2015. Các nghiên cứu này đã làm rõ khái niệm, đặc điểm, và ý nghĩa của thừa kế theo pháp luật. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều vấn đề chưa được giải quyết, đặc biệt là trong bối cảnh xã hội và kinh tế hiện đại. Luận án luật học này nhằm bổ sung và hoàn thiện thêm các vấn đề lý luận và thực tiễn về quyền thừa kế.
1.1. Tình hình nghiên cứu về thừa kế theo pháp luật
Các công trình nghiên cứu trước đây đã tập trung vào khái niệm thừa kế theo pháp luật, đặc điểm thừa kế theo pháp luật, và ý nghĩa của quy định thừa kế. Các tác giả như Phùng Trung Tập, Phạm Văn Tuyết, và Nguyễn Văn Huy đã đóng góp nhiều vào việc làm rõ các vấn đề này. Tuy nhiên, các nghiên cứu này chủ yếu dựa trên các quy định của Bộ luật Dân sự 1995 và 2005, trong khi Bộ luật Dân sự 2015 có nhiều thay đổi quan trọng. Luận án tiến sĩ luật học này sẽ tập trung vào các quy định mới và thực tiễn áp dụng pháp luật hiện nay.
1.2. Các vấn đề còn tồn tại trong nghiên cứu
Mặc dù đã có nhiều nghiên cứu về pháp luật thừa kế, vẫn còn nhiều vấn đề chưa được giải quyết. Các tranh chấp về thừa kế theo pháp luật ngày càng phức tạp, đặc biệt là trong các trường hợp liên quan đến di sản thừa kế và tư cách người thừa kế. Luận án luật học này sẽ tập trung vào việc phân tích các vấn đề này và đề xuất các giải pháp hoàn thiện quy định thừa kế trong Bộ luật Dân sự Việt Nam 2015.
II. Một số vấn đề lý luận về thừa kế theo pháp luật
Chương này tập trung vào các vấn đề lý luận cơ bản về thừa kế theo pháp luật. Luận án tiến sĩ luật học đã làm rõ khái niệm thừa kế theo pháp luật, đặc điểm thừa kế theo pháp luật, và ý nghĩa của quy định thừa kế. Các vấn đề này được phân tích dựa trên các quy định của Bộ luật Dân sự Việt Nam 2015 và so sánh với các quy định trước đây. Luận án cũng đề cập đến các vấn đề liên quan đến di sản thừa kế và tư cách người thừa kế.
2.1. Khái niệm và đặc điểm thừa kế theo pháp luật
Thừa kế theo pháp luật được định nghĩa là việc dịch chuyển tài sản từ người chết sang người sống theo hàng thừa kế do pháp luật quy định. Luận án tiến sĩ luật học đã phân tích các đặc điểm của thừa kế theo pháp luật, bao gồm việc dịch chuyển tài sản theo hàng thừa kế, điều kiện để được hưởng di sản, và trình tự thừa kế. Các đặc điểm này được so sánh với thừa kế theo di chúc để làm rõ sự khác biệt.
2.2. Ý nghĩa của quy định thừa kế theo pháp luật
Quy định thừa kế theo pháp luật có ý nghĩa quan trọng trong việc bảo vệ quyền thừa kế của công dân. Luận án luật học đã chỉ ra rằng các quy định này giúp đảm bảo sự công bằng và ổn định trong việc phân chia di sản. Đồng thời, các quy định này cũng phản ánh ý chí của nhà nước trong việc điều chỉnh các quan hệ xã hội liên quan đến thừa kế.
III. Thực trạng quy định của pháp luật về thừa kế theo pháp luật
Chương này tập trung vào việc phân tích các quy định thừa kế trong Bộ luật Dân sự Việt Nam 2015. Luận án tiến sĩ luật học đã so sánh các quy định này với các quy định trước đây và với pháp luật của một số quốc gia khác. Luận án cũng chỉ ra những điểm hợp lý và hạn chế trong các quy định hiện hành, đặc biệt là trong việc giải quyết các tranh chấp về thừa kế theo pháp luật.
3.1. Những nguyên tắc của pháp luật Việt Nam về thừa kế
Bộ luật Dân sự Việt Nam 2015 đã quy định các nguyên tắc cơ bản về thừa kế theo pháp luật, bao gồm việc xác định hàng thừa kế, điều kiện để được hưởng di sản, và trình tự phân chia di sản. Luận án tiến sĩ luật học đã phân tích các nguyên tắc này và chỉ ra những điểm cần hoàn thiện để đáp ứng yêu cầu thực tiễn.
3.2. Những trường hợp thừa kế theo pháp luật
Luận án luật học đã phân tích các trường hợp cụ thể về thừa kế theo pháp luật, bao gồm các trường hợp liên quan đến thừa kế thế vị, phân chia di sản thừa kế, và tranh chấp về tư cách người thừa kế. Các phân tích này dựa trên các quy định của Bộ luật Dân sự Việt Nam 2015 và thực tiễn áp dụng pháp luật.
IV. Thực tiễn áp dụng pháp luật về thừa kế theo pháp luật và một số kiến nghị
Chương này tập trung vào việc phân tích thực tiễn áp dụng pháp luật thừa kế và đề xuất các kiến nghị hoàn thiện. Luận án tiến sĩ luật học đã đánh giá tình hình tranh chấp về thừa kế theo pháp luật ở Việt Nam trong những năm gần đây và chỉ ra những hạn chế, tồn tại trong thực tiễn áp dụng pháp luật. Luận án cũng đề xuất một số kiến nghị nhằm hoàn thiện các quy định về thừa kế theo pháp luật.
4.1. Đánh giá tình hình tranh chấp thừa kế
Luận án luật học đã phân tích các số liệu về tranh chấp thừa kế theo pháp luật từ năm 2014 đến năm 2019. Các phân tích này cho thấy sự gia tăng về số lượng và mức độ phức tạp của các tranh chấp này. Luận án cũng chỉ ra những nguyên nhân dẫn đến các tranh chấp, bao gồm sự thiếu rõ ràng trong các quy định pháp luật và sự thay đổi trong cấu trúc gia đình và xã hội.
4.2. Kiến nghị hoàn thiện pháp luật về thừa kế
Dựa trên các phân tích về thực tiễn áp dụng pháp luật, Luận án tiến sĩ luật học đã đề xuất một số kiến nghị nhằm hoàn thiện các quy định về thừa kế theo pháp luật. Các kiến nghị này bao gồm việc bổ sung quy định về điều kiện để được hưởng di sản, quy định về từ chối nhận di sản, và quy định về điều kiện của người thừa kế trong các trường hợp đặc biệt.
